MiFID ifid MiFID, de harmonisering van de financiële en kapitaalmarkten tijd nemen om te bouwen
MiFID of Markets in Financial Instruments Directive is een geheel van Europese rechtsregels die onder andere de harmonisatie en integratie van de financiële en kapitaalmarkten en de bescherming van de belegger tot doel hebben. In deze brochure vindt u meer uitleg over de regels die een invloed zullen hebben op uw relatie met Dexia Bank bij het aangaan van bepaalde financiële transacties. Inhoud Wat houdt MiFID precies in? 3 Toepassingsgebied 3 Know Your Customer 4 Regels die de kennis over de cliënt moeten bevorderen en de zorgplicht definiëren. Inform Your Customer 6 Regels die de financiële instelling de verplichting opleggen om de cliënt te informeren. Organisatie 6 Regels met betrekking tot de organisatie van de financiële instelling. Best Execution 6 Regels in verband met de uitvoering van orders en bijbehorende transparantie in de markten..
Wat houdt MiFID precies in? MiFID heeft de verdere integratie van de Europese financiële markten als doel en omvat een verordening en richtlijnen die vanaf 1 november 2007 van toepassing zullen zijn binnen de Europese Unie, IJsland, Noorwegen en Liechtenstein en die in de Belgische wetgeving omgezet zijn via de koninklijke besluiten van 27/04/2007 en 03/06/2007; streeft naar meer concurrentie en transparantie op de financiële markten door het bevorderen van het grensoverschrijdende effectenverkeer en de afschaffing van het beursmonopolie ofwel de centralisatieverplichting op de gereglementeerde markten; beoogt een verdere uitdieping van de beschermingsregels voor de cliënt die in financiële instrumenten handelt, wat bijdraagt tot een groter beleggersvertrouwen. Dit wordt gerealiseerd via de verdere uitbouw van gedragsregels en regels met betrekking tot de interne organisatie van financiële instellingen; heeft betrekking op een zeer ruime waaier van beleggingsdiensten en -activiteiten en omvat nagenoeg alle financiële instrumenten. Toepassingsgebied De MiFID-reglementering is van toepassing op een uitgebreid gamma financiële instrumenten, met als belangrijkste categorieën: aandelen; obligaties; rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging; instrumenten die gewoonlijk op de geldmarkt worden verhandeld zoals schatkistpapier, depositocertificaten en commercial paper (vallen hier niet onder: betaalinstrumenten, depositorekeningen en termijnrekeningen); rentetermijncontracten («forward rate agreements»); afgeleide producten (opties, futures, swaps ) op effecten, rentevoeten, deviezen, aandelen, indexen, inflatie, overdracht van kredietrisico, grondstoffen, emissievergunningen (CO ² ), klimaatvariabelen MiFID is onder andere van toepassing op volgende diensten: het ontvangen, doorgeven en uitvoeren van orders met betrekking tot financiële instrumenten; financieel beheer; beleggingsadvies; het overnemen van financiële instrumenten en/of plaatsen van financiële instrumenten met of zonder plaatsingsgarantie; de bewaring en het beheer van financiële instrumenten; onderzoek op beleggingsgebied en financiële analyse of andere vormen van algemene aanbevelingen in verband met transacties in financiële instrumenten. MiFID, de harmonisering van de financiële en kapitaalmarkten 3
Know Your Customer De cliëntenclassificatie Om de cliënt te kennen en hem zo beter bij te staan en te informeren, zal er allereerst een classificatie gebeuren. Immers, niet alle cliënten die handelen in financiële instrumenten beschikken over dezelfde kennis en ervaring met betrekking tot deze instrumenten en de daaraan verbonden risico s. Elke cliënt heeft bijgevolg recht op een aangepast beschermingsniveau, afhankelijk van zijn classificatie. Het Dexia-cliënteel zal dus, op grond van criteria uit deze nieuwe Europese wetgeving, ingedeeld worden in drie categorieën. Hieronder volgt een overzicht van deze classificatie met bijhorende uitleg over het beschermingsniveau en de gedragsregels, zoals zorgplicht en informatie. Enkele voorbeelden: beleggingsondernemingen, kredietinstellingen, verzekeringsondernemin-gen, gemeenschappelijke beleggingsfondsen en hun beheersmaatschappijen, pensioenfondsen, nationale regeringen en hun diensten, centrale banken. In aanmerking komende tegenpartijen of ECP s (Eligible Counterparties) Dit zijn professionele cliënten die actief zijn in de financiële sector en die vanuit hun bedrijfsdoelstelling geacht worden te beschikken over de nodige deskundigheid rond het nemen van beleggingsbeslissingen. Omdat deze groep het laagste beschermingsniveau geniet, legt MiFID hier de minst strikte regels op wat betreft de zorgplicht en informatie. In de relatie tussen de bank en deze cliënten wijzigt er bijgevolg bijna niets naar aanleiding van MiFID. Professionele beleggers Deze cliënten beschikken over de nodige ervaring, kennis en deskundigheid om zelf beleggingsbeslissingen te nemen en de daarmee eventuele risico s adequaat in te schatten en financieel te dragen. Het gaat hier vooral om grote ondernemingen die minstens aan twee van de drie volgende vereisten voldoen: een balanstotaal van minstens 20 miljoen euro; een netto-omzet van minstens 40 miljoen euro; of een eigen vermogen van minstens 2 miljoen euro. Deze classificatie houdt onder meer in dat de cliënt minder informatie moet verstrekken aan zijn financiële instelling dan een niet-professionele cliënt. De zorgplicht ten aanzien van deze cliënten is minder verregaand dan bij de niet-professionele belegger. Niet-professionele beleggers De niet-professionele beleggers zijn alle beleggers (particulieren of rechtspersonen) die niet in aanmerking komen voor de twee vorige categorieën. In het kader van de zorgplicht, legt MiFID op dat er bij deze cliëntengroep formeel gepeild wordt door de financiële instellingen naar hun kennis en ervaring, financiële situatie en beleggingsdoelstellingen in verband met financiële instrumenten. Zij genieten dan ook het hoogste beschermingsniveau. Een cliënt die voldoet aan de criteria opgelegd door MiFID kan vragen om in een andere categorie ingedeeld te worden dan deze die door de bank bepaald werd. Zo kan een cliënt van de categorie in aanmerking komende tegenpartijen of professionele beleggers kiezen voor een lagere categorie met een hogere zorgplicht vanwege de financiële instelling. 4
Know your customer is bij Dexia altijd al een sterke troef geweest, meer bepaald in het kader van onze Customer Intimacy-aanpak. We moeten dit nu enkel formaliseren volgens de MiFID-richtlijnen en -classificatie. Bij vragen hierover kunt u altijd terecht bij uw Dexia-contactpersoon. Omgekeerd kan een niet-professionele belegger ook kiezen voor het statuut professionele belegger indien hij voldoet aan de door MiFID voorziene strenge voorwaarden. Hij moet minstens voldoen aan twee van de drie volgende criteria: portefeuille financiële instrumenten + liquiditeiten > 500 000 euro; meer dan tien transacties in MiFIDinstrumenten per kwartaal in de voorbije vier kwartalen; minstens één jaar professionele ervaring in de financiële sector. Twee testen: suitability en appropiateness De zorgplicht verschilt niet alleen volgens de classificatie waarin de cliënt wordt ingedeeld, maar ook volgens het type van geleverde dienst. Zo wordt er een onderscheid gemaakt tussen beleggingsadvies en gewoon productaanbod zonder advies : Indien u als professionele cliënt geclassificeerd bent, dan mag Dexia Bank ervan uitgaan dat u de vereiste kennis en ervaring hebt. U wordt tevens geacht zelf te kunnen inschatten of u over voldoende financiële middelen beschikt om de eventuele risico s die aan de belegging verbonden zijn te dragen. Bijgevolg zal Dexia Bank u enkel bevragen over uw beleggingsdoelstelling en -horizon. Onder beleggingsadvies geeft Dexia Bank gepersonaliseerde aanbevelingen met het oog op een verrichting (aankoop, verkoop, intekening). Deze adviezen kunnen op uw verzoek of op initiatief van Dexia Bank gegeven worden. Wanneer de bank u adviseert mag zij enkel de voor u geschikte (suitable) beleggingsproducten aanbevelen. Om dit te kunnen beoordelen zal Dexia Bank rekening houden met uw kennis en ervaring over de voorgestelde belegging, uw financiële situatie of draagkracht en uw beleggingsdoelstellingen en -horizon. Onder gewoon productaanbod zonder advies wordt de niet-gepersonaliseerde productinformatie voor beleggingen bedoeld. Bij gewoon productaanbod zonder advies zal Dexia Bank aftoetsen of het aangeboden product passend (appropriate) is voor u. Dit betekent dat de bank nagaat of u kennis en ervaring hebt met het aangeboden product. Deze beperking valt weg indien u als professionele klant wordt geclassificeerd. Het beleggersprofiel Volgens de MiFID-regelgeving is Dexia Bank verplicht om bepaalde informatie te vragen aan de cliënt bij het verstrekken van beleggingsdiensten. Voor de niet-professionele beleggers gebeurt dit via de bepaling van het beleggersprofiel, dat rekening houdt met de volgende elementen: uw kennis en ervaring met betrekking tot de beleggingsproducten; uw algemene beleggingsdoelstellingen en -horizon; uw financiële situatie. Wanneer Dexia Bank beleggingsadvies verleent, zullen enkel de beleggingen in aanmerking mogen komen waarvan het beleggingsrisico duidelijk overeenstemt met het beleggersprofiel. Stelt de bank uitsluitend aan de hand van objectieve informatie een product voor, dan moet nagegaan worden of de cliënt kennis heeft van of ervaring heeft met dit product. Is dat niet het geval, dan zal Dexia Bank de cliënt hiervan op de hoogte brengen. Indien de cliënt echter weigert om de gevraagde informatie aan de bank te verstrekken, dan kan de bank geen advies verlenen en ook niet aftoetsen of het gewone productaanbod passend is. MiFID, de harmonisering van de financiële en kapitaalmarkten 5
Inform Your Customer Bij Dexia Bank is het grondig en duidelijk informeren van het cliënteel altijd al een must geweest. Hier dient de bank bijgevolg geen fundamentele wijzigingen door te voeren. Dexia Bank maakt hierbij ook geen onderscheid tussen professionele en nietprofessionele cliënten. MiFID legt de financiële instellingen eveneens de verplichting op om aan de cliënten informatie te verstrekken. Deze informatie moet correct, duidelijk en niet-misleidend zijn en moet bovendien tijdig verstrekt worden. Hoe hoger de classificatie van een cliënt, hoe groter diens behoefte aan informatie en duiding over de mogelijke risico s van de financiële instrumenten. Het merendeel van de informatie wordt doorgaans verstrekt vóór of bij het sluiten van een overeenkomst met de cliënt en wordt opgenomen in de overeenkomst zelf of in de algemene voorwaarden. Ook ná de verrichting zal Dexia Bank de cliënt blijven informeren. Zo wordt er informatie verstrekt over de uitvoering van een order, worden er overzichten aangeboden van onderliggende transacties en waardebepalingen bij financieel beheer evenals periodieke overzichten van in bewaring gegeven financiële instrumenten en gelden. Organisatie De MiFID-reglementering legt, in het kader van de cliëntenbescherming, de financiële instellingen ook strenge eisen op met betrekking tot hun interne organisatie en bedrijfsvoering. Zo moeten: Ook op dit vlak staat Dexia Bank een strikte naleving voor van de wettelijke bepalingen en hanteert daarenboven de strengste interne normen en standaarden. bijzondere regels in acht genomen worden inzake risk management, interne audit, het bijhouden van gegevens ; speciale procedures uitgewerkt worden voor het beheer van eventuele belangenconflicten om te voorkomen dat deze nadelige gevolgen zouden kunnen hebben voor de cliënt; effectieve en transparante procedures uitgewerkt worden voor een redelijke en snelle behandeling van klachten Best Execution Eén van de basisprincipes van MiFID is het principe van Best Execution in de financiële markten. Dit betekent dat de financiële tussenpersoon alle redelijke stappen moet nemen om een optimale uitvoering van een order te bekomen voor de cliënten. Hierbij wordt rekening gehouden met een reeks factoren zoals de prijs, de kosten, de snelheid, de waarschijnlijkheid van uitvoering en settlement, de omvang, de aard en alle andere relevante aspecten voor de uitvoering van het order. Welke criteria hierbij van doorslaggevend belang zijn, wordt bepaald in het orderuitvoeringsbeleid dat elke financiële instelling zal opstellen. 6
De principes van Best Execution werden door Dexia Bank vertaald in een beleid van optimale uitvoering voor transacties in financiële instrumenten dat aan de cliënt zekerheid verschaft over de optimale uitvoering van zijn orders. Best Execution is geen resultaatsverbintenis maar wel een middelenverbintenis. Met andere woorden: de financiële instelling moet kunnen aantonen dat iedere uitgevoerde transactie in overeenstemming is met zijn uitvoeringsbeleid. Dat betekent niet dat voor iedere individuele transactie steeds het best mogelijke resultaat moet worden bekomen maar wel dat de beslissingen over de orderuitvoering genomen worden op een consistente basis voor het geheel van de transacties. Indien de cliënt echter specifieke instructies geeft, is het mogelijk dat de financiële instelling afwijkt van zijn orderuitvoeringsbeleid. De specifieke instructies van de cliënt worden dan opgevolgd en de cliënt zal worden geïnformeerd dat de criteria vermeld in het uitvoeringsbeleid mogelijkerwijze niet zullen worden toegepast. MiFID zal meer concurrentie mogelijk maken op de financiële markten door onder meer een einde te maken aan het monopolie van de traditionele beurzen. Hierdoor kan de financiële instelling een beroep doen op andere verhandelingsplatformen zoals: De Multilateral Trading Facilities (MTF) of multilaterale verhandelingsplatformen. Dat zijn verhandelingsplatformen (een soort van beurzen) opgezet door bepaalde financiële instellingen, waar effecten genoteerd staan en verhandeld worden. Systematic Internalizers. Dat zijn financiële instellingen die intern effectenorders (voornamelijk met betrekking tot aandelen) afhandelen. Dat wil zeggen dat de financiële instelling zelf de plaats van uitvoering is en dat de cliënt handelt tegen het eigen boek van die instelling. Om de verplichtingen op het gebied van Best Execution te kunnen naleven, zal elke financiële instelling haar orderuitvoeringsbeleid voor akkoord voorleggen aan de cliënten van de categorieën professionele belegger en niet-professionele belegger (het principe van Best Execution geldt niet voor ECP s). In dezelfde context worden de financiële instellingen en verhandelingsplatformen eveneens onderworpen aan bijzondere regels die de transparantie van de orderuitvoering bevorderen. Samengevat: toepassing bij Dexia Bank van de verschillen tussen niet-professionele en professionele en beleggers Niet-professionele belegger Professionele belegger Informatie aan de cliënt Dexia Bank maakt hier geen onderscheid niet-professioneel / professioneel Beleggingsadvies Productaanbod Beleggingsadvies van Dexia Bank houdt rekening met de kennis en ervaring, financiële draagkracht en beleggingsdoelstellingen van de cliënt. Productaanbod wordt afgetoetst tegenover de kennis en ervaring van de cliënt. Indien nodig zal een waarschuwing gegeven worden. Bij advies mag Dexia Bank ervan uitgaan dat de cliënt de nodige kennis en ervaring bezit om eventuele beleggingsrisico s correct in te schatten en financieel te dragen. Enkel de beleggingsdoelstellingen van de cliënt moeten getoetst worden. Geen beperkingen Best Execution Organisatievereisten Dexia Bank maakt hier geen onderscheid niet-professioneel / professioneel Dexia Bank maakt hier geen onderscheid niet-professioneel / professioneel Deze tekst is louter bedoeld om op beknopte wijze informatie te verstrekken aan de cliënt over de invloed van de MiFID-reglementering op zijn relatie met Dexia Bank. Hij is dus niet exhaustief en bevat niet alle details van de MiFID-verordening, -richtlijnen en de Belgische omzetting daarvan. Het is dus mogelijk dat niet alle definities en termen op de meest volledige of juridisch correcte wijze werden weergegeven. MiFID, de harmonisering van de financiële en kapitaalmarkten 7
Voor meer informatie surf naar het MiFIDdossier op www.dexia.be of bel naar het Contact Center Beleggingen op het nummer 02/222.88.44. M M VU: D. Smet Dexia Bank NV Pachecolaan 44, 1000 Brussel RPR Brussel BTW BE 0403 201 185 Verzekeringsagent CBFA nr. 19649 A MEZ 4944 SPDV3170-2 08/2007