1 Bronvermelding volgens APA-richtlijnen (6 e editie), beknopte handleiding Bij het schrijven van werkstuk/scriptie/onderzoeksrapport maak je gebruik van inzichten en onderzoeksresultaten uit de vakliteratuur. Je doet dit door ideeën van anderen letterlijk over te nemen (citeren) of door ze in eigen woorden weer te geven (parafraseren en samenvatten). In beide gevallen moet je precies aangeven welke bronnen je gebruikt hebt. Vermeld je je bronnen niet, of doe je dit niet zorgvuldig, dan maak je je schuldig aan plagiaat. Er zijn twee manieren van citeren: een kort citaat heeft minder dan 40 woorden en wordt in de tekst tussen dubbele aanhalingstekens geplaatst. Daarna geeft je de verwijzing (auteur, jaartal, p.). Het paginanummer wordt vermeld omdat je zo specifiek mogelijk aangeeft waar het citaat terug te vinden is. Bij een lang citaat (meer dan 40 woorden) spring je in op een nieuwe regel. Het citaat hoeft niet tussen aanhalingstekens. Voor leerkrachten die de taalbeschouwing van kinderen willen bevorderen, zouden de hiervoor besproken vormen van metacommunicatie een aanknopingspunt kunnen zijn, zowel om met de kinderen bijvoorbeeld na te denken over hoe iets gezegd is en wat het in die vorm betekent, of om met kinderen te bespreken wat voor consequenties het napraten of benoemen van wat de ander zegt, heeft. (Berenst, 2011, p. 19) Je parafraseert door in je eigen woorden een stuk tekst van een ander weer te geven. De verwijzing naar de tekst zet je direct achter de parafrase (auteur, jaartal). Gebruik je meerdere bronnen om hetzelfde te beweren, dan vermeld je (auteur, jaartal; auteur, jaartal) Je kunt ook de auteur in de lopende tekst op nemen, bijv. Miller (2010) beweert De citatiestijl die de meeste opleidingen binnen NHL Hogeschool hanteren, is die van de American Psychological Association (APA). Bronvermelding in APA-stijl houdt in dat in de lopende tekst naar een bron wordt verwezen met vermelding van auteur en jaar. Aan het eind van de tekst wordt een literatuurlijst met gedetailleerde beschrijvingen (referenties) van alle in de tekst genoemde bronnen opgenomen. Overigens kun je voor het aanbrengen van verwijzingen in je tekst en het samenstellen van een literatuurlijst in (o.a.) APA-stijl ook gebruik maken van bibliografische software. De mediatheek van NHL Hogeschool heeft voor de studenten en medewerkers een licentie op het programma RefWorks afgesloten. Refworks is beschikbaar op alle (studenten)werkplekken en is ook thuis te gebruiken. Meer informatie over RefWorks is te vinden op intranet. In de hieronder genoemde voorbeelden wordt steeds eerst gezegd hoe de bron moet worden opgenomen in de literatuurlijst en daarna hoe je er in de tekst naar moet verwijzen. Literatuurlijst: De basisvorm is als volgt: Achternaam auteur, initialen. (Jaar van uitgave). Titel van het boek: Met ondertitel. (ev. dr.) Plaats van uitgave: Uitgever. Tekstverwijzing: Basisvorm is dat je verwijst naar auteur en jaartal (Janssens, 2011) of (Rotshuizen (red.),1991) Wordt de auteur in de lopende tekst genoemd, dan staat alleen jaartal tussen haken, bijvoorbeeld: Janssens (2011) zegt dat.
2 Boeken Boek van 1 auteur of redacteur Janssens, L. (2011). Spelen vanuit verbeelding: Handboek voor dramaonderwijs. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Rotshuizen, L. (red.)(1991). Meesters van het Noorden: Jeroen Determan, Peter Dijk, Siemon Dijkstra, Daan Hemminga, Rienk Kruiderink, Jos de Loos, Wicher Naberman, Henk Pietersma, Bart Pots, Joost Schmidt, Hendrik Tillema. Leeuwarden: Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. In de tekst verwijs je naar auteur en jaartal (Janssens, 2011) of (Rotshuizen, (red.),1991) Wordt de auteur in de lopende tekst genoemd, dan staat alleen jaartal tussen haken, bijvoorbeeld: Janssens (2011) zegt dat... Dit geldt ook voor alle volgende voorbeelden. Boek van 2 auteurs of redacteurs Geerts, W., & Kralingen, R. van (2011). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. In de tekst verwijs je naar (Geerts & Van Kralingen, 2011). Worden de auteurs in de lopende tekst genoemd dan gebruik je en : Geerts en Van Kralingen (2011) beweren Boek van 3 t/m 5 auteurs of redacteurs Gerritsma, A., Haan, H. de, Hollander, I. den, Mitzschke, M., & Veen, Y. van der (2010). Onderzoekvaardig in onderwijs. Assen: Van Gorcum Bij 3 t/m 5 auteurs worden bij de verwijzing in de tekst de eerste keer alle auteurs genoemd, alle volgende keren wordt alleen de eerste auteur genoemd gevolgd door et al. Dus de eerste keer wordt dit (Gerritsma, De Haan, Den Hollander, Mitzschke, & Van der Veen, 2010). Alle volgende keren wordt dit: (Gerritsma et al., 2010) In de lopende tekst bij de eerste keer: Gerritsma, De Haan, Den Hollander, Mitzschke en Van der Veen ( 2010) zeggen dat. Boek van 6 t/m 7 auteurs of redacteurs Harshagen, L., Hollander den, M., Krijgsman, A., Meijerink, G., Mitzschke, M., Schyns, Y., & Vinzelberg, A. (2009). Trabitour: Du: Havo/vwo F: Arbeitsbuch. Houten: EPN. Alle (max 7) auteurs worden genoemd in literatuurlijst, waarbij voor de laatste auteur een & staat. Vanaf de eerste verwijzing in de tekst wordt alleen de eerste auteur genoemd, gevolgd door et al. (Harshagen et al., 2009) In de lopende tekst krijg je dan: Harshagen et. al (2009) beweren dat. Boeken van 8 of meer auteurs of red. Zeijl, A. M. M. M. van, Keizer, J., Masseling, J. H. M. J., Burger, J. M. K., Caspel, R. D. J. van, Ruiter, A. M. de, Lemans, J. A. M. (Red.). (2009). Wetteksten Hoger Economisch Onderwijs: Editie 2010/2011 (26e ed.). Groningen: Noordhoff. Noem in de literatuurlijst de eerste 6 auteurs, gebruik dan 3 punten als weglatingsteken gevolgd door de laatste auteur. Al vanaf de eerste verwijzing in de tekst wordt alleen de eerste auteur genoemd, gevolgd door et al. (Van Zeijl et al., 2009) In de lopende tekst: Van Zeijl et. al (2009) zijn van mening.. Auteur anoniem of onbekend Soms komt het voor dat de auteur zich niet bekend wil maken en kiest voor vermelding als Anoniem of Anonymous. Alleen dàn kun je deze term opnemen als was het een
3 auteursnaam. Als de auteur gewoon niet bekend is, komt de titel op de plaats van de auteur in de literatuurlijst. Bij de verwijzing in de tekst wordt de (verkorte) titel (of de hele titel als deze kort is) tussen aanhalingstekens geplaatst of gecursiveerd. Organisatie als auteur Centraal Planbureau (2009). Centraal economisch plan 2009: De kredietcrisis: Oorzaken en gevolgen. Den Haag: SDU. Als de organisatie ook de uitgever is van de publicatie is, dan geef je als uitgever Auteur op om te voorkomen dat de naam dubbel in de beschrijving komt te staan. Bijvoorbeeld: American Psychological Association. (2010). Publication manual of the American Psychological Association (6th ed.). Washington, DC: Author. Is een organisatie de auteur, dan wordt in de literatuurlijst altijd de volledige naam vermeld. Ook in de tekst doe je dit, maar bij bekende organisaties mag de veelgebruikte afkorting worden gebruikt (bijv. CBS). De afkorting moet dan geïntroduceerd worden bij de eerste verwijzing (bijvoorbeeld Centraal Bureau voor Statistiek (CBS)). Hoofdstuk uit een boek Stol, W., Leukfeldt, R., & Kerstens, J. (2011). Cybersafety. In W. Stol, C. Tielenbrug, W. Rodenhuis, S. Pleysier & J. Timmer (red.), Basisboek integrale veiligheid (p.295-308). Den Haag: Boom Lemma Bij de vermelding van de namen van de redactieleden/auteurs van het boek als geheel komt eerst de voorletter en dan pas achternaam. Dit in tegenstelling tot bij de auteurs van het hoofdstuk. Daarnaast wordt bij In W. Stol geen : gebruikt. Bij de verwijzing in de tekst wordt vermeld (Stol, Leukfeldt & Kerstens, 2011), bij een tweede verwijzing wordt met (Stol et al., 2011) verwezen. In de lopende tekst wordt dat bij de eerste keer: Stol, Leukfeldt en Kerstens (2011) zijn van mening.. Bij alle volgende keren: Stol et.al.(2011) zijn van mening.. E-Book Zonder DOI(= Digital Object Identifier) Imlach, P., & Young, S. (1986). Heaven and hell in the NHL. Geraadpleegd via http://books.google.nl/books McShaffry, M., & Graham, D. (2012). Game Coding Complete. Geraadpleegd via http://proquest.safaribooksonline.com/ In principe is de beschrijving hetzelfde als bij een papieren versie van een boek. Wat verschilt is het waar. Dus, in de plaats van de gegevens van de uitgever (plaats en naam uitgever) neem je op waar op internet je het boek hebt geraadpleegd. E-versie van een gedrukt boek met DOI Vervang: Geraadpleegd via url door: doi: nummer (zie tijdschriftartikelen met DOI) Artikel uit een online encyclopedie NHL Hogeschool. (z.j.). In Wikipedia. Geraadpleegd op 14 augustus 2012, op http://nl.wikipedia.org/wiki/nhl_hogeschool (NB omdat het een veranderlijke bron is, wordt hier wel de datum van raadpleging vermeld) Omdat dit een anonieme bron is, verwijs je er in de tekst als volgt naar: ( NHL Hogeschool, z.j.)
4 Tijdschriftartikelen Basisvorm Auteur, A. A., Auteur, B. B., & Auteur, C. C., (Jaar). Titel van het artikel. Titel van het tijdschrift, jaargangnummer (eventueel afleveringnummer), beginpagina-eindpagina. In het algemeen verwijs je bij een tijdschrift in een tekst op dezelfde manier als bij boeken, dus afhankelijk van het aantal auteurs. Afleveringsnummers worden in principe niet vermeld, alléén als iedere aflevering van een tijdschrift opnieuw begint met pagina 1 (het tijdschrift nummert dan niet door) wordt het afleveringsnummer vermeld. Dit is bij populair-wetenschappelijke tijdschriften meestal het geval. Tijdschriftartikel met DOI Kuijpers, J. M., Houtveen, A. A. M., & Wubbels, T. (2010). An integrated professional development model for effective teaching. Teaching and Teacher Education, 26(8), 1687-1694. doi:10.1016/j.tate.2010.06.021 Het DOI nummer moet altijd vermeld worden als deze is toegekend. Altijd zonder punt aan het eind. Als een artikel met een DOI nummer online te vinden is hoeft het webadres niet vermeld te worden. Tijdschriftartikelen zonder DOI, elektronisch Peppelenbos, C. (2003). De canon is voor luie docenten: De canon bezien. Tsjip/Letteren. 13(1), 17-20. Geraadpleegd via http://www.dbnl.org/tekst/_tsj001200301_01/_tsj001200301_01_0006.php Berenst, J. (2011) Je praat toch ook over het weer? Taalbeschouwing als metacommunicatie. Tijdschrift Taal. 2(3), 16-22. Geraadpleegd via http://www.slo.nl/primair/nieuwsbrieven/taal/tijdschrift_taal_3.pdf/download Het webadres wordt nu wel vermeld. Tijdschriftartikelen zonder DOI, papier. Nederhoed, A., Staats, B., Holthuis, P., & Huijggen, T. (februari 2012). Vaardigheid in contextualiseren: Doorlopende leerlijnen van PO naar bovenbouw VO. Kleio, 53(2) 28-33. Heijde, H. van der (januari 2011). Voorzitter!: Vergaderen voor 1.040 uren. Maatschappij & Politiek, 43(1), 6-7. In de verwijzing in de tekst vermeld je (Van der Heijde, 2011) Bij maandelijks verschijnende afleveringen, zet je ook de maand bij het jaartal. Bij een weekblad en een dagelijks verschijnend blad, zoals een krant, vermeld je de volledige verschijningsdatum achter de auteursnaam. Krantenartikelen Krantenartikel papier Hulsing, J. (30 januari 2012) Wereldwijd games maken in 48 uur. Leeuwarder Courant, p. 11. Bij kranten zet je wel een p. voor het paginanummer Krantenartikel online Michaels, S. (2012, August 16) YouTube is teens' first choice for music. The Guardian Geraadpleegd via http://www.guardian.co.uk
5 NHL: samenwerking met Chinese universiteiten. (8 oktober 2011). Leeuwarder Courant. Geraadpleegd via http://academic.lexisnexis.nl/ Audiovisueel Film op dvd Becker, W. (Regie) & Arndt, S. (Productie) (2002). Good bye Lenin! [DVD]. Duitsland: X Filme Streaming Cyberdanger: Lezing Wouter Stol: Lector Cybersafety op de NHL (12 februari 2009). Geraadpleegd via: https://www.surfmedia.nl/medialibrary/ Omdat er geen regisseur en producent bekend zijn in het bovenstaande voorbeeld, wordt komt de titel op de plaats van de auteur. In de tekst verwijs je naar (Cyberdanger, 2009) Youtube NHL Hogeschool (18 november 2010) NHL Hogeschool Lipdub: Scouting for girl: Famous [videobestand]. Geraadpleegd via http://www.youtube.com/watch?v=kx1mc0e2fba Als een nickname wordt gebruikt, dan mag je deze vermelden. Geef de exacte datum van upload. Na de titel volgt: [Videobestand]. Afbeeldingen Foto s, plattegronden, afbeeldingen en grafieken worden aangeduid als figuur. Tabellen worden aangeduid als tabel. Nummer de figuren in volgorde van voorkomen. Doe hetzelfde met de tabellen. Onder de afbeelding vermeld je de bron, in de literatuurlijst komt deze terug. In de tekst introduceer je de bron met het toegekende nummer. Afbeelding van website Maker, jaar, titel, auteursrechthebbende zijn bekend Onder de afbeelding vermeld je: Figuur 1. Overgenomen van NHL bij nacht (2012), door W. Friso. Copyright by NHL Hogeschool. Geraadpleegd via http://www.nhl.nl/nhl/136/over-de-nhl/mediatheek.html. Heb je toestemming van de maker/rechthebbende gekregen om de afbeelding te gebruiken, voeg dan na de URL toe: Overgenomen met toestemming. In je literatuurlijst vermeld je: Friso, W. (2012). NHL bij nacht [foto]. Geraadpleegd via http://www.nhl.nl/nhl/136/overde-nhl/mediatheek.html In de tekst vermeld je figuur 1 (Friso, 2012) toont Maker, jaar, titel, auteursrechthebbende zijn onbekend Onder de afbeelding vermeld je: Figuur 1. Overgenomen van [NHL bij nacht] (z.j.). Auteursrechthebbende niet bekend. Geraadpleegd via http://www.nhl.nl/nhl/136/over-de-nhl/mediatheek.html In de literatuurlijst vermeld je: [NHL bij nacht] [Foto]. [z.j.]. Geraadpleegd via http://www.nhl.nl/nhl/136/over-denhl/mediatheek.html In de tekst vermeld je figuur 1 (NHL bij nacht, z.j.) toont Afbeelding uit boek Onder de afbeelding vermeld je: Figuur X Spiraal van Verandering. Overgenomen uit Inleiding Social Work: Vanuit internationaal perspectief (p.62), door W. Blok, 2009, Baarn: HB uitgevers. Copyright 2008 by Willem Blok. In de literatuurverwijzing vermeld je:
6 Blok, W., (2008). Spiraal van verandering [afbeelding]. In W. Blok. Inleiding Social Work: Vanuit internationaal perspectief (p.62). Baarn: HB uitgevers In de tekst verwijs je naar figuur X (Blok, 2008) Website Bij een verwijzing in de tekst naar (praktische informatie van) een website, noem je de URL in de tekst. Bijv. De APA website (http://www.apa.org/) geeft informatie over het maken van literatuurlijsten. Een website als geheel wordt in het algemeen niet opgenomen in de literatuurlijst. Specifieke informatie van een webpagina of een webdocument wordt wel in de literatuurlijst opgenomen. Basisvorm: Achternaam auteur, A. A. (datum website of update). Titel van het onderdeel van de website. Geraadpleegd (eventueel datum) via url Habraken, J. H. M. (2012). Bronvermelding volgens de richtlijnen van de APA: handleiding: gebaseerd op de 6 e ed. van de Publication Manual. Geraadpleegd via http://drcwww.uvt.nl/its/voorlichting/handleidingen/bibliotheek/apa.pdf Blog Peppelenbos, C. (11 januari 2012). NHL: Maxima opent nieuwe NHL-gebouw. [Web log post]. Geraadpleegd via http://coenpeppelenbos.blogspot.nl/2010/04/nhl-maxima-opent-nieuwe-nhlgebouw.html Als een nickname is gebruikt, dan noem je die. Vermeld de exacte datum. Bij een commentaar/reactie staat vóór de titel van de post waarop gereageerd is: Re:. De titel wordt niet gecursiveerd. Na de titel volgt: [Web log post] of [Web log comment] Scripties uit de HBO-Kennisbank Staal, J. (2012) Het kapitaal van Súdwest Fryslân: scriptie over burgerparticipatie bij het onderhoud van de kapitaalgoederen in de gemeente Súdwest Fryslân. (Student thesis, NHL Hogeschool, Leeuwarden). Geraadpleegd via http://www.hbokennisbank.nl/nl/page/hborecord.view/?uploadid=nhl%3aoai%3arepository.samenmake n.nl%3asmpid%3a13534 In de tekst verwijs je naar auteur en jaartal: (Staal, 2012) Opmaak van de literatuurlijst Alle bronnen waarnaar je in de tekst hebt verwezen komen terug in een literatuurlijst die aan het eind van de tekst wordt opgenomen. De lijst begint op een nieuwe pagina, kopje (literatuur, literatuurlijst of referenties) is VET, gecentreerd en wordt NIET gevolgd door witregel. De referenties worden alfabetisch gerangschikt op achternaam van de (eerste) auteur. Er wordt letter voor letter gealfabetiseerd, waarbij geldt: niets komt vóór iets. Dit betekent dat Brown, J. R. voorafgaat aan Browning, A. R. Cijfers gaan voor letters ( 50 komt voor Aarts, J.) Auteursnamen met vaste voorvoegsels zoals M, Mc en Mac worden letterlijk gealfabetiseerd. MacArthur gaat vooraf aan McAllister. Auteursnamen met losstaande voorvoegsels (zoals: van, de) worden gealfabetiseerd zoals in het land van herkomst van de auteur gebruikelijk is. (Vries, R.J. de)
7 Meerdere publicaties van dezelfde auteur worden geordend op publicatiejaar (de meest recente eerst). Bij publicaties van dezelfde auteur in hetzelfde jaar werk je met a en b. Uitgebreidere info over APA-richtlijnen is te vinden in de hierna volgende bronnen: American Psychological Association (2010). Publication manual of the American Psychological Association (6th ed.). Washington, DC: Author. Habraken, J. H. M. (2012). Bronvermelding volgens de richtlijnen van de APA: handleiding: gebaseerd op de 6 e ed. van de Publication Manual. Geraadpleegd via http://drcwww.uvt.nl/its/voorlichting/handleidingen/bibliotheek/apa.pdf Stefanie (27 oktober 2011). How to Create a Reference for a YouTube Video [Web log post] Geraadpleegd via http://blog.apastyle.org/apastyle/2011/10/how-to-create-a-reference-for-ayoutube-video.html Stenden Hogeschool Bibliotheek (2011). Bronvermelding volgends APA-richtlijnen. Geraadpleegd via http://www.stenden.com/nl/mystenden/bibliotheek/documents/apa-handleiding.pdf