Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel HORMONALE THERAPIE
Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 4 Vóór de overgang... 4 Tijdens en na de overgang... 5 De verschillende medicijnen... 5 Overgangsconsulent... 6 Verdere informatie... 6 2
Inleiding Uw arts heeft met u besproken de borstkanker te behandelen met een hormonale therapie. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat hormoon therapie - ofwel endocriene therapie - inhoudt. Bij de normale ontwikkeling van de borsten spelen vrouwelijke hormonen (oestrogenen en progesteron) een belangrijke rol. Deze hormonen kunnen ook de groei van kwaadaardige cellen vanuit het borstklierweefsel stimuleren. Sommige borstkankercellen zijn gevoelig voor de effecten van vrouwelijke geslachtshormonen en sommige niet. wordt gegeven in de vorm van tabletten. Via de bloedbaan verspreiden deze medicijnen zich door het lichaam. Ze zijn er op gericht de aanmaak van de hormonen te remmen of het effect ervan te blokkeren. Deze behandeling kan zowel aanvullend (adjuvant) na een operatie of bestraling gegeven worden als ook vóór de operatie (neo-adjuvant). Als de ziekte niet (meer) genezend kan worden behandeld is een behandeling mogelijk ter bestrijding van klachten of symptomen ten gevolge van de ziekte (palliatief). 3
Hoe werkt hormonale therapie? Het belangrijkste doel van hormonale therapie is het uitschakelen van de werking of productie van het vrouwelijke hormoon bij hormoongevoelige tumoren. Dit geldt voor vrouwen zowel vóór als na de overgang. Vóór de overgang De eierstokken zorgen voor de grootste aanmaak van de vrouwelijke hormonen. Dit kan dus de groei van kwaadaardige cellen van het borstklierweefsel stimuleren. Als u borstkanker heeft en nog menstrueert, is het daarom soms nodig de werking van de eierstokken (en dus van de vrouwelijke hormonen) stil te leggen. Dit kan door middel van het verwijderen van de eierstokken of door middel van injecties. Als de functie van de eierstokken eenmaal is uitgeschakeld, dan treedt als gevolg daarvan de overgang in. Dit kan leiden tot de volgende (overgangs-) verschijnselen: - opvliegers, - een droge vagina, - toegenomen kalkverlies uit de botten, - verandering in de vetstofwisseling - stemmingswisselingen. 4
Tijdens en na de overgang Het kan ook zijn dat vrouwen al in de overgang zijn. Ook dan zijn er, in beperkte mate, hormonen in het lichaam aanwezig. Hoewel de eierstokken na de overgang geen vrouwelijke hormonen meer produceren, gebeurt dit nog wel, in beperkte mate, in de bijnieren en het vetweefsel. Remming van aanmaak of blokkering van het effect van deze hormonen kan dan ook bij vrouwen na de overgang een zinvolle behandeling zijn. De verschillende medicijnen Er zijn verschillende medicijnen die kunnen worden voorgeschreven door de arts. De informatie die voor u van toepassing is, krijgt u van de oncologieverpleegkundige. Heeft u tijdens de behandeling vragen, neemt u dan gerust contact op met de oncologie verpleegkundige. Zij is bereikbaar via telefoon nummer (0341) 463502. 5
Overgangsconsulent Soms hebben mensen veel klachten van de medicijnen. In overleg met de arts of oncologieverpleegkundige kunt u een afspraak maken met de overgangsconsulent. Verdere informatie Voor verdere informatie kunt u kijken op de volgende websites: www.kwfkankerbestrijding.nl Folder : bij kanker www.borstkanker.net www.borstkankervereniging.nl Uitgave: Patiënteninformatie en -communicatie Harderwijk, januari 2013 Internet: www.stjansdal.nl CAZ CH 65.01.13 6