Bijlage Informatiedocument Brabant Noordoost-oost 1
Inleiding: Vanaf 1 januari 2015 zal de huidige langdurige intramurale Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) niet langer meer onderdeel zijn van de AWBZ. Het is de bedoeling dat alle intramurale GGZ zorg voor cliënten vanaf 18 jaar gericht op overgeheveld wordt naar de Zorgverzekeringswet (Zvw) en dat het beschermd wonen waarbij de nadruk ligt op begeleiding (richting participatie) wordt ondergebracht bij de centrumgemeenten voor maatschappelijke opvang. Kerngedachte achter deze overheveling is, dat gemeenten beter dan Zorgverzekeraars/zorgkantoren in staat zijn vorm te geven aan participatie. In de Wmo2015 is het als een maatwerkvoorziening opgenomen naast de voorzieningen voor maatschappelijke opvang. Het is een extra wettelijke taak waar we als centrumgemeente uitvoering aan moeten geven. Met deze decentralisatie zijn we als (centrum)gemeente verantwoordelijk voor bijna (verblijf op basis van uitgezonderd) de gehele keten van woon- en zorgvoorzieningen voor de doelgroep maatschappelijke zorg, namelijk het crisisverblijf (de maatschappelijke en vrouwenopvang 1 ), het, het begeleid wonen en het begeleid zelfstandig wonen. Wie maken er gebruik van? GGZ-B en GGZ-C De populatie van de GGZ bestaat uit cliënten met een GGZ-B indicatie en cliënten met een GGZ-C indicatie. Een GGZ-B indicatie heeft betrekking op de Behandeling van de cliënt. GGZ-B richt zich op de psychiatrische problematiek en vindt plaats in een intramurale klinische setting. De C van de GGZ-C indicatie staat voor Chronisch. Een GGZ-C indicatie heeft betrekking op het wonen van de cliënt. Hier wordt de cliënt in staat gesteld een zo compleet mogelijk leven te leiden wat voldoet aan de basis behoeften van een mens. Een GGZ-C indicatie is hetzelfde als een indicatie voor. Cliënten met een GGZ-C indicatie zijn niet of niet allemaal uitbehandeld. Het betekent dat een in een klinische setting geen wezenlijke bijdrage oplevert in het herstel- of stabilisatieproces van de cliënt. Behandeling kan ambulant worden geboden. Deze ambulante wordt bekostigd door de ZvW. Doelgroepen en indicaties: Er zijn verschillende psychiatrische aandoeningen. Niet alle aandoeningen leiden tot een GGZ-B of een GZZ-C indicatie. Een GGZ-B of GGZ-C indicatie wordt afgegeven, wanneer de psychiatrische aandoening van de cliënt een dusdanige invloed dat 24 uurs zorg en ondersteuning noodzakelijk is. 1 De gemeente s Hertogenbosch is de centrumgemeente voor de vrouwenopvang in Noordoost Brabant. 2
De hulpvraag van de cliënt wordt gediagnostiseerd. Vervolgens wordt er een grondslag vastgesteld. In de huidige situatie wordt de grondslag vastgesteld door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Met een grondslag psychiatrie wordt een GGZ indicatie bepaald en afgegeven. GGZ: Autisme, Aandachtstoornissen, EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoeningen), Syndroom van Korsakov, Schizofrenie etc. Sectorvreemde indicaties: Er kan ook sprake zijn van een dubbele grondslag. Voor de indicatie weegt de eerste grondslag het zwaarst is bepalend voor welke sector de indicatie wordt afgegeven. Combinatie Verstandelijk Gehandicapten (VG) en GGZ: Autisme en Licht Verstandelijk Gehandicapten met gedragsproblemen Combinatie Lichamelijk Gehandicapten (LG) en GGZ: Niet Aangeboren Hersenletsel en/of GGZ Combinatie Verzorging & Verpleging V&V: psychogeriatrisch en gerontopsychiatrisch; psychiatrische patiënten met ouderdomsproblematiek en ouderen met een psychiatrische problematiek Het kan voorkomen dat voorzieningen in de VG, LG of V&V sector beter passen bij de hulpvraag van de cliënt met een GGZ-C indicatie. Wanneer een cliënt met een GGZ-C indicatie verblijft in voorziening anders dan een GGZ voorziening, is er sprake van een sectorvreemde indicatie. Vanaf 1-1-2015 zijn de gemeente ook verantwoordelijk voor de cliënten met GGZ-C indicatie die binnen de VG, LG of V&V sector zijn opgenomen. Zorgstromen GGZ-C Een GGZ-C indicatie wordt in het hulpverleningsproces niet als eerste indicatie afgegeven. Vanuit de cliënt en zijn/haar hulpvraag gezien gaat er minimaal een jaar Klinische Behandeling aan vooraf. Voorafgaand aan de toekenning van een GGZ-C indicatie is de cliënt en zijn/haar hulpvraag over het algemeen al enkele jaren in beeld. Crisis Ambulante 1 ste jaar klinische Voortgezette klinische Verdere klinische FACT Ambulante begeleiding FACT 3
Herstel of Stabilisatie is in beginsel een tijdelijke voorziening. Vanuit de Herstelvisie wordt er met de mogelijkheden en de beperkingen van de cliënt gewerkt aan een zo zelfstandig mogelijk leven. Wanneer de cliënt zich voldoende vaardigheden heeft eigen gemaakt, is zelfstandig wonen met ambulante begeleiding een volgende stap. De cliënt stroomt uit, waardoor er ruimte ontstaat voor de instroom vanuit de wachtlijst. Huidige situatie: FACT Ambulante begeleiding Een ernstige psychiatrische aandoening brengt soms met zich mee dat er perioden van terugval zijn. Cliënten die eenmaal zijn uitgestroomd kunnen soms zover terugvallen dat zij weer zijn aangewezen op het. Situatie vanaf 1-1-2015: Centrale Toegang FACT Ambulante begeleiding Wijkteams in de wijk Wanneer wijkteams een plek krijgen in het netwerk van deze cliënt, dan is er de verwachting dat minder snel sprake is van een terugval of dat deze vroegtijdig wordt gesignaleerd. Vroegtijdige signalering voorkomt een opname én vergroot de kans op herstel. Het FACT 2 heeft hier een voorliggende rol. In een aantal situaties kan er niet worden gewerkt vanuit de Herstelvisie. Cliënten ervaren een dusdanige ernstige beperking dat het voorkomen van terugval het hoogst haalbare resultaat kan zijn. richt zich op stabilisatie. Voor cliënten met ernstige beperkingen door het Syndroom van Korsakov zijn voornamelijk aangewezen op gericht op stabilisatie. Deze groep cliënten zijn de aanleiding voor de motie Keijzer en Bergkamp, waarin gevraagd om cliënten met een GGZ-C indicatie die vanwege ernstige psychiatrische problematieken waar stabilisatie aan de orde is. Cliënten die voor de kwaliteit van hun leven afhankelijk zijn van intensieve ondersteuning en accommodatie onder verantwoordelijkheid van de Wet langdurige zorg. Het Nederlandse Zorginstituut (NZi) zal hiervoor criteria opstellen. Dat kan als gevolg hebben dat een aantal cliënten GGZ-C 2 FACT: functie assertive community treatment 4
waarvoor de regio Brabant Noordoost-oost contracten met aanbieders heeft afgesloten worden overgeheveld naar de Wlz. Wie betaalt wat? Een voorbeeld uit de periode voor 1-1-2015: Cliënt; 20 jaar, Persoonlijkheidsproblematiek, lage GAF-score 3 en een slecht sociaal netwerk, Ernstige problematiek maar met potentie om op termijn weer zelfstandig te wonen met begeleiding, Doorloopt 3 ½ jaar klinische, stroomt door naar, daarna naar Ambulante Begeleiding. 1 ste jaar (ZvW) (AWBZ GGZ-B) (AWBZ GGZ-B) ½ jaar (AWBZ GGZ-B) 2 jaar (AWBZ GGZ-C) Zelfstandig wonen met Ambulante Begeleiding (AWBZ ) Hetzelfde voorbeeld vanaf 1-1-2015: W 1 ste jaar (ZvW) ½ jaar (Wlz GGZ-B) 2 jaar (Wmo ) Zelfstandig wonen met Ambulante Begeleiding (Wmo) Wanneer in dit voorbeeld de cliënt in 2015 de leeftijd van 17 jaar heeft: (Wmo Jeugdzorg) (ZvW DBC) ½ jaar 2 jaar (Wmo ) Zelfstandig wonen met Ambulante Begeleiding (Wmo) 3 GAF: Global Assessment of Functioning, diagnostiek op psychisch, beroepsmatig en sociaal functioneren van een persoon 5
De positie van in Brabant Noordoost-oost: is een intensieve vorm van wonen in de samenleving. Het wonen in een voorziening in de wijk is ook wonen met de mogelijkheid om mee te doen in de samenleving ondanks de zware hulpvraag van deze cliënten. Complex, zwaar Regionaal Maatschappelijke Opvang 1 ste jaar GGZ-B (Wlz/Zvw) (Wmo BW) Bovenwijks FACT (Zvw) Begeleiding Lokale Zorgnetwerk Basis GGZ Wijk Wijkteams & Wijkvoorzieningen, Mantelzorgers, Vrijwilligers Huisarts / POH Schema: Samenwerken in breder perspectief Eenvoudig, licht Instroom cliënten : Cliënten die voor een bepaalde tijd aangewezen zijn op zijn over het algemeen al een aantal jaren in beeld bij de GGZ. Instroom GGZ-C: Uitstroom GGZ-B Uitstroom Forensische Psychiatrie Terugval GGZ cliënten die zelfstandig wonen met ambulante begeleiding Via Bemoeizorg de zorgmijders met gediagnostiseerde GGZ problematiek is landelijk toegankelijk. De centrumgemeenten Maatschappelijke Opvang OGGZ Ambulante Verslavingszorg & gaan hier gezamenlijke afspraken over maken. Deze afspraken worden vastgelegd in een Handreiking Landelijke Toegang. De Centrale Toegang : De cliënt meldt zich bij het lokale Wmo loket in de gemeente waar hij/zij in de GBA is ingeschreven. Daar kan de vraag voor worden gesteld. Voordat deze vraag wordt doorgezet naar de Centrale Toegang (bij de gemeente Oss) wordt eerst onderzocht of de hulpvraag in de eigen woonsituatie kan worden beantwoord. De Wmo2015 voorziet in ruimere mogelijkheden om een passend antwoord op de hulpvraag van de cliënt te geven. Voorliggende voorzieningen kunnen in de goede samenhang zelfs voor betere ondersteuning zorgen ten opzichte van een plaatsing binnen. Verschillende dwarsverbanden tussen 0 de, 1 ste en 2 de lijns diensten zullen er op termijn voor zorgen dat er minder gebruik van gemaakt hoeft te worden. 6
Wanneer het lokale arrangement in de praktijk onvoldoende antwoord geeft op de hulpvraag van de cliënt, dan heeft de Wmo consulent de mogelijkheid om een aanvraag voor te richten aan de Centrale Toegang. 7