Tropisch Nederland 1. Aanzetten 1.a Tropisch Nederland Jij gaat aan de slag met het dossier Tropisch Nederland. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL TIJD BESCHRIJVING 2 UITNODIGING 15 minuten 3 UITZOEKEN KENNISMAKING 30 minuten Korte inleiding: Waar gaat dit dossier over? Je verzamelt kennis op internet en andere bronnen over klimaatverandering. De vragen helpen je het thema te begrijpen. Je onderzoekt wat je er zelf van vindt en hoe je het thema in je eigen omgeving kunt herkennen. 4 UITZOEKEN DOEN 5 UITZOEKEN OP PAD 50 minuten 50 minuten Bouw je eigen auto op windenergie Maak een filmpje over de uitstoot van CO2 en laat dit vervolgens aan je klasgenoten zien. 6 UITZOEKEN THUIS 7 UITWERKEN 8 UITDAGING 9 UITLEGGEN 40 minuten 50 minuten 50 minuten (per onderdeel) 20 minuten Onderzoek hoeveel energie jullie thuis verbruiken. Bestudeer de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering. Je kunt kiezen uit verschillende onderwerpen. Organiseer een debat op school over klimaatverandering. Nodig ook politici, mensen uit het bedrijfsleven, mensen uit een maatschappelijke organisatie en de pers uit. Maak een reportage als Young Reporter. Vul je Voetafdruk opnieuw in en vergelijk hem met de eerdere uitkomst. 1
2. Uitnodiging 2.a Tropisch Nederland Bekijk het volgende filmpje: http://nl.youtube.com/watch?v=czwmdvnezcg Dat is veel sneeuw! Daar kan je wel een goed sneeuwballengevecht houden. Of lekker skiën of snowboarden. Maar het gaat niet goed met de Noordpoolgebieden. Bekijk het volgende filmpje: http://nl.youtube.com/watch?v=2ajxrwlecda Smeltende gletsjers. Instortende ijsbergen. Wat is er toch aan de hand? Niet alleen op de Noordpool spookt het. 2
Bekijk het volgende filmpje: http://nl.youtube.com/watch?v=4t562yqegla&feature=related Stormen. Orkanen. Buiten hun oevers getreden rivieren. Op de kust geworpen boten. Onder water gelopen huizen. Wat is er toch aan de hand met het klimaat? Het klimaat verandert. Kan JIJ iets aan de klimaatverandering doen, denk je? Nee 3
3. Uitzoeken - Kennismaking 3.a Weer of geen weer Kijk eens naar buiten. Wat voor weer is het? Wat is de weersverwachting voor vandaag? 1. Ga naar: http://www.knmi.nl/waarschuwingen_en_verwachtingen/ 2. Maak een screenshot van de weersverwachting voor vandaag. Tip: Lees http://www.knmi.nl/waarschuwingen_en_verwachtingen/ 3. Sla de screenshot op op de computer. 4. Plak hier de weersverwachting van vandaag: 4
Wat is jouw favoriete weer? 1. Zoek met een afbeelding van jouw favoriete weer. 2. Plak hier de afbeelding van jouw favoriete weer: Vind jij dat het weer erg verandert de laatste tijd? 5
Wat is het verschil tussen 'weer' en 'klimaat'? Tip: Kijk in je Aardrijkskundeboek of lees: http://www.aardrijkskunde.org/natuur&milieu/klimaat.htm. 6
3.b Klimaatverandering Het klimaat verandert de laatste jaren. Maar hoe komt dat? Bekijk het volgende filmpje: http://www.my-nrg.nl/mynrg/jsp/myworld/broeikas.swf Waardoor verandert het klimaat? Tip: Lees ook http://www.wnf.nl/wnf/website/index.cfm/id=69d2ce55-1f6e-46a2-99fdaa78e3eedb46 en http://www.nos.nl/jeugdjournaal/uitleg/milieu/milieu_klimaat.html 7
Wist je dat... je voor korte afstanden beter de fiets kunt pakken?! Je verbruikt geen brandstof en stoot geen CO2 uit. met de trein of bus reizen beter is voor onze leefomgeving?! Trein en bus vervoeren meerdere personen tegelijkertijd. vliegen erg slecht voor onze leefomgeving is?! Vliegtuigen stoten op grote hoogten schadelijke stoffen uit. 8
3.c Gevolgen De klimaatverandering heeft grote gevolgen. Gevolgen voor het weer. Gevolgen voor de zeespiegel. Gevolgen voor planten en dieren. En... gevolgen voor de mens. Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor het weer? Kruis het goede antwoord aan. Je mag meerdere vakjes aankruisen. Tip: Kijk op http://www.wnf.nl/wnf/website/index.cfm/id=444fba25-9238-4f10-830a7b5696d59cb3 Extreem hoog water. Gemiddeld stijgt de temperatuur op aarde. Het weer raakt in de war. Heviger neerslag. IJskoude winters. Meer droogte. Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor de zeespiegel? Kruis het goede antwoord aan. Tip: Kijk op http://www.wnf.nl/wnf/website/index.cfm/id=444fba25-9238-4f10-830a7b5696d59cb3 De zeespiegel blijft hetzelfde. De zeespiegel daalt door afkoeling van zeewater. De zeespiegel stijgt door opwarming van zeewater en het smelten van landijs. 9
Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor planten en dieren? Kruis het goede antwoord aan. Je mag meerdere vakjes aankruisen. Tip: Kijk op http://www.wnf.nl/wnf/website/index.cfm/id=444fba25-9238-4f10-830a7b5696d59cb3 Dieren trekken naar de hooggebergten. Dieren trekken naar de polen. Dieren trekken naar de woestijn. Het groeiseizoen in de gematigde streken wordt langer. Planten gaan eerder bloeien. Planten gaan later bloeien. Vogels broeden later. Vogels broeden vroeger. 10
Bekijk het volgende filmpje: http://nl.youtube.com/watch?v=htfagpvokmm&feature=related Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor de ijsberen op de Noordpool? Kruis het goede antwoord aan. Je mag meerdere vakjes aankruisen. Tip: Kijk op http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/klimaat/wat_zijn_de_gevolgen/gevolgen_van_ klimaatverandering_voor_planten_en_dieren/index.cfm. Hij raakt verzwakt door voedselgebrek. Zijn conditie gaat achteruit. Jonge ijsberen raken steeds vaker bedolven door instortende sneeuwholen. Zijn jachtseizoen wordt langer. 11
Welke gevolgen heeft klimaatverandering voor de mens? Kruis het goede antwoord aan. Je mag meerdere vakjes aankruisen. Tip: Kijk op http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/klimaat/wat_zijn_de_gevolgen/gevolgen_van_ klimaatverandering_voor_mensen/index.cfm. Grotere kans op overstromingen. Kleinere kans op tropische plagen en ziektes. Kleinere kans op watertekort. Laaggelegen eilanden verdwijnen in zee. 12
3.d Energie Het klimaat verandert. Maar daar kan je iets tegen doen. Bijvoorbeeld de uitstoot van CO2 verminderen. Zuiniger met energie omgaan. Of groene energie gebruiken. Wat is groene energie? Tip: Kijk op http://www.greenprices.nl/nl/spreekbeurt1.asp. Lees onderstaande tips: 1. Zet de verwarming één graad lager. Dit bespaart energie. Het is wel even wennen, maar trek een dikke trui aan. 2. Zet de verwarming een half uur voor je weggaat lager. Zo bespaar je energie. En je kamer blijft toch nog even warm. 3. Elektrisch verwarmen is duur. Het kost veel stroom. En veel energie gaat verloren bij het produceren van elektriciteit in centrales. 4. Toestellen die op stand-by staan, gebruiken ook energie. Zet je televisie, computer of Xbox helemaal uit. 5. Trek de stekker van de oplader van je mobiele telefoon uit het stopcontact als de batterij is opgeladen! 13
Welke tip voer jij thuis al uit? Geen tip Tip 1 Tip 2 Tip 3 Tip 4 Tip 5 Wat vind jij van bovenstaande tips? Leg uit. 14
3.e Toekomst De wereld verandert door de klimaatverandering. Hoe ziet de wereld er over tien jaar uit als de klimaatverandering doorzet, denk je? Hoe ziet de wereld er over vijftig jaar uit als de klimaatverandering doorzet, denk je? 15
4. Uitzoeken Doen 4.a Groene auto Auto s stoten CO2 uit. Dat is erg slecht voor het klimaat. Waarom bouwen we niet gewoon een auto op windenergie? Nou... dat ga je nu doen. Bouw je eigen auto op windenergie. Maak met een klasgenoot een tweetal. Ga naar Volg de instructies. Show je auto aan je klasgenoten in je eigen showroom. Film je eigen auto op windenergie. Upload je filmpje naar www.yougnreporters.nl en schrijf de link hieronder: Ik heb de auto op windenergie gemaakt met... 16
5. Uitzoeken Op pad 5.a Filmpje De uitstoot van CO2 (koolstofdioxide) versterkt het broeikaseffect. Bekijk het volgende filmpje: http://nl.youtube.com/watch?v=fh3st2coqxg&feature=related Hoe komt CO2 in de lucht? 17
Nu gaan jullie zelf een filmpje over de uitstoot van CO2 maken. Vorm met enkele klasgenoten een groepje. Zorg dat je een mobieltje met camera hebt. Ga naar buiten. Ga naar een omgeving waar CO2 uitgestoten wordt. Ga veilig te werk. Upload je filmpje naar www.yougnreporters.nl en schrijf de link hieronder: Schrijf hieronder een verslag over het maken van het filmpje. Ik heb het filmpje gemaakt met... 18
6. Uitzoeken - Thuis 6.a Lampje Ken jij 'De 1 miljoen Spaarlampen Campagne'? Nee? Kijk dan eens op:http://www.1miljoenspaarlampen.nl/page.ocl?pageid=1&mode=&version=&menuid=0. De campagne is afgelopen. Maar je kan nog steeds meedoen. Waar? Thuis! 19
Stappen: 1. Print onderstaande lijst uit of gebruik de tabel hierboven. http://www.workspace6.nl/repository/files_4843/lampenlijst.doc 2. Loop thuis met deze lijst door het huis. Tel het aantal spaarlampen in huis. 3. Laat de ingevulde lijst aan je ouders zien. 4. Bespreek met je ouders de lijst. Behandel de volgende punten: Hoeveel spaarlampen hebben jullie totaal in huis? Vinden jullie dat zelf veel of weinig? Waarom vinden jullie dat? Wat vinden jullie belangrijker: dat spaarlampen geld besparen of dat het beter is voor het milieu? Schrijf een verslag van je onderzoek. 20
7. Uitwerking 7.a Klimaatverandering Jij weet nu al best veel over klimaatverandering. Je weet waardoor het klimaat verandert. Je weet wat de gevolgen zijn van klimaatverandering. Het is belangrijk dat meer mensen dit weten. Jij gaat anderen uitleggen wat je geleerd hebt. Hoe? Dat mag je zelf weten. Hoe ga jij anderen uitleggen wat je weet over klimaatverandering? Met een... Werkstuk PowerPoint presentatie Website Anders, namelijk: Met welk onderwerp ga jij aan de slag? Oorzaken van de klimaatverandering. Gevolg van klimaatverandering voor het weer. Gevolg van klimaatverandering voor de zeespiegel. Gevolg van klimaatverandering voor planten en dieren. Gevolg van klimaatverandering voor de mens. Anders, namelijk: Kijk voor informatie op de website van het Wereld Natuur Fonds: www.wnf.nl Surf ook eens via http://duurzaamheidvo.kennisnet.nl/aarde, http://www.vrom.nl/pagina.html?id=9540 http://www.hier.nu/home/ Veel succes! 21
8. Uitdaging 8.a Actie! Jij. Bedrijven. De overheid. Iedereen moet de uitstoot van CO2 beperken. Maar doen we dat wel genoeg? Wat kunnen we nog meer doen? En kan dat ook goedkoper? Organiseer met klasgenoten een debat op school over deze onderwerpen. Nodig politici uit. Nodig mensen uit het bedrijfsleven uit. Nodig mensen uit een maatschappelijke organisatie uit. Word wereldberoemd als Young Reporter! Jullie gaan in groepjes van 3 verslag doen van jullie actie. Je maakt een artikel met foto's of een filmpje. Dat zet je op www.yougnreporters.nl, waar iedereen het kan zien! P.S. Met jullie bijdrage aan www.youngreporters.nl kun je leuke prijzen winnen!! 22
9. Uitleggen 9.a Terugblik Vóór deze les vulde je de voetafdruk in. Hoeveel hectare (ha) had jij nodig om te leven? Wil jij je energieverbruik verminderen? Vul opnieuw de voetafdruk in. Maar beantwoord nu de vragen zoals je WILT leven. Vul de vragen van de Voetafdruk in op http://www.ecolife.be/futures/gedragsscan2007.html. En? Hoe groot is jouw voetafdruk nu? 23
9.b Tropisch Nederland Het project is bijna afgerond. Maar wat heb je nu geleerd? Ik kan uitleggen... het verschil tussen weer en klimaat... waardoor het klimaat verandert...welke gevolgen de klimaatverandering heeft voor: - weer - zeespiegel - planten en dieren - mens Dit vind ik Nee Nee Nee Nee? Kijk hier 3a 3a 3a... wat groene stroom is... wat ik kan doen om klimaatverandering tegen te gaan Nee Nee 3a 3a Heb je gewerkt aan een van de stappen Op Pad, Thuis, Vakwerk, Uitdaging? Bij het werken aan een van deze opdrachten beoefende je een aantal vaardigheden. Beoordeel nu zelf de vaardigheden die je gebruikt hebt: Heb je bewijzen voor deze vaardigheden in de vorm van een film, afbeelding of document? Voeg deze dan toe als bijlage bij deze les en schrijf het paragraafnummer erbij. Ik kan een video-opname maken een verslag schrijven een gesprek voeren met mijn ouders informatie ordenen Nee 5.a Nee 5.a, 6a Nee 6.a Nee 6.a 24
presenteren een werkstuk schrijven een PowerPoint presentatie maken een debat organiseren een nieuwsreportage maken Reflectievragen in stap Doen Na deze opdracht kan ik uitleggen dat windenergie beter is voor het klimaat Nee 6.a Nee 7.a Nee 7.a Nee 8.a Nee 8.a Nee 25