De wederzijdse onderwijsparticipatie van Nederlanders aan het Vlaams onderwijs

De wederzijdse onderwijsparticipatie van Nederlanders aan het Vlaams onderwijs schooljaar 2010-2011

Toelichting Situering Dit rapport geeft een analyse van de mate waarin Nederlandse leerlingen en studenten gebruik maken van de onderwijsvoorzieningen in Vlaanderen. Deze studie is gebaseerd op tellingen die het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming jaarlijks uitvoert. De basis van deze telling ligt in het 'Verdrag over de samenwerking van cultuur, onderwijs, en welzijn tussen de Vlaamse Gemeenschap in het Koninkrijk België en het Koninkrijk der Nederlanden', dat op 17 januari 1995 door de betrokken ministers werd ondertekend, het eerste zogenaamde GENT-akkoord. Op ambtelijk niveau wordt dit verdrag uitgevoerd door een reeks actieprogramma s voor het Gehele Europese Nederlandse Taalgebied (GENT). Het project waarbij de wederzijdse onderwijsmobiliteit wordt gevolgd is daar één van. Het beleidsmatige belang van dit project is in het GENT-6 akkoord van 13 oktober 2003 bevestigd. De telling, die bij de Nederlandse onderwijsinstellingen bekend is geworden als de grens-landtelling, werd zowel in Nederland als in Vlaanderen tweejaarlijks uitgevoerd en tot het schooljaar 2008-2009 gepubliceerd in de brochure 'De wederzijdse onderwijsparticipatie van leerlingen/studenten in Nederland en Vlaanderen'. Voor het schooljaar 2010/2011 werd in gezamenlijk overleg beslist de cijfers niet meer in een gemeenschappelijke brochure op te nemen, maar afzonderlijk beschikbaar te stellen. Voor Vlaanderen gebeurt dit via de website http://ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken. Voor Nederland moet men contact nemen met het Ministerie van OCW. Om de leesbaarheid van het rapport te verhogen wordt de term leerlingen gebruikt als verzamelbegrip, ook wanneer de gegevens mede betrekking hebben op hoger onderwijs. Bij het onderzoek naar de wederzijdse onderwijsparticipatie moeten we een onderscheid maken tussen twee groepen onderwijsdeelnemers: - Nederlanders die al in België wonen en daar ook naar school gaan. In de meeste gevallen wonen de ouders dan ook in België, vaak werken ze daar, nemen deel aan het sociale verkeer, betalen belasting, maar hebben hun oorspronkelijke nationaliteit behouden. - Degenen die wonen in Nederland, maar speciaal de grens oversteken om onderwijs te volgen. Dat is beleidsmatig een interessante groep, omdat voor deze groep de specifieke kenmerken van het onderwijs over de grens kennelijk doorslaggevend zijn voor hun keuze. Dat kan onder andere te maken hebben met het onderwijsaanbod, met de aard van het onderwijs, of met het ontbreken van bepaalde vormen van selectie, zoals loting. Wanneer in de tekst van dit rapport gesproken wordt over grensverkeer, of grensoverschrijdende onderwijsmobiliteit, dan wordt deze tweede groep bedoeld.

Aantal Vlaamse onderwijsinstellingen per onderwijsniveau Schooljaar 2010-2011 Onderwijsniveau Aantal instellingen Gewoon basisonderwijs (1) 2.336 Buitengewoon basisonderwijs (2) 191 Gewoon secundair onderwijs (3) 960 Buitengewoon secundair onderwijs (2) 111 HBO5 verpleegkunde (4) 20 Hogescholenonderwijs 22 Universitair onderwijs 7 Ambtshalve geregistreerde instellingen hoger onderwijs 5 Volwassenenonderwijs 111 Basiseducatie 13 Deeltijds kunstonderwijs 168 Totaal 3.933 (1) Exclusief 8 Franstalige scholen. (2) Exclusief type 5-leerlingen. (3) Aan 42 van de 960 scholen voor gewoon secundair onderwijs is een centrum voor deeltijds onderwijs gehecht. Daarnaast zijn er nog 5 autonome centra voor deeltijds onderwijs. (4) 16 van de 960 scholen voor gewoon secundair onderwijs organiseren ook HBO5 verpleegkunde. Daarnaast zijn er nog 4 scholen die enkel HBO5 verpleegkunde inrichten. Naamgeving van de Vlaamse onderwijssoorten voor vergelijking tussen Nederland en Vlaanderen 2010/2011 Onderwijsniveau Onderdelen Basisonderwijs Gewoon kleuteronderwijs Gewoon lager onderwijs Buitengewoon kleuteronderwijs Buitengewoon lager onderwijs Secundair onderwijs Voltijds gewoon secundair onderwijs Buitengewoon secundair onderwijs Deeltijds beroepssecundair onderwijs HBO5 verpleegkunde (vroeger: vierde graad secundair onderwijs) Hoger onderwijs Hogescholenonderwijs Universitair onderwijs Volwassenenonderwijs Secundair volwassenenonderwijs Hoger beroepsonderwijs van het volwassenenonderwijs Basiseducatie Deeltijds kunstonderwijs Deeltijds kunstonderwijs

Basis- en secundair onderwijs Werkwijze Voor het basis- en secundair onderwijs worden de data van de officiële registratie op 1 februari in alle door de overheid erkende en gesubsidieerde of gefinancierde scholen gebruikt. Deze registratie heeft betrekking op alle ingeschreven leerlingen. Het gegeven nationaliteit van de leerling is een onderdeel van bovengenoemde registratie. De Franstalige scholen onder de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap en de Franstalige afdelingen in sommige Nederlandstalige scholen worden buiten beschouwing gelaten. Om dubbeltellingen te vermijden worden de leerlingen in het buitengewoon onderwijs van het type 5, dit zijn langdurig zieke kinderen die tijdelijk in een ziekenhuisschool worden opgenomen, niet opgenomen in de tabellen.

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie Participatie van Nederlandse leerlingen aan het Vlaams basis- en secundair onderwijs. Schooljaar: 2010-2011 Totaal Gewoon Kleuteronderwijs 722 4.203 2 4.927 Buitengewoon Kleuteronderwijs 9 29-38 Totaal kleuteronderwijs 731 4.232 2 4.965 Procentuele verdeling Gewoon Kleuteronderwijs 14,65% 85,31% 0,04% Buitengewoon Kleuteronderwijs 23,68% 76,32% - Totaal kleuteronderwijs 15% 85% 0% Gewoon Lager Onderwijs 1.098 7.084 2 8.184 Buitengewoon Lager Onderwijs 129 436-565 Totaal lager onderwijs 1.227 7.520 2 8.749 Gewoon Lager Onderwijs 13,42% 86,56% 0,02% Buitengewoon Lager Onderwijs 22,83% 77,17% - Totaal lager onderwijs 14% 86% 0% Totaal basisonderwijs 1.958 11.752 4 13.714 Totaal basisonderwijs 14% 86% 0% Voltijds Gewoon Secundair Onderwijs 3.379 5.944 21 9.344 Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs 61 104 1 166 Buitengewoon Secundair Onderwijs 319 321 2 642 Totaal secundair onderwijs 3.759 6.369 24 10.152 Voltijds Gewoon Secundair Onderwijs 36,16% 63,61% 0,22% Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs 36,75% 62,65% 0,60% Buitengewoon Secundair Onderwijs 49,69% 50,00% 0,31% Totaal secundair onderwijs 37% 63% 0% Totaal basis- en secundair onderwijs 5.731 18.195 28 23.954 Totaal basis- en secundair onderwijs 24% 76% 0% Totaal Nederland België HBO 5 verpleegkunde 14 74 88 Procentuele verdeling Nederland België HBO 5 verpleegkunde 15,91% 84,09%

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - gewoon kleuteronderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal 2002-2003 700 2.464 2 3.166 2003-2004 765 2.686 1 3.452 2004-2005 821 2.872 5 3.698 2005-2006 867 3.122 40 4.029 2006-2007 917 3.391 5 4.313 2007-2008 915 3.606 2 4.523 2008-2009 783 3.806 14 4.603 2009-2010 727 3.980 9 4.716 2010-2011 722 4.203 2 4.927 Procentuele verdeling 22,11% 77,83% 0,06% 22,16% 77,81% 0,03% 22,20% 77,66% 0,14% 21,52% 77,49% 0,99% 21,26% 78,62% 0,12% 20,23% 79,73% 0,04% 17,01% 82,69% 0,30% 15,42% 84,39% 0,19% 14,65% 85,31% 0,04% 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - buitengewoon kleuteronderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal Nederland België 2002-2003 4 9 13 2003-2004 3 13 16 2004-2005 3 18 21 2005-2006 3 21 24 2006-2007 9 19 28 2007-2008 9 15 24 2008-2009 10 15 25 2009-2010 8 19 27 2010-2011 9 29 38 Procentuele verdeling Nederland België 30,77% 69,23% 18,75% 81,25% 14,29% 85,71% 12,50% 87,50% 32,14% 67,86% 37,50% 62,50% 40,00% 60,00% 29,63% 70,37% 23,68% 76,32% 32 28 24 20 16 12 8 4 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - gewoon lager onderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal 2002-2003 582 3.423 5 4.010 2003-2004 619 3.848-4.467 2004-2005 647 4.289 3 4.939 2005-2006 705 4.915 1 5.621 2006-2007 780 5.500-6.280 2007-2008 894 5.879 1 6.774 2008-2009 1.081 6.472 2 7.555 2009-2010 1.124 6.753-7.877 2010-2011 1.098 7.084 2 8.184 Procentuele verdeling 14,51% 85,36% 0,12% 13,86% 86,14% - 13,10% 86,84% 0,06% 12,54% 87,44% 0,02% 12,42% 87,58% - 13,20% 86,79% 0,01% 14,31% 85,67% 0,03% 14,27% 85,73% - 13,42% 86,56% 0,02% 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - buitengewoon lager onderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal 2002-2003 63 160 1 224 2003-2004 81 162-243 2004-2005 96 195 1 292 2005-2006 101 256 1 358 2006-2007 112 309 1 422 2007-2008 118 341-459 2008-2009 123 370-493 2009-2010 124 391-515 2010-2011 129 436-565 Procentuele verdeling 28,12% 71,43% 0,45% 33,33% 66,67% - 32,88% 66,78% 0,34% 28,21% 71,51% 0,28% 26,54% 73,22% 0,24% 25,71% 74,29% - 24,95% 75,05% - 24,08% 75,92% - 22,83% 77,17% - 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - voltijds gewoon secundair onderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal 2002-2003 2.164 2.481 7 4.652 2003-2004 2.428 2.724 5 5.157 2004-2005 2.701 2.991 6 5.698 2005-2006 3.061 3.369 13 6.443 2006-2007 3.247 3.824 8 7.079 2007-2008 3.387 4.138 13 7.538 2008-2009 3.529 4.510 11 8.050 2009-2010 3.456 4.759 21 8.236 2010-2011 3.393 6.018 21 9.432 percentage 46,5% 53,3% 0,2% 47,1% 52,8% 0,1% 47,4% 52,5% 0,1% 47,5% 52,3% 0,2% 45,9% 54,0% 0,1% 44,9% 54,9% 0,2% 43,8% 56,0% 0,1% 42,0% 57,8% 0,3% 36,0% 63,8% 0,2% 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - buitengewoon secundair onderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen Evolutietabel: 2002 tot 2010 Totaal 2002-2003 278 85 1 364 2003-2004 306 90-396 2004-2005 319 100-419 2005-2006 311 116-427 2006-2007 332 128 1 461 2007-2008 325 149 1 475 2008-2009 330 173 2 505 2009-2010 329 205 3 537 2010-2011 319 321 2 642 percentage 76,4% 23,4% 0,3% 77,3% 22,7% - 76,1% 23,9% - 72,8% 27,2% - 72,0% 27,8% 0,2% 68,4% 31,4% 0,2% 65,3% 34,3% 0,4% 61,3% 38,2% 0,6% 49,7% 50,0% 0,3% 350 300 250 200 150 100 50 0 Nederland België

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - deeltijds secundair onderwijs Participatie van Nederlandse leerlingen. Evolutietabellen: 2002 tot 2010 2002-2003 31 32-2003 - 2004 44 27-2004 - 2005 36 36-2005 - 2006 45 47-2006 - 2007 40 55-2007 - 2008 37 69-2008 - 2009 42 66-2009 - 2010 55 76 1 2010-2011 61 104 1 Procentuele verdeling 49,2% 50,8% - 62,0% 38,0% - 50,0% 50,0% - 48,9% 51,1% - 42,1% 57,9% - 34,9% 65,1% - 38,9% 61,1% - 41,7% 57,6% 0,8% 36,7% 62,7% 0,6% 120 100 80 60 40 20 0 Nederland België

Deeltijds kunstonderwijs Werkwijze Voor het deeltijds kunstonderwijs worden de data van de officiële registratie op 1 februari in alle door de overheid erkende en gesubsidieerde of gefinancierde scholen gebruikt. Deze registratie heeft in het deeltijds kunstonderwijs alleen betrekking op de financierbare leerlingen. Het gegeven nationaliteit van de leerling is een onderdeel van bovengenoemde registratie. Participatie van Nederlandse leerlingen Schooljaar 2010-2011 Procentuele verdeling Studierichting Totaal Beeldende kunst 2660 573 9 3242 82,05% 17,67% 0,28% Dans 3 72 0 75 4,00% 96,00% 0,00% Muziek 453 642 2 1097 41,29% 58,52% 0,18% Woordkunst 0 28 119 147 0,00% 19,05% 80,95% Totaal 3116 1315 130 4561 68,32% 28,83% 2,85% (1) Wie voor meer dan één studierichting inschreef, werd per studierichting één maal geteld.

Hoger onderwijs Werkwijze Als gevolg van het decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en het decreet van 14 maart 2008 betreffende de financiering van de werking van hogescholen en universiteiten in Vlaanderen, werd er een nieuwe databank ontwikkeld: de Databank Hoger Onderwijs (DHO). In deze databank, die in gebruik genomen werd in 2008/2009, worden de gegevens geregistreerd per inschrijving. Eén student kan meerdere inschrijvingen hebben in het hoger onderwijs. In het verleden werd voor het hoger onderwijs enkel de eerste inschrijving van een student op de officiële registratiedatum (1 februari) opgenomen in tabellen en statistieken. Vanaf het academiejaar 2008/2009 wordt de notie eerste inschrijving verlaten en wordt het aantal actieve inschrijvingen met een diplomacontract op het einde van het academiejaar (30 september) weergegeven. Eén student kan meerdere inschrijvingen hebben. Er wordt ook niet langer geregistreerd op een bepaalde registratiedatum (vroeger 1 februari), maar gedurende het hele academiejaar. Deze data zijn dus niet 100% vergelijkbaar met die van vroegere academiejaren. Medische opleidingen In Vlaanderen wordt sinds het academiejaar 1997/1998 een toelatingsproef georganiseerd voor de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde. De evolutie van het aantal Nederlandse studenten in de studiegebieden Geneeskunde. Tandheelkunde en Diergeneeskunde wordt in een afzonderlijke tabel weergeven. Naast de universiteiten die onder de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap vallen, zijn er in Vlaanderen 5 ambtshalve geregistreerde instellingen hoger onderwijs: het Instituut voor Tropische Geneeskunde (Antwerpen), de Nederlandstalige afdeling van de Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid (Brussel), de Vlerick Leuven Gent Management School, de Evangelische Theologische Faculteit Heverlee en de Universiteit Antwerpen Management School. Ook de gegevens van deze instellingen zijn in de tabellen opgenomen. Om dubbeltellingen met de Nederlandse gegevens te voorkomen zijn de studentenaantallen van de transnationale Universiteit Limburg (tul) aan de Vlaamse cijfers toegevoegd.

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Participatie van Nederlandse studenten. Academiejaar: 2010-2011 Vanaf het academiejaar 2008-2009 wordt het aantal actieve inschrijvingen met een diplomacontract op het einde van het academiejaar (30 september) weergegeven. Eén student kan meerdere inschrijvingen hebben in het hoger onderwijs (het aantal inschrijvingen is dus niet gelijk aan het aantal studenten). Totaal Hogeschool 1.261 1.056 70 2.387 Universiteit 2.227 1.063 78 3.368 Totaal 3.488 2.119 148 5.755 Procentuele verdeling 52,83% 44,24% 2,93% 66,12% 31,56% 2,32% 60,61% 36,82% 2,57% Totaal Professioneel gerichte bachelor 734 730 45 1.509 Academisch gerichte bachelor 1.459 702 31 2.192 Master 699 333 13 1.045 Basisopleiding 2 2 Master na professioneel gerichte bachelor 11 1 12 Bachelor na bachelor 19 17 4 40 Master na master 79 39 11 129 Postgraduaat 110 31 12 153 Specifieke lerarenopleiding na Professioneel gerichte bachelor 1 1 Specifieke lerarenopleiding na Master 17 15 3 35 Academische initiële lerarenopleiding 1 1 Doctoraatsopleiding 79 89 6 174 Academische graad van doctor 76 78 13 167 Voorbereidingsprogramma 119 27 6 152 Schakelprogramma 84 55 4 143 Totaal 3.488 2.119 148 5.755 Procentuele verdeling 48,64% 48,38% 2,98% 66,56% 32,03% 1,41% 66,89% 31,87% 1,24% - 100,00% - 91,67% 8,33% - 47,50% 42,50% 10,00% 61,24% 30,23% 8,53% 71,90% 20,26% 7,84% 100,00% - - 48,57% 42,86% 8,57% 100,00% - - 45,40% 51,15% 3,45% 45,51% 46,71% 7,78% 78,29% 17,76% 3,95% 58,74% 38,46% 2,80% 60,61% 36,82% 2,57%

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Totaal aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten in het Vlaamse hogescholenonderwijs, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Architectuur Audiovisuele en beeldende kunst Biotechniek Gezondheidszorg Handels en bedrijfskunde Industriële en technologie Meerdere studiegebieden van toepassing Muziek en podiumkunsten Nautische Onderwijs Postgraduaat Productontwikkeling Sociaalagogisch werk Artesis Hogeschool Antwerpen 44 82-162 21 14 4 25-14 8 16 7 41 438 Arteveldehogeschool - - - 16 16 8 - - - 13 18-8 - 79 Erasmushogeschool Brussel 10 15-7 39 16-19 - 4 1-3 9 123 Groep T-Internationale Hogeschool Leuven - - - - - 16 - - - 17 5 - - - 38 Hogere Zeevaartschool - - - - - - - - 4 - - - - - 4 Hogeschool Gent 8 49 19 15 15 22-11 - 8 8-9 6 170 Hogeschool Sint-Lukas Brussel 3 26 - - - - - - - - - - - - 29 Hogeschool voor Wetenschap & Kunst 18 19 - - - 14 1 10 - - - - - - 62 Hogeschool West-Vlaanderen 4 - - 2 5 15 - - - - - - 3-29 HUB-EHSAL - - - 16 38 - - - - 1 - - 18 11 84 Karel de Grote-Hogeschool KH Antwerpen - 21-34 71 14 - - - 19 21-17 - 197 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende - - - 4 4 4 - - - 6 - - - - 18 Katholieke Hogeschool Kempen - - 9 161 17 11 - - - 10 - - 4-212 Katholieke Hogeschool Leuven - - - 29 29 3 1 - - 12 1-15 - 90 Katholieke Hogeschool Limburg - 50-12 18 9 - - - 28 18-19 - 154 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven - - 6 12 3 10 - - - 6 - - - - 37 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vl. - - 2 13 5 1 - - - 10 - - 9-40 Lessius Antwerpen - - - 3 22 - - - - - 14-24 40 103 Lessius Mechelen 134 - - 5 22 7 - - - 4 6 - - - 178 Plantijn-Hogeschool - - - 7 48 3 - - - 1 - - 12-71 Provinciale Hogeschool Limburg 28 24 4 37 36 - - 2-10 15 - - - 156 XIOS Hogeschool Limburg - - - - 18 12 - - - 33 1-11 - 75 Totaal 249 286 40 535 427 179 6 67 4 196 116 16 159 107 2.387 Toegepaste taalkunde Totaal

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten in het Vlaamse hogescholenonderwijs, wonend in Nederland, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Architectuur Audiovisuele en beeldende kunst Biotechniek Gezondheidszorg Handels en bedrijfskunde Industriële en technologie Meerdere studiegebieden van toepassing Muziek en podiumkunsten Nautische Onderwijs Postgraduaat Productontwikkeling Sociaalagogisch werk Artesis Hogeschool Antwerpen 38 66-141 2 4 4 20-6 2 8 5 28 324 Arteveldehogeschool - - - 5 5 3 - - - 8 11-3 - 35 Erasmushogeschool Brussel 7 9-1 13 9-17 - - - - 1 6 63 Groep T-Internationale Hogeschool Leuven - - - - - 2 - - - 4 3 - - - 9 Hogere Zeevaartschool - - - - - - - - 1 - - - - - 1 Hogeschool Gent 5 28 8 5 4 12-5 - 3 6-3 4 83 Hogeschool Sint-Lukas Brussel 1 14 - - - - - - - - - - - - 15 Hogeschool voor Wetenschap & Kunst 8 11 - - - 9 1 4 - - - - - - 33 Hogeschool West-Vlaanderen 1 - - - 1 7 - - - - - - - - 9 HUB-EHSAL - - - 3 2 - - - - - - - 3 3 11 Karel de Grote-Hogeschool KH Antwerpen - 9-22 10 8 - - - 8 18-6 - 81 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende - - - - 3 - - - - 4 - - - - 7 Katholieke Hogeschool Kempen - - 7 124-2 - - - 2 - - - - 135 Katholieke Hogeschool Leuven - - - 11 5 1 1 - - 3 1-4 - 26 Katholieke Hogeschool Limburg - 40-5 2 4 - - - 9 12-8 - 80 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven - - 3 8-3 - - - 4 - - - - 18 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vl. - - - 8 1 - - - - 1 - - 4-14 Lessius Antwerpen - - - 1 4 - - - - - 14-6 29 54 Lessius Mechelen 120 - - 1 9 1 - - - - 3 - - - 134 Plantijn-Hogeschool - - - 1 20 1 - - - - - - 5-27 Provinciale Hogeschool Limburg 11 15 2 19 4 - - 2-1 15 - - - 69 XIOS Hogeschool Limburg - - - - 4 2 - - - 23 - - 4-33 Totaal 191 192 20 355 89 68 6 48 1 76 85 8 52 70 1.261 Toegepaste taalkunde Totaal

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten in het Vlaamse hogescholenonderwijs, wonend in België, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Architectuur Audiovisuele en beeldende kunst Biotechniek Gezondheidszorg Handels en bedrijfskunde Industriële en technologie Muziek en podiumkunsten Nautische Onderwijs Postgraduaat Productontwikkeling Sociaalagogisch werk Artesis Hogeschool Antwerpen 6 16-21 18 10 5-8 3 7 2 13 109 Arteveldehogeschool - - - 10 11 5 - - 4 5-5 - 40 Erasmushogeschool Brussel 3 6-6 24 7 2-4 1-2 3 58 Groep T-Internationale Hogeschool Leuven - - - - - 14 - - 13 2 - - - 29 Hogere Zeevaartschool - - - - - - - 3 - - - - - 3 Hogeschool Gent 3 19 10 9 11 10 6-5 1-6 2 82 Hogeschool Sint-Lukas Brussel 1 11 - - - - - - - - - - - 12 Hogeschool voor Wetenschap & Kunst 10 8 - - - 5 4 - - - - - - 27 Hogeschool West-Vlaanderen 2 - - 2 3 8 - - - - - 3-18 HUB-EHSAL - - - 11 34 - - - 1 - - 8 8 62 Karel de Grote-Hogeschool KH Antwerpen - 11-10 60 6 - - 11 2-11 - 111 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende - - - 4 1 3 - - 2 - - - - 10 Katholieke Hogeschool Kempen - - 2 31 17 9 - - 8 - - 4-71 Katholieke Hogeschool Leuven - - - 17 24 2 - - 6 - - 11-60 Katholieke Hogeschool Limburg - 10-6 15 5 - - 15 4-9 - 64 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven - - 3 2 3 7 - - 2 - - - - 17 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vl. - - 2 4 4 1 - - 8 - - 5-24 Lessius Antwerpen - - - 2 18 - - - - - - 18 10 48 Lessius Mechelen 14 - - 4 13 6 - - 4 3 - - - 44 Plantijn-Hogeschool - - - 5 28 2 - - 1 - - 5-41 Provinciale Hogeschool Limburg 16 8 2 18 31 - - - 9 - - - - 84 XIOS Hogeschool Limburg - - - - 14 10 - - 10 1-7 - 42 Totaal 55 89 19 162 329 110 17 3 111 22 7 96 36 1.056 Toegepaste taalkunde Totaal

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Totaal aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten aan Vlaamse universiteiten, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Archeologie en kunst HUB-KUBrussel Katholieke Universiteit Leuven transnationale Universiteit Limburg Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Universiteit Hasselt Vrije Universiteit Brussel Totaal - 24 - - 21-7 52 Architectuur - - - - - 1-1 Bewegings- en revalidatie Biomedische - 72 - - 16-54 142-102 13 76 7-8 206 Diergeneeskunde - - - 190 365 - - 555 Economische en toeg.economische wetens. Farmaceutische Gecombineerde studiegebieden (BAMA) Gecombineerde studiegebieden(afbouw B&V) - 84-143 20 15 36 298-17 - 24 7-4 52-19 - 10 - - 1 30-2 - - - - - 2 Geneeskunde - 287-203 37 9 50 586 Geschiedenis - 21-9 10-5 45 Godgeleerdheid, godsdienstw. en kerk.rec Meerdere studiegebieden van toepassing Politieke en sociale - 32 - - - - - 32-66 - 19 20-1 106-48 - 135 33-45 261 Postgraduaat - 10-11 12-4 37 Psychologie en pedagogische wetens. Rechten, notariaat en crimin. wetensch. Sociale gezondheids - 112-5 69-28 214 5 65 4 23 34-31 162-15 - - 6-9 30 Taal- en letterkunde 2 27-97 23-18 167 Tandheelkunde - 44 - - 11 - - 55 Toegepaste biologische - 14-2 17-1 34 Toegepaste - 48 - - 19-11 78 Verkeerskunde - - - - - 11-11 Wetenschappen - 50 4 32 38 10 9 143 Wijsbegeerte en moraal - 31-16 8-14 69 Totaal 7 1.190 21 995 773 46 336 3.368

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten aan Vlaamse universiteiten, wonend in Nederland, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Archeologie en kunst Bewegings- en revalidatie Biomedische HUB-KUBrussel Katholieke Universiteit Leuven transnationale Universiteit Limburg Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Universiteit Hasselt Vrije Universiteit Brussel Totaal - 11 - - 15-2 28-57 - - 12-43 112-90 9 67 6-3 175 Diergeneeskunde - - - 173 299 - - 472 Economische en toeg.economische wetens. Farmaceutische Gecombineerde studiegebieden (BAMA) Gecombineerde studiegebieden(afbouw B&V) - 33-101 14 2 8 158-10 - 18 7-3 38-10 - 8 - - 1 19-1 - - - - - 1 Geneeskunde - 215-155 20 5 25 420 Geschiedenis - 11-6 8-1 26 Godgeleerdheid, godsdienstw. en kerk.rec Meerdere studiegebieden van toepassing Politieke en sociale - 19 - - - - - 19-35 - 11 7-1 54-21 - 102 20-13 156 Postgraduaat - 4-6 12-3 25 Psychologie en pedagogische wetens. Rechten, notariaat en crimin. wetensch. Sociale gezondheids - 74-4 41-7 126 2 27-6 16-4 55-9 - - 3-8 20 Taal- en letterkunde 1 19-72 17-8 117 Tandheelkunde - 38 - - 11 - - 49 Toegepaste biologische - 2-2 4 - - 8 Toegepaste - 15 - - 10-3 28 Verkeerskunde - - - - - 8-8 Wetenschappen - 22 1 25 17 4 2 71 Wijsbegeerte en moraal - 18-9 8-7 42 Totaal 3 741 10 765 547 19 142 2.227

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Aantal inschrijvingen van Nederlandse studenten aan Vlaamse universiteiten, wonend in België, naar studiegebied. Academiejaar: 2010-2011 Archeologie en kunst HUB-KUBrussel Katholieke Universiteit Leuven transnationale Universiteit Limburg Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Universiteit Hasselt Vrije Universiteit Brussel Totaal - 10 - - 6-5 21 Architectuur - - - - - 1-1 Bewegings- en revalidatie Biomedische - 15 - - 4-11 30-11 4 7 - - 5 27 Diergeneeskunde - - - 16 64 - - 80 Economische en toeg.economische wetens. Farmaceutische Gecombineerde studiegebieden (BAMA) Gecombineerde studiegebieden(afbouw B&V) - 51-38 6 12 28 135-6 - 6 - - 1 13-8 - 1 - - - 9-1 - - - - - 1 Geneeskunde - 67-42 14 4 19 146 Geschiedenis - 9-3 2-4 18 Godgeleerdheid, godsdienstw. en kerk.rec Meerdere studiegebieden van toepassing Politieke en sociale - 11 - - - - - 11-27 - 8 10 - - 45-27 - 28 13-31 99 Postgraduaat - 4-4 - - 1 9 Psychologie en pedagogische wetens. Rechten, notariaat en crimin. wetensch. Sociale gezondheids - 37-1 28-20 86 3 36 4 17 18-25 103-6 - - 3-1 10 Taal- en letterkunde 1 8-20 6-10 45 Tandheelkunde - 4 - - - - - 4 Toegepaste biologische - 12 - - 13-1 26 Toegepaste - 33 - - 9-8 50 Verkeerskunde - - - - - 3-3 Wetenschappen - 26 3 7 19 6 6 67 Wijsbegeerte en moraal - 11-6 - - 7 24 Totaal 4 420 11 204 215 26 183 1.063

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Evolutie van het aantal Nederlandse studenten in het hoger onderwijs Totaal 2009-2010 Hogeschool 1.101 932 53 2.086 Universiteit 1.967 953 63 2.983 Totaal 3.068 1.885 116 5.069 2010-2011 Hogeschool 1.261 1.056 70 2.387 Universiteit 2.227 1.063 78 3.368 Totaal 3.488 2.119 148 5.755 Procentuele verdeling 52,8% 44,7% 2,5% 65,9% 31,9% 2,1% 60,5% 37,2% 2,3% 52,8% 44,2% 2,9% 66,1% 31,6% 2,3% 60,6% 36,8% 2,6%

Grensoverschrijdende onderwijsparticipatie - hoger onderwijs Aantal Nederlandse studenten in de studiegebieden Geneeskunde, Tandheelkunde en Diergeneeskunde Evolutietabellen: 2005 tot 2011 Geneeskunde 2009-2010 386 127 13 2010-2011 420 146 20 Diergeneeskunde 435 78 2 472 80 3 Tandheelkunde 45 4 1 49 4 2 700 600 500 400 300 200 100 0 Geneeskunde Diergeneeskunde Tandheelkunde

Volwassenenonderwijs Werkwijze Vanaf het schooljaar 1999/2000 onderging het onderwijs voor sociale promotie een grondige herstructurering door de invoering van het modulair stelsel. In het modulair onderwijs werd het systeem van 2 semesters vervangen door inschrijvingen binnen een referteperiode (1 februari tot 31 januari). De duur van een cursus bedraagt vier tot veertig weken en één cursist kan meerdere cursussen volgen. Een cursist wordt zoveel maal geteld als het aantal cursussen waarvoor hij zich inschrijft binnen de referteperiode. Daardoor bevatten de data een onbekend aantal dubbeltellingen. Het aantal hoofdelijke personen kan momenteel niet uit de gegevens afgeleid worden. Het verlaten van een vaste registratiedatum is ingegeven door de meer flexibele wijze van organiseren van het modulair onderwijs. De laatste jaren werden stelselmatig meer en meer opleidingen in modules aangeboden. Omdat vanaf de telling van 2000/2001 met referteperiodes wordt gewerkt. is vergelijking met vroegere gegevens niet zinvol. We beperken ons daarom tot een vergelijking vanaf de referteperiode 2000/2001. Het decreet op het volwassenenonderwijs van 15 juni 2007 reorganiseerde het volwassenenonderwijs (vroeger: onderwijs voor sociale promotie) opnieuw. Sindsdien omvat het volwassenenonderwijs : - het secundair volwassenenonderwijs - het hoger beroepsonderwijs van het volwassenenonderwijs - de basiseducatie De referteperiode loopt nu van 1 april tot en met 31 maart. Ontwikkeling van het aantal Nederlandse cursisten in het volwassenenonderwijs Schooljaar 2010-2011 Wonend in Schooljaar Nederland België Ander Totaal 2000-2001 5.595 1.816 2 7.413 2002-2003 6.766 2.144 5 8.915 2004-2005 6.714 2.443 8 9.165 2006-2007 (*) 7.276 2.459 10 9.745 2008-2009 6.444 2.587 15 9.046 2010-2011 5.912 2.993 17 8.905 * In het bestand hebben 503 cursisten de woonplaats 'andere'. Het gaat hier om onnauwkeurigheden in de data. Deze cursisten werden verdeeld in de verhouding van de cursisten die wel een woonplaats NL of B kregen toebedeeld.

Basiseducatie Werkwijze Participatie van Nederlandse leerlingen Schooljaar 2010-2011 Procentuele verdeling Totaal Beeldende kunst 14 186 2 202 6,93% 92,08% 0,99%