Het nieuwe toezicht op de financiële sector Brussel, 28 september 2011. Freddy Van den Spiegel Professor VUB Economisch Adviseur BNP Paribas Fortis 1 1
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design 2 2
Het oude design. DE HOOFDLIJNEN Micro prudentieel toezicht toezicht - Solvabiliteit op - Liquiditeit marktgedrag DE HULPLIJNEN Depositogarantie LOLR DE ONTBREKENDE ELEMENTEN Stabiliteitstoezicht crisis management 3 3
Het oude design. Duidelijke scheiding tussen de onderdelen Financiële stabiliteit als vanzelfsprekende consequentie 4 4
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht 5 5
Micro prudentieel toezicht. Zwakheden Competentie Partner, sparring partner of politieagent? Hiaten in de regelgeving (Bazel II) Onduidelijke slagkracht Politiek gesteund? Zwakke EU coordinatie Wijzigingen Duidelijker instrumentarium Institutionele wijzigingen: trend naar integratie binnen centrale bank EBA als embryo van Europees toezicht maar met beperkte macht 6 6
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag 7 7
Toezicht op marktgedrag. Zwakheden Moeilijk te reglementeren (ethiek) Onduidelijke regelgeving Cliëntenbescherming via informatie/opleiding of repressie? Wijzigingen Wordt belangrijker maar blijft onduidelijk Splitsing van micro prudentieel toezicht: twin peak model 8 8
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie 9 9
depositogarantie. Zwakheden Niet coherentie en soms contra productieve regelgeving creëert verwarring Onvoldoende financiering Wijzigingen Regelgeving beter gestroomlijnd op EU niveau Financiering blijft problematisch bij grote problemen Beschermingsniveau opgetrokken, maar moral hazard? 1010
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort 11 11
Lender of last resort. Zwakheden Centrale banken onvoorbereid, zeker in cross border situaties Wat is een gezonde bank? Wijzigingen Oefening baart kunst 1212
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht 1313
stabiliteitstoezicht. Zwakheden Onbestaande Wijzigingen Een copernicaanse revolutie 1414
Een Copernicaanse revolutie. Micro prudentieel Monetair beleid (?) Marktgedrag IN FUNCTIE VAN STABILITEIT Depositogarantie LOLR Crisis management 1515
stabiliteitstoezicht. Zwakheden Was onbestaande Wijzigingen Een copernicaanse revolutie Moeilijke definitie 1616
Definitie van systeemrisico. Systeemrisico versus financiële stabiliteit. Wat is stabiliteit? Het financieel systeem als onderdeel van de economie en stabiliteit. Het financieel systeem als een intern netwerk en stabiliteit. 17
stabiliteitstoezicht. Zwakheden Onbestaande Wijzigingen Een copernicaanse revolutie Moeilijke definitie Verschillende concepten en doel wereldwijd 18
Organisatie van het toezicht op systeemrisico. De wereld: FSB/IMF multilaterale akkoorden? US: Financial stability oversight council monitoring, regulatory binding recommandations, define systemic institutions EU: European Systemic Risk Board (bindende?) adviezen België: Nationale bank van België Micro en macro toezicht 19
stabiliteitstoezicht. Zwakheden Onbestaande Wijzigingen Een copernicaanse revolutie Moeilijke definitie Verschillende concepten en doel wereldwijd Uitgebreid instrumentarium 20
Mogelijke instrumenten van toezicht op systeemrisico Aanbevelingen. Ingrepen op fiscaliteit. Ingrepen op monetaire politiek. Ingrepen op micro prudentieel toezicht. Ingrepen op marktwerking Beperken vrij kapitaalverkeer Algemene wetgevende initiatieven. 21
stabiliteitstoezicht. Zwakheden Onbestaande Wijzigingen Een copernicaanse revolutie Moeilijke definitie Verschillende concepten en doel wereldwijd Uitgebreid instrumentarium Maar nog veel onopgeloste vragen en uitdagingen 22
Uitdagingen voor toezicht op systeemrisico. Identificeren van gevaarlijke toestanden. Het gevaar van ingrepen (unintended consequences). Conflicten tussen doelstellingen. Zwakte of democratisch deficit. Impact op economische groei. Hoe de niet gereglementeerde sector aanpakken. Coördinatie internationaal lokaal. Coördinatie binnen EU (monetaire politiek, stabiliteitspact, ESRB, basisverdrag, lidstaten/eu). Kunnen de echt gevaarlijke onevenwichten aangepakt worden? Rechtszekerheid. Extreem moral hazard indien succesvol. 23
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management 24
Crisis management. Zwakheden Onbestaand Improvisatie zonder wettelijk kader creëert chaos Wijzigingen Duidelijk wettelijk kader wordt ontwikkeld op Europees en wereldniveau 25
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren 26
Cross border bankieren. Zwakheden Geïntegreerde cross border banken tegenover een versplinterd toezicht Wjizigingen Europese politieke wil om cross border bankieren te stimuleren Maar nationalistische (protectionistische) reflex in vele lidstaten: een gevaarlijke mix 27
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren Probleem van systemische banken 28
Het probleem van systemische banken. Definitie Too big to fail Infrastructuur Interconnected Wat te doen? Verbieden? Strikter toezicht? Beperken van interconnectedness Nutsbedrijf: zero risk tolerance? Meer eigen vermogen. Ontbindingsplan (living will)? Belasting? Maar quid impact op de economie? 29
4. Issues beyond Basel III. What about systemic banks? Definition. too big to fail : not allowed or stricter regulation/supervision? Limit interconnectedness. Public utility? Narrow banking? Supplementary capital requirements? Living wills? Supplementary taxation? NO EASY ANSWERS. 30
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren Probleem van systemische banken Besluiten 31
besluiten. Het nieuwe toezicht heeft duidelijke hiaten weggewerkt Maar ambiguïteit blijft en nieuwe onduidelijkheden zijn gecreëerd Stabiliteitstoezicht is een belangrijke innovatie met onduidelijke uitkomst Geen enkele regelgeving of toezicht is bestand tegen collectieve euforie (the madness of crowds, MacKay,1841) 32
Dank u. 3333