Importcontrole op melamine en polyamide keukengerei uit China en HongKong op basis van de Verordening (EU) nr. 284/2011 Mei 2014
Colofon Projectnaam IMP Productveiligheid EU derden Projectnummer IN NT 0000 Versienummer definitief Divisie Consument & Veiligheid Toezicht Ontwikkeling Catharijnesingel 59 Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht Bijlagen: 1. Gegevens toezicht op Vo 284/2011 over 2011-2013 2. Overzicht overschrijding migratielimieten formaldehyde en PAA's 3. Nederlandse RASFF-notificaties 2
Inhoud 1 Doelstelling 2 Wettelijke eisen 6 3 Werkwijze 7 4 Resultaten 8 5 Conclusies 13 3
Inleiding In het verleden is gebleken dat melamine en polyamide keukengerei, zoals bakspatels, borden en kommen, afkomstig uit China en Hongkong, te vaak formaldehyde respectievelijk aromatische amines afgeven in een te hoge concentratie. Om de gezondheidsrisico s die hierdoor veroorzaakt kunnen worden te minimaliseren geldt voor deze producten een verplichte 100% documentencontrole en een 10% overeenstemming- en materiële controle. Dit is geregeld in Verordening (EU) nr. 284/2011, waar de NVWA sinds juli 2011 uitvoering aan geeft. Verordening (EU) nr. 10/2011 reguleert de afgifte van formaldehyde en aromatische amines bij de vervaardiging van plastics. Deze stelt dat de migratie van formaldehyde uit melamine keukengerei naar voedsel de Specifieke Migratie Limiet (SML) van 15 mg/kg plastic materiaal (uitgedrukt als totaal formaldehyde en hexamethyleentetramine) niet mag overschrijden. Voor polyamide geldt een limiet voor de aromatische amines van 0,01 mg/kg (detectielimiet). Verordening (EU) nr. 284/2011 schrijft officiële controles voor bij de invoer van keukengerei van polyamide of melamine kunststof met als oorsprong of verzonden uit de Volksrepubliek China en de Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China. Op het webdossier 'Import van kunststof waren uit China en Hongkong' 1 op de website van de NVWA staat informatie voor bedrijven, evenals links naar diverse documenten met de tekst van de Verordening, informatie over toe te passen analysemethodes en het format voor de wettelijk verplichte verklaring (annex van de Verordening 284/2011 als Word-bestand) die door het bedrijf moet worden ingevuld. Op de NVWA website is sinds 1 maart 2013 de applicatie 'Import Veterinair Online' (IVO) te raadplegen: http://wisdom.vwa.nl/ivo/start.do. Met behulp van deze applicatie kan -anders dan de inleidende tekst bij deze applicatie suggereert- ook informatie over de invoer van non-food producten worden opgezocht. 1 http://www.vwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemersconsumentenartikelen/dossier/import-vanuit-derde-landen/import-van-kunststofwaren-uit-china-en-hong-kong 4
1 Doelstelling Doelstelling van dit project is om de wettelijk verplichte controles op basis van Verordening (EU) nr. 284/2011 ten uitvoer te brengen waarbij wordt nagegaan of geïmporteerde melamine 2 en polyamide keukengerei afkomstig uit China en Hongkong voldoet aan de wettelijke eisen ten aanzien van de migratie van formaldehyde en primaire aromatische amines. Dit rapport geeft een overzicht van de resultaten van de verplichte controles vanaf de start van de controles in 2011 tot eind 2013. 2 N.B. De controle op melamine keukengerei is gericht op producten die zijn gemaakt van het kunststof materiaal melamine, dat schadelijke stoffen als formaldehyde af kan geven. Dat is wezenlijk anders dan de melamine-problematiek waarop de Europese beschikking 2008/757/EG met bijbehorende wijzigingen toeziet. In het geval van de beschikking gaat het om producten die melk of melkproducten bevatten, waarbij het risico bestaat dat de producten verontreinigd zijn met de stof melamine. 5
2 Wettelijke eisen Voor melamine keukengerei geldt een limiet van 15 mg formaldehyde/kg. Polyamide keukengerei heeft een wettelijke limiet van 0,01 mg primaire aromatische amines (PAA s)/kg. De migratielimieten voor formaldehyde en primaire aromatische amines zijn gebaseerd op een toxicologische risicobeoordeling uitgevoerd door EFSA (European Food Safety Authority). Wanneer deze migratielimieten worden overschreden, kan er mogelijk, soms op langere termijn, een gezondheidsrisico ontstaan. 6
3 Werkwijze De Europese Verordening (EG) nr. 284/2011 vereist van elke belanghebbende dat een zending keukengerei bestaande uit melamine of polyamide vooraf aangemeld wordt, vóór aankomst bij de EU-buitengrens. Dit dient 2 dagen voor aankomst te gebeuren door (in Nederland) in de applicatie VGC aan te geven wanneer een bepaalde zending verwacht wordt. Bij deze melding dienen een verklaring (de annex uit de Verordening) en een analysecertificaat overlegd te worden. In de verklaring stelt de belanghebbende dat, op basis van de analyse, de zending voldoet aan de EU-wetgeving. Het niet vooraf aanmelden van een zending kan ertoe leiden dat een zending eenmaal in het vrij verkeer gebracht, alsnog afwijkend wordt beoordeeld. De NVWA kan daarnaast tegen bedrijven optreden die vooraanmelding verzuimen. Van elke zending uit China en Hongkong met melamine en polyamide keukengerei worden de bijgeleverde documenten inclusief de analyserapporten gecheckt. Daarbij wordt onder andere gecontroleerd of de migratiecondities die volgens het analyserapport zijn gebruikt juist zijn, bijvoorbeeld of de artikelen warm genoeg zijn getest. Zendingen waarvan de documenten niet voldoen kunnen het importproces niet vervolgen. Van alle vooraf aangemelde zendingen dient 10% geselecteerd te worden voor inspectie, monsterneming en laboratoriumanalyse. At random worden hiervoor de zendingen (waarvan de documenten conform bevonden zijn) geselecteerd. De zendingen worden geïnspecteerd, bemonsterd en op het NVWA laboratorium geanalyseerd. Het laboratorium streeft ernaar om de analyse binnen 5 werkdagen af te ronden. De analyses worden uitgevoerd conform het technisch richtsnoer dat is opgesteld door het Europees netwerk van referentielaboratoria voor voedselcontactmaterialen (EURL-FCM netwerk) 3. Als uit laboratoriumanalyses blijkt dat bemonsterde artikelen de limieten overschrijden wordt de Commissie op de hoogte gesteld door middel van het Europese waarschuwingssysteem voor voedsel- en diervoedermaterialen (RASFF). 3 Technical guidelines on testing the migration of primary aromatic amines from polyamide kitchenware and of formaldehyde from melamine kitchenware. 1st edition 2011 - by EURL-FCM - EUR 24815 EN 2011 7
4 Resultaten 4.1 Algemeen Tot eind 2013 zijn in totaal 1.188 zendingen vooraf aangemeld. In 2011 zijn er 181 zendingen aangemeld in de laatste twee kwartalen. De Verordening (EG) nr. 284/2011 was in 2011 alleen deze kwartalen van kracht. Over heel 2012 zijn er 418 zendingen vooraf aangemeld, in 2013 in totaal 589 zendingen. Zie bijlage 1 voor een overzicht van alle zendingen. In de tweede helft van 2011 was de aanvoer minder omvangrijk (in het aantal zendingen gemeten) dan in 2012 en 2013. In de laatste twee kwartalen werden er in 2011, 2012 en 2013 respectievelijk 181, 226 en 252 zendingen vooraf aangemeld. Gemiddeld werden er over de hele periode 119 zendingen per kwartaal aangemeld. Ruim 97% van de zendingen kwam Nederland via Rotterdam binnen. Het gaat dan om zendingen die over zee per container naar de EU cq. Nederland 8
vervoerd zijn. De overige zendingen werden via Amsterdam per luchtvracht aangevoerd. Van alle zendingen bestond ruim 78% uit melamine keukengerei, de rest van de zendingen bestond uit polyamide artikelen. Ongeveer 91% van de zendingen was bestemd voor Nederland. Overige zendingen hadden Duitsland of Frankrijk als eindbestemming. Gemiddeld bestond een zending uit ca. 7 verschillende soorten artikelen. Het aantal artikelen per zending wordt bepaald door de wijze van vooraanmelding. Deze kan per zending voor álle soorten artikelen in hetzelfde vervoermiddel gemaakt worden. Maar de vooraanmelding mag ook per afzonderlijk artikelsoort ingevoerd worden. De wetgeving staat beide toe: de verordening vereist minimaal per zending een vooraanmelding. Indien een zending geselecteerd wordt voor inspectie en monsterneming dient élk afzonderlijk artikelsoort bemonsterd te worden. Er worden uit praktische overwegingen bij de inspectie maximaal vijf artikelen bemonsterd. Indien de resultaten daar aanleiding toe geven, wordt het deel wat in eerste instantie niet bemonsterd is, niet vrijgegeven. Vrijgave van de niet bemonsterde artikelen geschied alleen als uit analyse is gebleken dat de bemonsterde artikelen niet afwijkend zijn. Average Nr of articles per consignment 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Q4 2011 Q1 2012 Q2 2012 Q3 2012 Jaar/ kwartaal Q4 2012 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2013 Average Nr of articles pe consignment 9
4.2 Resultaten van de documentencontroles Vanaf de inwerkingtreding van de verordening in juli 2011 zijn op alle zendingen documentencontroles uitgevoerd. Van de 1.188 vooraf aangemelde zendingen werden er per kwartaal afwijkingen gevonden in de documenten van 2 tot 4 zendingen, in totaal bij 19 zendingen, wat overeenkomt met 1,6% van alle zendingen. Het gaat dan om ontbrekende analysecertificaten of in een enkel geval om een te summier analysecertificaat. Het percentage afwijkende documenten is zo laag omdat veel bedrijven ondertussen bewust zijn van de verplichtingen in het kader van de verordening en kennis en ervaring hebben opgedaan met het voldoen aan de verplichtingen. 4.3 Resultaten van de Overeenstemming en Materiele controle Van alle vooraf aangemelde zendingen dient 10% geselecteerd te worden voor inspectie, monsterneming en laboratoriumanalyse. De selectie daarvan dient op zodanige wijze te gebeuren dat de importeurs of hun vertegenwoordigers niet kunnen voorspellen of een specifieke zending aan die controles zal worden onderworpen. Door het computersysteem waarin de vooraanmeldingen plaatsvinden (VGC) at random te laten selecteren is dit gegarandeerd. Er zijn tot eind 2013 in totaal 136 zendingen geselecteerd voor monsteronderzoek. Deze 11,4% is at random door de applicatie VGC geselecteerd. De applicatie is gericht op een steekproefpercentage van 10%, zoals de Verordening (EG) nr. 284/2011 voorschrijft. Het aantal geselecteerde zendingen is hoger dan 10% door het (na laboratoriumanalyse) administratief splitsen van gedeeltelijk afwijkend bevonden zendingen. Hierdoor is het mogelijk dat een deel van de zending dat wel aan de eisen voldoet haar weg kan vervolgen en het niet conforme deel separaat afgehandeld kan worden. 4.4 Resultaten monsteronderzoek De resultaten van de overeenstemming- en materiële controles moeten, conform de Vo 284/2011, zo spoedig als technisch mogelijk is beschikbaar zijn. In de praktijk wordt dit in de meeste gevallen binnen enkele werkdagen gerealiseerd. 10
Resultaten migratie formaldehyde uit melamine keukengerei Er zijn 217 monsters geanalyseerd afkomstig van 106 zendingen. Bij 20 monsters is een overschrijding van de norm geconstateerd, een overschrijdingspercentage van 10% (in bijlage 2 worden ter illustratie 10 monsters uit de periode 2012-2013 getoond; deze geven een beeld van mate van overschrijding van de limietwaarde en de spreiding; de andere 10 monsters laten eenzelfde beeld zien). Het monster met de hoogste waarde formaldehyde is een melamine lepel met een gehalte van 2508 mg/kg formaldehyde. De afwijkende zendingen zijn allen vernietigd door de belanghebbende/eigenaar. Resultaten migratie primaire aromatische amines uit polyamide keukengerei Er zijn 55 monsters geanalyseerd afkomstig van 30 zendingen. Twee monsters voldeden niet aan de norm en het derde monster is afgekeurd op basis van Verordening (EG) nr. 1935/2004 omdat dit monster loslatende deeltjes vertoonde gedurende de migratietest (zie resultaten in bijlage 2), een overschrijdingspercentage van 5%. Ook deze afwijkende zendingen zijn allen vernietigd door de belanghebbende/eigenaar. 11
4.5 RASFF meldingen en kwartaal rapportages Elk artikel dat niet voldoet aan de norm dient conform Vo 284/2011 onmiddellijk gerapporteerd te worden via RASFF op basis van artikel 50 van Verordening (EG) nr. 178/2002. Tot eind 2013 zijn er door Nederland totaal 9 RASFF-meldingen doorgegeven aan het RASFF-meldpunt van de Europese Commissie (zie bijlage 3). Per kwartaal worden alle vooraangemelde zendingen aan Brussel gerapporteerd conform artikel 9 van Vo 284/2011. 12
5 Conclusies Sinds de inwerkingtreding van de Verordening (EU) nr. 284/2011 in de tweede helft van 2011 tot eind 2013 zijn 1.188 zendingen melamine en polyamide keukenartikelen afkomstig vanuit China en Hongkong vooraf aangemeld bij de NVWA. Al deze zendingen zijn gecheckt op de wettelijke verplichte documenten (verklaring en analysecertificaat). Van de 1.188 zendingen zijn in 19 gevallen (1,6%) de documenten niet conform bevonden. Er zijn 136 zendingen at random geselecteerd voor monsteronderzoek. Dit is 11,4% van het totale aantal zendingen. Het aantal geselecteerde zendingen is hoger dan 10% door het (na laboratoriumanalyse) administratief splitsen van gedeeltelijk afwijkend bevonden zendingen. Uit het monsteronderzoek is gebleken dat er met een zekere regelmaat enkele overschrijdingen van de migratielimieten worden aangetroffen. Van de 217 melamine artikelen waarvan de migratie van formaldehyde is onderzocht overschrijden er 20 de norm van 15 mg/kg. In 2 artikelen (1%) is een hoog formaldehyde gehalte van rond de 2000 mg formaldehyde/kg aangetroffen. Er zijn 55 artikelen van polyamide materiaal getest op de migratie van primaire aromatische amines. Twee van deze artikelen overschrijden de norm, een is afgekeurd op basis van het loslaten van deeltjes tijdens de migratietest. Tegen alle overschrijdingen van de normen is handhavend opgetreden. De afwijkende zendingen zijn allen vernietigd door de belanghebbenden cq. eigenaars. Indien er aanleiding voor was is de Commissie op de hoogte gesteld door middel van het Europese waarschuwingssysteem voor voedsel- en diervoedermaterialen (RASFF). 13
Bijlage 1: Gegevens toezicht op Vo 284/2011 over 2011-2013 14
Bijlage 2: Overzicht overschrijding migratielimieten formaldehyde en PAA s Overschrijding migratielimiet (15 mg/kg) formaldehyde in melamine keukengerei (2012-2013) type artikel migratie formaldehyde overschrijding limiet mg/kg mg/kg 1 vork uit setje 42,6 27,6 lepel uit setje 34,8 19,8 2 vork uit setje 32,6 17,6 lepel uit setje 18,8 3,8 3 bord 19,3 4,3 4 lepel 2184 2169 2508 2493 2197 2182 5 lepel 2163 2148 1796 1781 1743 1728 6 bakje 53 38 38 23 43 28 7 beker 109 94 128 113 98 83 8 bord 16,5 1,5 9 schaaltje 17,3 2,3 10 beker 16,6 1,6 Per type artikel worden er drie exemplaren geanalyseerd. Alleen de resultaten van metingen waarbij de migratielimiet wordt overschreden zijn weergegeven. Overschrijding migratielimiet PAA s (0,01 mg/kg) in polyamide keukengerei (2011-2013) type artikel migratie PAA mg/kg overschrijding limiet mg/kg 1 tang 0,069 0,059 0,068 0,058 0,166 0,156 2 tang 0,067 0,057 0,050 0,04 0,065 0,055 Daarnaast is er een afwijkend monster op basis van Verordening (EG) nr. 1935/2004; dit monster toonde loslatende deeltjes gedurende de migratietest. Per type artikel worden er drie exemplaren geanalyseerd. Alleen de resultaten van metingen waarbij de migratielimiet wordt overschreden zijn weergegeven. 15
Bijlage 3: Nederlandse RASFF notificaties RASFF Date From Subject notification number (country) 2011.CQC 13-12-2011 China migration of formaldehyde (18.7; 17.5; 28.5 mg/kg - ppm) from melamine serving spoons from China, via Taiwan 2012.AYB 25-04-2012 China migration of formaldehyde (> 550 mg/kg - ppm) from melamine plates and mugs from China 2012.AYG 26-04-2012 Hongkong colour migration from stainless steel locking tong with nylon end from China, via Hong Kong 2012.BLW 16-7-2012 China migration of formaldehyde (42.6 mg/kg - ppm) from children's melamine set from China 2012.BOA 30-7-2012 China migration of formaldehyde (19.3 mg/kg - ppm) from dishes from China 2012.BOG 1-8-2012 China migration of formaldehyde (2184; 2508; 2197; 2163; 1796; 1743 mg/kg - ppm) from spoons from China 2012.BXN 21-9-2012 China absence of health certificate(s) for plastic chopsticks from China 2013.BGL 5-7-2013 China migration of primary aromatic amines (0.069 mg/kg - ppm) from nylon tongs from China 2013.BHL 17-2-2013 Hongkong migration of formaldehyde (16.6 mg/kg - ppm) from plastic cups from Hong Kong 16