OTB - Onderzoek voor de gebouwde omgeving Faculteit Bouwkunde 4-daagse cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties 23/24 september en 28/29 oktober 2014 Conferentiecentrum Kaap Doorn, Doorn
4-daagse cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties Niveau Type management Resultaat/output Proces Niveau Type management Resultaat/output Strategisch Tactisch Operationeel Portefeuille management Asset management Property management Ondernemingsplan Portefeuillestrategie Complexstrategieën Complexbeheerplannen Uitvoering, verhuur, onderhoud, beheer Visie en missie Portefeuilleniveau Gebiedsniveau en strategieën Complexniveau en strategieën en en strategieën en strategieën Woningniveau uitvoeren en en toetsen communiceren uitvoeren en Uitwerken tot Woningstrategie communiceren en beheerplan en toetsen uitvoeren en en Complexstrategie Uitwerken tot en beheerplan en toetsen communiceren Uitwerken tot uitvoeren en Gebiedsplan en en toetsen communiceren uitvoeringsplannen Portefeuilleplan en beleidsplannen 23/24 september en 28/29 oktober 2014 Het portefeuillebeleid is een van de belangrijkste beleidsthema s bij corporaties. Het doel van het portefeuillebeleid is vastgoed en diensten zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de wensen van huidige en toekomstige bewoners. Er wordt bij portefeuillebeleid vaak onderscheid gemaakt in strategisch niveau (portefeuillemanagement), tactisch niveau (assetmanagement) en operationeel niveau (property management), zie afbeelding hierboven. De cursus richt zich op het strategisch en tactisch niveau. Het portefeuillebeleid moet uiteraard passen binnen de organisatorische en financiële kaders van de eigen organisatie en binnen de externe kaders waarbinnen de corporaties opereren, zoals Europees beleid, rijksbeleid, gemeentelijk beleid en ontwikkelingen op de woningmarkt. De corporatie analyseert voortdurend de beleidsomgeving en ze interpreteert de marktontwikkelingen, wijkvisies en wensen van bewoners. Ook beoordeelt ze het huidige corporatiebezit op technische, verhuur- en rendementsmogelijkheden en op de passendheid aan de eigen doelstellingen. Op basis daarvan neemt de corporatie besluiten over onder meer gewenste bewoners (doelgroepen), woningen (wensportefeuille) en beoogd rendement. Deze kaders worden uitgewerkt naar verkoop-, huur-, verhuur-, onderhouds-, investerings- en nieuwbouwbeleid en vervolgens naar keuzes op complex- en woningniveau. Deze cursus vervangt de cursus Strategisch voorraadbeleid en beheerplannen bij woningcorporaties, die inmiddels 24 keer is gehouden. Het verschil tussen beide cursturing, het begrippenkader en het inzoo- men op de instrumenten van een asset sussen is de grotere nadruk op financiële manager; verkoopbeleid, aankoop, huurbeleid, onderhoudsbeleid, woningverbetering, sloop/nieuwbouw en sociaal beheer. Opzet en thema s Het doel van deze cursus is om te leren zelf het portefeuillebeleid te ontwikkelen. Daarbij houden we rekening met verschillende soorten corporaties (groot, klein, woninghet eerste cursusblok ligt de nadruk op het marktgebied, financiële positie, etc.). In portefeuillebeleid: fund management en portfoliomanagement (d.w.z. het strategisch niveau). In het tweede cursusblok ligt de nadruk op het assetmanagement (d.w.z. het tactisch niveau, complexgericht). Thema s die hierbij aan de orde komen, zijn onder andere: overheidsbeleid en woningmarktontwikkelingen, het proces (zie tweede afbeelding hierboven), de organisa- tie van portefeuillebeleid, verkoop- en huurbeleid, sturen op waarde, afweging van mogelijke strategieën op complexniveau, uitwerking van complexstrategieën naar operationele beheerplannen en participatie door bewoners. Bij elk onderwerp tonen de sprekers heel veel praktijkvoorbeelden, zowel van kleine als grote corporaties. De vijf groepsopdrachten sluiten nauw aan bij de inhoud van de lezingen. Op verzoek van de cursisten kunnen we echter een of meer opdrachten vervangen door discussie over specifieke thema s. In de thuisopdracht kunnen de deelnemers een keuze maken uit drie verschillende opdrachten. Cursusleiders De cursusleiders zijn werkzaam bij een woningcorporatie. Ze hebben uiteraard ruime ervaring met portefeuillebeleid. Diverse andere deskundige sprekers gaan in op eigen praktijkervaringen. Doelgroep De cursus is vooral bestemd voor woningcorporaties: directieleden, leden van het managementteam, portefeuillemanagers, asset managers, beleidsmedewerkers en het middenkader. Incompany Op verzoek kan het OTB ook een op maat verzorgde incompany-cursus organiseren, die gericht wordt op uw specifieke situatie. En uiteraard blijft het OTB graag bereid u concreet te ondersteunen bij het maken van uw portefeuilleplan, complexstrategieën of complexbeheerplannen.
Programma dinsdag 23 september 2014 Portefeuillemanagement: externe en interne kaders en verkoopbeleid woensdag 24 september 2014 Portefeuillemanagement: organisatie, huur- en kwaliteitsbeleid 9.30 Ontvangst 9.45 Introductie programma cursusblok 1 Thema s, sprekers, kennismaking 10.15 Procesmodel Portefeuillebeleid Begripsbepaling: portefeuillemanagement, portfoliomanagement, assetmanagement, strategisch voorraadbeleid Beleidskaders De instrumenten van een portefeuillemanager Toelichting op het stappenplan 11.15 11.30 Externe kaders: overheidsbeleid en woningmarktontwikkelingen Overheidsbeleid Ontwikkelingen in de huursector en de koopsector Opgave van corporaties Peter Boelhouwer, hoogleraar housing systems, Faculteit Bouwkunde, OTB, TU Delft 12.15 Lunch 13.00 Interne kaders: sturen op waarde Kenmerken en opgave van Ymere Financieel en maatschappelijk rendement Verdienmodel van Ymere Optimaliseren van verkoop en verhuur Peter Ebbelinghaus, directeur Waardesturing, Ymere, Amsterdam 14.15 14.45 Groepsopdracht A: maatschappelijk rendement 15.30 Bespreken van groepsopdracht A 16.00 Programmabreak 16.30 Portefeuillestrategie en verkoopbeleid Waarom verkoop? Welke complexen wel/niet? Soorten verkoop: uitponden en dispositie Verkoopstimulerende maatregelen VVE s en positie van de corporatie Positie van bewoners: huurders en kopers Nicole Peeters, directeur Makelaardij & Vastgoed, Staedion, Den Haag 17.45 Groepsopdracht B: verkoopbeleid 18.45 Bespreken van groepsopdracht B 9.00 Start programma 9.05 Interne kaders: het organiseren van portefeuillebeleid Kenmerken en opgave van Stadgenoot Transparantie in beslissingen, driekamermodel Organisatie: taken en verantwoordelijkheden Implementatie van portefeuille- en assetmanagement Draagvlak binnen de organisatie Jacqueline van Ham, directeur Strategie & Portefeuille, Stadgenoot, Amsterdam 10.20 10.45 Portefeuillestrategie en huurbeleid Financiële en maatschappelijke doelstellingen Betaalbaarheid en beschikbaarheid Optimaliseren van huurkortingen; naar een doelmatige sociale voorraad Hoe bepalen we de markthuur? Maarten Vos, manager Strategie en Beleid, Vidomes, Delft 12.00 Lunch 13.00 Groepsopdracht C: huurbeleid Differentiatie in huren Doelgroepen en betaalbaarheid Rendement van huuropbrengsten 14.00 Bespreking groepsopdracht C 14.45 15.15 Portefeuillebeleid en sturen op kwaliteit Referentiekwaliteiten om strategisch en tactisch te kunnen sturen De KiB-methodiek (Kwaliteit in Balans), een nieuw instrument voor het vastleggen van feitelijke en gewenste kwaliteit 16.30 Afsluiting Introductie thuisopdracht: uitwerking van een van de volgende thema s: 1. Van corporatiestrategie naar complexaanpak 2. Verkoopbeleid 3. Kwaliteitsbeleid 4. Huurbeleid Evaluatie programma 23/24 september en eventuele wensen voor tweede blok 19.15 Afsluiting en diner
dinsdag 28 oktober 2014 Assetmanagement: complexniveau en bewoners woensdag 29 oktober 2014 Assetmanagement: exploitatie, strategie en beheerplannen 9.30 Ontvangst 9.45 Introductie programma cursusblok 2 Thema s en sprekers 10.00 Assetmanagement op complexniveau Proces: analyse, doelstellingen en strategieën, voorspellen en toetsen, uitwerken tot plannen, verankeren, uitvoeren en communiceren, monitoren Koppelingen met portefeuilleniveau De instrumenten van de asset manager 11.15 11.30 Betrekken van bewoners bij de complexstrategie Soorten participatie in relatie tot de opgave Wettelijke verplichtingen Praktijkvoorbeeld Staalmanpleinbuurt in Amsterdam Lisette Langerwerf, senior gebiedsontwikkelaar, de Alliantie, Amsterdam 12.45 Lunch 13.45 Bespreking thuisopdracht De gemaakte huiswerkopdrachten worden voor dit blok verspreid en in kleine groepen besproken. Elke groep richt zich op bepaalde thema s, problemen en oplossingen. 15.15 15.30 Afwegingsprocessen: strategiekeuzes voor complexen Kaders en doelstellingen voor de asset managers Algemene knelpunten binnen het afwegingsproces Organisatie en samenwerking Scenario s per complex Maken van keuzes Jeannette Dekker, manager Wijkontwikkeling, Area, Veghel/Uden 16.45 Programmabreak 17.15 Groepsopdracht D: keuzeproces bij strategiebepaling Proces Betrokkenen Benodigde informatie Als alternatief voor deze groepsopdracht bestaat de mogelijkheid om een aantal door de cursisten naar voren gebrachte thema s te bespreken. 9.00 Start programma 9.05 10.20 Hoe kijken beleggers naar rendement? Optimaliseren van rendement op complexniveau Onderhoud en verbeteringen, kosten en investeringen Verhuren of verkopen? Klaas Franken, Fineut*, Culemborg 10.40 Groepsopdracht E Rentabiliteit van woningverbeteringen. 11.20 Bespreken van groepsopdracht E Klaas Franken 11.45 Bespreken thuisopdrachten Discussie over dilemma s en oplossingen 12.10 Lunch 13.00 Bespreken thuisopdrachten (vervolg) Discussie over dilemma s en oplossingen 14.15 Van complexstrategie naar beheerplannen Relatie tussen strategie en beheerplannen Uitwerking van strategielabels als basis voor beheerplannen Structuur in het beheerplan Snel, gedeeltelijk geautomatiseerd, een beheerplan maken 15.30 15.45 Verhuurproces: realiseren doelstellingen van beheerplan Doelgroepen en woningtoewijzing Technisch: mutatieonderhoud, verbeteringen Financieel: markthuur, lage kosten Wensen van bewoners Bart Schouten, manager Verhuur, Woonwaard, Alkmaar 17.00 Afsluiting, uitreiking getuigschriften en borrel 17.10 Borrel 18.15 Bespreken van groepsopdracht D 19.00 Afsluiting en diner
Meer informatie Data ving naar Conferentiecentrum Kaap 23/24 september en Doorn. Indien u kiest voor betaling per 28/29 oktober 2014 factuur, wordt deze apart toegezonden door de financiële administratie van de Locatie TU Delft. Het deelnamebedrag dient 10 Conferentiecentrum Kaap Doorn werkdagen vóór aanvang van de cursus ontvangen te zijn. Indien vanwege Postweg 9, 3941 KA Doorn tel. (0343) 41 42 41 onjuist ingevulde gegevens de factuur www.kaapdoorn.nl opnieuw verzonden dient te worden, wordt 25,- aan administratiekosten Cursusgeld en getuigschrift doorberekend. De kosten voor de cursus bedragen 2.195,-. Bij deze prijs is inbegrepen: Annulering het documentatiemateriaal, lunches, U kunt alleen schriftelijk annuleren. diners, koffie en thee. Over dit bedrag Afmelding zonder verplichting tot beta- is geen BTW verschuldigd. Cursisten ling kan slechts indien de annulering die de gehele cursus hebben bijgewoond en de (thuis)opdrachten met augustus 2014. Cursisten die tussen schriftelijk is ontvangen vóór 26 goed gevolg hebben afgerond, ontvangen een getuigschrift. annuleren, zijn 50% van de cursuskos- 26 augustus en 9 september 2014 ten verschuldigd. Bij latere annulering Overnachtingsmogelijkheid brengen wij het volledige cursusbedrag in rekening. Bij verhindering is U kunt gebruikmaken van de overnachtingsmogelijkheden in Conferentiecentrum Kaap Doorn op 23 laten maken van uw reservering. Het het mogelijk een collega gebruik te september en 28 oktober 2014. De OTB behoudt zich het recht voor bij overnachtingen zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen. De kosten hiervoor te annuleren. Hiervan ontvangt de onvoldoende belangstelling de cursus bedragen 90,- per nacht (incl. ontbijt). U kunt bij aanmelding opgeven of de cursus door het OTB ontvangen de cursist tijdig bericht. Bij annulering van u gebruik wenst te maken van de overnachtingsmogelijkheid. Het OTB zorgt cursisten direct het cursusgeld terug. er dan voor dat er een kamer voor u Cursusleiding beschikbaar is. Henk Heeger is adviseur strategisch voorraadbeleid & technisch beheer bij Aanmelding en betaling het OTB, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft. Hij is tevens U kunt zich voor deze cursus aanmelden via www.otb.tudelft.nl/agenda. werkzaam als adviseur Programma & Kies voor cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties. der in Rotterdam. Innovatie bij de corporatie Havenste- U treft daar een omschrijving van de Jeannette Dekker heeft, na een aantal cursus en een link naar het aanmeldformulier. werkzaam te zijn geweest, verschillen- jaren als volkshuisvestingsadviseur Aan deze cursus kunnen maximaal 22 de managementfuncties bij corporaties personen deelnemen. Wij hanteren vervuld; rayonmanager, manager bij overintekening een maximum van woondiensten en manager vastgoedbeheer. Ze is sinds 2011 werkzaam als twee deelnemers per organisatie. Bij de bevestiging van uw inschrijving manager Wijkontwikkeling bij woningcorporatie Area in Veghel en ontvangt u tevens een routebeschrij- Uden. Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van het OTB: tel. (015) 278 30 05 e-mail: a.d.dersjant@tudelft.nl. OTB - Onderzoek voor de gebouwde omgeving Het OTB, afdeling van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, verricht onderzoek en verleent adviezen op het gebied van het bouwen en de gebouwde omgeving. Het onderzoek van het OTB is multidisciplinair, beleids- en oplossingsgericht. Ook aan kennisoverdracht wordt veel aandacht besteed in de vorm van onderwijs, beleids- en onderzoeksrapporten, scholing en training en het organiseren van studiedagen, congressen en cursussen. Mailing Het kan voorkomen dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar aan uw collega doorgeven? Adressering Mochten de adresgegevens niet juist zijn, dan verzoeken wij u de wijziging per e-mail door te geven aan a.d.dersjant@tudelft.nl. Het OTB zal de wijzigingen dan in het adresbestand doorvoeren.
Cursus-/studiedagprogramma 2014 Cursus/studiedag Data Kosten 4-daagse cursus Nieuwe wegen in technisch beheer van woningen OTB/Platform31 Wooncongres 8/9 oktober en 19/20 november 2014 12 november 2014 2.195,- n.t.b 2-daagse cursus De markt van koopwoningen 2-daagse cursus Trends in de woonruimteverdeling 26/27 november 2014 najaar 2014 1.095,- 1.095,- Kijk voor een actueel overzicht op: www.otb.tudelft.nl/agenda. U kunt zich hier ook inschrijven. Kies dan cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties. Projectcode: AOO704-2014 www.otb.tudelft.nl/agenda