1 Uitgebreide toelichting van het meetinstrumenten Life Habits 22 September 2010 Review: 1) E. Bernges, M. Bertrand, L. Patelski 2) Sandra Joeris Invoer: Eveline van Engelen 1 Algemene gegevens Lichaamsregio Aandoening (ICD) Domein Menselijk functioneren (ICF) Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Algemeen, overig, ongespecificeerd Overige (Overig, ongespecificeerd) Algemene taken en eisen, Communicatie, Mobiliteit/bewegen, Zelfverzorging, Huishouden, Tussenmenselijke interacties en relaties, Opleiding, beroep/werk, economisch leven, Maatschappelijk-sociaal leven, Participatie algemeen Korte beschrijving De Life Habits vragenlijst is een vragenlijst voor het in kaart brengen van de participatiemogelijkheden van een persoon. Deze vragenlijst is gebaseerd op het Disability Creation Proces en bestaat uit 12 domeinen. Onder Life Habits (levensgewoonten) worden de dagelijkse activiteiten en de te vervullen sociale rollen verstaan behorende bij de sociaal culturele context en de intrinsieke kenmerken van een persoon 1. Van de Life Habits vragenlijst bestaan verschillende versies. Versie 3.0 met 248 items is volgens de ontwikkelaars geschikt voor klinische settings of voor een individuele context. Een verkorte versie, die 69 items bevat, is hieruit ontstaan. De Nederlandse vertaling is gebaseerd op de verkorte versie 3.0. 3 Doelgroep: De Life Habits is een generieke vragenlijst en kan bij verschillende doelgroepen gebruikt worden. Auteur: Oorspronkelijke versie: P. Fougeyrollas, L. Noreau (1998) Nederlandse versie: M.W.M. Post (2001) 2 Doel van het meetinstrument Evaluatief / effectiviteit Inventariserend
2 3 Soort / vorm van het meetinstrument Vragenlijst Opbouw vragenlijst Totaal 69 items, subcategorie Activiteiten van het dagelijkse leven (33 items), Sociale rollen (35 items) - Subcategorie Activiteiten van het dagelijks leven: Voeding (3 items), Fitheid (3 items), Persoonlijke verzorging (7 items), Communicatie (7 items), Verblijf (8 items), Mobiliteit (5 items), - Subcategorie Sociale rollen: Verantwoordelijkheid (6 items), Interpersoonlijke relaties (6 items), Gemeenschap (7 items), Onderwijs (3 items), Beroep (7 items), Recreatie (6 items) Invulinstructie per item 3 gesloten vragen in te vullen door de patiënt Meetniveau per item worden 3 vragen beantwoord op ordinaal meetniveau: - Vraag 1: de wijze waarop de activiteit wordt ingevuld ( zonder moeite, met moeite, uitgevoerd door anderen, wordt niet uitgevoerd, niet van toepassing ). - Vraag 2: de soort ondersteuning die bij de activiteit gebruikt wordt ( geen, met een hulpmiddel, door een aanpassing, met behulp van anderen ). - Vraag 3: de mate van tevredenheid ( zeer ontevreden, ontevreden, soms ontevreden, soms tevreden, tevreden, zeer tevreden ). 4 Verkrijgbaarheid Opvraagbaar bij www.meetinstrumentenzorg.nl Geschatte kosten gratis te downloaden Copyright Ja, voor de Nederlandse versie, irv Kenniscentrum voor Revalidatie en Handicap, Hoensbroek 5 Methodologische kwaliteit Interne consistentie Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid (reliability) Bij de originele versie 2.0 is de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid gemeten voor zowel de lange als de korte versie, bij een populatie bestaande uit volwassenen met een dwarslaesie, N= 25 en bij een populatie bestaande uit kinderen met myelodysplasie, N= 24 over een interval van 2 weken. De eenheid is Intraclass Correlation Coëfficiënt. 3
3 Tabel 1. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid in ICC Life Habits categorieën ICC kinderen n= 24 ICC volwassenen n= 25 3 Life habits categorieen ICC kinderen N= 24 Voeding 0.60 0.13 Fitheid 0.70 0.53 Persoonlijke 0.76 0.91 verzorging Communicatie 0.44 0.47 Verblijf 0.47 0.59 Mobiliteit 0.74 0.59 Verantwoordelijk 0.70 0.47 heid Familie relaties 0.68 0.64 Relatie van mens 0.31 0.21 tot mens Gemeenschap 0.67 0.74 Onderwijs 0.59 0.32 Beroep - - Recreatie 0.71 0.87 ICC volwassenen N= 25 Totale score, lange versie: Totale score, korte versie 0.73 0.74 0.67 0.83 Bij de Nederlandse vertaling is de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid gemeten in Pearson s correlatiecoëfficiënt en Intraclass correlation coëfficiënt (ICC), bij een heterogene patiëntenpopulatie, n= 17. 1 Tabel 2. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid In Pearson en ICC 1 Life Habits categorieen Pearson s ICC Voeding 0.40 0.37 Fitheid 0.53 0.37 Persoonlijke verzorging 0.82 0.82 Communicatie 0.80 0.79 Verblijf 0.67 0.67 Mobiliteit 0.59 0.59 Verantwoordelikheid 0.84 0.59 Relaties 0.76 0.76 Gemeenschap 0.91 0.91 Onderwijs -1.0 0.98 Beroep 0.62 0.60 Recreatie 0.67 0.66 Totale score 0.69 0.69
4 De intermethode is berekend bij eenzelfde populatie, n=17. Tabel 3 geeft de Pearson correlatie coëfficiënt en de Intraclass correlatie coëfficiënt weer. 1 Tabel 3. Intermethode 1 Life Habits Categorieen Pearson s ICC Voeding 0.03 0.03 Fitheid 0.43 0.33 Persoonlijke verzorging 0.54 0.51 Communicatie 0.05 0.05 Verblijf 0.15 0.15 Mobiliteit 0.81 0.78 Verantwoordelikheid 0.08 0.04 Relaties 0.02 0.03 Gemeenschap 0.64 0.62 Onderwijs 0.50 0.50 Beroep 0.46 0.48 Recreatie 0.61 0.61 Totale score 0.41 0.36 Overeenkomst (agreement) Validiteit Content validity De content validiteit van de Nederlandse Life Habits vragenlijst is onderzocht door de vragenlijst aan 11 externe deskundigen voor te leggen. Uit de resultaten kwam naar voren dat alle items relevant waren voor de betreffende categorieën. Echter gaven de experts aan dat er essentiële items voor de Nederlandse situatie ontbraken. 5 Criterion validity Construct validity Bij de constructvaliditeit is het onderscheidend vermogen van de Nederlandse Life Habits vragenlijst onderzocht door een chronisch zieke groep te vergelijken met een gezonde groep, n=120. De scores van deze twee groepen bleken voor alle categorieën van de Life Habits vragenlijst significant te verschillen. 5 Life-H vs. Impact on Participation and Autonomy Questionnaire (0.80-0.82) 7. Life-H vs. London Handicap Scale (0.89 0.92) 7. Discriminant validity Responsiviteit / longitudinale validiteit Uit het onderzoek v/d Zee et al. blijkt de vragenlijst Life Habits weinig responsief te zijn. 6
5 6 Hanteerbaarheid / feasibility Taal Engels, Frans en Nederlands Benodigdheden Vragenlijst, scoreformulier Randvoorwaarden Benodigde tijd 20 tot 25 minuten 1 Gebruikershandleiding in ontwikkeling 7 Normgegevens Uitkomstklassen en normgegevens Interpretatie: De Life Habits vragenlijst is een vragenlijst voor het in kaart brengen van beperkingen. Bij een persoon zonder gezondheidsproblemen is de verwachte score gelijk aan de maximale score. 8 Overige gegevens In de originele versie van de Life Habits worden drie aspecten gescoord. De derde vraag scoort de mate van tevredenheid van de patiënt. Deze mate van tevredenheid is nooit specifiek onderzocht. Uit ervaring is echter gebleken, dat deze vraag geen meerwaarde toevoegt. Daarom is deze vraag niet meegenomen in recente onderzoeken. 1,4 Op dit moment is een kortere versie met 16 vragen in ontwikkeling. Deze wordt ontwikkeld door de auteurs van de oorspronkelijke versie, L. Noreau en P. Fougeyrollas. 9 Literatuurlijst 1. Lennertz DFJ, Pluijmen M, Senden RMW. De Intermethode, interbeoordelaarsbetrouwbaarheid en hanteerbaarheid van de vragenlijst Life Habits (Nederlandse versie). Heerlen: Hogeschool Zuyd, scriptie opleiding fysiotherapie, 2003 2. Noreau L, Fougeyrollas P. Long-term consequences of spinal cord injury on social participation: the occurrence of handicap situations. Disability and rehabilitation. 2000;20(4):170-180 3. Fougeyrollas P, Noreau L, Bergeron H, Cloutier R, Dion SA, St. Michel G. Social consequences of long-term impairments and disabilities: conceptual approach and assessment of handicap. International journal of rehabilitation research. 1998;21:127-141 4. Schumacher S, Verbeek M. De intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid en de hanteerbaarheid van de Nederlandse versie van de vragenlijst Life Habits bij CVA-patiënten. Heerlen: Hogeschool Zuyd, scriptie opleiding fysiotherapie, 2003. 5. Engelen EISM, Lemmens J. De Life Habits vragenlijst: een onderzoek naar de inhouds- en constructvaliditeit van de Nederlandse versie. Maastricht: Universiteit Maastricht, scriptie faculteit der Gezondheidswetenschappen, 2004.
6 6. Van der Zee CH, Post MWM, Kap A, Het meten van participatie als uitkomst van poliklinische revalidatiebehandeling: Meten=Weten 2: een prospectieve multicentre studie. Revalidata. 2008 7. Engelen EISM, Lemmens J. Reproducibility and validity of the Dutch Life Habits Questionnaire (LIFE-H 3.0) in older adults. Clinical rehabilitation. 2007