Berichten uit de jeugdzorg / 131 Samenvatting uit de Nieuwsbrief Jeugd van het Nederlands Jeugd Instituut Niet-seksespecifiek gedrag leidt tot pesten 13 oktober 2010 Jongens worden vaker gepest als ze zich niet 'jongensachtig' gedragen; meisjes als ze niet 'meisjesachtig' doen. Dat concludeert Martin Bakker op basis van zijn promotieonderzoek, waarop hij op 6 oktober promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van jongens in de tienerleeftijd wordt verwacht dat zij zich assertief gedragen en van meisjes dat ze zelfbeheersing tonen, aldus Bakker. Afwijken van die normen kan ertoe leiden dat tieners gepest worden. Socialevaardigheidstrainingen tegen pesten moeten daarom kwetsbare jongens assertiever maken en kwetsbare meisjes meer zelfcontrole leren. Maar training van potentiële slachtoffers is niet genoeg, stelt Bakker. Een schoolbrede aanpak van pesten is waarschijnlijk het beste, met onder meer regels en sancties tegen pesten, training van docenten, een gericht onderwijsprogramma en socialevaardigheidstraining. Bakker baseerde zijn onderzoek op gegevens van het langlopende en grootschalige adolescentenonderzoek TRAILS. Meer informatie: NJi - Wat werkt tegen pesten Bron: Rijksuniversiteit Groningen Academische werkplaats voor forensische jeugdzorg 13 oktober 2010 De Academische Werkplaats Forensische Zorg voor Jeugd (AWFZJ) heeft een subsidie van een miljoen euro gekregen van ZonMw om de zorg voor delinquente jongeren te verbeteren. De laatste jaren wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar jongeren in forensische instellingen. Het ontbreekt echter vaak aan afstemming tussen verschillende onderzoeken en aan een goede vertaling van de resultaten naar de praktijk, aldus de academische werkplaats. In de praktijk bestaat veel behoefte aan nieuwe kennis en inzichten om jongeren effectief te kunnen behandelen. De AWFZJ wil daarom een koppeling maken tussen wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en de praktijk. De AWFZJ is de eerste academische werkplaats in de jeugd-forensische sector. Bron: Academische Werkplaats Forensische Zorg voor Jeugd Minder nieuwe sport-bso's De groei van het aantal sport-bso's lijkt te stagneren. In 2006 en 2007 kwamen er nog zo'n zeventien sport-bso's per jaar bij, terwijl er afgelopen jaar tien nieuwe sport-bso's zijn gerealiseerd. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Netwerkbureau Kinderopvang. Eind 2009 waren er in heel Nederland 150 bso's met een speciaal sportaanbod, variërend van voetbal tot streetdance. De afname van de groei lijkt samen te hangen met de korter wordende wachtlijsten voor buitenschoolse opvang. Enkele sport-bso's zijn inmiddels gesloten omdat er te weinig vraag naar was. Verhoudingsgewijs zijn in de provincie Utrecht de meeste sport-bso's gevestigd en in Friesland en Groningen de minste. Opvallend is dat Amsterdam geen enkele sport-bso heeft. Meer informatie: Inventarisatie sport-bso's Bron: Netwerkbureau Kinderopvang Link: www.nederlandsjeugdinstituut.nl
Instituut begint onderzoekslijn Taal & Genetica Het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek begint een onderzoekslijn die geheel gericht is op de relatie tussen taal en genen. Het instituut is onderdeel van de Radboud Universiteit Nijmegen. De meeste kinderen leren hun moedertaal vanzelf, zonder expliciete instructie. Onderzoek naar kinderen met aangeboren taalproblemen wijst erop dat dat taalvermogen vastligt in de genen. De nieuwe onderzoekslijn, Taal & Genetica, wil moleculaire technologie gebruiken om te ontdekken hoe de menselijke genen de hersenen voorbereiden op het verwerven van taal. Dat doet de onderzoekslijn niet alleen bij kinderen met taalstoornissen, maar ook bij mensen met een normaal of uitzonderlijk goed taalvermogen. Taal & Genetica wordt geleid door Simon Fisher, een van de ontdekkers van het FOXP2-gen, het eerste bekende gen dat betrokken is bij taalverwerving en taalstoornissen. Meer informatie: Bericht Radboud Universiteit Nijmegen Bron: Radboud Universiteit Nijmegen De Bascule wint prijs met geweldloos verzet Academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie de Bascule heeft met de methode 'Non Violent Resistance' de Veilige Publieke Taak AWARD 2010 gewonnen. De prijs is voor een organisatie die agressie en geweld tegen medewerkers met een publieke taak het beste weet aan te pakken. De methode behelst geweldloos verzet als reactie op ernstig grensoverschrijdend en agressief gedrag van kinderen en jongeren die in de Bascule zijn opgenomen. Na twee jaar is het aantal agressie-incidenten dat leidde tot het afzonderen van jongeren meer dan gehalveerd. De AWARD is toegekend door bezoekers van de Veilige Publieke Taak-beurs. De jury, onder leiding van Roos van Erp-Bruinsma, secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken, was onder de indruk van de innovatieve aanpak van de Bascule. De methode kiest een andere richting dan binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie gebruikelijk is en heeft een duidelijk positief meetbaar effect, aldus Van Erp-Bruinsma. Meer informatie: Beschrijving van de interventie; Samenwerking NJi met Veilige Publieke Taak Onderwijs Bron: Ministerie van Binnenlandse Zaken; de Bascule Europees Comité: Europese minimumleeftijd voor seks Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) wil dat in heel Europa dezelfde minimumleeftijd voor instemming met seksuele handelingen gaat gelden; in Nederland is dat nu 16 jaar. Dat staat in haar advies 'Seksueel misbruik van kinderen en kinderpornografie'. Het comité pleit ook voor meer preventieve maatregelen en voor een platform waar goede praktijkvoorbeelden uitgewisseld kunnen worden. In het EESC zitten mensen uit allerlei organisaties, zoals bedrijven, vakbonden en milieugroepen. Het comité is in 1957 opgericht. Het EESC adviseert de Europese Commissie en het Europees parlement over allerlei besluiten. Meer informatie: Persbericht en advies Bron: Rapid Europa Info jeugdzorg 131 131 blz 2 van 5 reageren? J.degraaf@koppelepe.nl er is meer op www.koppelepe.nl
Flinke bezuinigingen in de jeugdzorg vanaf 2015 Vanaf 2015 bezuinigt de overheid structureel op de jeugdzorg. De bezuinigingen bedragen in eerste instantie 100 miljoen euro en lopen op tot 300 miljoen euro. De gemeenten moeten de jeugdzorg vanaf 2015 goedkoper uitvoeren dan de provincies dat nu doen. Het budget van de gemeenten bestaat straks uit de rijksbijdrage aan de provincie plus 90 miljoen euro die de provincies voorheen uit eigen kas bijdroegen aan de jeugdzorg. In het akkoord staat niet uitgelegd hoe dat geld van de provincies bij de gemeenten moet komen, maar een korting op het provinciefonds ligt voor de hand. Tom van Yperen, bijzonder hoogleraar effectieve jeugdzorg aan de Universiteit Utrecht, vraagt zich af hoe een bezuiniging te combineren is met een stelselherziening voor de jeugdzorg. 'Ik sta achter het idee om preventie en eerstelijns jeugdzorg op gemeentelijk niveau te organiseren. Maar er is nog veel inspanning nodig van veel partijen om dat goed te regelen. De vraag is of het lukt om dan tegelijk te bezuinigen.' Bron: Binnenlands Bestuur; NJi-nieuwsredactie Strafdienstplicht voor jongeren Het nieuwe kabinet wil overlast en crimineel gedrag van risicojongeren aanpakken met een strafdienstplicht. De maatregel bestaat uit een combinatie van straf, verwijdering van de straat, verrichten van werkzaamheden en heropvoeding. Dat staat in het regeerakkoord. De overheid kan de strafdienstplicht opleggen bij vernieling, bedreiging en vermogensdelicten. Onderdeel van de maatregel kunnen zijn: het betalen van schadevergoeding, het afnemen van crimineel verkregen bezit of winsten, het aansprakelijk stellen van de ouders en een meldingsplicht op het politiebureau. Bij onvoldoende medewerking of recidive kan nachtdetentie volgen. Voor de kinderen van 15 tot 23 jaar komt het nieuwe kabinet met speciaal adolescentenstrafrecht. De ouders van overlastgevende kinderen jonger dan 12 jaar worden sneller en vaker dan nu financieel aansprakelijk gesteld. Dit geldt ook voor oudere kinderen. Meer informatie: Website kabinetsformatie 2010 met het regeerakkoord; NJi - Wat werkt delinquentie en gedragsstoornissen? Bron: Binnenlands Bestuur; Kabinetsformatie2010.nl Campagne 'Geef het gezonde voorbeeld!' gelanceerd Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en het Voedingscentrum zijn de campagne 'Geeft het gezonde voorbeeld!' gestart. Daarmee willen zij ouders van jonge kinderen bewust maken van hun eet- en beweeggedrag. Kinderen leren namelijk eet- en beweeggewoontes aan door hun vader en moeder na te doen. Op www.hetgezondevoorbeeld.nl kunnen ouders testen of ze daadwerkelijk het gezonde voorbeeld geven. Het NISB en het Voedingscentrum vragen de hulp van lokale deskundigen bij deze campagne. Zij hebben immers direct contact met de doelgroep en kunnen het onderwerp goed bespreekbaar maken. De campagne is vooral zichtbaar in oktober en november van dit jaar en krijgt in 2011 een intensief vervolg. Meer informatie: De campagne; Informatie voor beroepskrachten; NJi - Dossier Overgewicht Bron: www.bredeschool.nl Info jeugdzorg 131 131 blz 3 van 5 reageren? J.degraaf@koppelepe.nl er is meer op www.koppelepe.nl
Onderzoek naar thuiszittende kinderen De Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer onderzoekt de problemen van de ongeveer duizend kinderen die niet naar school gaan, omdat geen enkele school ze toelaat. Dat maakte de Nationale ombudsman op 8 oktober bekend in het VARA tv-programma De Ombudsman. De meeste kinderen hebben gedragsproblemen of psychische problemen. In meer dan 80 procent van de gevallen betreft het kinderen in het voortgezet onderwijs. De ombudsman verwacht dat het onderzoeksrapport eind 2010 klaar is en wil daarin mogelijkheden aandragen om de kinderen weer naar school te krijgen. Meer informatie: Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 Bron: Nationale ombudsman 2015: invoering eigen bijdrage jeugdzorg In 2015 voert het nieuwe kabinet een eigen bijdrage voor jeugdzorg in. Bij uithuisplaatsing gaat het om een bedrag dat ten minste gelijk is aan het geld dat een gezin bespaart wanneer een kind niet meer thuis woont. De overheid gaat uit van een eigen bijdrage van 3.400 euro per kind per jaar. Daarnaast komt er een eigen bijdrage voor ouders van jeugdigen die zorg ontvangen vanwege de AWBZ. Ook in de extramurale jeugdzorgverlening wordt een eigen bijdrage ingevoerd. Rekening houdend met de inningskosten leveren deze maatregelen 70 miljoen euro op. Meer informatie: Kabinetsformatie2010.nl met het regeerakkoord Bron: Rijksvoorlichtingsdienst WiFiWijs maakt kinderen wijzer op internet Het nieuwe voorlichtingsprogramma WiFiWijs is gelanceerd in 'WiFiWijs in Duckstad', een speciale uitgave van Donald Duck. De verhalen in het blad gaan verder op de website www.wifiwijs.nl. Meer dan 1,2 miljoen kinderen hebben deze Donald Duck thuis ontvangen. WiFiWijs is een website voor kinderen, ouders en docenten over het mobiele internet. Kinderen kunnen tegenwoordig immers ook met hun mobieltje of spelcomputer op internet. De site geeft onder meer informatie over het gebruik van de mobiele telefoon, over het gedrag van andere gebruikers op het internet en hoe kinderen daarmee kunnen omgaan. Kinderen en ouders kunnen zelf bijdragen plaatsen. Elk kwartaal wordt WiFiWijs ververst met nieuwe verhalen en applicaties. WiFiWijs bevat verder adresgegevens van de zogenoemde Nationale MediaCoaches die bezoekers helpen bij het vergroten van hun mediawijsheid. Het programma is een initiatief van de Stichting Media Rakkers en Stichting De Kinderconsument. Meer informatie: Website Wifiwijs; NJi - Mediagebruik door kinderen en jongeren Bron: Stichting Media Rakkers Zie ook: 26-05-2009 - Themaweek Lekker Beroemd met site over mediawijsheid 22-07-2010 - Eigen mediawijsheid door ouder én kind overschat Info jeugdzorg 131 131 blz 4 van 5 reageren? J.degraaf@koppelepe.nl er is meer op www.koppelepe.nl
Ouder met kanker grote belasting voor kind De eerste vier maanden na de diagnose zijn de zorgen, verdriet en angst het grootst in de gezinnen waarvan een van de ouders kanker heeft. Met het merendeel van deze gezinnen gaat het daarna redelijk goed. Toch kan ongeveer een derde van de ouders met kanker, een derde van hun partners en een derde van hun kinderen tot vijf jaar na de diagnose de problemen eigenlijk niet aan. Dat blijkt uit het onderzoek van Stacey Donofrio waarop ze op 14 oktober promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij onderzocht de gevolgen van de behandeling van kanker voor de ouders en hun kinderen. Donofrio stelt vast dat emotionele problemen en gedragsproblemen vooral spelen bij kinderen die zich eenzaam voelen of onzeker zijn over de ziekte van hun ouder. Emotionele reacties zijn geen goede voorspeller voor het slecht functioneren van een kind. Eerdere functioneringsproblemen van kinderen zijn dit juist wel. Meer informatie: Persbericht; NJi - Gevolgen van opgroeien met een langdurig zieke ouder Bron: Rijksuniversiteit Groningen Zie ook: 28-11-2006 - Veel stress wanneer een ouder kanker heeft Kennis over gehechtheid gebundeld voor rechters 7 oktober 2010 Onveilig gehechte kinderen kunnen zich op latere leeftijd in een gunstig opvoedklimaat alsnog veilig hechten. Dat stelt Femmie Juffer, hoogleraar Adoptie bij het Centrum voor gezinsstudies aan de Universiteit Leiden, in haar onderzoeksrapport 'Beslissingen over kinderen in problematische opvoedingssituaties'. Er is dus geen reden om in een pleeggezin of residentiële instelling emotionele afstand te houden tot een onveilig gehecht kind. Dat inzicht is van belang voor kinderrechters die beslissingen moeten nemen over bijvoorbeeld uithuisplaatsing. Kinderrechters hebben kennis nodig over gehechtheidsrelaties en -problemen bij veel beslissingen die ze nemen, bijvoorbeeld bij een echtscheiding. Daarom vroeg de Expertgroep Jeugdrechters Juffer de beschikbare kennis te bundelen. Ze geeft een overzicht van nieuwe wetenschappelijke inzichten, meetinstrumenten en mogelijke interventies. Ook doet ze aanbevelingen voor de rechtspraktijk. Meer informatie: Onderzoeksrapport; NJi - Hechting in pleeggezinnen Bron: Raad voor de Rechtspraak Info jeugdzorg 131 131 blz 5 van 5 reageren? J.degraaf@koppelepe.nl er is meer op www.koppelepe.nl