Jaarverslag 2012 De toekomst
KÉMÉ CISSÉ: Het UAF gaf me weer toekomst Mijn toekomst begon in november 2001, toen ik met mijn tweejarige dochter van Mali naar Nederland ben gevlucht. De man die me tot aan Schiphol bracht zei alleen: Ga maar. Iemand helpt je wel. De eerste jaren waren moeilijk. Ik leerde mezelf Nederlands met woordenboeken. Bij het COA hoorde ik van het UAF. Ik ging erheen en in 2003 hoorde ik dat ik mocht gaan studeren. Voor het eerst sinds mijn aankomst ving ik weer een glimp op van een zonnige toekomst. Toch heeft het nog even geduurd voor ik met de heao begon. Ik hoorde dat ik mocht blijven. Ik kan je niet vertellen hoe opgelucht ik was toen bleek dat mijn asielaanvraag was goedgekeurd. Ik hoefde nooit meer terug! Ik kreeg een huis, ontmoette een man en samen kregen we een zoon. Tussendoor werkte ik en leerde ik voor het staatsexamen. In 2007 begon ik met steun van het UAF aan mijn studie Financieel Service Management. In Mali had ik ook een economische studie gedaan, maar de lat lag hier een stuk hoger. 56 UAF jaarverslag 2012 Waar Nederlandse studiegenoten een uur over deden, had ik drie uur nodig. Ik wilde stoppen, maar mijn begeleider van het UAF geloofde onvoorwaardelijk in me. De coördinator op school regelde extra lessen. Dankzij die steun studeerde ik in 2012 af. Ik kreeg nog een dochter en een parttime baan als financieel administratief medewerker bij het UAF. Ik blijf iedereen maar bedanken. Ik heb alles nu. Het is tijd om te genieten.
Regeren is vooruitzien, dat geldt ook voor het UAF. Wat verdient extra aandacht, waar komen de accenten? We vroegen het vier bestuursleden en het managementteam. DE TOEKOMST Wat doet het UAF in de toekomst? Vaker kunst en theater inzetten Voortbordurend op het succes van De Verboden Wetenschapsmonologen willen we in de toekomst vaker theater en kunst inzetten bij het creëren van bewustzijn en het vergroten van onze zichtbaarheid. Dat blijkt een effectieve aanvulling te zijn op redactionele aandacht om de verhalen van vluchtelingen te vertellen. Het is een laagdrempelige manier om het talent van de vluchtelingen te tonen en tegelijkertijd te laten zien dat ze dankzij het UAF een bestaan in Nederland konden opbouwen. Verder krijgt in 2013 het 65-jarig bestaan van het UAF de aandacht die het verdient. Het jubileum biedt een mooie gelegenheid om onze missie breed onder de aandacht te brengen en om te laten zien dat het UAF ook vandaag onmisbaar is. Boukje de Haan, hoofd Communicatie & Fondsenwerving De invoering van het sociaal leenstelsel heeft onze volle belangstelling Het UAF houdt in de toekomst de focus op de vorderingen van de studenten, intensievere samenwerking met onderwijsinstellingen en de invoering van het sociaal leenstelsel. De gevolgen daarvan zijn voor vluchtelingen veel groter dan voor Nederlandse studenten. Dat de basisbeurs een lening wordt, staat wel vast. Wij zijn erg benieuwd wat er met de OV-reiskaart en de aanvullende beurs gaat gebeuren. Als de studenten alles moeten lenen en ook nog reiskosten moeten betalen, wordt het wel erg moeilijk voor ze. De kans bestaat dat vluchtelingen afzien van studeren omdat ze een enorme studieschuld opbouwen. Ik hoop dat we de toekomstige studenten ervan kunnen overtuigen dat een studieschuld een acceptabel risico is, als de aanvullende beurs blijft en er een goede reisregeling komt. Wij doen achter de schermen wat we kunnen, maar dat de komende veranderingen een grote impact hebben op de toekomst van vluchtelingen staat wel vast. Albert de Voogd, hoofd Studentenbegeleiding UAF jaarverslag 2012 57
Maak van de naamsbekendheid een speerpunt In de negen jaar dat ik penningmeester was, heeft het UAF heel veel bereikt. De wachtlijsten zijn weggewerkt, de gemiddelde afstudeertijd is korter en er zijn meer aanmeldingen. Dat zijn geweldige resultaten. Maar de naamsbekendheid heb ik in die tijd niet heel erg zien toenemen. In de toekomst denk ik daarom dat het vergroten van de naamsbekendheid een speerpunt moet worden. De gemiddelde leeftijd van onze donateurs ligt tussen de 55 en de 70. Het is voor het voortbestaan van het UAF nodig om meer jonge donateurs te werven. Maar dan moeten ze wel weten dat je bestaat. Ik ben me ervan bewust dat iedereen daar hard zijn best voor doet bij het UAF. De crisis werkt ook niet mee. Iedereen moet zoeken naar manieren om te bezuinigen. Ad Hoevenaars, bestuurslid en penningmeester sinds 1 juni 2004 Krachten bundelen, nu het politieke klimaat guur is Ik denk dat we in de toekomst nog sterker in moeten zetten op relatiebeheer. Deze tijd vraagt om het smeden van een sterk netwerk waarin samenwerking op bepaalde gebieden een belangrijk onderdeel is. Het project UAF meets partners is een goed voorbeeld van zo n netwerk, en ik hoop dat we dat in de toekomst met nog meer bedrijven kunnen uitbreiden. Maar ook de samenwerking met de HvA is een voorbeeld dat navolging verdient. Uiteraard moeten we ook kijken naar relevante samenwerking met zusterorganisaties, zoals VluchtelingenWerk. We moeten de krachten bundelen, zeker nu het politieke klimaat nog wat guur is. Het is zeilen met tegenwind. Intern moeten we kijken hoe we de verhouding tussen hoger onderwijs en mbo weer in de gewenste verhouding krijgen, 80-20 procent. Dat neigt nu uit het lood te gaan. Verder wordt het nog een uitdaging om gemeentes te overtuigen van het nut en de noodzaak van en studie voor vluchtelingen, nu de nadruk steeds meer komt te liggen op het verkrijgen van werk. André Wilbers, hoofd Interne Bedrijfsvoering en van januari 2012 tot en met maart 2013 waarnemend directeur Meer aandacht voor Engelse taalbeheersing Het is belangrijk om in de toekomst meer aandacht te besteden aan het taalonderwijs van aankomende studenten. En dan heb ik het niet alleen over Nederlands, hoewel een goede beheersing daarvan erg belangrijk is. Maar er zou wat mij betreft meer aandacht moeten komen voor een goede beheersing van het Engels. Vooral in het hoger en het wetenschappelijk onderwijs word steeds vaker in het Engels gedoceerd. Bij de TU in Delft, waar ik werk, kom je niet meer in aanmerking voor een masteropleiding als je geen Engels spreekt. En niet alleen de onderwijsinstellingen, maar ook het bedrijfsleven wordt alsmaar internationaler. Wat mij betreft wordt aandacht voor de Engelse taalbeheersing een van de speerpunten in de toekomst. Behnam Taebi, bestuurslid sinds 1 oktober 2009 58 UAF jaarverslag 2012
DE TOEKOMST Met hernieuwde blik naar de agenda kijken In de toekomst is het belangrijk de contacten met hoger onderwijsinstellingen nog verder te intensiveren. Studenten moeten zo goed mogelijk aansluiten op de onderwijsinstelling van hun keuze en we kunnen samen kijken welke maatregelen we nodig hebben om dat te bevorderen. Verder denk ik dat het goed is de frisse wind te benutten, die met het aantreden van Mardjan Seighali door de organisatie waait. Dat brengt veel energie met zich mee, en die kunnen we gebruiken om met hernieuwde blik naar de agenda voor de komende jaren te kijken. In het meerjarenbeleidsplan staat weliswaar wat we gaan doen, maar hóe we dat gaan doen kan nog verder worden ingevuld. Els Verhoef, bestuurslid sinds 1 april 2005 en secretaris sinds september 2012 Draagvlak bij bedrijven verder vergroten In 2013 gaan we door op het ingeslagen pad. We willen onze naamsbekendheid vergroten bij bedrijven, zodat de kans op werkervaringsplekken, stages en banen voor vluchtelingstudenten verder toeneemt. Het nieuw op te zetten ambassadeursnetwerk zal daar aan bijdragen. Daarin zijn bestuurs- en directieleden van topbedrijven vertegenwoordigd, maar ook de politiek, de overheid en het onderwijs verdienen een plek. Het wordt een exclusief netwerk van maximaal vijftien personen uit diverse sectoren, die elkaar enkele keren per jaar zien en spreken. Samen kijken we dan hoe het UAF het draagvlak in het bedrijfsleven kan vergroten, fondsen kan werven en kansen voor vluchtelingen kan creëren. Kaveh Pour, hoofd Job Support Politiek scherp blijven volgen Twee ontwikkelingen vereisen in de toekomst met name alertheid. Afschaffing van het categoriale beschermingsbeleid hangt in de lucht, dat is ernstig voor vluchtelingen die hun individuele vrees moeilijk hard kunnen maken maar als lid van een groep, zoals de Syriërs, groot gevaar lopen. Voor het UAF kan dit financieel erg nadelig uitpakken als zij deze mensen wel blijft steunen maar de overheid niet. De tweede ontwikkeling is die van de steeds strenger wordende inburgeringseisen, die steeds meer in het kader van eigen verantwoordelijkheid, testen, contracten en sancties komen te staan. Het UAF is als geen ander in staat om te laten zien dat studie en werk de beste manieren zijn om in te burgeren, met behoud van eigen identiteit. De overheid kan dus beter inzetten op het faciliteren van de toegang tot studie en werk. De talloze afgestudeerden bij het UAF laten zien dat vluchtelingen veerkrachtige, sterke en talentvolle mensen zijn en een aanwinst voor Nederland. Hun verhalen kunnen het algemene beeld dat van vluchtelingen bestaat helpen veranderen. Het zijn mensen die getekend zijn door hun verleden, inderdaad. Maar dankzij het UAF krijgen ze een toekomst. Ashley Terlouw, bestuurslid en secretaris tot september 2012 UAF jaarverslag 2012 59
Wat in je hoofd zit, pakt niemand je meer af Foto: Venus Veldhoen Ze begon in 1992 als student bij het UAF, sinds maart 2013 is ze er directeur. Mardjan Seighali is de verpersoonlijking van de idealen van het UAF. Ik koester de erfenis van mijn voorganger Kees Bleichrodt. Maar ik breng een andere kleur, een ander accent mee. Hoe zou u uzelf omschrijven? Krachtig en kwetsbaar tegelijk. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Daardoor kan ik het beste uit mezelf halen. Naar een nieuw land gaan betekent: je aanpassen zonder jezelf te verliezen. Je moet jezelf steeds afvragen: wie ben ik, wat heb ik in huis en hoe laat ik dat tot uiting komen? Dat vond ik niet makkelijk. Je meet jezelf toch aan de maatstaven van de samenleving waarin je leeft. Ik ben een doorzetter. En een verbinder. Mensen zijn geneigd vooral te zien wat niet kan, ik maak werk van wat wél mogelijk is. Als er een kans is, grijp ik hem. Ik ben geen opportunist, maar ik ben wel praktisch en ik vind dat iedereen moet handelen vanuit oprechtheid en integriteit. Die eis stel ik ook aan mezelf. Wat is volgens u de kracht van het UAF? Het UAF helpt mensen bij het ontdekken van hun talenten. We stimuleren kennisverrijking, autonomie én economische onafhankelijkheid. Dat is belangrijk, want dat biedt echte vrijheid. We helpen mensen te excelleren op hun eigen niveau. En op eigen benen te staan. Als je een diploma hebt gehaald en een goede functie krijgt, biedt dat namelijk weer kansen om je verder te ontplooien. Omdat je geld verdient, word je onafhankelijk en denk je vrijer. En, ook niet onbelangrijk: kennis draag je altijd bij je. Het leven heeft mij geleerd dat alles je kan worden afgenomen. In één dag kun je je huis, familie en geld kwijt zijn. Maar wat in je hoofd zit, pakt niemand je meer af. Waar staat het UAF over vijf jaar? Dat is niet zo makkelijk te zeggen. Het UAF beweegt mee met de tijd en de maatschappelijke ontwikkelingen. Maatschappelijk en politiek gezien is het een dynamische tijd. Over vijf maanden kan er al heel veel gebeurd zijn waar we op in moeten springen. Over vijf jaar ziet de organisatie zelf er waarschijnlijk wél iets anders uit, we zijn nu al bezig met het professionaliseren van de processen. We willen een dynamische organisatie blijven, die werkelijk álle kansen benut om talenten in hoger opgeleide vluchtelingen te ontplooien. Mijn focus ligt op het verbinden van onze doelgroep met de arbeidsmarkt. Van oudsher ligt onze kracht bij het opleiden van vluchtelingen, maar we zullen nog meer dan nu moeten zoeken naar mogelijkheden voor vluchtelingen om door te stromen naar de arbeidsmarkt. Een diploma is mooi. Maar als de vluchtelingen geen werk vinden, heeft de samenleving weinig baat bij hen. Dus gaan we kijken hoe we het aanwezige talent en de vraag bij lokale overheden, gemeentes en bedrijven bij elkaar kunnen brengen. 60 UAF jaarverslag 2012
DE TOEKOMST Over Mardjan Seighali Mardjan Seighali vluchtte als twintiger uit Iran en studeerde met steun van het UAF sociaalpedagogische hulpverlening. Ze werkte in de zorg, eerst als hulpverlener, totdat ze haar talent voor managen ontdekte. Een reeks leidinggevende functies volgde. Tot 2013 werkte Mardjan Seighali als interim-unitmanager bij Reclassering Nederland; daarvoor was ze adjunct-directeur bij Stichting Erfgoed Nederland. Ook was ze acht jaar gemeenteraadslid in Almere. Waar liggen nog kansen? Kansen om onze studenten en oud-studenten aan werk te helpen liggen volgens mij echt bij lokale overheden, het bedrijfsleven, gezondheidszorg, bedrijven en non-profit organisaties. Over een paar jaar ontstaan er tekorten op delen van de arbeidsmarkt. Ik wil dat werkgevers zich ervan bewust zijn dat wij veel talent in huis hebben. Dat brengt voor hen ook kansen mee. Vluchtelingen hebben een heel ander referentiekader. Het kan verfrissend zijn om iemand uit een andere cultuur in je bedrijf toe te laten. Ze kijken anders naar processen, komen met originele oplossingen. De kansen zijn er, maar we moeten ze wel benutten. Er ligt een drempel tussen beide kanten. De werkgever moet het aandurven een vluchteling in zijn bedrijf toe te laten en de vluchteling moet actief op zoek naar de kansen. Waarom moet een donateur geld geven aan het UAF? Het is onze morele plicht mensen kansen te bieden die ze niet kregen omdat ze huis en haard achter moesten laten. Daar kiest niemand voor. Als dat toch moet gebeuren, door een burgeroorlog bijvoorbeeld, dan verdien je nog steeds de kans om jezelf te ontwikkelen. Dat is de morele kant. Maar er zit ook een praktisch voordeel aan doneren. Ik denk dat onze donateurs ook toekomstige generaties in het achterhoofd hebben. Ze willen een goede wereld achterlaten voor hun kinderen en kleinkinderen. Door de steun aan het UAF investeren ze in een toekomst vol verrijking, saamhorigheid, innovatiekracht en diversiteit. Wat zijn de grootste bedreigingen voor het UAF en de vluchtelingen? Er dreigt op korte termijn een aantal nadelige besluiten om de crisis en de bezuinigingsdruk het hoofd te bieden. De schakelklassen zijn daarvan een voorbeeld. We zien dat de onderwijsinstellingen ze niet of nauwelijks meer kunnen bekostigen en dat de overheid niet bijspringt. Voor onze studenten is dat een risico. Goede taalbeheersing, een belangrijk onderdeel van de schakelklassen, is heel belangrijk voor het welslagen verderop in de studie. Ik ben geen voorstander van doelgroepenbeleid, maar ik denk dat in dit geval niet goed gekeken wordt naar de bijzondere omstandigheden van vluchtelingen. Meer in het algemeen is de verharding in de politiek en de samenleving een bedreiging. In Nederland gaan we slordig om met vreemdelingen. Er worden veel eisen gesteld aan mensen wat betreft deelname en integratie, maar de sociale voorwaarden om aan die eisen te kunnen voldoen ontbreken nogal eens. Vreemdelingen willen er graag bij horen, en niet geconfronteerd worden met uitspraken als jij pakt mijn baan of mijn huis. De humanitaire redenen om mensen in ons midden op te nemen worden nog wel eens uit het oog verloren. Met als grootste gevaar uitsluiting en sociaal isolement. UAF jaarverslag 2012 61
Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF Postbus 14300 3508 SK Utrecht Telefoon (030) 252 08 35 info@uaf.nl www.uaf.nl Rekening 76300 NL 41INGB 0000 076300