Alwin Pulinckx Spelen: creëren, inspireren en amuseren!

Alwin Pulinckx Spelen: creëren, inspireren en amuseren!

inhoud Celia Nufaar Alles kan en niets moet. En ik hoef mij voor niets te schamen. inhoud 5 ensemble 7 voorwoord 9 producties 12 Romeinse tragedies 18 Opening Night 0 Ajax 6 Perfect Wedding 0 Tamtam Rouw siert Electra 6 Angels in America 40 Naar Damascus 44 Oresteia 48 Kameliendame 0 Maeterlinck regisseurs 60 Ivo van Hove 66 Theu Boermans 68 Pierre Audi ta-2 76 TA-2: Jonge regisseurs 78 Britannicus 79 A Streecar Named Desire 82 Thibaud Delpeut, Eric de Vroedt 87 mightysociety ta-extra 92 TA-extra 93 Onderwijs, Service praktisch 96 Kaartverkoop 98 Toegangsprijzen 102 Plattegrond zaal Stadsschouwburg Amsterdam 104 Bereikbaarheid 105 Bestelformulier 108 Informatiekaart kalender 6, 14, 22, 28, 38, 46, 54, 64, 72, 80, 84 repetoire 112 4

augustus 7 6 7

toneelgroep amsterdam blijft in beweging Hugo Koolschijn Spelen is putten uit jezelf, vechten, met schroom en angst en vooroordeel. Soms is het onbevredigend, vaak geeft het voldoening als het bij het publiek ontroering teweeg brengt. Stress en euforische opluchting wisselen elkaar af, altijd een avontuur. Waarom ik speel? Dat zal wel in mijn ziel zitten en die doet niet altijd een duidelijke mededeling. Niet spelen lijkt in ieder geval steeds onmogelijker, zelfs onverdraaglijk. Met zes nieuwe voorstellingen en zes hernemingen bieden we een brede kijk op het repertoire en houden we een vinger aan de pols van deze tijd. De stukken stellen vragen, formuleren hypothesen en houden een pleidooi voor een zoekende, open blik op de mens en de maatschappij waarin hij leeft. Eensluidende antwoorden worden niet gegeven. Nieuw is TA-2, waarin Toneelgroep Amsterdam een platform biedt aan jong talent. Twee beloftevolle regisseurs maken in alliantie met de Toneelschuur Haarlem hun eerste voorstellingen: Thibaud Delpeut en Eric de Vroedt, wiens voorstellingenreeks mightysociety voortaan mede door Toneelgroep Amsterdam wordt geproduceerd. Deze jonge makers, de gastregisseurs Pierre Audi, Theu Boermans en Johan Simons en het uitbreiden van de internationale samenwerkingsverbanden helpen ons de blik scherp te houden, gericht op de toekomst en de horizon. Samen met ons unieke ensemble van twintig acteurs vormen ze de beste garantie op meerstemmigheid en complexiteit. We willen op een verbeeldingsrijke manier een wig drijven in de onverschilligheid voor de ander. In afwachting van de nieuwe zaal, die eind 2008 voltooid is, wordt de samenwerking met de Stadsschouwburg Amsterdam geïntensiveerd: meer voorstellingen, langere reeksen maar ook een uitgebreide randprogrammering met voor- en nagesprekken, debatten en thema-avonden. Het publiek wordt uitgenodigd te reflecteren over inhoud en vorm van de voorstellingen en in gesprek te treden met de makers. Toneelgroep Amsterdam maakt groot toneel voor een groot publiek. Het wil mensen bewegen en doen luisteren naar de wereld, naar wat Václav Havel ooit noemde de polyfonie van haar tegenstrijdige boodschappen. Ivo van Hove 8 9

producties 10 11

van wiliam shakespeare regie ivo van hove met barry atsma, jacob derwig, renée fokker, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chis nietvelt, frieda pittoors, alwin pulinckx, eelco smits, karina smulders muzikanten ward deketelaere, yves goemaere, hannes nieuwlaet, christiaan saris, mattijs vanderleen dramaturgie bart van den eynde, jan peter gerrits, alexander schreuder vertaling tom kleijn scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuums lies van assche compositie eric sleichim video tal yarden coproductie holland festival, de munt brussel, kaaitheater brussel, muziektheater transparant, bl!ndman 12 Stadsschouwburg Amsterdam De voorstelling is zowel als marathon te zien, als in twee losse delen verspreid over twee avonden. 9, 15, 22 aug, 20 sep 07, aanvang 20:15 (deel 1) 10, 16, 23 aug, 21 sep 07, aanvang 20:15 (deel 2) 11, 12, 18, 19, 25, 26 aug, 22, 23 sep 07, aanvang 16:00 (marathon) tournee t/m 30 sep 07 duur circa 6u (marathon) circa 3u (deel 1/2) ta-extra nagesprek 10 aug, 23 aug 07 thema-avond 21 aug, 19 sep 07, aanvang 20:15 romeinse tragedies coriolanus, julius caesar, antonius & cleopatra De Romeinse tragedies van Shakespeare tonen het politieke bedrijf in al zijn aspecten. In Coriolanus weigert de titelheld zich te voegen naar de wil van het volk. Als rasmilitair botst hij met het prille instituut van de democratie. Consensus en compromis zijn voor hem holle begrippen. Hij keert zich tegen zijn eigen volk en loopt over naar de vijand. Wanneer zijn moeder een vurig pleidooi voor familie en vaderland houdt, ziet Coriolanus de onontkoombaarheid van zijn afkomst in, maar hij slaagt er niet in om het conflictmodel waarmee hij is opgegroeid los te laten. Hij sterft omdat hij niet in staat is te veranderen. Julius Caesar speelt zich af tussen politieke bondgenoten. Caesar is erin geslaagd de gunst van het volk te winnen. Hij is een charismatisch leider die de politiek een menselijk gelaat probeert te geven, maar ook enorm veel invloed verwerft. Uit vrees voor machtsmisbruik besluiten enkele bevriende politici hem uit de weg te ruimen. De moord maakt een einde aan hun vriendschap. De geest van Caesar overleeft en leidt tot een nieuwe politiek. In Antonius en Cleopatra zien we de hartstochtelijke liefde tussen een Romeins leider en een Egyptische koningin. Door zijn verblijf in het Oosten is Antonius veranderd. Hij keert zich tegen zijn collega Octavius en diens harde manier van leidinggeven, maar verliest de zeeslag die daarop volgt. Tussen Cleopatra en Antonius hopen de spanningen en misverstanden zich op. Beiden doden ze zichzelf. Octavius overwint. Zijn politieke missie is volbracht: het stichten van een groot Romeins Rijk. Na de succesvolle Shakespeare-ensceneringen Othello en Het temmen van de feeks brengt Ivo van Hove nu een marathonvoorstelling waarin de politiek tegen het licht wordt gehouden. Tom Kleijn maakte een nieuwe Nederlandse vertaling. De voorstelling wordt opgevoerd als een politiek congres waarin debatten, conflicten en samenzweringen voortdurend de agenda bepalen en via de media de wereld worden ingestuurd. De deuren van de zaal blijven open, zodat elke bezoeker naar eigen goed dunken in en uit kan lopen. Politiek als een onophoudelijke stroom. Romeinse Tragedies ging in juni 2007 in première tijdens het Holland Festival. Een kakofonische, uit zijn voegen gevallen wereld die de ademloze jachtigheid oproept waarmee de carrousel van politiek en nieuws de klok rond om de eigen as draait (De Telegraaf). Huiveringwekkend theater concludeerde de Volkskrant, want regisseur Ivo van Hove en zijn vormgever Jan Versweyveld hebben met dit project een nieuw en indrukwekkend hoofdstuk geschreven in hun voortdurende zoektocht naar een nieuwe theatertaal. 13

do 6 20:15 deel 1 romeinse tragedies eindhoven parktheater (040) 211 11 22 vr 7 20:15 deel 2 romeinse tragedies eindhoven parktheater (040) 211 11 22 za 8 16.00 marathon romeinse tragedies eindhoven parktheater (040) 211 11 22 zo 9 16.00 marathon romeinse tragedies eindhoven parktheater (040) 211 11 22 do 13 19:30 deel 1 romeinse tragedies brussel kaaitheater + 32 (0) 2 201 59 59 vr 14 19:30 deel 2 romeinse tragedies brussel kaaitheater + 32 (0) 2 201 59 59 za 15 15.00 marathon romeinse tragedies brussel kaaitheater + 32 (0) 2 201 59 59 zo 16 15.00 marathon romeinse tragedies brussel kaaitheater + 32 (0) 2 201 59 59 wo 19 20:15 thema-avond romeinse tragedies amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 20 20.15 deel 1 romeinse tragedies amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 21 20.15 deel 2 romeinse tragedies amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 22 14:30 marathon romeinse tragedies amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 zo 23 14:30 marathon romeinse tragedies amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 26 20:30 opening night gent ntgent / schouwburg + 32 (0) 9 225 01 01 do 27 20:30 opening night gent ntgent / schouwburg + 32 (0) 9 225 01 01 za 29 16.00 marathon romeinse tragedies antwerpen desingel + 32 (0) 3 248 28 28 zo 30 16.00 marathon romeinse tragedies antwerpen desingel + 32 (0) 3 248 28 28 Barry Atsma Spelen is een heerlijk verwarrende cocktail van angst-adrenalinefantasie-banale werkelijkheidcreativiteit-overlevingsdrangaandachtsverslaving-focus en plezier. Ontwikkeling: elk stuk en elk publiek confronteert je weer met onbekende gedachten/angsten/drijfveren. En heel veel in de file staan en uitdijen door een overdosis pizza en Chinees en midden in de nacht, na een voorstelling afgezet worden ergens langs een winderig-koude snelweg. september 7 14 15

Fedja van Huêt Spelen is een mooi vak. 16 17

opening night spelen om te leven Een toneelgezelschap vlak voor de première van De Tweede Vrouw. Overdag repetities, s avonds try-outs. Een hectische tijd. Toch kan hoofdrolspeelster Myrtle Gordon het niet laten kritische vragen te stellen over de rol die zij speelt. Haar personage is een ouder wordende actrice die wanhopig probeert haar jeugdigheid te bewaren. Myrtle heeft er grote moeite mee dat zij, of beter gezegd haar personage, op toneel geslagen wordt door haar tegenspeler die de man is met wie ze ooit was getrouwd. De fictie van het toneel en de werkelijkheid van Myrtles eigen leven lopen door elkaar. Vanaf het moment dat voor haar ogen een jong meisje verongelukt, wordt de verwarring rampzalig. Myrtle kan het beeld van het slachtoffer niet vergeten en begint haar denkbeeldig tot leven te roepen. In de jeugdigheid van dit kind ziet de actrice zichzelf weerspiegeld en hoopt ze de sleutel tot haar personage te vinden. Het drijft haar naar de rand van de waanzin tot er tenslotte nog maar één uitweg rest: ze moet haar jongere ik vermoorden. van john cassavetes regie ivo van hove met johan van assche, elsie de brauw, jacob derwig, sanne den hartogh, katja herbers, servé hermans, fedja van huêt, hadewych minis, chris nietvelt, anne prakke, alwin pulinckx, oscar van rompay e.a. dramaturgie koen tachelet vertaling sam bogaerts / gerardjan rijnders scenografie jan versweyveld kostuumontwerp an d huys geluidsontwerp marc meulemans video-ontwerp erik lint productie toneelgroep amsterdam / ntgent Stadsschouwburg Amsterdam 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12 okt 07, aanvang 20:15 tournee t/m 3 nov 07 duur 2u 20 min ta-extra nagesprek 5 okt 07 inleiding 12 okt 07 De Amerikaan John Cassavetes maakte de film Opening Night in 1977. Hoewel cineast in hart en nieren verwees hij vaak naar het theater. Voor hem was dat een utopische plek, waar de acteur zich ongehinderd kan uitdrukken. Net als veel klassieke en moderne toneelstukken gaat dit filmscenario over de spanning tussen samenleving en individu, in dit geval: toneelgezelschap en actrice. In de theaterfamilie van Myrtle liggen de relaties en functies vast. Deadlines zijn gepland, kaartjes moeten verkocht een bureaucratie waarin geen aandacht bestaat voor de persoonlijke crisis die ze doormaakt. Idealistisch zoekt Myrtle een hoopvolle interpretatie van haar personage. Ze verzet zich radicaal tegen routine, treedt de toneelwetten met voeten en ontwricht zo het systeem dat haar omringt. De thematiek van Cassavetes is intussen de mijne geworden: het draait steeds om mensen die relaties achter de rug hebben, nieuwe avonturen aangaan en daarna weer samenkomen, aldus Ivo van Hove. De pers roemde regie en spel. Le Monde schreef: Talent en behoorlijk wat lef was nodig om het script te bewerken voor toneel. Ivo Van Hove kan de vergelijking met Cassavetes prima doorstaan. Allebei hebben ze eenzelfde soort gevoeligheid, die ze weliswaar anders in beeld brengen. Voor haar prestatie in deze voorstelling werd Elsie de Brauw met de Theo d Or bekroond. Jacob Derwig ontving de Arlecchino en Chris Nietvelt werd genomineerd voor de Colombina. Opening Night werd geselecteerd voor TF-1 2006 en het Vlaamse Theaterfestival. 18 19

van sofokles regie theu boermans met anneke blok, jappe claes, myranda jongeling, hans kesting, hugo koolschijn, halina reijn, mike reus, harry van rijthoven, leon voorberg, rené van zinnicq-bergmann, dramaturgie rezy schumacher vertaling gerard koolschijn / c.m.j. sicking scenografie bernhard hammer lichtontwerp stefan dijkman kostuumontwerp catherine cuykens kap- en grimeontwerp pilo pilkes productie toneelgroep amsterdam / de theatercompagnie Stadsschouwburg Amsterdam try-out 19, 20 okt 07, aanvang 20:15 première 21 okt 07, aanvang 16:00 23, 24 okt, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23 nov 07, aanvang 20:15 tournee t/m 1 dec 07 ta-extra thema-avond 22 okt 07, aanvang 20:15 nagesprek 16 nov 07 ajax held van nu Voor zijn heldendaden vindt Ajax dat hij recht heeft op de beroemde wapenrusting van Achilles. De Grieken beslissen echter bij stemming dat die niet hem, maar Odysseus toekomt. Ziedend van woede over deze vernederende en dubieuze politiek wil Ajax wraak voor het hem aangedane onrecht. Om hem onschadelijk te maken, berooft de godin Athena hem van zijn zinnen. In de waan dat hij een bloedbad onder de legerleiders aanricht, slacht Ajax een kudde schapen af. Wanneer hij uit zijn roes ontwaakt en de schandelijke waarheid ontdekt, berooft hij zich van het leven om zijn eer te redden. Toen deze tragedie rond 448 voor Christus werd geschreven, was Athene over haar hoogtijdagen heen. De bestaanswijze van de stad de democratie werd bedreigd en er ontstond onduidelijkheid over wat goed was, en wat slecht. Sofokles toont een samenleving waarin men elkaar fel beconcurreert en de waarde van een man direct wordt afgemeten aan het prestige dat hij geniet. De poëtische verbeelding van Ajax laatste uren en zelfmoord confronteert ons met het diepe isolement waarin hij verkeert. Na zijn dood rijst de vraag of een mens die naar zijn eigen normen leeft en voor wie alleen het beste goed genoeg is, wel kan bestaan in een zó sterk op concurrentie beluste maatschappij. Theu Boermans maakte in 2005 een bejubelde Don Carlos, een productie van Toneelgroep Amsterdam en zijn eigen Theatercompagnie, die werd geselecteerd voor het theaterfestival TF-1. Voor de regisseur had dat stuk van Schiller, over het naar vrijheid strevende maar daarin ook falende individu, niets aan actualiteit ingeboet. De dialoog blijft de verbale volheid houden van een andere tijd. En toch overbrugt deze politieke arena de eeuwen, schreef het Algemeen Dagblad. Net als in Don Carlos staan in Ajax politiek-maatschappelijke vraagstukken centraal. 20 21

di 02 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 03 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 04 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 05 20:15 opening night nagesprek amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 06 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 di 09 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 10 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 11 20:15 opening night amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 12 20:15 opening night inleiding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 ma 15 19:30 ajax try-out almere schouwburg 036) 845 55 55 wo 17 20:15 opening night groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 do 18 20:15 opening night groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 vr 19 20:15 opening night groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 vr 19 20:15 ajax try-out amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 20 20:15 opening night groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 za 20 20:15 ajax try-out amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 zo 21 16:00 ajax première amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 ma 22 20:15 thema-avond ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 di 23 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 24 20:15 opening night utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 wo 24 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 25 20:00 opening night utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 vr 26 20:00 opening night utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 vr 26 20:30 ajax eindhoven parktheater (040) 211 11 22 za 27 20:00 opening night utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 za 27 20:30 ajax eindhoven parktheater (040) 211 11 22 ma 29 internationaal maeterlinck spanje girona festival temporada + 34 902 33 22 11 di 30 20:30 ajax leeuwarden de harmonie (058) 233 02 33 di 30 Internationaal maeterlinck spanje girona festival temporada + 34 902 33 22 11 wo 31 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 wo 31 20:15 ajax groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 oktober 7 22 23

Eelco Smits Op zoek zijn naar hoe je flarden van een leven kunt vormgeven dat je wél snapt. Een leven dat wordt geleid door iemand voor wie je mededogen voelt. En laten zien waar zijn geploeter zit en waarom al het geploeter de moeite van het vormgeven waard is. 24 25

van charles mee regie ivo van hove met barry atsma, jacob derwig, roeland fernhout, renée fokker, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt, frieda pittoors, alwin pulinckx, eelco smits, karina smulders, gunilla verbeke, benjamin de wit en willem nijholt dramaturgie alexander schreuder scenografie jan versweyveld choreografie koen augustijnen geluidsontwerp marc meulemans kostuumontwerp lies van assche Stadsschouwburg Amsterdam 12, 13, 14, 15, 19, 20, 21, 22 dec 07, aanvang 20:15 16 dec 07, aanvang 16:00 & 21:00 duur 2u ta-extra inleiding 14 dec 07 perfect wedding feesten met het hele gezelschap Een zomerhuis in een bos. Meridee en Amadou gaan trouwen. Hun families komen bijeen om deze volmaakte bruiloft te vieren. Ondanks de feestelijke stemming vertoont het masker van perfectie al gauw de eerste barsten. Als de moeder van de bruid haar aanstaande schoonzoon een iets te gevoelige vraag stelt over zijn afkomst, spat het gezelschap in ruzie uiteen en vlucht iedereen het bos in. Het huwelijk is voorbij en de liefde delft het onderspit. Althans, zo lijkt het. Want het nieuws dat Meridee s grootmoeder is gestorven, brengt iedereen terug bij zichzelf. Wat een vreugdevolle dag zou worden, is nu een begrafenis. En dan hunkeren allen weer naar het leven. Is liefde niet het enige wat er werkelijk toe doet? Charles Mee (1938) groeit op in een kleine stad bij Chicago. Hij is een getalenteerd footballspeler, maar op zijn veertiende valt hij ten prooi aan polio. In één klap is hij een outsider. Hij ontdekt het schrijven en bouwt een veelzijdig oeuvre op. Zijn toneelstukken noemt hij zelf containers, waarin alles terechtkomt wat hij leest en meemaakt. Van muziek tot tekst, van ideeën tot emoties, feit en verzinsel, klassiek en modern, alles kan in zijn typische, grillige stijl opnieuw worden gerangschikt in een open wereld. Op die manier ondermijnt hij alles wat we als normaal beschouwen. Mee heeft Perfect Wedding naar eigen zeggen geschreven in een tijd van angst voor terroristen, buitenstaanders, vreemdelingen, verschillen, mensen met een donkere huid. Ivo van Hove regisseert Perfect Wedding als een anti-gif tegen de duistere kanten van de samenleving. Niet voor niets vroeg hij Mee een stuk voor het gehele ensemble te schrijven. De spectaculaire scenografie van Jan Versweyveld transformeert de klassieke zaal van de schouwburg in een plek die de traditionele scheiding tussen publiek en acteurs zoveel mogelijk opheft. Hier maken individueel verdriet en verlangen plaats voor collectieve blijdschap als de liefde uiteindelijk zegeviert: twintig acteurs gaan gezamenlijk op in een feest van muziek en dans. De voorstelling is het afsluitende deel van het vierluik dat Ivo van Hove over het huwelijk maakte. Een bevrijdend softe bruiloftspartij (NRC Handelsblad) gebracht vol overtuiging (Het Parool) in een wervelend slotakkoord (de Volkskrant). Willem Nijholt neemt de rol over van de in 2006 overleden Joop Admiraal. 26 27

do 01 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 do 01 20:15 ajax groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 vr 02 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 za 03 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 za 03 20:15 ajax maastricht theater aan het vrijthof (043) 350 55 55 di 06 20:15 ajax hoorn schouwburg het park (0229) 29 10 00 wo 07 20:00 ajax utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 do 08 20:00 ajax utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 vr 09 20:15 ajax tilburg schouwburg (013) 543 22 20 za 10 20:15 ajax tilburg schouwburg (013) 543 22 20 di 13 20:15 ajax den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 wo 14 20:15 ajax den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 do 15 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 16 20:15 ajax nagesprek amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 16 20:30 ta-2 britannicus try-out haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 za 17 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 17 20:30 ta-2 britannicus try-out haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 zo 18 16:00 ta-2 britannicus première haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 ma 19 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 di 20 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 21 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 21 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 do 22 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 22 20:30 ta-2 britannicus nagesprek haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 vr 23 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 23 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 za 24 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 ma 26 20:15 ajax rotterdam rotterdamse schouwburg (010) 411 81 10 ma 26 20:30 thema-avond britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 di 27 20:00 ajax gouda goudse schouwburg (0182) 51 37 50 di 27 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 di 27 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 5173910 wo 28 20:15 ajax zoetermeer stadstheater (079) 342 75 65 wo 28 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 wo 28 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 do 29 20:15 ajax alkmaar theater de vest (072) 548 99 99 do 29 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 do 29 20:30 ta-2 brittanicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 vr 30 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 vr 30 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 november 7 28 29

do 01 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 do 01 20:15 ajax groningen stadsschouwburg (050) 368 03 68 vr 02 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 za 03 20:15 opening night den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 za 03 20:15 ajax maastricht theater aan het vrijthof 043 350 55 55 di 06 20:15 ajax hoorn schouwburg het park (0229) 29 10 00 wo 07 20:00 ajax utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 do 08 20:00 ajax utrecht stadsschouwburg (030) 230 20 23 vr 09 20:15 ajax tilburg schouwburg (013) 543 22 20 za 10 20:15 ajax tilburg schouwburg (013) 543 22 20 di 13 20:15 ajax den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 wo 14 20:15 ajax den haag koninklijke schouwburg 0900 345 67 89 do 15 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 16 20:15 ajax nagesprek amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 16 20:30 ta-2 britannicus try-out haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 za 17 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 17 20:30 ta-2 britannicus try-out haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 zo 18 16:00 ta-2 britannicus première haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 ma 19 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 ma 19 20:30 thema-avond britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 di 20 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 21 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 21 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 do 22 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 22 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 vr 23 20:15 ajax amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 23 20:30 ta-2 britannicus nagesprek haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 za 24 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 vr 30 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 tamtam in de steigers Met de nieuwe zaal van de Stadsschouwburg in aanbouw en de repetities van Angels in America in volle gang, staat Tamtam van 25 februari tot en met 9 maart 2008 letterlijk en figuurlijk in de steigers. Vanwege de bouw- en montagewerkzaamheden wijkt Tamtam voor een aantal activiteiten uit naar andere zalen rond het Leidseplein, zoals de Balie en de Melkweg. Angels in America, het aidsepos van Tony Kushner dat 8 maart in de Stadsschouwburg in première gaat, staat twee weken centraal. De generale repetities en openbare try-outs worden omkaderd met debatten, lezingen en filmvoorstellingen rond thema s uit het stuk: aids en het paranoïde conservatieve klimaat van het Reagantijdperk. Zoals elk jaar gaan jonge acteurs, dramaturgen en vormgevers in workshops aan de slag met het stuk, begeleid door makers van Toneelgroep Amsterdam. Ook worden de schrijversworkshops in de Balie met het Platform Theaterauteurs voortgezet en worden nieuwe teksten gelezen door het ensemble. Tamtam is ook uitgegroeid tot een ontmoetingspunt voor jongeren. Ze spelen zelf toneel en ontdekken dat theater je kan raken en kan laten nadenken over de wereld. In de afgelopen jaren werd op een aantal Amsterdamse scholen een solide fundament gelegd voor het publiek van de toekomst. Dit jaar wordt daarop verder gebouwd. Met het grote stadsproject Angels in Amsterdam trekt TA de wijken in. Scholieren uit verschillende stadsdelen maken en spelen een eigen versie van Angels in America, geïnspireerd op Kushners tekst en zelf geschreven en beleefde verhalen over de liefde en de donkere kanten van het leven. De programmabrochure van Tamtam verschijnt medio januari. 30 31

Rouw siert Electra geeft een moderne draai aan een klassieke tragedie: de Oresteia van Aischylos. Als Amerikaan uit de twintigste eeuw is Eugene O Neill geïnteresseerd in de psychologische oorzaken en gevolgen van de gezinsontwrichting in dit oerverhaal over wraak. Na de gruwelijke Amerikaanse Burgeroorlog keert generaal Ezra Mannon naar huis terug. Hij hoopt zijn huwelijk nieuw leven in te blazen, maar zijn vrouw Christine heeft met haar minnaar Adam Brant de ware liefde gevonden. Dochter Lavinia kiest de kant van haar vader en bestrijdt fanatiek het overspel van haar moeder. In haar onbeteugelbare drang tot wraak ontketent zij een allesvernietigende stroom van moorden en zelfdodingen totdat ze haar onbewuste drijfveer ontdekt en zich opsluit in het huis van haar familie. Alleen met de doden. Ivo van Hove werpt een nieuw licht op de psychologische dimensie van O Neills tekst. De situatie waarin hij de acteurs plaatst doet sterk denken aan een therapeutische sessie waarin trauma s, dromen, angsten en verlangens worden herhaald en uitgeleefd. De personages dalen af naar hun onbewuste, hun eigen onderwater. In een hermetisch afgesloten ruimte praten, vechten, chatten ze met elkaar en doen ze vergeefse pogingen de ander (lichamelijk) lief te hebben. Beeldschermen tonen een buiten, maar een uitweg is er niet. Veroordeeld tot elkaar leveren keiharde confrontaties ijzingwekkende inzichten op. In het hevig fysieke spel zijn niet alleen de open wonden speurbaar die de oorlog met zijn massale slachtingen heeft aangericht, maar ook de strijd die de gezinsleden leveren met elkaar, zichzelf en de spoken uit het verleden die altijd terugkeren. Steeds is voelbaar dat de personages handelen elkaar haten zelfs vanuit een grenzeloos verlangen naar liefde. Hoewel O Neill te boek staat als een auteur voor wie het schrijven van toneel een psychoanalyse is van zichzelf en zijn leven, is Rouw siert Electra in de versie van Ivo van Hove geen psychologisch-realistisch drama. De regisseur laat zich door de hevige thematiek inspireren tot krachtige en bij momenten expliciete beelden. Een voorstelling over het hedendaagse dwangmatige verlangen om het menselijke lot in eigen hand te hebben (Het Financieele Dagblad). Na de première in 2003 ontstond controverse, maar de heftige reacties beletten niet dat de voorstelling werd geselecteerd voor het Theaterfestival. Uitstekend acteerwerk in Electra kopte NRC Handelsblad. Halina Reijn kreeg voor haar rol van Lavinia met een enorme intensiteit gespeeld, aldus Trouw een nominatie voor de Theo d Or. rouw siert electra ondergang van een aloude dynastie van eugene o neill regie ivo van hove met janni goslinga, hans kesting, hugo koolschijn, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders dramaturgie alexander schreuder vertaling ger thijs scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuumontwerp an d huys geluidsontwerp marc meulemans video-ontwerp trish fox / tal yarden coproductie toneelschuur haarlem Stadsschouwburg Amsterdam 14, 15, 17, 18, 19, 23, 24, 25 jan 08, aanvang 19:30 20 jan 08, aanvang 16:00 duur 3u (inclusief pauze) ta-extra nagesprek 18 jan 08 inleiding 25 jan 08 32 33

hier komt foto van ensemble in beweging Janni Goslinga Spelen is vrijheid. En alles kunnen zijn: koningin, kruidenier, minnares of moordenaar. 34 35

van tony kushner regie ivo van hove met barry atsma, roeland fernhout, renée fokker, fedja van huêt, hans kesting, hadewych minis, alwin pulinckx, eelco smits vertaling carel alphenaar dramaturgie peter van kraaij scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuumontwerp wojciech dziedzic Stadsschouwburg Amsterdam De voorstelling is zowel als marathon te zien, als in twee losse delen verspreid over twee avonden. try-out 1, 2 mrt 08, aanvang 16:00 (marathon) try-out 5 mrt 08, aanvang 20:15 (deel 1) try-out 6 mrt 08, aanvang 20:15 (deel 2) première 8 mrt 08, aanvang 14:30 (marathon) 26 mrt 08, aanvang 20:15 (deel 1) 27 mrt 08, aanvang 20:15 (deel 2) 29 mrt 08, aanvang 16:00 (marathon) tournee t/m 31 mei 08 duur circa 6u (marathon) circa 3u (deel 1/2) ta-extra thema-avond 25 feb 08, aanvang 20:15 inleiding 26 mrt 08 nagesprek 6 mrt 08 angels in america het leven naakt Hoe kun je het verleden loslaten? Hoe verander je en hoe verlies je zonder gezichtsverlies? Met deze vragen omschrijft Tony Kushner de belangrijkste thema s in zijn zes uur durende epos Angels in America: A Gay Fantasia on National Themes uit 1992. Een stuk dat mede door de aidsproblematiek en de vernieuwende, filmische vorm ophef maakte en inmiddels wordt beschouwd als een hedendaagse klassieker. Amerika tijdens de Reagan-jaren. Het politieke klimaat is doordrongen van paranoia en moralistische navelstaarderij. Aids heet de nieuwste invasie. Een ziekte die oorspronkelijk vooral de homogemeenschap treft en door de conservatieve regering wordt doodgezwegen. Twee New Yorkers proberen elk op hun manier om te gaan met het nieuws van hun besmetting: de jonge ex-dragqueen Prior en de aartsconservatieve advocaat Roy Cohn, die zijn omgeving verplicht te liegen over de aard van zijn ziekte uit vrees voor het verlies van aanzien. Prior wordt door zijn joodse vriend Louis verlaten en blijft alleen achter, vechtend tegen de Engel in zijn visioenen. Louis vlucht in de armen van een mormoonse jurist die zijn huwelijk de rug toekeert en zijn homoseksualiteit leert aanvaarden. In het aanschijn van de dood vindt Prior de kracht om zijn oude huid af te leggen, terwijl Roy wordt achtervolgd door de spoken uit het verleden die hem ter verantwoording roepen. Hij die zich ongenaakbaar dacht door een netwerk van machtige vrienden sterft eenzaam en verlaten. Tony Kushner (1956) is één van de meest geëngageerde auteurs in de Verenigde Staten. Hij schrijft theaterteksten, essays en filmscenario s (o.a. Munich van Steven Spielberg). Voor Angels in America ontving hij de Pulitzerprijs. In een wervelende opeenvolging van scènes waarin de personages in elkaars leven en dromen opduiken, toont hij de mens als een verlangend wezen in staat tot liefde en troost. Angels in America, in de prachtige vertaling van Carel Alphenaar, is een meeslepende, zinneprikkelende reis waarin uiteindelijk niet de dood maar het menselijk vermogen tot verandering overwint. Angels in America is onderdeel van Topstukken 07 08. Topstukken presenteert in een serie van vier voorstellingen het beste dat het Nederlands toneel te bieden heeft. 36 37

za 01 20:15 ajax arnhem schouwburg (026) 443 73 43 za 01 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 za 01 20:30 ta-2 britannicus haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 ma 03 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 di 04 20:00 internationaal maeterlinck frankrijk parijs odeon théâtre de l europe + 33 (0) 1 44 85 4040 wo 12 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 13 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 14 20:15 perfect wedding inleiding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 15 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 zo 16 16:00 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 zo 16 21:00 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 19 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 20 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 21 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 22 20:15 perfect wedding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 december Marieke Heebink Spelen is lekker. 7 38 39

van august strindberg regie pierre audi met dragan bakema, kitty courbois, jacob derwig, fred goessens, marieke heebink, hugo koolschijn, chris nietvelt, frieda pittoors, karina smulders, leon voorberg bewerking / dramaturgie janine brogt scenografie / lichtontwerp jean kalman Stadsschouwburg Amsterdam try-out 4, 5 apr 08, aanvang 19:30 première 6 apr 08, aanvang 16:00 9, 10, 11, 12 apr, 6, 7, 8, 9, 10, 23, 24 mei 08, aanvang 19:30 tournee t/m 24 mei 08 ta-extra thema-avond 7 apr 08, aanvang 20:15 inleiding 11 apr 08 nagesprek 9 mei 08 naar damascus huwelijk als hemel en hel Een beroemd schrijver, die zijn echtgenote en kinderen heeft verlaten, ontmoet op het plein voor het postkantoor een vrouw die hem volgt om een nieuw leven met hem op te bouwen. Naar Damascus bestaat uit drie droomachtige of beter gezegd nachtmerrieachtige stukken waarin August Strindberg rond de vorige eeuwwisseling de balans van zijn leven opmaakte. Het is een zelfportret dat zijn titel ontleent aan het bijbelverhaal waarin een man op weg naar Damascus tot inkeer komt en verandert in de apostel Paulus. Een aaneenschakeling van dromen, wensen en nachtmerries vormt de tocht naar Strindbergs eigen Damascus, nu eens hilarisch, dan weer inktzwart. Liefde en creativiteit gaan een explosieve en destructieve verbinding met elkaar aan. Geloof zou verlossing moeten brengen, maar drijft hem naar de rand van het grote niets. Ambitie, jaloezie, roem, schuld en zelfbeklag sturen de schrijver op zijn pelgrimstocht en vormen een krankzinnige en krankzinnig makende mix. De driedelige tekst wordt door Janine Brogt bewerkt tot één stuk, waarin de wereld die de kunstenaar omringt steeds verandert. In alle mensen die hij ontmoet, komt hij altijd weer zichzelf tegen. Een zelfportret van de rusteloos zoekende kunstenaar. Pierre Audi, regisseur en artistiek leider van De Nederlandse Opera en het Holland Festival, regisseerde eerder bij Toneelgroep Amsterdam Timon van Athene (1995) en Oidipous (2001). Hij schreef aan Ivo van Hove: Naar Damascus is een overweldigende monoloog en in zekere zin een pessimistische coda bij jouw huwelijkscyclus. De Fransman Jean Kalman tekent voor de scenografie. Naast zijn herhaalde samenwerking met Audi maakte Kalman decor- en lichtontwerpen voor zeer verschillende regisseurs (onder andere Peter Brook en Deborah Warner) en voor grote operahuizen over de hele wereld. 40 41

Jacob Derwig Voor mij is spelen: doen alsof ik iemand anders ben. Terwijl ik niet iemand anders ben. Ik ben nog steeds Jacob. Die zich inleeft in een ander universum. Ja, dat is het eigenlijk. Je probeert met een groep mensen een nieuw universum te creëren. Waar je totaal in kunt geloven, en je totaal aan over kunt geven. En daar wil je de toeschouwers in meenemen. In de hoop dat ze iets beleven dat ze niet meer vergeten.

van aischylos regie johan simons met pierre bokma, elsie de brauw, els dottermans, aus greidanus jr, marieke heebink, han kerckhoffs, hans kesting, halina reijn, betty schuurman, eelco smits bewerking / dramaturgie paul slangen vertaling herman altena scenografie jens kilian lichtontwerp mark vandenesse kostuumontwerp greta goiris / ilse vandenbussche geluidsontwerp will-jan pielage muziek peter vermeersch productie toneelgroep amsterdam / ntgent coproductie grand théâtre de la ville de luxembourg Berlijn 4, 5, 6 jan 08 duur 4u 15 min (inclusief 2 pauzes) oresteia goden, u vraag ik om bevrijding van deze last De menselijke dilemma s zoals ze in de Oudheid werden vastgelegd, blijven Johan Simons fascineren. Sinds de begindagen van Theatergroep Hollandia grijpt hij regelmatig terug naar de Griekse tragedies, die zo onmiskenbaar tijdloos de fundamenteel menselijke en maatschappelijke vraagstukken blootleggen. Zo ook Aischylos Oresteia, het verhaal over de vader die zijn dochter doodt, over de moeder die haar man doodt omdat hij haar dochter doodde, over de zoon die zijn moeder en de neef van zijn vader doodt omdat zij zijn vader doodden. En over diezelfde zoon Orestes die vanwege de moedermoord op de vlucht moet slaan voor de wraakgodinnen, voordat hij uiteindelijk vrijgesproken wordt. Als geen ander weet Simons met krachtige, eenvoudige beelden helderheid, eenheid en leven in de voorstelling te brengen. Hij schudt het stuk los en brengt het dichterbij, met klein spel, geestige terzijdes, en een aangenaam langzaam tempo (NRC). Herman Altena maakte een geheel nieuwe vertaling. Om meer inzicht te geven in de menselijke conflicten en motieven werd een bewerking gemaakt die de koorteksten over de verschillende personages verdeelt. Iphigeneia, de dochter die door haar vader wordt geofferd en die in de oorspronkelijke tekst slechts wordt genoemd, krijgt een eigen stem om haar lot te beklagen. Een enorme hoeveelheid klei is de basis voor de poëtische beeldenstroom die deze geschiedenis vertelt over het ontstaan van een maatschappij waarin voortaan niet meer de goden maar de mensen rechtspreken. Zo lukt het Johan Simons, deze even beheerste als nauwkeurige gedachtenontleder, tot op het letterlijk laatste ogenblik de hachelijke betekenis van dit oude drama over te brengen. Dat lukt hem wonderlijk onkrachtpatserig en met acteurs die een innerlijke vanzelfsprekendheid en warmte uitstralen (Theater Heute). Deze productie, die Johan Simons vorig seizoen voor NTGent en TA maakte, is in januari 2008 te zien in het Berlijnse Hebbel am Ufer. 44

04 internationaal oresteia duitsland berlijn hebbel theater + 49 (0) 30 259 00 427 05 internationaal oresteia duitsland berlijn hebbel theater + 49 (0) 30 259 00 427 06 internationaal oresteia duitsland berlijn hebbel theater + 49 (0) 30 259 00 427 vr 11 internationaal kameliendame première duitsland hamburg schauspielhaus + 49 (0) 40 248 713 ma 14 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 di 15 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 17 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 18 19:30 rouw siert electra nagesprek amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 za 19 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 zo 20 16:00 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 ma 21 20:30 ta-2 mightysociety5 try-out groningen grand theatre (050) 314 05 50 di 22 20:30 ta-2 mightysociety5 try-out groningen grand theatre (050) 314 05 50 wo 23 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 23 20:30 ta-2 mightysociety5 première groningen grand theatre (050) 314 05 50 do 24 19:30 rouw siert electra amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 24 20:30 ta-2 mightysociety5 groningen grand theatre (050) 314 05 50 vr 25 19:30 rouw siert electra inleiding amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 25 20:30 ta-2 mightysociety5 talk-show groningen grand theatre (050) 314 05 50 za 26 20:30 ta-2 mightysociety5 optie groningen grand theatre (050) 314 05 50 wo 30 20:00 ta-2 mightysociety5 haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 do 31 20:00 ta-2 mightysociety5 haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 januari 8 tableau directeur Ivo van Hove Betty Schuurman, Alejandra Theus (stage), Graham F. dramaturgen Janine Brogt, Bart van den Eynde, Cuijkens, Wojciech Dziedzic, Greta Goiris, Lotte Goos, ensemble Barry Atsma, Kitty Courbois, Jacob Derwig, Valentine, Gunilla Verbeke, Steven van Watermeulen, Jan Peter Gerrits, Peter van Kraaij (gezelschaps- An d Huys, Sarah Schittek, Ilse Vandenbussche, Roeland Fernhout, Renée Fokker, Fred Goessens, Benjamin de Wit, René van Zinnicq-Bergmann, e.a. dramaturg), Joris van der Meer, Alexander Schreuder, Wim van Vliet Janni Goslinga, Marieke Heebink, Fedja van Huêt, hoofd ensemble Peter Eversteyn Rezy Schumacher, Paul Slangen, Koen Tachelet video-ontwerp Trish Fox, Erik Lint, Tal Yarden Hans Kesting, Hugo Koolschijn, Hadewych Minis, muzikanten Florentijn Boddendijk, Ward Deketelaere, bewerkers / vertalers Carel Alphenaar, Herman Altena, video-opnamen Trish Fox, Judith Hofland, Chris Nietvelt, Celia Nufaar, Frieda Pittoors, Alwin Pulinckx, Bendix Dethleffsen, Yves Goemaere, Remco de Jong, Sam Bogaerts, Janine Brogt, Tom Kleijn, Gerard Menke Visser, Tal Yarden Halina Reijn, Eelco Smits, Karina Smulders, Leon Voorberg Hannes Nieuwlaet, Christiaan Saris, Mattijs Vanderleen Koolschijn, Gerardjan Rijnders, Paul Slangen, Laurens software design video Ryan Parteka (gast)acteurs Johan van Assche, Mohammed Azaay, auteurs Aischylos, Ingmar Bergman, John Cassavetes, Spoor, Ger Thijs, Eric de Vroedt, Karst Woudstra choreografie Koen Augustijnen Dragan Bakema, Anneke Blok, Marc Bodnar, Pierre Tony Kushner, Maurice Maeterlinck, Charles Mee, scenografie Maze de Boer, Bernhard Hammer, componisten Florentijn Boddendijk, Remco de Jong, Bokma, Elsie de Brauw, Jappe Claes, Wine Dierickx, Eugene O Neill, Jean Racine, William Shakespeare, Roel Huisman, Jean Kalman, Jens Killian, Frieda Eric Sleichim, Peter Vermeersch Tamar van den Dop, Els Dottermans, Aus Greidanus jr., Sofokles, August Strindberg, Tennessee Williams Schneider, Jan Versweyveld, Anna Viebrock geluidsontwerpers Marc Meulemans, Will-Jan Pielage Rosemary Hardy, Sanne den Hartogh, Katja Herbers, regisseurs Pierre Audi, Theu Boermans, Thibaud lichtontwerpers Dennis Diels, Stefan Dijkman, muzikaal repetitor Jaap Dieleman Servé Hermans, Myranda Jongeling, Han Kerckhoffs, Delpeut, Ivo van Hove, Christoph Marthaler, Johan Diderik Evers, Jean Kalman, Casper Leemhuis, Willem Nijholt, Wouter van Oord, Anne Prakke, Sasha Simons, Eric de Vroedt Mark Vandenesse, Jan Versweyveld Rau, Mike Reus, Oscar van Rompay, Harry van Rijthoven, kostuumontwerp Lies van Assche, Catherine > pag 54 46 47

van alexandre dumas fils regie ivo van hove met chris nietvelt en acteurs schauspielhaus hamburg scenografie / lichtontwerp jan versweyveld kostuums wojciech dziedzic coproductie schauspielhaus hamburg Hamburg vanaf 11 jan 08 kameliendame In 2000 speelde Chris Nietvelt de rol van Marguerite Gautier in De dame met de camelia s. Dit stuk van Alexandre Dumas fils verwierf wereldfaam als libretto van Verdi s La Traviata. Met zijn enscenering blies Ivo van Hove dit typisch negentiende eeuwse verhaal nieuw leven in. Marguerite Gautier is een courtisane die afziet van haar hartstochtelijke liefde voor de jonge Armand, omdat ze zijn familie niet wil compromitteren. Uiteindelijk bezwijkt zij aan tuberculose en sterft in zijn armen. Dumas baseerde het personage Marguerite op een werkelijk bestaande geliefde. Ze was courtisane, hij verliet haar, ze stierf aan de tering. De schrijver verleende haar een legendarische status in een roman die hij later bewerkte tot dit toneelstuk. Geheel in sfeer van de romantiek begiftigt hij haar met grote en tegenstrijdige emoties. Het Financieele Dagblad schreef: Zo laat de voorstelling zich lezen als een voortdurende stroom van geluiden en beelden waarin de menselijke lichamen de woorden transformeren en overstijgen door hun zeggingskracht. ( ) De dromen zijn van een zinderende, zintuiglijke schoonheid. De legende wordt opnieuw legendarisch, ook omdat Chris Nietvelt door haar onvergetelijke prestatie De dame met de camelia s aan de vergetelheid onttrekt. Het leverde haar een nominatie op voor de Theo d Or. De voorstelling werd voor het Theaterfestival geselecteerd. Een repertoire opbouwen, bewaren en spelen betekent voor Toneelgroep Amsterdam ook putten uit de artistieke geschiedenis van een theatermaker. Het hernemen van belangwekkende momenten uit een oeuvre hoort daarbij. Dit seizoen doopt Ivo van Hove daarom De dame met de camelia s om tot Kameliendame en ensceneert ze nu opnieuw in Hamburg. Met de acteurs van het Schauspielhaus en mét Chris Nietvelt in de rol van Marguerite... 48 49

naar maurice maeterlinck regie christoph marthaler met marc bodnar, wine dierickx, rosemary hardy, hadewych minis, frieda pittoors, sasha rau, graham f. valentine, steven van watermeulen muzikant bendix dethleffsen, muzikale leiding rosemary hardy dramaturgie koen tachelet scenografie frieda schneider / anna viebrock lichtontwerp dennis diels kostuumontwerp sarah schittek productie toneelgroep amsterdam / ntgent coproductie stadsschouwburg amsterdam en odéon théâtre de l europe, paris Girona 29, 30 okt 07 Parijs 27, 28, 29, 30 nov 07, 1, 2, 4 dec 07 Berlijn 1, 2, 3 mei 08 Stadsschouwburg Groningen 3, 4 jun 08 München 23, 24 jun 08 Den Haag Koninkijke Schouwburg 27, 28 jun 08 duur 2u 10 min Wat ik zeg is dikwijls van weinig belang; maar mijn aanwezigheid, de houding van mijn ziel, mijn toekomst en mijn verleden, wat uit mij zal voortkomen, wat in mij dood is, een verborgen gedachte, mijn lot, het mysterie waardoor ik omgeven ben en dat u omringt: ziedaar wat tot u spreekt in dat tragische ogenblik. maeterlinck de tastende mens Het werk van de Gentenaar Maurice Maeterlinck was van grote invloed op het toneel van de vorige eeuw. In zijn eigen tijd genoot de schrijver internationaal succes. Claude Debussy zette zijn stuk Pelléas en Melissande op muziek, De Blauwe Vogel beleefde zijn wereldpremière in Moskou, en in 1911 werd hem de Nobelprijs toegekend. Met zijn symbolisme verwezenlijkte Maeterlinck nieuwe theatrale vormen. Hij verdiepte zich in mystieke teksten om met zijn eigen stukken grote, verborgen waarheden bloot te leggen. Wat hem interesseerde was niet de oppervlakte van een dramatisch verhaal of de psychologie van een personage, maar dieperliggende tragiek en menselijke existentie. Typisch voor de Zwitserse regisseur Christoph Marthaler zijn de zeer ongedwongen, fantasierijke en humoristische omgang met toneelteksten en de bevrijdende werking die van deze aanpak uitgaat. Van huis uit musicus benadert hij theater als een componist. Maeterlinck is dan ook geen traditionele opvoering van een toneelstuk, maar een voorstelling die is geïnspireerd op het ideeëngoed van de schrijver. De zwaarte en duisternis van de symbolist behandelt Marthaler met lichtheid en ironie. In een indrukwekkend door Anna Viebrock vormgegeven naaiatelier komt Maeterlincks geest als het ware tot leven in een rijke waaier van beelden, bewegingen, woorden en muziek. Liederen van Purcell, Bizet en Satie, chansons en volksmuziek wisselen gesproken teksten af. Terwijl de naaimachines ronken, werken de arbeidsters, zien hun bazen toe en verlangt iedereen naar elkaar en het hogere. De ruimte van de fabriek is niet wat ze lijkt, want alles is met een ziel behept. Zelfs deuren en lampen leiden een eigen leven. Maeterlinck heeft het weldadige ritme van een rustige ademhaling. schreef Het Financieele Dagblad. 50 51

52 Hadewych Minis Mijn redding.

vr 01 20:00 ta-2 mightysociety5 talk-show haarlem toneeschuur (023) 517 39 10 za 02 20:00 ta-2 mightysociety5 haarlem toneelschuur (023) 517 39 10 wo 06 20:30 ta-2 mightysociety5 rotterdam rotterdamse schouwburg (010) 411 81 10 do 07 20:30 ta-2 mightysociety5 rotterdam rotterdamse schouwburg (010) 411 81 10 vr 08 20:30 ta-2 mightysociety5 talk-show rotterdam rotterdamse schouwburg (010) 411 81 10 za 09 20:30 ta-2 mightysociety5 optie rotterdam rotterdamse schouwburg (010) 411 81 10 di 12 20:30 ta-2 mightysociety5 utrecht theater kikker (030) 231 96 66 wo 13 20:30 ta-2 mightysociety5 talk-show utrecht theater kikker (030) 231 96 66 vr 14 20:30 ta-2 mightysociety5 utrecht theater kikker (030) 231 96 66 di 19 21:00 ta-2 mightysociety5 amsterdam theater frascati (020) 626 68 66 wo 20 21:00 ta-2 mightysociety5 amsterdam theater frascati (020) 626 68 66 do 21 21:00 ta-2 mightysociety5 amsterdam theater frascati (020) 626 68 66 vr 22 21:00 ta-2 mightysociety5 talk-show amsterdam theater frascati (020) 626 68 66 za 23 21:00 ta-2 mightysociety5 amsterdam theater frascati (020) 626 68 66 ma 25 20:15 tamtam thema avond amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 di 26 tamtam amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 27 tamtam amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 wo 27 21:00 ta-2 mightysociety5 den bosch de verkadefabriek (073) 681 81 60 do 28 tamtam amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 do 28 21:00 ta-2 mightysociety5 den bosch de verkadefabriek (073) 681 81 60 vr 29 tamtam amsterdam stadsschouwburg (020) 624 23 11 vr 29 21:00 ta-2 mightysociety5 den bosch de verkadefabriek (073) 681 81 60 februari 8 tableau < pag 46 assistenten regie Thibaud Delpeut, Bert Edelenbos, hoofd techniek & productie Wolf-Götz Schwörer Roswitha Evenwel, David Verswijveren hoofd interne dienst André Tabak Roeland Hofman (stage), Jorinde Keesmaat, Matthias productieleiders Annetje van Dijk, Edith den Hamer, decoratelier Atelier Amsterdam, Vorm & Decor catering Ingrid Mulder Mooij, Ietje Visser Willemijn Hofman (coördinatie) marketing & publiciteit Ingrid Deddes, Renée huishoudelijke dienst Mathilda Tigui Mbolo assistenten scenografie Luc Goedertier, Wikke inspiciënten Marc Bender, Henk Bergsma (planning Jongejan (hoofd), Remco van Rijn, Eva Schneider, personeelsfunctionaris Diana Martens van Houwelingen (stage), Ramón Huijbrechts, & voorbereiding), Valentijn Berkhout, Emile Bleeker, Maaike Tjepkema bestuur Rutger Koopmans, Freek Ossel, Jan Zoet Anna Khodorovich (stage) Niko Bovenberg, Tim Maks van den Broek, Sander van grafische vormgeving Jona Rotting (studio jona), coproducenten Stadsschouwburg Amsterdam, assistent compositie Ief Spincemaille Elteren, Karl Klomp, David Logger, Reyer Meeter, Jan Versweyveld Concertgebouw Brugge, Kaaitheater Brussel, De Munt artistiek bureau Frank Carpentier (hoofd), Joris Mittelmeijer, Daan van Oene, Rogier Payens, fotografie Phile Deprez, Sanne Peper, Brussel, Toneelschuur Haarlem, Schauspielhaus Bert Edelenbos, Wouter van Ransbeek Hans Pieksma, Peter Pieksma, Arist Richartz, Jan Versweyveld, Jasper Zwartjes Hamburg, Grand Théâtre de la Ville de Luxembourg, hoofd educatie Wilma Smilde Pieter Roodbeen, Maarten van Rossem, Dennis van hoofd financiën & planning Max van Engen Odéon - Theatre de l Europe Paris, Bl!ndman, Holland theaterdocenten Karlijn Benthem, Suzanne van Empel, Scheppingen, André Smal, Nicky Stolker, Hugo financiële administratie Marian Bakker, Margot Festival, Muziektheater Transparant Rosa Fontein, Maartje Ghijsen, Irene Kriek, Janna de Stolwijk, Bernie van Velzen, Peter Zwart Nanninga, Edgar Tepe (hoofd) producent Toneelgroep Amsterdam, mightysociety, Lathouder, Marieke Simons, Elze van der Steen, Victor kostuumatelier / kleedsters Farida Bouhbouh, secretariaat & receptie Annick Fransen NTGent, de Theatercompagnie Mentink, Erik Willems Inge van den Ende, Petra Kamphuis, Simone (bureaumanager), Loes de Graaf, Maike Hendriks, medewerkers mightysociety, NTGent, casting-adviezen Marc van Bree, Guido Goossens, Oosterwal, Wim van Vliet (hoofd) Vera Hendriksen de Theatercompagnie Hans Kemna, Martha Mojet, Dennis Overeem, Betty Post kap- & grime-atelier Trea van Drunen, systeembeheer Bert Middelweerd 54 55