Geluid en Gezondheid Le Groenewold Adviseur milieu en gezondheid GGD Noord- en Oost-Gelderland Stoffen Asbest 5% Overzicht type meldingen Milieu&Gezondheid 2013 per bronsoort Ioniserende straling 0% Electromagn. velden 2% Ongedierte 4% Incidenten 1% Stoffen Overig 15% Eikenproc.rups 1% Kanker-cluster 4% Water 2% Vocht Schimmel 5% Wind-molens 0% Overig 3% Binnenmilieu 16% Lucht 8% Geur 3% Beleid 4% Geluid 11% Int.Veeh./LOG 5% Bodem 4% GES 1% Inhoud: - Geluid en gezondheid - Gezondheideffectscreening (GES) - Evenementenbeleid Aalten - Voorbeeld geluiden 1
Geluid en gezondheid Geluid onmisbaar onderdeel samenleving Communicatie Muziek Natuur Genieten Waarschuwen Geluid en gezondheid Woonomgeving Ernstige hinder > ergernis, uitputting, depressie (>42 db) Slaapverstoring > vermoeidheid, slecht presteren (>42 db) Ontwaakreacties (> SEL=53 db) Bloeddruk (>55 db) Hartvaatziekten > hartinfarct (>60 db) Werk & muziek Gehoorschade 20.000 jongeren per jaar (>95 db) Zwangerschapshypertensie Vliegtuiglawaai Leesachterstand kinderen (1 maand per 5 db toename) Cognitieve effecten (aandacht, concentratie) Ontwikkeling geluidhinder Transport gerelateerd geluid groeiend probleem: Verstedelijking Volumegroei mobiliteit 24 uurs economie (nachtelijke belasting) Lange termijn effecten van geluid goed beschreven Blootstelling-respons relaties voor een aantal effecten beschikbaar Goede basis voor schatting van ziektelast t.g.v. geluid (Environmental Burden of Disease EBD) Doorlopende discussie welke geluidmaten meest geschikt zijn in relatie tot welke (gezondheids)effecten 2
Effecten Geluid NL L night, buiten Waargenomen gezondheidseffecten <30 db Geen substantiële biologische effecten, incl. verschil in gevoeligheid individuen ongelijke omstandigheden 30-40 db 40-55 db Het overall effect is beperkt. Waargenomentoename van: lichaamsbewegingen ontwaken zelf gerapporteerde slaapverstoring en onrust. Effect afhankelijk aard geluid en aantal gebeurtenissen. Kwetsbare groepen zijn meergevoelig (kinderen, ouderen, chronisch zieken). Overall effect groter Regelmatig ongustige gezondheidseffecten bij blootgestelden Adaptatie nodig om te (leren) leven met nachtelijk geluid (ramen dicht ongezond, oordoppen, accepteren slecht slapen e.d.) Kwetsbare groepen worden het zwaarst getroffen. > 55 db Groot effect. Toenemend risico voor de publieke gezondheid. Frequent optredende negatieve gezondheidseffecten Substantieel deel blootgestelden ernstig gehinderd en/of slaapverstoord Voldoende bewijs toenemende kans hart- en vaatziekten 3
Ook dat nog! Tot 91 db! Mate van invloed klein middel groot Demografische/Soc.-econ. factoren Leeftijd Eigendom woning Economische binding geluidbron Eigen gebuik geluidbron Persoonlijke factoren Geluidgevoeligheid Vermogen tot coping Angst voor de bron Gevoel dat geluid door veroorzaker vermijdbaar is Sociale factoren Waargenomen beheersbaarheid - voorspelbaarheid - Toegang tot informatie - Vertrouwen in overheid oplossen - Mogelijkheid klachten te melden Procedurele rechtvaardgheid bezorgdheid over (bij)effecten bron Situationele factoren Geluidsisolatie Stille gevel Aanwezigheid andere geluidbronnen Geschiedenis en verwachtingen Tevredenheid leefomgeving Geluidniveau draagt ca. 50% bij aan hinder Aanknopingspunten beleid Gezondheid effect screening (GES) De invloed van milieu op gezondheid in een specifieke situatie Kwantitatief: blootstellingsniveau s vertalen naar gezondheidseffecten Kwalitatief: scores toekennen aan verschillende blootstellingsniveaus s waarmee kwaliteit leef- /gebruiksruimte kan worden bepaald Totaalbeeld van de verschillende milieucompartimenten Grafische weergave mbv gebiedskaarten Beleidsinstrument voor gemeenten 4
GES-score Milieu-gezondheid kwaliteit 0 Zeer goed 1 Goed Groen 2 Redelijk 3 Vrij matig Geel 4 Matig 5 Zeer matig Oranje 6 Onvoldoende 7 Ruim onvoldoende Rood 8 Zeer onvoldoende Geluidbelasting industrie Letm Geluidbelasting db(a) / db Lden Ernstig gehinderden (%) Geschatte geluidbelasting LAeq,23-7h db(a) Ernstig Slaapverstoorden (%) GES-score < 45 < 43 < 2 < 37 < 2 0 Zeer goed 45-49 43-47 2-3 37 41 2 3 1 Goed 50 54 48 52 4-7 42 46 3 4 3 Vrij matig 55 64 53-62 8-18 47 56 4 9 5 Zeer matig 65-69 63-67 19-25 57 61 9 13 6 Onvoldoende > 70 > 68 > 25 > 62 > 14 7 Ruim onvoldoende Evenementenbeleid Aalten Niveau > 85 db(a) op gevel (2/jr) = feitelijk onbeperkt hard ~125 db(a) bij a=20m 12 keer ontheffing collectief - 85 db(a) 12 keer ontheffing individueel 70 db(a) Tot 02:00 uur en zonder muziektoeslag GES: 8 zeer onvoldoende voor geluid Maar is dat erg?? 5
Evenementenbeleid (1) Oorsprong ontheffing: 1 per maand algemeen geaccepteerd = 12 per jaar Zeker bij centrumfunctie Dan nauwelijks gezondheidseffecten Nu: overlast mogelijk om de week te vaak ma 12 collectief 85 db(a) / 2 > 85 db(a) ma. 12 individueel 70 db(a) tot 2.00 uur ernstige slaapverstoring Evenementenbeleid (2) Advies: streven naar ma. 12 per locatie/jr Vooraf indienen + beoordelen aanvraag Niet akoestische factoren heel belangrijk Overlast reguliere horeca handhaven Duidelijkheid eindtijd + handhaven 02.00 uur is wel erg laat voor de toegestane niveaus Jaarlijks 20.000 jongeren gehoorschade ma. 103 db(a) op terrein / liefst lager 92 db(a) Mogelijke maatregelen Opstelling, aantal en grootte geluidboen Inlassen geluidpauzes ( minder gewenning) Maimaal 103 db(a) op 2m voor bo Aanbieden alternatief Hotelovernachting Goede passende en gefilterde oordoppen op maat Decibelbord met info geluid Strikte naleving eindtijd (liefst eerder dan 02:00 uur) Voldoende ruimte brandweer/ambulance 6
Hoe hard is hard Paar geluiden Verschil 6 db (afstandsverdubbeling puntbron) Verschil scherm bij snelweg Disco/evenement Rocknummer (90-100 db(a) afh. van installatie) Housenummer (idem) Geluidmeter in de zaal voor echte niveau Het Verschil Afstandsverdubbeling bij puntbron (machine) Snelweg 57 db achter scherm 7
Snelweg 69 db boven scherm Muzieknummers 2 nummers: stukje Golden Earring en house-nr Eerst ± 70 db(a) Dan volume omhoog tot wat kan liefst 103 db(a), minimaal 95 db(a) 103 db(a) = convenant evenementen dus waar we onze jeugd aan blootstellen Rocknummer 90-100 db(a) Radar love Golden Earring (Youtube) 8
Housenummer 90-100 db(a) André Queiroz - Madness (Original Mi)1- preview 9