een morfine sprookje rolverdeling op de achterzijde van arjan ederveen regie gerardjan rijnders scenografie paul gallis kostuumontwerp arno bremers

Transcriptie

1

2 rolverdeling op de achterzijde van arjan ederveen een morfine sprookje regie gerardjan rijnders scenografie paul gallis kostuumontwerp arno bremers lichtontwerp mark truebridge componist leo anemaet assistentie regie bert edelenbos assistentie scenografie ellen windhorst assistentie kostuumontwerp regina rorije hoofd techniek & productie götz schwörer productieleiding edith den hamer, götz schwörer castingadviezen hans kemna, martha mojet, guido goossens kleedster petra kamphuis kap en grime trea van drunen techniek reyer meeter (1e inspiciënt), daan van oene, anthony olthof, peter pieksma, andré smal, nadin topal, peter zwart kostuums uitgevoerd door atelier toneelgroep amsterdam: farida bouhbouh, petra kamphuis, renske kraakman o.l.v. wim van vliet decor uitgevoerd door atelier amsterdam kap & grime uitgevoerd door atelier toneelgroep amsterdam: trea van drunen, roswitha evenwel, david verswijveren kinderbegeleidster loesje riethof fotografie chris van der burght, sanne peper, Arjan Ederveen schreef Echt iets om naar toe te leven speciaal voor Toneelgroep Amsterdam jasper zwartjes en Joop Admiraal. De voorstelling ging in 2005 in première, met Ederveen als de kinderboe- grafisch ontwerp jan versweyveld en studio jona kenschrijfster en Joop Admiraal als haar berekenende geliefde. Vanwege het overlijden van druk ssp amsterdam fotografie jan versweyveld, jasper zwartjes grafisch ontwerp jan versweyveld en studio jona druk ssp amsterdam Joop Admiraal neemt Roeland Fernhout de rol over van de vriendin van de schrijfster.

3 Ankie, de lesbische kinderboekenschrijfster van de beroemde Pinkeloentje-serie is stervende. Haar vriendin Jo en de doortastende uitgeefster Marijke vragen of ze nog één keer een boekje over Pinkeloentje schrijft. Een zwanenzang die de financiële toekomst van de achterblijvers veilig moet stellen. Ankie stemt toe op voorwaarde dat zij haar niets verhullende memoires mag publiceren. Maar de schokkende details tasten de reputatie van de schrijfster aan waardoor de miljoenenverkoop in gevaar komt. Echt iets om naar toe te leven gaat over geld, macht en dood. De schrijfster wordt gedwongen haar succesformule te herhalen terwijl de wereld om haar heen wordt afgebroken en plaats maakt voor het liefdesnest van Jo en haar nieuwe vriendin. Ondertussen doet de morfine zijn werk en slaat de achterdocht toe. Wat is fantasie, wat is werkelijkheid. Ankie belandt in een hallucinerend eindspel waar het leven, in het zicht van de dood, een hilarische wending neemt.

4 auteur en acteur arjan ederveen Arjan Ederveen werd in de jaren tachtig bij een groot publiek bekend met de televisieseries Theo en Thea, Kreatief met Kurk en de docudrama s 30 minuten, bekroond met twee Nipkowschijven en een Gouden Kalf. Het was een creatieve periode die zich afspeelde in het aidstijdperk. Er werd op het scherpst van de snede geleefd en geproduceerd. 30 Minuten was een schot in de roos, aldus Ederveen, terwijl je toen niet besefte dat je daar haast niet meer overheen kon komen. Sindsdien heeft hij niet stilgezeten: hij schreef, speelde en regisseerde voor tv, film en theater. Uit alles spreekt een grote liefde voor zijn onderwerp en personages terwijl zijn humor altijd een tragische ondertoon heeft. Dood en romantiek zijn terugkerende motieven in zijn werk waarvoor hij vaak uit eigen ervaring put. Zo maakte hij de documentaire Trudie is dood (1998) over de dood van zijn hond en ging de theatervoorstelling De grote verdwijntruc (2001) over de alzheimer van zijn vader. Zijn grote leerschool is het Werkteater, waar voorstellingen vanuit improvisatie werden gemaakt. Daar liep hij stage en leerde Joop Admiraal kennen. Het was een wens van Ederveen om samen met Admiraal een stuk te maken. Hij schreef Echt iets om naar toe te leven in nauwe samenwerking met Admiraal. In 2005 speelden ze samen in de voorstelling. Het is Ederveen s eerste komedie die hij in opdracht schreef, een morfinesprookje, zoals de ondertitel luidt. Ook hier gebruikt hij een bekend genre als dekmantel voor persoonlijke ervaringen, terwijl hij levens van bekende Nederlanders gebruikt voor de contouren van zijn personages. Ederveen speelt Ankie, de terminaal zieke kinderboekenschrijfster van de succesvolle Pinkeloentje-reeks. Eén keer in haar leven wil ze een taboedoorbrekend boek schrijven. Maar ze wordt daarin gedwarsboomd door haar vriendin Jo en haar uitgeefster Marijke die meer zien in de beproefde succesformule. Ederveen kent de gesel van het succes en lijkt in die zin op zijn personage. Met dit verschil dat hij elk genre dat op zijn weg komt gebruikt en naar zijn hand zet. Zo ook deze komedie, die hij openbreekt en uitwerkt tot een wereld waar in principe alles mogelijk is. regisseur gerardjan rijnders Gerardjan Rijnders is al sinds de jaren tachtig als regisseur gezichtsbepalend en richtinggevend voor het Nederlandse theater. Hij introduceerde hier zijn eigen montagevoorstelling zoals Ballet en Titus, geen Shakespeare en ontwikkelde een moderne retoriek voor de grote klassieken. Ook schreef en regisseerde hij komedies zoals Liefhebber en De hoeksteen. Komedies met een randje noemt hij ze zelf. Ze lopen zelden goed af en het menselijk onvermogen neemt vaak tragische vormen aan. Rijnders wil in zijn voorstellingen het kunstmatige van theater benadrukken en ensceneert daarom vaker sprookjes. Volgens hem geeft een sprookje maker en acteur de vrijheid af te wijken van het realisme. Als je een strakke vorm hebt, kun je extremen laten zien die door het publiek worden gepikt, terwijl die in een realistische enscenering overdreven en ongeloofwaardig zijn. Tot 2001 was Rijnders aan Toneelgroep Amsterdam verbonden als artistiek leider. Sindsdien werkt hij er als gastregisseur. Dit seizoen regisseert hij zijn eigen tekst Tragedie (première maart 07 Compagnietheater

5 scenografie paul gallis Het huis waar Ankie haar beruchte Pinkeloentje-boeken schrijft, heeft een hoog Efteling-gehalte, net echt maar ook weer niet. De weelderige klimop kruipt omhoog tegen de pui, maar niet voor lang. Nieuwe tijden breken aan. Wat is moet verdwijnen. Bouwvakkers gaan aan de slag en bewerken de sprookjeswereld ingrijpend. Paul Gallis debuteerde in 1974 als decorontwerper. Rode draad in zijn carrière is de artistieke samenwerking met Gerardjan Rijnders. Naast toneel ontwerpt hij ook voor opera, musical en ballet in binnen- en buitenland, inmiddels meer dan tweehonderd producties. Voor Echt iets om naar toe te leven ontwierp hij een decor dat het uitvergrootte realisme van de voorstelling benadrukt, terwijl het de ontwrichtende en vaak ook hallucinerende sensatie van de naderende dood tastbaar maakt. vraag: Hoeveel lesbiennes heb je nodig om een peertje te verwisselen aan het keukenplafond? antwoord: Drie. Eén om het peertje te verwisselen, de tweede om de ladder vast te houden, en de derde om er een videodocumentaire van te maken.

6 arjan ederveen: Ik had een oma die ons altijd sprookjes voorlas, maar ze verzon ze ook zelf. Mijn broertjes en ik kwamen er zelf in voor en mochten aangeven waar het over moest gaan. Dan zei ik: ik wil honderd taartjes, mag dat? En dan verzon ze een sprookje waarin dat gebeurde. Het was een heerlijke, dikke oma. Ik heb haar lang meegemaakt, tot mijn vijftiende. Zij woonde in Eindhoven. We gingen er in de vakantie heen. Dan mochten we bij haar in bed kruipen. Mijn broertjes naast haar, elk aan een kant en ik mocht als jongste op haar buik liggen. We maakten haar altijd aan het lachen. Dat kon zij heel hard. Dan liepen tranen van het lachen over haar wangen en die plakten dan tegen de glazen van haar bril. marijke (uitgeefster) over het laatste pinkeloentje-boekje: En dan gaat oma dood, dat beschrijft ze heel mooi, heel liefdevol, heel simpel, met de laatste zucht van oma die naar gevulde koeken ruikt. Naar amandelspijs, zo mooi, zo waar ook want iedere oma, iedere echte oma ruikt naar banketletter.

7 arjan ederveen over sprookjes Bij sprookjes kan je lekker weg fantaseren en zeggen: ze leefden nog lang en gelukkig of beginnen met er was eens. Het is gemakkelijker om te zeggen ik maak een sprookje en daar vervolgens persoonlijke, autobiografische elementen in te verwerken dan te zeggen ik ga een autobiografisch stuk maken. Het is een excuus. Je kunt je erachter verschuilen. nina mispelblom beyer lievelingsboek? Hoe overleef ik mezelf (Francine Oomen) vond ik echt een hoogtepunt! Eigenlijk maakt het me niet veel uit welke van de serie favoriete schrijver? Francine Oomen sprookjes? Ik houd heel erg van sprookjes! Soms kijk ik wel eens naar Disney films! mooiste sprookje? Doornroosje pinkeloentje? Ik vind Pinkeloentje toen ik het voor het eerst las heel erg leuk verzonnen! Ook grappig en volgens mij een leuk figuur! susan over boeken, sprookjes en pinkeloentje angela kanu lievelingsboek? Hoe overleef ik een gebroken hart (Francine Oomen) favoriete schrijver? Francine Oomen sprookjes? Vroeger hield ik wel veel van sprookjes, maar nu lees ik meer realistische boeken. mooiste sprookje? Hans en Grietje pinkeloentje? Als Pinkeloentje echt bestond zou ik het vroeger wel hebben gelezen. Het toneelstuk over Pinkeloentje vind ik niet echt geschikt voor kinderen. pip pellens lievelingsboek? Zwarte sneeuw (Simone van der Vlugt) favoriete schrijfster? Francine Oomen sprookjes? Ik hou wel van sprookjes, maar niet van elk sprookje mooiste sprookje? De rode schoentjes pinkeloentje? Ik vind het ontzettend leuk bedacht, volgens mij is het een mix van Pinkeltje en Pippeloentje. En ik word wel eens Pippeloentje genoemd. diula rietveld franken lievelingsboek? Hoe overleef ik-boeken (Francine Oomen) favoriete schrijver? Francine Oomen sprookjes? Zijn leuk omdat er zoveel fantasie inzit. mooiste sprookje? Het leistermeisje, omdat ze met de dieren kan praten. pinkeloentje? Een heel avontuurlijk meisje en toevallig vind ik het leukste Pinkeloentje-boek Pinkeloentje in de wolken

8 amsterdam stadsschouwburg za 6, zo 7, di 9 t/m vr 12*, za 13 jan 07 zwolle odeon de spiegel theaters di 16 jan 07 wageningen theater junushoff wo 17 jan 07 rotterdam rotterdamse schouwburg vr 19 jan 07 den helder de kampanje za 20 jan 07 gouda goudse schouwburg di 23 jan 07 den bosch theater aan de parade wo 24 jan 07 alkmaar theater de vest wo 31 jan 07 leiden leidse schouwburg do 1 feb 07 delft de veste vr 2 feb 07 amsterdam stadsschouwburg zo 4 t/m do 8 feb 07 * nagesprek. wijzigingen voorbehouden toneelbewerking naar de film van wim wenders van peter handke, richard reitinger, in stadschouwburg amsterdam 22 nov t/m 10 dec 06 productie toneelgroep amsterdam / ntgent in coproductie met stadsschouwburg amsterdam hedda gabler een teken des tijds van henrik ibsen regie ivo van hove wim wenders regie ola mafaalani productie toneelgroep amsterdam / american repertory theatre t/m 9 nov 06 rouw siert electra ondergang van een aloude dynastie van eugene o neill regie ivo van hove 8 mrt t/m 29 apr 07 tragedie première honden plegen geen zelfmoord coproductie holland festival t/m 14 okt 06 het temmen van de feeks liefde tussen beul en slachtoffer van william shakespeare regie ivo van hove t/m 29 aug 06 opening night spelen om te leven van john cassavetes regie ivo van hove denne een andere kijk op de wereld van barry atsma / esther gerritsen regie leon voorberg t/m 10 dec 06 scènes uit een huwelijk de puinhopen van een bijna ideaal huwelijk van ingmar bergman regie ivo van hove selectie topstukken 06/07 coproductie toneelschuur haarlem 7 dec 06 t/m 7 apr 07 echt iets om naar toe te leven een morfine sprookje idee arjan ederveen regie gerardjan rijnders 6 jan t/m 8 feb 07 intra-muros première muziektheaterstuk van & regie gerardjan rijnders 15 mrt t/m 14 apr 07 in compagnietheater amsterdam romeinse tragedies première coriolanus, julius caesar, antonius & cleopatra van william shakespeare regie ivo van hove coproductie holland festival, de munt brussel, kaaitheater brussel, muziektheater productie toneelgroep amsterdam / nt gent coproductie kaaitheater brussel van peter verhelst transparant / bl!indman 6, 7 sep 06 tijdens TF-1 t/m 23 dec 06 compositie & regie eric sleichim jun 07 don carlos schreeuw om een betere wereld van friedrich schiller regie theu boermans oresteia première goden u vraag ik om bevrijding van deze last productie muziektheater transparant / bl!ndman in coproductie met toneelgroep amsterdam en concertgebouw brugge toneelgroep amsterdam, thuis in stadsschouwburg amsterdam productie toneelgroep amsterdam / van aischylos regie johan simons 12 jan t/m 8 mei 07 de theatercompagnie productie toneelgroep amsterdam / ntgent info@toneelgroepamsterdam.nl t/m 22 sep 06 hemel boven berlijn première een golf van liefde 18 nov 06 t/m 20 jan 07 tamtam drie weken toneelgroep amsterdam maeterlinck (werktitel) première de tastende mens van maurice maeterlinck regie christoph marthaler Prinsengracht HM Amsterdam t: (020) f: (020) ensemble toneelgroep amsterdam barry atsma, kitty courbois, jacob derwig, roeland fernhout, renée fokker, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, hadewych minis, chris nietvelt, celia nufaar, frieda pittoors, alwin pulinckx, halina reijn, eelco smits, karina smulders, gunilla verbeke, leon voorberg, benjamin de wit (gast)acteurs o.a. de theatercompagnie, ntgent en american repertory theatre johan van assche, noraly beyer, pierre bokma, elsie de brauw, thomas cammaert, jappe claes, hans croiset, wine dierickx, aus greidanus jr, servé hermans, myranda jongeling, han kerckhoffs, jesse lenat, marjolein ley, joris maussen, mike reus, stephen payne, harry van rijthoven, betty schuurman, mam smith, graham valentine, steven van watermeulen, bernard white e.a. (gast)muzikanten jonathan de ceuster, dick van daele, els van daele, kris hellemans, vincent jansen, pieter jansen, thomas van lede, iris luypaers, romek aniewski e.a.

9 echt iets om naar toe te leven ankie, schrijfster arjan ederveen jo, vriendin van de schrijfster roeland fernhout marijke, uitgeefster en vriendin van jo raymonde de kuyper bouwvakkers vincent biekman appie boukhizzou willem drieling virginio papa susan afwisselend gespeeld door angela kanu nina mispelblom beyer pip pellens diula rietveld franken