Beroepstypering Monteur werktuigbouw binnendienst Algemene informatie datum: 05-02-2003 versie: 04 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Kenteq Kenteq, afdeling kwalificatiestructuur Brondocument(en) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Beroepsprofiel monteur werktuigbouw binnendienst. Uit handboek beroepsprofielen metaal Dijk12-Juni 2001 Sociale partners in de metaal en werktuigbouw d.d. juni 2001. Legitimering van de daarvan afgeleide beroepscompetentieprofielen door resonansgroepen samengesteld op aanwijzing van de brancheorganisaties Koninklijke Metaalunie en de FME-CWM: KBB Kenteq d.d. 04-12-2002 Resonansgroep storing en onderhoud d.d. 04-02-2003 Mogelijke functiebenamingen Monteur Storing en onderhoudsmonteur Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden Rol en verantwoordelijkheden De monteur werktuigbouw binnendienst is hoofdzakelijk werkzaam bij industriële en toeleverende bedrijven van (half)producten en (half)fabrikaten. Het gaat hier om de metaalproducten-industrie, machine en apparatenbouw, transportmiddelen industrie, voeding en genotsmiddelen industrie, (petro)chemie en hout- en papier industrie, De monteur werktuigbouw binnendienst is werkzaam in zowel de kleinere als de grotere bedrijven, maar wel frequenter in de (middel) grotere bedrijven. (vanaf twintig werknemers) De monteur werktuigbouw binnendienst werkt meestal in de technische dienst of op een afdeling storing en onderhoud van een bedrijf. Zijn werkzaamheden vinden hoofdzakelijk binnen het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw binnendienst verricht zelfstandig storing en onderhoudswerkzaamheden aan het werktuigbouwkundige deel van machines en installaties. Hij verricht daarbij ook alle voorkomende handelingen in hydrauliek en pneumatiek. Hij past daarbij ook een breed scala van verbindende technieken toe op een voor dit beroep relevant niveau. Hij lokaliseert en analyseert storingen, verhelpt deze en hij verricht onderhoud en modificaties aan machines en installaties. De werkzaamheden worden meestal uitgevoerd onder tijdsdruk en heel vaak ook buiten de normale werktijd. Van de monteur werktuigbouw binnendienst wordt verwacht dat hij zelfstandig machines en installaties kan onderhouden en storingen verhelpt volgens de gestelde veiligheid - kwaliteitseisen. Hierbij wordt verwacht dat hij oplossingsgericht denkt en overlegt met leidinggevenden machinebedieners/gebruikers en andere betrokkenen. Hij is
verantwoordelijk voor zijn eigen werkzaamheden en voor het zo efficiënt mogelijk oplossen van storingen. Complexiteit Typerende beroepshouding Trends/innovaties Marktontwikkelingen Wetgeving/ overheidsregulering De belangrijkste afbreukrisico s voor de monteur werktuigbouw binnendienst zijn; - onvoldoende/onjuist verhelpen van een storing kan schade en gevaar veroorzaken; - vast- of stuklopen van machine of installatie; - de productie van het bedrijf komt (voor langere tijd) stil te liggen; - de veiligheid van de gebruikers of van hemzelf komt in gevaar. De complexiteit van het werk van de monteur werktuigbouw binnendienst wordt met name bepaald door: - het storing zoeken, het stellen van de juiste diagnose, in werktuigbouwkundige systemen; - systematisch en snel )ook onder tijdsdruk) kunnen werken; - onder tijdsdruk het werk veilig en kwalitatief uitvoeren; - de complexiteit van de machines en installaties neemt steeds meer toe, met steeds meer combinaties van automatisering en elektrotechniek met de werktuigbouw. Voor de monteur werktuigbouw binnendienst zijn zorgvuldigheid en nauwkeurigheid zeer essentieel en signalerend en oplossend vermogen zijn van wezenlijk belang voor het analyseren en oplossen van storingen. Hij moet hiervoor ook zeer systematisch en planmatig werken. Daarnaast moet hij een groot kwaliteitsbewustzijn hebben. De werkzaamheden vinden vaak onder tijdsdruk en regelmatig buiten de normale werktijden plaats hiervoor is de bereidheid en stressbestendigheid van belang. Omdat de monteur werktuigbouw binnendienst ook moet overleggen met de machinebedieners/gebruikers en productie afdelingen, leidinggevenden en collega s moet hij ook over goede communicatieve vaardigheden beschikken. De monteur werktuigbouw binnendienst moet ook zeer zelfstandig kunnen werken. Verder is leerbereidheid van belang voor het onderhouden van zijn vakmanschap en voor mogelijk doorgroei. Doordat machines en installaties steeds complexer worden (door toenemende automatisering) wordt onderhoudswerk steeds gespecialiseerder en zal dit vaak uitbesteed worden aan de leveranciers van deze machines. Daarnaast is er een trend waar te nemen dat relatief eenvoudige werkzaamheden vanuit kostenoogpunt ook eerder uitbestedingen worden aan derden (bijv. verspanende bewerkingen). Hoewel het VCA-certificaat met name gericht is op het verrichten van werkzaamheden op locatie. Past een deel van de bedrijven deze normen en maatregelen ook toe als intern veiligheidssysteem. De monteurs werktuigbouw binnendienst zullen dan een VCA certificaat moeten hebben.
Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden In de producten en de werkzaamheden van de monteur neemt de integratie van werkgebieden (elektrotechniek, automatisering en werktuigbouw) toe. De machines en installaties worden hierdoor steeds complexer. Bij de storingswerkzaamheden komt de nadruk steeds meer te liggen op het vervangen van onderdelen, in plaats van het repareren van onderdelen. Klein preventief onderhoud komt meer en meer op de productievloer (bij de machinebedieners) te liggen. Het onderhoud en de storingsservice van de complexere machines en installaties wordt steeds vaker uitbesteed, terwijl ook de relatief eenvoudige werkzaamheden steeds meer uitbesteed worden. De technische dienst en of storing en onderhoudsafdelingen worden hierdoor kleiner de gespecialiseerde servicediensten worden groter. Er zijn geen internationale ontwikkelingen op dit gebied bekend die van invloed kunnen zijn voor de monteur werktuigbouw binnendienst. De monteur werktuigbouw binnendienst kan doorgroeien naar een monteur werktuigbouw en elektro binnen of buitendienst of naar een eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst. Ook is het mogelijk om in de breedte naar bijvoorbeeld functies in de machinebouw/mechatronica over te gaan. Kerntaken van het beroep 1.Lokaliseert en analyseert storingen in machines en installaties 2.Verhelpt storingen in machines en installaties 3.Verricht modificaties en onderhoud aan machines en installaties
Kerntaak 1 Lokaliseert en analyseert storingen in machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit De monteur werktuigbouw binnendienst lokaliseert en analyseert storingen in het werktuigbouwkundige gedeelte van machines en installaties op basis van mondelinge of schriftelijke werkinstructie of een storingsmelding, afkomstig van de werkvloer of een (meewerkend) leidinggevende. Het betreft storingen in hydraulische en pneumatische gedeeltes van machines en installaties. De monteur werktuigbouw binnendienst lokaliseert en analyseert ter plaatse de storing in het werktuigbouwkundige gedeelte van een machine of installatie, onder meer met behulp van daarvoor benodigde meetapparatuur, aan de hand van de geconstateerde fouten en afwijkingen. Hij maakt een analyse van de oorzaak van de storing. De monteur werktuigbouw binnendienst schakelt een elektromonteur in wanneer blijkt dat het een elektrotechnische storing betreft. Bij het lokaliseren en analyseren van de storing staan snelheid en efficiëntie centraal: stilstand van de productie moet tot een minimum worden beperkt. Het lokaliseren en analyseren van werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties vindt binnen het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw binnendienst werkt zelfstandig. De complexiteit van het lokaliseren en analyseren van werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: het stellen van de juiste diagnose in werktuigbouwkundige systemen; systematisch en snel kunnen lokaliseren en analyseren; de juiste vragen stellen om een diagnose te kunnen stellen; systemen. De monteur werktuigbouw binnendienst werkt alleen. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten de afdeling, met de afdeling productie met betrekking tot het functioneren van machines en installaties. Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen. Om werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties te lokaliseren en te analyseren, is het noodzakelijk dat de monteur werktuigbouw binnendienst eenduidig vaststelt waar de storing zich bevindt en snel analyseert wat de oorzaak is. Het lokaliseren en analyseren van storingen moet derhalve snel, nauwgezet, zorgvuldig en systematisch door hem worden uitgevoerd.
Keuzes en dilemma s De monteur werktuigbouw binnendienst staat voor de opgave om werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties te lokaliseren en te analyseren. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: ontbrekende informatie over de storing; onduidelijke of tegenstrijdige informatie over de storing; naar zijn mening onjuiste informatie over de storing; elektrotechnische storingen; hoge werkdruk, waarbij hij genoodzaakt is snel en efficiënt te werken en tevens de juiste diagnose te stellen; een afweging moeten maken tussen tijd en kwaliteit; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw binnendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn signalerend en oplossend vermogen, communicatieve en technische vaardigheden, stressbestendigheid, technisch inzicht, kwaliteitsbewustzijn en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.
Kerntaak 2 Verhelpt storingen in machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Op basis van de gestelde diagnose verhelpt de monteur werktuigbouw binnendienst alle voorkomende storingen in het werktuigbouwkundige gedeelte van machines en installaties. Indien nodig leest en interpreteert hij hiervoor tekeningen en hydraulische en pneumatische schema s en raadpleegt hij storingslogboeken, (machine)handboeken en (machine)handleidingen. De monteur werktuigbouw binnendienst verricht alle voorkomende handelingen en werkzaamheden op het gebied van hydrauliek en pneumatiek. Hij verzamelt voor de reparatie benodigde materialen en gereedschappen. De monteur werktuigbouwbinnendienst vervangt defecte onderdelen door nieuwe onderdelen, of repareert ze ter plekke dan wel in de werkplaats. Bij het verhelpen van storingen in machines en installaties kan de monteur werktuigbouw binnendienst gebruik maken van verspanende bewerkingen, ten behoeve van revisie van machine-onderdelen. Het gaat hierbij voornamelijk om conventioneel draaien en frezen. Hij verricht laswerkzaamheden en past verbindende technieken toe. Als de storing is verholpen, kan de monteur werktuigbouw binnendienst de machine of installatie opnieuw in- en afstellen en laten proefdraaien, in het bijzijn van de betreffende machine-operator/bediener. De monteur werktuigbouw binnendienst houdt de voorraad van het magazijn bij en onderhoudt contacten met externe leveranciers van machines en installaties, veelal met betrekking tot technische werking van een machine of installatie. Hij werkt het storingslogboek bij, registreert uren en gebruikte materialen ten aanzien van het verhelpen van storingen, scheidt restmaterialen en verwijdert schadelijke (afval)stoffen volgens voorschriften. Het verhelpen van werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties vindt binnen het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw binnendienst werkt zelfstandig. De complexiteit van het verhelpen van werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: systematisch, snel, veilig en onder tijdsdruk kunnen werken; het verhelpen van storingen; doordat de productie van het bedrijf stil komt te liggen, kan tijdsdruk ontstaan; systemen. De monteur werktuigbouw binnendiensyt werkt alleen. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten de afdeling, met machine-operators/bedieners en de afdeling productie met betrekking tot het functioneren van machines en installaties. Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen.
Kwaliteit Keuzes en dilemma s De monteur werktuigbouw binnendienst moet bij het verhelpen van werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties nauwgezet en zorgvuldig te werk gaan om te voorkomen dat: schade en gevaar ontstaan; de productielijn van het bedrijf onnodig lang stil staat. De monteur werktuigbouw binnendienst staat voor de opgave om werktuigbouwkundige storingen in machines en installaties te verhelpen. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij het gaan om de volgende situaties: de constatering dat hij de storing niet kan verhelpen; de constatering dat hij de storing onjuist of onvoldoende heeft verholpen; de constatering dat onderdelen ontbreken; systemen; hoge werkdruk, waarbij hij genoodzaakt is snel en efficiënt te werken en tevens de storing te verhelpen; een afweging moeten maken tussen tijd en kwaliteit; dat de machine of installatie stil moet worden gelegd om storingen hieraan permanent te kunnen verhelpen; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw binnendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn technisch inzicht, leerbereidheid, signalerend en oplossend vermogen, communicatieve vaardigheden, stressbestendigheid, kwaliteitsbewustzijn en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.
Kerntaak 3 Verricht modificaties en onderhoud aan machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Ten behoeve van het onderhouden en modificeren van machines en installaties leest en interpreteert de monteur werktuigbouw binnendienst onderhoudsschema s, tekeningen en hydraulische en pneumatische schema s. Hij vertaalt een onderhoudschema naar zijn eigen planning. Hij raadpleegt storingslogboeken, (machine)handboeken en (machine)handleidingen. De monteur werktuigbouw binnendienst brengt technische modificaties aan op het gebied van werktuigbouw aan machines en installaties. Hij verricht alle voorkomende handelingen en werkzaamheden op het gebied van hydrauliek en pneumatiek. De monteur werktuigbouw binnendienst verzamelt de benodigde materialen en gereedschappen voor het onderhoud of modificatie. Ten behoeve van revisie van machineonderdelen maakt hij gebruik van verspanende bewerkingen (vooral conventioneel draaien en frezen). Hij verricht laswerkzaamheden en past andere verbindende technieken toe. Na afronding van de onderhouds- of modificatiewerkzaamheden ziet de monteur werktuigbouw binnendienst toe op het in- en afstellen van de machine alsmede bij het proefdraaien met de machine, in samenspraak met leidinggevenden of een Machineoperator/bediener. De monteur werktuigbouw binnendienst houdt de voorraad van het magazijn bij en onderhoudt contacten en werkt samen met servicemonteurs van externe leveranciers van machines en installaties, veelal met betrekking tot technische werking van een machine of installatie. Hij stelt rapport op ten aanzien van het verrichte onderhoud en de aangebrachte modificaties. Tevens registreert de monteur werktuigbouw binnendienst uren en gebruikte materialen, scheidt restmaterialen en verwijdert schadelijke (afval)stoffen, volgens voorschriften. Het verrichten van onderhoud en modificaties aan machines en installaties vindt binnen het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw binnendienst werkt zelfstandig. De complexiteit van het verrichten van onderhoud en modificaties aan machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: benodigde kennis en vaardigheden van werktuigbouwkundige systemen; systemen. De monteur werktuigbouw binnendienst werkt zowel alleen als in een koppel of team. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten de afdeling, met de afdeling productie met betrekking tot het functioneren en onderhouden van machines en installaties. Hij heeft contact buiten het bedrijf, met servicemonteurs van externe leveranciers van machines en installaties met betrekking tot technische werking van een machine of installatie. Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen.
Kwaliteit Keuzes en dilemma s De monteur werktuigbouw binnendienst moet bij het verrichten van onderhoud en modificaties aan machines en installaties nauwgezet en zorgvuldig te werk gaan om te voorkomen dat schade en gevaar ontstaan. Tevens moet hij de onderhouds- en modificatiewerkzaamheden volgens voorschriften en gestelde eisen van kwaliteit en functionaliteit verrichten. De monteur werktuigbouw binnendienst staat voor de opgave om onderhoud en modificaties aan machines en installaties te verrichten. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: de constatering dat hij de modificatie niet kan aanbrengen; schade of slijtage aan werktuigbouwkundige onderdelen; systemen; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw binnendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn technisch inzicht, leerbereidheid, signalerend en oplossend vermogen, kwaliteitsbewustzijn, communicatieve en technische vaardigheden en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.