Inleiding tot het BTW-recht Inleiding tot het BTW-recht Overzicht belastingsystemen inkomstenbelastingen vermogensbelastingen verbruiksbelastingen belasting heffen bij de besteding van het inkomen of het vermogen = verbruik van goederen of diensten 1
Inleiding tot het BTW-recht Overzicht federale belastingen Directe belastingen inkomstenbelastingen : PB VENB RPB BNI met inkomstenbelasting gelijkgestelde : VB en B.I.V. Indirecte belastingen registratie-, hypotheek- en successierechten BTW invoerrechten accijnzen Wat is BTW? Europese belasting drukt op eindgebruiker en waarvan de inning gebeurt in elke faze van de produktie op basis van de toegevoegde waarde 2
Europese belasting in de verschillende lidstaten waren verschillende soorten overdrachtsbelasting van toepassing België : 1921 : met zegel gelijkgestelde taksen meestal cumulatieve systemen 1/1/1958 Verdrag van Rome : EEG doelstelling : realisatie gemeenschappelijk markt harmoniseren verschillende omzetbelastingen = harmonisatierichtlijnen Europese belasting BTW is in oorsprong een Franse belasting (1936) 1967 Eerste BTW-Richtlijn door harmonisatierichtlijnen van toepassing op andere lidstaten 1969 implementatie ti in België (wet van 3 juli 1969) 1/1/1971 BTW treedt in werking in België 3
Bronnen van het BTW-recht Supranationaal 1. Wetgeving : bindend Richtlijnen Verordeningen - Beschikkingen Besluiten 2. Pseudo-wetgeving : niet-bindend Resoluties Aanbevelingen Mededelingen 3. Rechtspraak : Hof van Justitie hoofdzakelijk prejudiciële vragen Nationaal Bronnen van het BTW-recht 1. Wetgeving : federaal Wetboek BTW Uitvoeringsbesluiten (konin. & min.) 2. Rechtspraak Cassatie, Raad van State, hoven en rechtbanken 3. BTW Administratie Administratieve beslissingen, aanschrijvingen 4. Rechtsleer nieuwsbrieven, tijdschriften en boeken 5. Parlementaire vragen en voorbereidende werken 4
Europese dimensie BTW-recht = (geïmplementeerd) Europees recht gebrek aan eenvormigheid leidt tot distorsies interpretatie moet op Europees niveau gebeuren extra rechtsbescherming suprematie van EG-recht (verticale) rechtstreekse werking procedure wegens niet-nakoming mogelijkheid / plicht tot prejudiciële vraagstelling Wat is BTW? belasting op het eindverbruik inkomsten/vermogensbelasting drukt op inkomen/vermogen BTW drukt op besteding van middelen productief gebruik van goederen >> neutraal consumptief gebruik = eindgebruik >> taxatie vgl. met omzetbelasting (1921 31/12/1970) omzetbelasting : iedere verkoop wordt getroffen BTW : enkel consumptief gebruik treffen praktisch : aftrek van voorbelasting door ondernemer = betaalde BTW bij aankopen aftrekken van de verschuldigde BTW bij verkoop gevolg : betaalde BTW bij aankopen is geen kost 5
Werking van de BTW? Aankoop BTW Verkoop BTW te vord. te bet. saldo Houtbedrijf 0 0 3.000 630 630 630 Pianobouwer 3.000 630 10.000 2.100 630 2.100 1.470 Pianohandel 10.000 2.100 12.000 2.520 2.100 2.520 420 --------- Eindgebruiker 12.000 2.520 2.520 boekhoudwet BTW-wetgeving aankoopjournaal verkoopjournaal BTW-aangifte Wat is BTW? Europese belasting drukt op eindgebruiker de inning gebeurt in elke faze van de produktie op basis van de toegevoegde waarde gevolg : - kost voor eindgebruiker - administratieve rompslomp - soms ingewikkeld = rechtsonzekerheid 6
BTW-vraagje Karel, Wanneer kunnen wij volgende week afspreken om samen de balans 2004 "te finaliseren" en daarna ook het bezoek van "de mannen van Aalst" voor te bereiden. Weet jij waar en op welke manier wij het volgende moeten aanpakken? Gxxxxxxxx (onze franse vennootschap) laat goederen stockeren in België en ontvangt hiervoor een factuur een Belgische factuur met Belgische BTW want goederen stockeren (ook in opdracht en voor rekening van een bedrijf uit een ander land van CEE) is geen intracommunautaire verrichting. Wij moeten deze BTW (21%) dus betalen maar kunnen hem in FR niet recuperen wij moeten dat in België doen. hoe? BTW-vraagje 1) uw sales manager maakt hotelkosten tijdens prospectie in het Verenigd Koninkrijk. Op deze facturen staat 17,5 % "VAT". Kan uw Belgische onderneming deze btw recupereren? 2) u huurt een wagen van een Nederlandse leasemaatschappij. Op de factuur staat 19 % btw ("omzetbelasting"). Kan u deze volledig recupereren, of maar voor 50% zoals in België? 3) Amerikaanse ondernemingen die actief zijn in de EU kunnen in sommige landen geen btw recupereren. Welke landen zijn dat? 4) u ontvangt facturen van een Engelse consultant met 17,5% btw. U vraagt deze btw terug bij de Britse fiscus, maar deze laatste weigert die terug te betalen. De opgegeven reden "services falling under Schedule 5" is voor u onbegrijpelijk. 7
BTW-vraagje 5) een Oostenrijkse machinebouwer verkoopt aan een Belgische btwplichtige een machine en doet de installatie in België. De Oostenrijkse machinebouwer ontvangt facturen van Belgische onderaannemers met Belgische btw. Kan hij deze btw terugvragen via de procedure van de Achtste Btw-Richtlijn? 6) een Nederlandse farmaceutische onderneming organiseert een congres voor bedrijven en geneesheren in België. Zij doet een beroep op een Belgisch evenementenbureau, dat Belgische btw aanrekent. Kan de Nederlandse onderneming de aangerekende btw terugvragen via de procedure van de Achtste Btw-Richtlijn? 7) een Belgische onderneming organiseert evenementen in verschillende landen van de Europese Unie voor een Belgische klant. Zij doet hiervoor een beroep op lokale onderaannemers, die facturen uitreiken met lokale btw. Voor de evenementen reikt zij facturen uit aan de Belgische klant met Belgische btw. Kan zij de betaalde buitenlandse btw recupereren? BTW i/d internationale sfeer situatie tot 31 december 1992 levering van goederen in buitenland : onder welke regeling moet buitenlandse afnemer belasting betalen? land van oorsprong? land van verbruik? principe : belasting moet geheven worden volgens regels die gelden in het land van verbruik om fiscale distorsies te vermijden = belasting volgens eindbestemming BTW bij invoer = grenscontrole 1 januari 1993 afschaffing binnengrenzen Gemeenschap gevolg : effectieve controle wordt onmogelijk 8
BTW i/d internationale sfeer situatie vanaf 1 januari 1993 probleem grenscontrole oplossen door belasting te heffen in en volgens wetgeving van het land van oorsprong maar BTW is een verbruiksbelasting die toekomt aan land waar wordt verbruikt. Oplossing : clearingsysteem = BTW overdragen van land van oorsprong naar land van verbruik dit definitief stelsel is nog steeds niet ingevoerd te veel verschillen e in wetgeving g en tarieven e sommige lidstaten vinden dit beperking van fiscale autonomie nu overgangsregime (tot 31/121996)!!!! complex niet fraudebestendig BTW i/d internationale sfeer situatie vanaf 1 januari 1993 overgangsregime verzoent twee tegenstrijdige principes opheffing fiscale grenscontrole principe land van bestemming oplossing : een nieuw belastbaar feit: intracommunautaire verwerving belastbaarheid in Lidstaat van aankomst (ICV) vrijstelling in Lidstaat van vertrek (ICL) dus invoer en uitvoer worden voor grensoverschrijdende transacties binnen Gemeenschap (intracommunautair) vervangen door nieuwe begrippen ICL en ICV. In- en uitvoer blijft behouden voor transacties met derde landen 9
BTW i/d internationale sfeer drie soorten handelingen nationale verrichtingen X. koopt een bureaustoel te Gent Y. neemt een TV uit toonzaal voor privé gebruik Z. verkoopt opstalrecht aan zijn vennootschap intracommunautaire verrichtingen = leveringen en verwervingen Firma Brepols koopt een telefooncentrale in Parijs Omega Pharma levert goederen aan Duitse dochteronderneming verrichtingen met derde-landen = invoer en uitvoer of import en export Alfa Pharma verkoopt goederen aan een Japanse ondernemingen 10