Gevolgen voor standaarden en interoperabiliteit Interoperabiliteit = Het vermogen tot samenwerken
Afspraken zijn nodig voor interoperabiliteit tussen organisaties Rol van TNO TNO werkt aan het mogelijk maken van interoperabiliteit in ketens en grootschalige organisatorische netwerken Initiëren en agenderen Ondersteuning bij het ontwikkelen en beheren van standaarden Nieuwe concepten technieken en methoden
Agenda Trends en ontwikkelingen Gevolgen voor organisaties en standaardisatie communities Best practices om beheer en ontwikkeling van open standaarden in te vullen Ontwikkelingen internet of people web 2.0, social media, UGC, intuitieve, multimodale interfaces, personalisering, visualisering (3D).. internet of content internet of services Datasamenleving internet of things Alles is data Data is alles UGC, web 3.0, semantic web, smart search, the intelligent web.. SaaS, open data /open service platforms, cloud computing, ubiquitous access, zelflerende systemen, virtualisering.. connected objects, RFID, GPS, sensornetwerken; sensing.,acting.. thinking and interacting objects internet of living things sensoren, intelligente implantaten, brein-computer interfaces biologie als database, AI, synthetische biologie, consumer genomics 6 De Data Samenleving dinsdag 16 november 2010
Internet of people: Community als griepmeter 7 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010 Internet of people: Persoonlijke data te koop op internet 8 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010
Internet of content: Alle overheidsinformatie gepubliceerd met Open Linked Data 9 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010 Internet of content: Publieke omgeving wordt data 10 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010
Internet of services: Bedrijven gebruiken open data om overheidsdienstverlening (gedeeltelijk) over te nemen 11 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010 Internet of things: De slimme meter afgekeurd in de Eerste Kamer om privacy redenen 12 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november augustus 2010
Internet of living things: Consumenten staan DNA af aan 23 and me 13 De Visie Data data-samenleving Samenleving dinsdag 16 november 2010 We gaan naar een data samenleving Alles is data en data is alles (evolution towards a pixelated universe of infinite resolution and variety) Bedrijven en personen (en objecten en sensoren) voegen hier continu nieuwe data aan toe Huidige zoektechnologie verbetert continu met intelligent zoeken Data wordt gekoppeld tot nieuwe diensten en toepassingen (connected intelligence) op basis van semantiek Nieuwe visualisatietechnieken laten gebruikers door deze grote hoeveelheden content navigeren
. ook in de agrifood sector! Precisielandbouw Geo-informatie Delen van productiegegevens Dierenregistraties Transparantie in de keten Kwaliteitsinformatie Preventie van dierziekten Export en logistiek Integratie producent fabrikant retail Sensoren Verstrekkende gevolgen Veel meer data Veel meer data-uitwisseling tussen organisaties Veel meer mogelijkheden Veel minder eenvoudig om te gaan met de grote hoeveelheid data Grote uitdagingen Hoe houd ik het beheersbaar? Hoe verzamel, interpreteer en benut ik al deze data? Wat wil ik delen met anderen en wat niet?
1. Benodigde infrastructuur Uitwisseling op grote schaal Flexibiliteit binnen organisaties Flexibiliteit tussen organisaties Internet als kanaal Modules om verbindingen te leggen Plug & play stekkers met open standaarden Tools nodig voor het aansturen van processen en besturen van de keten 2. Standaarden Jaren 80 en 90: Van papieren document naar digitaal bericht EDI Jaren 90: Van EDI naar XML Internationale standaardisatie in diverse domeinen Domeinmodellen Nu Belang internationale standaarden neemt toe Van berichtuitwisseling naar informatie delen (open data)
3. Rol van informatiemodellen Technische problemen oplosbaar Belang van semantiek neemt toe Uitdaging: Verzoenen van informatiemodellen in verschillende domeinen Flexibele en uitbreidbare informatiemodellen Openheid van belang 10 criteria van Krechmer 1. Open Meeting iedereen mag meepraten 2. Consensus besluiten wanneer iedereen het er over eens 3. Due Process duidelijke procedures voor stemmingen, klachten, etc. 4. One World één standaard per toepassing 5. Open IPR geen patentaanspraken 6. Open Change open wijzigingsprocedures 7. Open Documents iedereen kan de documentatie krijgen 8. Open Interface sluit aan op open technische interfaces 9. Open Access toetsbaar of een product aan de standaard voldoet 10. Ongoing support de beheerder heeft continuïteit
De praktijk Beheer en Ontwikkel Model voor Open Standaarden Ontwikkeld voor en door standaardisatie communities in Nederland Overheidsprogramma Nederland Open in Verbinding en TNO Hulpmiddel voor het inrichten van beheer en ontwikkeling van open standaarden bij het maken van keuzes binnen het beheer
Activiteiten voor het beheren en ontwikkelen van standaarden Gelaagdheid van standaarden naar functie
Gelaagdheid van standaarden afleiden Adoptie
Ter afsluiting De wereld van standaarden wordt steeds dynamischer Vind het wiel niet opnieuw uit maar kijk naar bestaande ontwikkelingen en haak aan Kies een infrastructuur die past bij de dynamiek van de datasamenleving Openheid is cruciaal Meer weten? Website TNO.nl standaardisatie Boekje BOMOS te bestellen via www.noiv.nl/bomos matthijs.punter@tno.nl