Spilterrapportage Gebiedsbijeenkomst Vitaal Platteland Lelystad, 2 oktober 2014
Inhoudsopgave 1 Visiepunten scoren... 3 1.1 Agrarische bedrijven (op grotere schaal) blijven beeldbepalend voor het platteland.... 4 1.2 De landbouw blijft een belangrijke economische drager van het landelijk gebied.... 5 1.3 Er is ruimte voor ontwikkeling van de veehouderij, binnen de kaders van de PAS, wet Dieren en wet op de volksgezondheid.... 6 1.4 Flevoland is een gebied dat zich specialiseert in hoogwaardige kennis en uitgangsmateriaal.... 7 1.5 In de bodemdalingsgebieden wordt voor de lange termijn gezocht naar vormen van landgebruik die aansluiten bij de veranderende omstandigheden.... 8 1.6 De leefbaarheid op het platteland en in de kernen (maatschappelijke ontwikkelingen, voorzieningen, herstructurering, huisvesting arbeidsmigranten) verdient blijvend aandacht.... 9 1.7 Flevoland gelooft in de groeipotentie van de sector recreatie en toerisme.... 10 1.8 Flevoland werkt toe naar 100% energieneutraliteit (exclusief mobiliteit) in 2020.... 11 1.9 Een gezond en goed functioneren bodem- en watersysteem is een randvoorwaarde. Provincie, waterschap en agrariërs zetten zich samen in voor duurzaam gebruik van het bodem- en watersysteem alsmede behoud en verbetering van de bodem- en waterkwaliteit.... 12 1.10 Het Flevolandse landschappelijk casco moet verder versterkt worden om ruimte te bieden aan het met kwaliteit ontwikkelen van het landelijk gebied.... 13 1.11 Flevoland biedt ruimte om te experimenteren met innovaties in de land- en tuinbouwsector.... 14 2 Prioritering en uitwerking... 15 2.1 Agendapunten voor een Vitaal Platteland gesorteerd op belangrijkheid en urgentie... 15 3 Onbenoemde agendapunten... 16 3.1 Inventariseren ontbrekende agendapunten... 16 3.2 Selectie op urgentie en belangrijkjheid... 18 2 / 18
1 Deelnemers Bij de gebiedsbijeenkomst waren circa 60 genodigden aanwezig van diverse organisaties en gemeenten. Zo waren alle gemeenten van de provincie vertegenwoordigt met één of meerdere personen, maar ook LTO, het kadaster, diverse dorpsbelangen, Flevolandschap, vertegenwoordiging vanuit het ministerie van infrastrucuur en milieu en het Waterschap waren aanwezig op deze gebiedsbijeenkomst. 3 / 18
2 Visiepunten scoren 2.1 Agrarische bedrijven (op grotere schaal) blijven beeldbepalend voor het platteland. Waarbij 'agrarisch' wel veranderlijk is. Verbreding en verandering van functies is een gegeven. Agrarische bedrijvigheid blijft de belangrijkste activiteit in het buitengebied. Voor wat betreft het vastgoed zal wel een transformatie naar andere functies plaatsvinden Schaalvergroting zal steeds sneller door gaan Gebouwen zijn zichtbaar aanwezig en worden ervaren in de ruimte en dus beeldbepalend. Ook als er een Haag van beplantingen om heen staan. Mits bebouwing goed ingepast binnen de landschappelijke structuur van de polder. De akkers zullen nog steeds een landbouwgebruik houden en voor een belangrijk deel het beeld bepalen Gebouwen ervaar je in de ruimte en zijn beeldbepalend. Ook wanneer een singelbeplanting omheen staat vormt dit een element in het landschap. Agrarische sector van groot belang voor Flevolandse economie. Ja, en ik weet het niet zeker De structuur zal grotendeels behouden blijven, de functie zal op verschillende plekken wijzigen. Wel landbouw dominant maar er zullen gebouwen en erven een andere functie krijgen en een ander aangezicht maar wel aangepast Denk an landbouwgrond versus bedrijf met gebouwen!!!'! Er blijven altijd grote bedrijven maar er komen ook heel veel vrij en dan heb je het over de gebouwen Nee, en ik weet het zeker Andere functies, andere gebruikers, andere behoeften 4 / 18
2.2 De landbouw blijft een belangrijke economische drager van het landelijk gebied. De landbouw is niet weg te denken en noodzakelijk voor de samenleving. Voedselproductie moet, Wel in de brede zin van het woord, dus ook aanverwante werkzaamheden. Zonder landbouw geen vitaal platte land Met nadruk belangrijkste want er zal ruimte moeten zijn ondergeschikte verandereingen. Zonder voedsel kunnen we niet leven. Dus landbouw blijft een ecomische drager,omdat we er niet zonder kunnen. Wereld leidend op het gebied van landbouw Ja, en ik weet het niet zeker Ja, de landbouwgronden zullen qua oppervlakte zeker de belangrijkste economische drager zijn, de erven zullen niet meer hoofdzakelijk agrarisch zijn, de economische activiteit zal gaan verbreden. De landbouw is in absolute zin een belangrijke drager. Met de toenemende wereldbehoefte aan voedsel zal de economische waarde van landbouw toenemen We kennen de toekomstige wensen en behoeften niet, flexibel zijn dus Vergeet behoeften vanuit oa de stad niet Pas op voor wij van wc eend effect Afhankelijk van GLB Is dit relatief of absoluut? Nee, en ik weet het niet zeker Schaalvergroting en verbreding is al aan de gang. Landbouw in de 'oude vorm' is voorbij. 5 / 18
2.3 Er is ruimte voor ontwikkeling van de veehouderij, binnen de kaders van de PAS, wet Dieren en wet op de volksgezondheid. Als er geen ruimte is zal er geen groei zijn en is er geen bestaansrecht meer voor veehouderij Ja er hoort ruimte te zijn Mits duidelijkheid over PAS. Ook over provinciegrenzen kijken hoe in te vullen, kijk bijvoorbeeld naar zeer succesvolle "Groninger Verdienmodel" - Hoe meer duurzaamheid, hoe meer mogelijkheden. Meerkeuze optie: Ja, en ik weet het niet zeker Antwoord Weet ik te weinig van om er echt iets van te vinden. In basis is alles mogelijk als je maar wilt. Ik hoop het, maar ik weet ook dat het PAS niet tot nauwelijks ontwikkelingsruimte biedt. De vraag is hoe groot de ruimte is. En vooral hoe je deze gaat benutten. Het is maar de vraag of de PAS voldoende ruimte gaat bieden voor de veehouderij. Dat zou wel het doel moeten zijn Regels moeten voorwaardenscheppend zijn en niet beperkend. Niet voldoende thuis in dit beleidsterrein PAS moet nog vastgesteld worden, ruimte is wèl noodzakelijk Ik ken de implicaties van die wetten niet goed Alleen niet altijd in de richting die wij als Groenlinks 6 / 18
2.4 Flevoland is een gebied dat zich specialiseert in hoogwaardige kennis en uitgangsmateriaal. Vooral in Dronten speelt het onderwijs CAH Vilentum en Warmonderhof een heel belangrijke rol hierin. Hiervoor zijn de instellingen en bedrijven aanwezig Let op!!! Het gaat te veel over landbouw. Denk ook aan composieten, geomaticapark, nlr, allen in Noordoostpolder. Emmeloord en Nederlands pootgoed zijn wereldwijd in de aardappelbusiness een begrip. Dit is nog sterker dan men nu al denkt. Nog meer van profiteren dan nu al het geval is. Ja, en ik weet het niet zeker Dat is nu zo voor een aantal sectoren. De ambitie kan nog meer gericht worden op duurzaamheid o.a. Aandacht voor natuur in landbouw Flevoland heeft deze potentie zeker in zich. Maar daar moet dan wel op ingezet worden om dit te versterken Veel agrarische topbedrijven en innovatie Klopt,maar we moeten wel oppassen dat het karakteristieke van het landschap hierdoor niet verdwijnt. Innovatie is op zich prima, maar wel op basis van een integrale benadering. Nee, en ik weet het niet zeker Lastige stelling, multi interpretabel. In basis denk ik dat er andere gebieden in nederland zijn die zich hier meer voor lenen. Daarnaast is het natuurlijk wel iets dat overal speelt. Door bodemdaling en klimaatverandering zullen niet alle teelten meer overal kunnen 7 / 18
2.5 In de bodemdalingsgebieden wordt voor de lange termijn gezocht naar vormen van landgebruik die aansluiten bij de veranderende omstandigheden. Dit is noodzaak om het gebied vitaal te houden. De wal keert uiteindelijk het schip Dit is wel te hopen dat hier iets mee gedaan wordt Aanpassen is beter dan veranderen bij natuurverschijnselen Men zal eenvoudigweg moeten anticiperen op de fysieke veranderingen Is de enige duurzame manier Met provincie als gebiedsregisseur. Ja, en ik weet het niet zeker Voor te verplaatsen bedrijven moet er een vervangend bedrijf zijn Voor schokland weet ik dat dit het geval is, voor andere bodemdalinsgebieden niet Oa programma Nieuwe Natuur Volgens mij gapt er nog een kloof tussen wens en invulling. Daar waar geen mogelijkheden voor landbouw meer zijn, deze gronden vooral gebruiken voor ondersteuning agrarische natuur en nglb, waar "stepping stones" daarvoor een enorme verbetering teweeg brengen. Nee, en ik weet het zeker De vraag is heel eenzijdig gericht op alleen het gebruik voor landbouw 8 / 18
2.6 De leefbaarheid op het platteland en in de kernen (maatschappelijke ontwikkelingen, voorzieningen, herstructurering, huisvesting arbeidsmigranten) verdient blijvend aandacht. De dorpen in de nop zijn erg leefbaar en van daaruit ontstaan veel goede initiatieven voor vernieuwing zowel in de dorpen als in het buitengebied,dat moet benut worden De leefbaarheid verdient de aandacht, accent kan per gemeente verschillen. Biedt mogelijkheden, kijk als provincie naar uitgangspunten en laat bijv. de gemeente haar lokale beleid maken/invulling geven. Een van de aandachtspunten is snel internet Zeer belangrijk Ander antwoord kan ik me niet voorstellen... Kijk hier naar behoeften buiten Flevoland! De ontwikkelingen staan niet stil. Hier moet het platteland op inspelen. Hier liggen grote uitdagingen om de leefbaarheid tewaarborgen. Krimp zal zich ook voor gaan doen en ook integratie buitenlandse werknemers+gezinnen vraagt aandacht Daarvoor zijn we hier toch Heel graag aandacht en ondersteuningscomité VOO nieuw ontwikkelingen in de dorpen in Noordoostpolder. Dorpen werken nu aan dorpsplannen vor de toekomst.. 9 / 18
2.7 Flevoland gelooft in de groeipotentie van de sector recreatie en toerisme. Flevoland heeft zeker die potentie, heeft ook al een aantal jaren de grootste groei van Nederland in deze sector Dit trekt meer mensen naar de regio Ja, dat is een sector waar op alle schaalniveaus en in alle beleidsstukken op ingezet wordt. Ook op mra schaal. Ligging en mogelijkheden bieden kansen te over Er is voor overig Nederland nog zo veel te ontdekken hier 10 / 18
2.8 Flevoland werkt toe naar 100% energieneutraliteit (exclusief mobiliteit) in 2020. Is bestaand beleid, zie college-programma. Sterker nog daarin wordt ook melding gemaakt van aanvang met mobiliteit. Ja, en ik weet het niet zeker Al vindt ik al die grote molens niet mooi voor het landschap het kunnen er ook te veel worden Uiteindelijk wel. Helaas valt hier mobiliteit niet onder. Waarom niets over duurzame energie? Nee, en ik weet het niet zeker Dit doel moet breder gezien worden 11 / 18
2.9 Een gezond en goed functioneren bodem- en watersysteem is een randvoorwaarde. Provincie, waterschap en agrariërs zetten zich samen in voor duurzaam gebruik van het bodem- en watersysteem alsmede behoud en verbetering van de bodem- en waterkwaliteit. Nederland en bodem en waterstructuren zijn 1. Ja, en ik weet het niet zeker Niet voldoende thuis op dit terrein Dat zou het moeten zijn, maar of dat gaat lukken? 12 / 18
2.10 Het Flevolandse landschappelijk casco moet verder versterkt worden om ruimte te bieden aan het met kwaliteit ontwikkelen van het landelijk gebied. Gemeente Noordoostpolder heeft een landschapsvisie ontwikkelde die handvaten biedt om ontwikkelingen in te passen aansluitend op de oorspronkelijke ontwerpprincipes van de polder. In Noordoostpolder is daartoe een landschapsvisie ontwkkeld Schaalvergroting van bedrijven en erven vraagt ook een stevige investering in het landschappelijk casco Met name versterken van de contouren van het landelijk gebied. De typisch Flevolandse, maar dan aangevuld. In samenwerking met agrarische sector. Ja, en ik weet het niet zeker Dit is wel erg vaag geformuleerd.hoe moet ik dat zien? Nee, en ik weet het niet zeker Onduidelijke ste,lling Nee, en ik weet het zeker Ook bewust kiezen voor een andere structuur kan ruimte bieden. Er is niet 1 weg. 13 / 18
2.11 Flevoland biedt ruimte om te experimenteren met innovaties in de land- en tuinbouwsector. Ruimte en een sterke basis. Ja, en ik weet het niet zeker Maar ik hoop het wel, Daar zou zeker ruimte voor moeten zijn!!! Niet voldoende thuis op dit terrein Noodzaak! Regelgeving zit hier soms in de weg 14 / 18
3 Prioritering en uitwerking 3.1 Agendapunten voor een Vitaal Platteland gesorteerd op belangrijkheid en urgentie Onderdeel Niet belangrijk en niet urgent Niet belangrijk en urgent Wel belangrijk en niet urgent Wel belangrijk en urgent Erf Zoekt Kans 3% 3% 20% 74% Leefbaarheid 3% 0% 26% 71% Ontsluiting 12% 0% 24% 65% Recreatie & toerisme 12% 6% 35% 47% Pionieren 2.0 11% 3% 40% 46% Duurzaamheid 18% 3% 35% 44% Veehouderij 11% 6% 40% 43% Erfgrootte 19% 8% 31% 42% Bodem/water 12% 6% 44% 38% Schaalvergroting 14% 11% 37% 37% Bodemdaling 9% 9% 46% 37% Keten 6% 8% 50% 36% Innovatie 9% 0% 56% 35% Duurzame Energie 9% 17% 40% 34% Natuur 15% 12% 44% 29% Landschap, cultuurhistorie, archeologie, erfgoed 17% 6% 57% 20% 11% 6% 39% 44% 15 / 18
4 Onbenoemde agendapunten Bij het laatste onderdeel van de gebiedsbijeenkomst zijn de aanwezigen nog éénmaal gevraagd of zij in de lijst van agendapunten er toch nog één missen. Deze kon iedereen ingeven in Spilter waarna de doubleurs eruit zijn gehaald. Dit leverde 14 nieuwe agendapunten op die vervolgens door iedereen gescoord worden op urgentie en belangrijkheid. 4.1 Inventariseren ontbrekende agendapunten Zijn en er nog agendapunten die niet genoemd zijn, maar er volgens u wel bijhoren? Antwoord Infrastructuur oostrandgebeid Flevoland in verband met recreatieve ontwikkelingen Zorg voor kansen en mogelijkheden binnen een integraal kader. Ruimte voor gewenste ontwikkeling is belangrijk.in een brede benadering kan ook gedeald worden. Dit biedt kansen om dat wat je perse wilt te kunnen realiseren. Het lijkt misschien comprmisachtig, maar biedt wek mogelijkheden. Leefbaarheid dorpen Wegen provincie Grote zorg over de uitwerking van de pas; Natuurontwikkeling mag geen (zowel letterlijke en figuurlijke) schaduw werking hebben op bestaande landbouw; Als bekend is door voorgaande bodemonderzoeken dat er geen archeologische waarden zijn, moet het niet nodig zijn nog meer van dergelijke kostbare onderzoeken te doen Erf zoekt kans, gemeente wil graag verder met een goed bestemmingsplan, maar loopt voor dit onderdeel vast met beperkingen, nog niet weten wat precies de visie is van de provincie, en daardoor nog niet door kunnen Hoe krijgen we voldoende financiën naar de erven, om ze ook aantrekkelijk te houden. Sommigen zijn kapitaalkrachtig om een erf te kopen, maar kan het opknappen de beperking vormen. Anderen zijn dat niet, maar zouden er wel willen wonen. Dus meer mogelijkheden met bebouwing op het erf kan die financiën opleveren. Ik mis heel erg het onderwerp wonen in het buitengebied. Meerdere woningen op erven, met mantelzorg, biedt mogelijkheden Energie neutrale landbouw: gebruik van duurzame energie, omzetting biomassa in bio-energie versterken van de verbinding tussen boer-burger-natuur en optimalisering van regionale voedsel strategieën, lokale economie te versterken en de ecologische voetafdruk te verkleinen. Rol van de provincie bij verschillende items. Windbeleid provinciaal regelen, niet door het rijk Duurzame landbouw, transitie, Agrarische activiteiten op bestaande of nieuwe bedrijfsterreinen stimuleren. Mogelijk niet zozeer een agendapunt, maar kijk ook hoe andere provincies hier invulling aangeven, zie bijvoorbeeld "Groninger Verdienmodel" Rol van de provincie bij de verschillende items. Flevoland gaat prat op het relatief hoge percentage Biologische bedrijven (8 %) en uitbreiding/ stimulering ervan. T.a.v. Een aantal onderwerpen heeft de Biologische lnadbouw bruikbare oplossingen! B.v. Behoud/ verbetering bodemvruchbaarheid, gevarieerde teelt, aanpassing aan mogelijkheden voor ander landgebruik, verbreding van inkomensbasis Kavelruil verdiend zeker ook aandacht. Stimuleringsprogramma opzetten voor de uitbreiding van het areaal biologisch landbouw, om voorsprong te behouden en uit te breiden. En daarmee de mogelijkheid bieden om de innovatie in de sector verder te ontwikkelen. Bij vitaal platteland hoort nu ook goede (snelle) toegang tot internet. Een basisvoorwaarde voor bedrijven in het buitengebied. Stimulering van de provincie, faciliteren? Vanui de provincie, Hoe verkopen we ons mooie flevoland? Wisselwerking tussen rendabel zijn bedrijventerreinen en toestaan ontwikkelingen op erven Betrekken inwoners steden bij het platteland Natuur is een wezenlijk onderdeel van het platteland. Het welzijn van de mensen wordt vergroot als natuur in directe leefomgeving is van mensen. Graag zie ik in deze Agenda, dringende oproep, dat er wordt ingezet op natuur zo dicht mogelijk tegen de steden en dorpen aan, dat het platteland in de directe omgeving van de 16 / 18
Antwoord woonomgeving van mensen wordt ingezet voor het welzijn van de mensen in de vorm van natuur. het proces zou naar mijn mening moeten leiden tot een herziening van het belangrijkste provinciale ruimtelijke beleidskader, gelet op de aard en de omvang van de onderwerpen die nu in de agenda naar voren komen dat nu al knelt en verouderd is door al die bijkomende beleidsstukken. Een ruime toepassing van het experimentenkader zou ook ruimte kunnen geven aan het gewenste maatwerk Soepele regelgeving Het gaat nog te vaak over landbouw/agrarisch. Ook andere hoogwaardige technologie. Is belangrijk. Denk aan geomaticapark park, composieten. De plattelands ontwikkeling gezien vanuit perspectief van de dorpen mat / MOET meer aan de orde komen in deze agenda. waterveiligheid- hoe beschermen we ons tegen calamiteiten? Impact duurzame energie op landschap Bij mobiliteit wordt gesteld dat de wegen in Flevoland prima zijn. Dat geldt wellicht voor de (provinciale) ontsluitingswegen, maar het onderliggend wegennet is wel een toenemend probleem, zeker gelet op het steeds groter wordende landbouwverkeer. Ook de verkavelingsstructuur draagt bij aan meer landbouwverkeer en verkeerbewegingen De rolopvatting van de provincie en de ruimte die je gemeenten geeft om eigen keuzes te maken. De relatie tussen wat er in het buitengebied gebeurt versus de dorpen. Windmolenbeleid Schaliegas!! Een thema wat uiteraard in de gemeente NOP speelt. Hoe staat de provincie hierin De kwaliteit van de kavelstructuur voor de landbouw en de mogelijkheid dat herstructurering hiervoor noodzakelijk is. Erfgrootte: trieste discussie, bedenk eerst wat je met die erven kunt en wilt doen, dan pas regels over grootte Polder biedt alle kansen, mits het vasthouden aan het open landschap wordt losgelaten. Niet landbouw aspecten krijgen te weinig aandacht, wonen, voorzieningen, recreatie, ondernemingen Focus te sterk op landbouw alleen, bv innovatie, bereikbaarheid. Recreatie, nieuwe onderrnemers, nieuw wonen, voorzieningen ontbreken 17 / 18
4.2 Selectie op urgentie en belangrijkjheid Selecteer die agendapunten die ook een hoge urgentie en belangrijkheid moeten krijgen Onderdeel Score Relatie buitengebied versus de dorpen. 11 Wegen provincie 11 Ontwikkeling wat niet landbouw gerelateerd is 10 Internet in buitengebied 10 Biologische landbouw 7 Hoe verkopen we ons mooie flevoland? 6 Natuur 5 Schaliegas. 5 Kwaliteit kavelstructuur 4 Ontwikkeling luchthaven 4 Kavelruil 4 Duurzame energie 4 Optimalisering van regionale voedsel strategieën. 3 Beschermen tegen calamiteiten 1 18 / 18