Surveillant, Agent, Vrijwilliger, Hoofdagent, Wijkagent

Surveillant, Agent, Vrijwilliger, Hoofdagent, Wijkagent Heterdaad melding: - Bij een heterdaad melding van huiselijk geweld moet de politie zoveel mogelijk overgaan tot aanhouding - Ter plaatse maak je een inschatting van de situatie ( Protocol ABCDEF ) - De geluidsband van de meldkamer kan aanvullende informatie geven, als er telefonische meldingen zijn geweest - Probeer goede forensische foto's van het letsel te verkrijgen. Schakel zo nodig Forensische opsporing in Als je de situatie beoordeeld hebt en er zijn feiten en omstandigheden die een persoon in die situatie tot verdachte maken, moet er worden aangehouden. Bemiddelend optreden is niet effectief en niet wenselijk (Aanwijzing PG's) Huiselijk geweld is nog nooit gestopt door sussend optreden van de politie. Bekend is inmiddels dat strafrechtelijk ingrijpen, in combinatie met hulp en andere interventies, veel vaker wel tot resultaten leidt. - Aanhouden betekent dat je stelling neemt tegen huiselijk geweld; er is een juridische norm overschreden en daar treedt de politie tegen op - Daarmee stel je ook de norm naar eventueel aanwezige kinderen en doorbreek je het machtspatroon van de pleger(s) - Jij neemt de verantwoording voor het wel of niet ingrijpen en je maakt dat niet afhankelijk van de aangiftebereidheid van het slachtoffer op dat moment (ambtshalve optreden dus) - Je motiveert het slachtoffer zoveel mogelijk tot het doen van aangifte en verwijst het slachtoffer door voor specifieke hulp via het Steunpunt Huiselijk Geweld - Betrokken kinderen (slachtoffers en getuigen) worden doorgegeven aan het AMK - Leg kinderen uit wat er gebeurt of gaat gebeuren - Ook zonder aangifte kan een Officier van justitie besluiten over te gaan tot ambtshalve vervolgen - In het vervolgtraject wordt zo snel mogelijk (verplichte) daderhulp gestart, zodat de pleger niet alleen vervolgd en gestraft wordt, maar vooral ook gewelddadig gedrag afleert en ander gedrag aanleert ter voorkoming van recidive - Maak een inschatting over de veiligheid van de huisgenoten (m.n kinderen) indien pleger weer terug gaat naar huis - Als wijkagent volg je wat er gebeurt met dit gezin en houd je met name de kinderen in de gaten. Denk ook aan kinderen van moeders die in detentie zijn. Wie zorgt er voor hen, gaat het goed? - Als betrokkenen bij elkaar willen blijven wordt indien mogelijk ook de partner zoveel mogelijk bij die hulpverlening betrokken; vaak zullen beide partijen moeten leren om anders met spanningen en conflicten om te gaan 1 / 35

- Beoordelen of procedure huisverbod moet worden gestart en eventueel opleggen van een tijdelijk huisverbod Vervolg Acties - Melden casus bij SHG - Bij kinderen zorgmelding t.b.v. Bureau Jeugdzorg. Gebruik checklist kindgebonden signalen en voeg het toe bij het zorgf ormulier - Instellen nader opsporingsonderzoek - Opmaken dossier en inzending Buiten Heterdaad Meldingen over huiselijk geweld buiten heterdaad kunnen binnenkomen via 112, 0900-8844, aan de balie of op straat. De wijkagent is een belangrijke schakel tussen buurtbewoners, scholen, hulpverleningsinstellingen en welzijnsorganisaties - Je bent op de hoogte van alle Huiselijk Geweld adressen in je wijk. Je houdt de buurtscan bij met de HG gezinnen erin - Je bespreekt casuïstiek in lokale netwerken - Na een actuele situatie blijf je op de hoogte van de veiligheid in het gezin. Nazorg. - Je bent verantwoordelijk voor monitoring, denk aan de kinderen 2 / 35

Stap Handeling 1 Ga naar aanleiding van de melding huiselijk geweld ter plaatse. 2 Zorg dat je tijdens het aanrijden door de meldkamer wordt voorzien van alle ook extra verzamelde infor 3 Hoor ter plaatse beide betrokken partijen van het gezin en eventuele buren of andere betrokkenen. 4 Vorm een beeld van de situatie na de verzameling van de informatie (zogenoemde eerste screening). 5 3 / 35

Beoordeel of er ter zake van een gepleegd strafbaar feit tot aanhouding kan worden overgegaan. ALS DAN er sprake is van een strafbaar feit waarbij aanhouding van de verdachte mogelijk is houd de verdachte aan en start een strafrechtelijk onderzoek conform de Aanwijzing Huiselijk geweld. NB De politie doet direct na de aanhouding of tijdens de 6 uur in verzekering stelling een risicotaxatie en ge er geen sprake is van een strafbaar feit waarbij aanhouding van de verdachte mogelijk is 4 / 35

Beoordeel of de situatie ter plaatse dreigend is ALS situatie ter plaatse DAN niet dreigend is - handel de situatie af conform het stappenplan ABCDEF. - stuur een ingevuld risicotaxatie-instrument huiselijk geweld (RiHG) naar de gemeente inn - motiveer beide partijen tot hulpverlening. - verwijs de kinderen door via Kindspoor of anderzijds. dreigend is - vraag een HOvJ ter plaatse. - maak van het voorval een proces-verbaal van bevindingen op. 5 / 35

6 Indien door de HOvJ een huisverbod wordt opgelegd, controleer de naleving hiervan. Optreden Hulpofficier van Justitie bij tijdelijk huisverbod Realiseer je dat je optreedt namens de burgemeester. Stap Handeling 1 Ga op verzoek van de Noodhulpcentralist basispolitiezorg ter plaatse. 2 Bevraag voor informatie over het gezin en om te beslissen of een huisverbod moet worden opgelegd he 3 6 / 35

Hoor de betrokkenen. 4 Vul het Risicotaxatie-instrument Huiselijk Geweld (RiGH) in. 5 Pleeg bij een Advies- vermoeden en Meldpunt van (dreigende) Kindermishandeling kindermishandeling (AMK)/ overleg jeugdzorg. met het 6 Adviseer de burgemeester op basis van het RIGH om tot een huisverbod te besluiten. Indien er geen ma ALS DAN 7 / 35

besluit volgt geen huisverbod op te leggen - dient de situatie afgehandeld te worden conform het schema ABCDEF. - dient het ingevulde risicotaxatie-instrument huiselijk geweld (RiHG) verzonden te worden naar de g - wordt conform de regionale afspraken voor de betrokkenen contact gelegd naar hulpverlening. besluit volgt wel een huisverbod op te leggen - wordt ter plaatse de beschikking tot uithuisplaatsing opgemaakt. - wordt de doorslag van de beschikking, met bijlage, uitgereikt aan de uithuisgeplaatste en aan de a - worden de huissleutels van de uithuisgeplaatste gevorderd. - wordt indien gewenst een piketadvocaat ingeschakeld. - worden informatiefolders uitgereikt aan de uithuisgeplaatste en aan de achterblijvers. - wordt regiospecifieke informatie aan de uithuisgeplaatste en aan de achterblijvers gegeven. - eventueel zorgdragen voor nachtopvang voor de uithuisgeplaatste als deze niet beschikt over een 7 Schat de crisissituatie van het slachtoffer en kinderen ter plaatste in en beslis: - of direct steun/advies nodig is en daarvoor hulpverlening of crisisdienst direct ter plaatse moet kom - of hulp de volgende dag moet worden gestart. 8 / 35

Ingeval van crisis waarbij het interventieteam of crisisdienst ter plaatse moet komen handel dan volgens 8 Maak een proces-verbaal huisverbod op in het bedrijfsprocessensysteem. 9 Maak altijd een afspraak 'op persoon' en eventueel 'op locatie' in het bedrijfsprocessensysteem. 10 Fax de beschikking onverwijld naar de burgemeester en de frontoffice van de hulpverlening. Voeg het R Het is mogelijk dat regionaal een andere afspraak is gemaakt over het verzenden van de beschikking. E 11 Zorg voor registratie bij een informatieknooppunt Huiselijk Geweld en geef de zaak over aan het wijkteam 12 9 / 35

Zorg dat de informatie onverwijld ter beschikking komt van de burgemeester. 13 Verwijs door Advies- naar het en Steunpunt Huiselijk geweld (ASHG). - stroomschema huisverbod Intake stalking Zie ook: aandachtspunten Stalking Het uitvoeren van een intake Stap 10 / 35

Handeling 1 Stel vast of er sprake is van stalking, namelijk 2 of meer (pogingen tot) ongewenste communicatie en/o ALS DAN geen sprake is van 2 of meer pogingen onderzoek of er sprake is van andere strafbare feiten. wel sprake is van andere strafbare feiten stel een onderzoek in op basis van de feiten. er ook geen sprake is van andere strafbare feiten adviseer de melder contact met de persoon te vermijden. 11 / 35

er wel sprake is van stalking ga naar stap 2. de stalking al langer dan 2 weken voortduurt is het waarschijnlijk dat het niet zomaar stopt. 2 Stel vast of er sprake is van stelselmatige gedragingen die kunnen vallen onder het strafbare feit belag ALS DAN geen sprake is van belaging, maar wel van het ruimere begrip 'stalking'. 12 / 35

vorm een dossier en richt je op de veiligheid van de melder en het doen stoppen van de stalking. Ga n wel sprake is van belaging vorm een dossier en richt je onderzoek ook op een strafrechtelijke aanpak. Ga naar stap 3. 3 Reik de melder de brochure Als u wordt gestalkt uit en neem deze met de melder door. 4 - Maak een eerste inschatting Checklist van bij stalking. het risico dat het slachtoffer loopt. Maak hierbij gebruik v - Loop de beschreven risicofactoren met de melder door. 5 - Ga na of de melder de stalker te kennen heeft gegeven niet gediend te zijn van de commu - Laat de melder gebruikmaken van een voorbeeldbrief aan de stalker. 13 / 35

6 - Instrueer de melder om alle (pogingen tot) communicatie en contact vast te leggen en te d - Laat de melder een dossier opbouwen. - Bespreek de mogelijkheden tot vastleggen met de melder. - Bespreek de mogelijkheid van het gebruik van een telefoonnummer waarop de stalker be 7 Ga na of het houden van een normstellend gesprek kans van slagen heeft om de stalking te doen stop ALS DAN de stalking relatief kort duurt en (nog) weinig risico's kent. ga naar stap 8. NB Toestemming van het slachtoffer is een vereiste. aan de bestanddelen van belaging is voldaan en aangifte volgt 14 / 35

is een normstellend gesprek niet aan de orde. 8 Voer een normstellend gesprek Het voeren met de van stalker. een normstellend Zie: gesprek. 9 Geef, in afwachting van de definitieve behandelaar, uw naam aan de melder. 10 Maak een zorgmelding op wanneer er sprake is van minderjarige kinderen. NB Toestemming van de ouder is niet vereist. 11 Schakel een expert in bij complexe stalking. 15 / 35

Het voeren van een normstellend gesprek bij stalking Stap Handeling 1 Nodig de stalker zo spoedig gesprek mogelijk. telefonisch of schriftelijk uit voor een NB 16 / 35

Deelname van de stalker aan het gesprek is op vrijwillige basis. 2 Noteer in het dossier of de stalker wel/niet op de uitnodiging in gaat. ALS DAN de stalker ingaat op de uitnodiging - houd het slachtoffer op de hoogte van de datum van het normstellend gesprek (voor die de stalker niet ingaat op de uitnodiging - maak hiervan een PV bevindingen op. - omschrijf het sfeerplaatje. 3 17 / 35

Voer het normstellend gesprek met de stalker. 4 Geef instructies over de aard van het gesprek en leg uit dat de stalker niet tot antwoorden verplicht is. 5 Maak duidelijk dat het stalkinggedrag onacceptabel is en dient te stoppen. 6 Maak duidelijk dat doorgaan met stalken strafrechtelijke consequenties kan hebben. 7 - Maak na afloop een PV bevindingen op van het gesprek. - Geef een sfeerbeeld. 18 / 35

Het opnemen van de aangifte/klacht bij stalking Stap Handeling 1 Draag kennis van het PV van bevindingen van de intake. 2 Neem de aangifte inclusief de klacht op en maak gebruik van de bouwsteen. NB Bij 2 niet aaneengesloten perioden van stalking (bijvoorbeeld weer stalken na schorsing uit de voorlopi 3 - Verwerk de bestanddelen van art. 285b Sr in de aangifte. - Neem de schriftelijke bewijsstukken (het bijgehouden werk van het slachtoffer) in ontvang 4 19 / 35

Breng de klager in contact met de dienstdoende HOvJ. 5 Bepaal of overleg met zeden en/of jeugd nodig is. 6 Instrueer de aangever om op geen enkele wijze actief contact te zoeken met de stalker of in elk geval m 7 Verwijs de aangever door naar hulpverleningsinstanties. NB Mensen uit de omgeving van het slachtoffer kunnen ook een grote steun zijn in het omgaan met de sta 8 Zorg dat de klager een vast aanpspreekpunt bij de politie heeft. 20 / 35

Optreden HOvJ Stap Handeling 1 Neem de klacht en de klager over. 2 Maak een klachtformulier op. 3 Stel vast dat de klager uitdrukkelijk verzoekt om tot vervolging van de dader over te gaan. 4 21 / 35

Onderteken samen met de klager het schriftelijke verzoek om tot vervolging van de dader over te gaan 5 Maak proces-verbaal op. Het vormen van een dossier Stap Handeling 1 - Documenteer alle (pogingen tot) communicatie en contact met het slachtoffer. - Voeg de schriftelijke bescheiden als bijlage in het dossier: - dagboek; - e-mails; - foto's; - kopieën; - internetprints; - financiële afschriften; - forensisch onderzoek; - eventuele originele akten van uitreiking (bij dagvaarding). 22 / 35

NB Dateer en order de bijlagen. 2 - Maak op basis van het dossier een tijdlijn. - Geef hierin alle gedragingen weer van stalker en slachtoffer. 3 Stel de relatie tussen stalker het Beslisdiagram en slachtoffer. vast. Zie 4 - Stel vast of er sprake is van één of meerdere slachtoffers. - Bepaal wie het primaire slachtoffer is en wie de eventuele secundaire slachtoffers zijn. NB Zie: Secundaire slachtoffers. 5 Stel het motief van de stalker het Beslisdiagram vast. Gebruik. hiervoor NB Zie: Afwijzing als motief. 23 / 35

6 Richt je in je onderzoek op objectief bewijs, informatie van anderen dan de melder en het onderzoeken NB De ernst van de incidenten is in ieder geval geen graadmeter voor de werkelijkheid. 7 - Maak een inschatting Checklist van het bij risico stalking dat het. slachtoffer loopt. Maak hierbij gebruik van de - Voer een uitgebreide dossieranalyse uit. NB Zie verder: Inschatting van het risico dat secundaire slachtoffers lopen. Veiligheid Fase Beschrijving 24 / 35

1 - Ga na welke veiligheidsmaatregelen het slachtoffer zelf kan treffen. - Maak het slachtoffer bewust van het voldoende afschermen van persoonsgegevens op so 2 Geef het slachtoffer voorlichting over de risico's van stalking en te treffen veiligheidsmaatregelen. 3 - Schat de veiligheidsmaatregelen die het slachtoffer zelf kan treffen in. - Neem zo nodig contact op met het bureau Conflict en Crisisbeheersing voor het opmaken 4 Geef het slachtoffer een vast aanspreekpunt bij de politie, die volledig op de hoogte is van de zaak. 5 Betrek ketenpartners bij de zaak. 6 25 / 35

- Bespreek de zaak met het Openbaar Ministerie, de reclassering, GGZ en andere betrokke - Vorm met elkaar een stalkingmanagementteam. 7 Stem acties en bejegening van zowel stalker als slachtoffer elke keer af met de ketenpartners bij het aa Strafrechtelijk onderzoek Stap Handeling 1 Wacht in principe de wettelijke termijn van de mogelijkheid tot intrekking van de klacht van 8 dagen af, 2 26 / 35

Bepaal de mogelijke getuigen: - directe getuigen (waren erbij aanwezig); - indirecte getuigen (van horen zeggen of via waarneembaar gedrag van slachtoffer); - stille getuigen (sporen). 3 Hoor mogelijke getuigen: - gezinsleden, familie; - eventueel kinderen ouder dan 12 jaar; - buren (wijk, buurtbewoners); - werkgever, collega's, school; - kinderopvang; - leden vereniging, sport, muziek; - personeelsverenigingen, bibliotheek; - huisarts, psychologen, advocaten (geheimhouders). NB Wees terughoudend met kinderen als getuige. Kinderen onder de 12 jaar opnemen in sfeerbeeld PV. 4 Overweeg de noodzaak en mogelijkheid van observatie van het stalkinggedrag om zo nadere bewijsmi NB Dit is met name relevant als de stalker een onbekende is en/of als er weinig getuigen zijn van het stalki 27 / 35

5 Maak een verhoorplan op basis van: - PV's van bevindingen; - aangifte; - getuigen; - forensisch onderzoek; - schriftelijke bescheiden (dossier door slachtoffer bijgehouden, dagboek et cetera). 6 Regel, zo nodig, een bevel art. tot 67 aanhouding Sv en buiten heterdaad art. ( 54 Sv ) voor de verdachte. 7 Zorg voor aanhouding/ontbieding van de verdachte. 8 Zorg, indien de verdachte is aangehouden, dat de HOvJ/ recherchecoördinator de aanhouding van de 9 28 / 35

Verhoor de verdachte. (Zie ook de Aanwijzing Rechtsbijstand politieverhoor). 10 Overleg met het OM over de toe te passen strafafdoening: - voorgeleiden bij rechter-commissaris; - dagvaarden; - taakstraf Openbaar Ministerie oproeping. 11 Reik eventuele dagvaarding/taakstraf Openbaar Ministerie oproepingen uit (of laat deze uitreiken). 12 Wijs de verdachte op de mogelijkheden tot daderhulpverlening. 13 Blijf de verdachte monitoren. 29 / 35

Stalking aanpakken (resumé) Stap Handeling 1 Voer een intake uit. 2 Voer, indien gewenst, een normstellend gesprek. 3 Neem de aangifte op. 4 - Breng de persoon van de stalker in kaart. 30 / 35

- Maak daarbij gebruik van mensen uit de omgeving van de stalker. 5 Ga na welke adviezen men het slachtoffer kan geven om te zorgen dat de stalking stopt. 6 Draag zorg voor een goede samenwerking en heldere afspraken tussen politie en slachtoffer. 7 Zorg, indien nodig, voor beschermende maatregelen. 8 Grijp in zodra een verbod of voorwaarde wordt overtreden. 9 Wijs de stalker op de mogelijkheden tot hulpverlening. 31 / 35

Optreden HOvJ Stap Handeling 1 Neem de klacht en de klager over. 2 Maak een klachtformulier op. 3 Stel vast dat de klager uitdrukkelijk verzoekt om tot vervolging van de dader over te gaan. 32 / 35

4 Onderteken samen met de klager het schriftelijke verzoek om tot vervolging van de dader over te gaan. 5 Maak proces-verbaal op. Rechercheurs - Check of aangifte correct en volledig is. Zie: Inhoud Aangifte 33 / 35

- Voer gesprekken conform ABCDEF - Als de aangifte volgens de richtlijnen is opgenomen, kunnen getuigen in het onderzoek ook gericht gehoord worden. Realiseer je dat je bij het verhoren van kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld, uiterst terughoudend moet zijn. Gezien hun te verwachten loyaliteit worden kinderen alleen gehoord als dat voor de bewijsvoering echt noodzakelijk is. - Doe kort buurtonderzoek in verband met mogelijke getuigen - Verdachte wordt aangehouden en onderzoek start door lid afhandelteam - Breng het verhoor met verdachte in verband met de aangifte - Als slachtoffer aangeeft dat er meerdere incidenten zijn geweest, onderzoek die dan ook - Verdachte moet aangiftegerelateerd gehoord worden: de zaken waarover slachtoffer en/of getuigen verklaard hebben, moeten herkenbaar terugkomen in de verklaring van de verdachte. Zo bouw je een goed en volledig dossier op en lever je bouwstenen aan voor de Officier van Justitie om de verdachte te kunnen vervolgen. - Investeer in buurtonderzoek, getuigenverhoor, verzamelen van medische gegevens - De geluidsband van de meldkamer kan aanvullende informatie geven,als er telefonische meldingen zijn geweest - Probeer goede forensische foto's van het letsel te verkrijgen.schakel bij voorkeur Forensische Opsporing in. Een goede forensische foto wordt niet met een mobiele telefoon gemaakt en laat de context zien - Maak een inschatting over de veiligheid van de huisgenoten(m.n. kinderen) indien pleger weer terug gaat naar huis - Kijk of een huisverbodprocedure nodig is - Aanpak seksueel geweld en samenwerking in context huiselijk geweld. Rechercheur Zeden/Kinderporno - Werkt conform Aanwijzing opsporing en vervolging inzake seksueel misbruik. - Aanpak seksueel geweld en samenwerking in context huiselijk geweld - Als sprake is van een huiselijk geweld context bij een zedendelict: gebruik de projectcode HG! 34 / 35

Dossiers Let op een goede vastlegging van alle gegevens en gebruik de projectcode HG. Zie dossiervor ming 35 / 35