MEMO Aan Van Kopie Dossier Project Betreft : Woningstichting Barneveld : Wolter Tijssen : Wouter Woortman : B4699-03-004 : Watertoets : Voorontwerp waterhuishouding Ons kenmerk : WA-LW20090339 Datum : 16 september 2009 Status : Definitief Voorontwerp infiltratievoorzieningen en RWA- leidingen Herontwikkelingslocaties Barneveld In Barneveld West gaat de woningstichting vier locaties herontwikkelen. Het betreft de Lorsweg/Vondelstraat, de Lorsweg/Catstraat, Boutenstraat/Rumah Maluku en het Harmonieterrein aan de Plantagelaan en Narcissenstraat. De huidige bebouwing wordt verwijderd en daarvoor in de plaats komen appartementencomplexen en woningen. Om water een goede plaats te kunnen geven in de plannen, wordt een watertoetsprocedure doorlopen. In overleg tussen de woningstichting, gemeente en het waterschap wordt gezamenlijk gezocht naar de beste oplossingen voor de omgang met water op de toekomstige locaties. Uitgangspunten vanuit het watersysteem De verwachting is dat op de locaties hoge grondwaterstanden kunnen voorkomen. Bij nieuwbouwprojecten heeft de gemeente als uitgangspunt dat drainage wordt aangelegd onder de woningen om mogelijke grondwateroverlast te voorkomen. Hemelwater en afvalwater dienen gescheiden aangeleverd te worden. De voorkeur gaat hierbij uit naar volledig bovengrondse afvoer van hemelwater afkomstig van dakoppervlakken naar een bergingsvoorziening, waar het kan infiltreren in de bodem of vertraagd tot afvoer komt. Verder worden voor het voorontwerp de volgende algemene uitgangspunten gehanteerd: - Het vloerpeil van de toekomstige bebouwing ligt 30 cm boven het wegpeil; - Vloerpeilen en maaiveldhoogten op de locaties dienen door de woningstichting en aannemer uitgewerkt worden in meters +NAP; - De gronddekking voor de aanleg van een riool in openbaar terrein bedraagt 1,20m; - De diepteligging van drains onder toekomstige bebouwing bedraagt bij voorkeur 1,00 m onder maaiveldniveau; - Huisaansluitingen van toekomstige bebouwing op het bestaand gemengd riool maken geen onderdeel uit van dit voorontwerp. Waterhuishoudingsplan Voor iedere locatie is een principekeuze gemaakt voor de omgang met hemelwater. Deze principekeuzes zijn hieronder beschreven. Op de tekening is het waterhuishoudingplan per locatie in detail uitgewerkt. Locatie1: Lorsweg/Vondelstraat Op deze locatie wordt onder de woonblokken en het appartementencomplex drainage aangelegd om grondwateroverlast te voorkomen. Tussen de woningen en het appartementencomplex zijn groenvoorzieningen gepland. Ten behoeve van de hemelwaterberging worden in deze groenvoorzieningen wadi s aangelegd. De wadi s worden voorzien van een slokop (trottoirkolk) die dient als overstort op het hemelwaterriool als de bergingscapaciteit van de wadi volledig benut is. Onder de wadi s worden grindkoffers met drainageleidingen aangelegd.
Bij lage grondwaterstanden infiltreert het deels in de bodem en zal deels vertraagd tot afvoer komen. Bij hoge grondwaterstanden wordt het hemelwater en het overtollige grondwater via de drain afgevoerd op het hemelwaterriool. Bij extreme buien (>40mm neerslag) dient het hemelwaterriool als rechtstreekse afvoer richting het oppervlaktewater als de berging van de wadi s niet toereikend genoeg is. Het hemelwaterriool wordt nieuw aangelegd in de parkeerplaatsen langs de Lorsweg en sluit aan op de ontwikkelingslocatie Lorsweg/Catsstraat. Uiteindelijk loost het hemelwaterriool via een lozingspunt op de Kleine Barneveldse beek ten noorden van de locatie. De volgende uitgangspunten zijn voor het ontwerp van de wadi s gehanteerd: - Uitgangspunt is een minimale terreinhoogte van +NAP 9,13 (op basis van aangeleverde gegevens). Mochten andere terreinhoogtes worden gehanteerd dan dienen de ontwerphoogten van het waterhuishoudkundig systeem hierop aangepast te worden. - Hemelwater vanaf daken en maaiveldverharding wordt afgevoerd naar de wadi s. - Parkeerplaatsen voeren af via de kolken in de Lorsweg en Vondelstraat op het gemengde stelsel. - De wadi s hebben een diepte van 0,40 m, een variabele bodembreedte volgens bijgevoegde tekening en een talud van 1:3. Het bodempeil ligt op één niveau; - Op de koppen (zie bijgevoegde tekening) van de wadi wordt het maaiveld 5cm verlaagd (uitgaande van een maaiveldniveau van NAP +9,13), zodat bij overloop van de wadi`s allereerst afstroming plaatsvindt richting de Lorsweg en Vondelstraat; - Er mag een maximale peilstijging in de wadi optreden tot 0,10 m beneden maaiveld; - De overstort van de wadi`s op de slokop ligt op 0,10 m mv; - Het totaal verhard oppervlak dat afwatert naar de westelijk gelegen wadi is 1764 m 2 ; - Het totaal verhard oppervlak dat afwatert naar de oostelijk gelegen wadi is 1917m 2 ; - De wadi s zijn voorzien van een grindkoffer met een drainageleiding; - De slokop wordt voorzien van een overstortdrempel met een drempelhoogte op bovenkant drain Ø250mm. De volgende uitgangspunten zijn voor het ontwerp van de hemelwaterriool en drainage gehanteerd: - De buisdiameter van de drainageleidingen in de wadi`s bedragen Ø250 mm; - De buisdiameter van de drainageleidingen onder bebouwing bedraagt Ø100mm; - Drainageleidingen onder bebouwing zijn onderling zoveel mogelijk met elkaar verbonden en liggen bij voorkeur op een diepte van 1 m mv. - Vrije lozing van het hemelwaterriool op Kleine Barneveldse beek. Waterpeil van de Kleine Barneveldse beek is NAP +7,50 m met een maximale peilstijging van ca. 20 cm. - Het hemelwaterriool wordt ontworpen op een neerslagbui met een herhalingstijd van 1x per 100 jaar volgens de neerslagintensiteitskromme van Buishand en Velds. Dimensionering wadi`s In de westelijk gelegen wadi kan 75 m 3 hemelwater worden geborgen. Dit komt overeenkomt met 43 mm t.o.v. het verhard oppervlak. In de oostelijk gelegen wadi kan tevens 75 m 3 water worden geborgen. Dit komt overeenkomt met 39 mm waterberging t.o.v. het verhard oppervlak. De ligging, hoogten en vorm van de wadi s en leidingen zijn weergegeven op de bijgevoegde tekening. Straat verhard dakoppervlak (m 2 ) inhoud wadi (m 3 ) berging tov verhard oppervlak (mm) Lorsweg/vondelstraat wadi1 1764 75 43 wadi2 1917 75 39-2 -
Dimensionering hemelwaterriool Door de aanwezigheid van een bergingsvoorziening (wadi) wordt het hemelwaterriool belast op een minder hoger neerslagintensiteit. Immers de hoogste intensiteit van de ontwerpbuis wordt aan het begin van de bui bereikt en wordt in dit geval opgevangen door de wadi. Volgens de kromme van Buishand en Velds is de wadi na 2 uur gevuld omdat de neerslag over deze tijdsperiode dan 45,3mm bedraagt. Na 2 uur moet het hemelwaterriool dus rechtstreeks gaan afvoeren richting de Kleine Barneveldse beek. De benodigde maatgevende afvoer bedraagt dan nog maximaal 62,9 l/s per hectare. Ten opzichte van het totale dakoppervlak 3681m2 moet het hemelwaterriool ontworpen worden op een afvoer van 25 l/s. Een hemelwaterriool met buisdiameters pvc Ø 250mm en een afschot van 1:1000 heeft hiervoor voldoende afvoercapaciteit. De kostenraming is opgesteld op basis van kostenkentallen uit de Leidraad Riolering Module D en daarom indicatief. Daarbij is uitgegaan van de volgende dimensies, hoeveelheden en afmetingen: Lengte van het hemelwaterriool: 175 m Hemelwaterriool wordt gelegd in de nieuw aan te leggen parkeervakken langs de Lorsweg. De Lorsweg hoeft dus niet opgebroken te worden om de riolering aan te leggen. Met uitzondering van de oversteek naar de locatie Lorsweg/Catsstraat (ca. 15 m). Opbreken verharding in openbare ruimte: 15m, geschatte kosten 750,- ( 350,- voor afvoer gesloten verharding en 400,- voor aanleg open verharding) Kosten voor aanleg van verharding in parkeerplaats langs Lorsweg valt niet onder de kosten ten gevolge van het watersysteem. Materiaal en aanleg leidingen hwa m 160 175 28.000 Materiaal en aanlegkosten putten hwa st 1730 5 8650 Op te breken/aanleg verharding 750 Materiaal en aanleg wadi (incl. grindkoffer en m2 5,55 3700 20.535 drain) Materiaalkosten drains onder bebouwing m 8,10 350 2.835 Aanlegkosten drains (sleuf 0,3x0,8m) m3 11,1 90 1.000 Totaal: 61.770-3 -
Locatie2: Lorsweg/Catstraat Ook op deze locatie wordt onder het appartementencomplex drainage aangelegd om grondwateroverlast te voorkomen. Het hemelwater wordt ingezameld door het hemelwaterriool dat het water uiteindelijk loost via een lozingpunt op de ten noorden gelegen kleine Barneveldsebeek. Figuur 1: Kleine Barneveldse beek, met op de achtergrond de locatie Lorsweg/Catstraat. De volgende uitgangspunten worden voor het ontwerp van de hemelwaterleidingen gehanteerd: Hemelwater vanaf maaiveldverharding wordt niet afgevoerd via het hemelwaterriool maar stroomt rechtstreeks af in zuidelijke richting via een molgoot richting het bestaand gemengd stelsel in de Lorsweg; Het totaal verhard oppervlak dat afvoert via het hemelwaterriool bedraagt 1226 m 2 ; De buisdiameter van de drainageleidingen onder bebouwing bedraagt Ø100mm en zijn onderling zoveel mogelijk met elkaar verbonden en liggen bij voorkeur op een diepte van 1 m mv; Vrije lozing van het hemelwaterriool op Kleine Barneveldse beek. Waterpeil van de Kleine Barneveldse beek is NAP +7,50 m met een maximale peilstijging van ca. 20 cm. Het hemelwaterriool wordt ontworpen op een neerslagbui met een herhalingstijd van 1x per 100 jaar volgens de neerslagintensiteitskromme van Buishand en Velds. Dimensionering hemelwaterriool De hemelwaterleiding wordt belast met dezelfde bui als voor de locatie Lorsweg/Vondelstraat. De hoge neerslagintensiteit in de eerste 2 uur van deze bui, wordt in dit geval echter niet geborgen in een wadi, maar direct afgevoerd via het regenwaterriool. Door het ontbreken van een bergingsvoorziening wordt het hemelwaterriool belast met een hogere neerslagintensiteit dan bij ontwikkelingslocatie Lorsweg/Vondelstraat. Gerekend is met een neerslag van 34,6mm in 30 minuten. Dit is een korte hevige neerslag met hoge regenintensiteit. De benodigde maatgevende afvoer bedraagt volgens de neerslagintensiteitskromme van Buishand en Velds dan 192 l/s/ha. Ten opzichte van het afvoerende oppervlak van 1235m 2 komt dit overeen met 20 l/s. Samen met de afvoer vanuit locatie Lorsweg/Vondelstraat bedraagt het af te voeren debiet tot aan de Kleine Barneveldse beek nu 45 l/s. Een hemelwaterriool met buisdiameters pvc Ø315mm en een afschot van 1:1000 heeft hiervoor voldoende afvoercapaciteit. De kostenraming is opgesteld op basis van kostenkentallen uit de Leidraad Riolering Module D en daarom indicatief. Daarbij is uitgegaan van de volgende dimensies, hoeveelheden en afmetingen: Lengte van het hemelwaterriool: 145m Opbreken en aanleg verharding in openbare ruimte: 77m, geschatte kosten 2000,- (open verharding) Kosten voor aanleg van verharding in parkeerplaats langs Jocab Catsstraat valt niet onder de kosten ten gevolge van het watersysteem - 4 -
Materiaal en aanleg leidingen hwa m 180 145 26.100 Materiaal en aanlegkosten putten hwa st 2000 4 8.000 Op te breken/aanleg verharding 2.000 Materiaalkosten drains onder bebouwing m 8,10 117 950 Aanlegkosten drains (sleuf 0,3x0,8m) m3 11,10 29,25 325 Uitstroomvoorziening (geschat) st 2.000 Totaal: 39.375 Locatie 3: Boutenstraat/Rumah Maluku Onder het appartementencomplex wordt drainage aangelegd om grondwateroverlast te voorkomen. In het definitieve ontwerp zal de huidige Boutenstraat verdwijnen en alleen als halfverharding worden uitgevoerd. Het regenwater vanaf de kerk, het nieuwe complex, inclusief terreinverharding, zal worden afgevoerd naar een wadi. Aan de overzijde van de Boutenstraat en achterzijde van de kerk is een groenvoorziening aanwezig. Ten behoeve van de hemelwaterberging worden in deze groenvoorziening (rand van trapveldje) een wadi aangelegd. De wadi wordt voorzien van een slokop en spuwer (trottoirkolk) die dienen als overstort op de bergingsvijver in het Roemer Visscherpark als de bergingscapaciteit van de wadi volledig benut is. Onder de wadi wordt een grindkoffer met drainagebuis aangelegd. Bij lage grondwaterstanden komt op deze manier het hemelwater vertraagd tot afvoer en infiltreert in de bodem. Bij hoge grondwaterstanden wordt het hemelwater en het overtollige grondwater via de drain afgevoerd op het hemelwaterriool. Bij een zware bui met veel millimeters neerslag dient het hemelwaterriool als rechtstreekse afvoer richting het oppervlaktewater als de berging van de wadi s niet toereikend genoeg is. Door de gemeente is een ontwerpschets gemaakt (mail Harry Post 8 juni 2009) waarop de uitgangspunten voor de omgang met hemelwater zijn aangegeven. Deze schets is uitgewerkt tot definitief voorontwerp. De volgende uitgangspunten worden voor het ontwerp van de wadi gehanteerd: Hemelwater vanaf daken en maaiveldverharding wordt afgevoerd naar de wadi. De wadi heeft een diepte van ca. 0,4 m, een bodembreedte van 1,5 m en een talud van 1:3 en 1:6 aan de zijde van het trapveld; De afmetingen van de wadi worden afgestemd op een maximale berging van 50 mm en minimale berging van 9mm. Mogelijk kan de wadi minder dan 0,3 m diep worden. Een ondiepe wadi heeft de voorkeur. Door het flauwe talud, gaat de wadi onderdeel uitmaken van het trapveld en vormt geen belemmering voor het spelen. Er mag een maximale peilstijging optreden tot 0,10 m beneden maaiveld; De B.O.B. van de slokop van de wadi ligt op 0,10 m-mv; Het totaal verhard oppervlak dat afwatert naar de wadi is 2500 m 2 ; De wadi is voorzien van een grindkoffer met een drainageleiding die afvoert op de vijver in het Roemer Visscherpark; Uitgangspunt is een maaiveldhoogte ter plaatse van de wadi en bebouwing van NAP +9,13m. (op basis van aangeleverde gegevens). Bij afwijking van deze hoogte dient ook het waterhuishoudkundig ontwerp hierop aangepast te worden. - 5 -
Figuur 2: Bergingsvijver in het Roemer Visscherpark met op de achtergrond de locatie aan de Boutenstraat De volgende uitgangspunten worden voor het ontwerp van de drainageleidingen gehanteerd: De gronddekking is minimaal 1,2 m; De buisdiameter van de drainageleidingen in de wadi`s bedragen Ø250 mm; De buisdiameter van de drainageleidingen onder bebouwing bedraagt Ø100mm; Drainageleidingen onder bebouwing onderling zijn zoveel mogelijk met elkaar verbonden en liggen bij voorkeur op een diepte van 1 m mv. Dimensionering wadi De beperkte beschikbare ruimte in de groenvoorziening in combinatie met het gekozen profiel zorgen voor een relatief kleine berging (30 m 3 ) in de wadi. Het afvoerend verhard oppervlak bedraagt ca. 2500 m 2 en hierdoor heeft de wadi een berging van ongeveer 12 mm. De aanvoerleidingen naar de wadi zijn berekend op een afvoercapaciteit 120 l/s/ha conform bui08 uit de Leidraad riolering. Het gedeelte vanaf kerk (500 m 2 ) heeft een maatgevende afvoer van 6,0 l/s en een aanvoerleiding met buisdiameter pvc Ø150 mm voldoet in deze situatie. Voor het overige deel tot aan de wadi (maatgevende afvoer 30 l/s) voldoet een leiding met buisdiameter pvc Ø250 mm. Door de aanwezigheid van een bergingsvoorziening (wadi) wordt het hemelwaterriool belast op een minder hoge neerslagintensiteit. Immers de hoogste intensiteit van de ontwerpbuis wordt aan het begin van de bui bereikt en wordt opgevangen door de wadi. In dit geval is de berging in de wadi relatief klein waardoor neerslagbuien met grote intensiteiten maar gedurende een zeer korte periode kunnen worden opgevangen. In overeenstemming met de Leidraad Riolering wordt de leiding ontworpen op een maximale afvoercapaciteit van 120 l/s per hectare. Een leiding met buisdiameter pvc Ø 250mm voldoet in dit geval. Het peil van de overstortrand in de spuwer ligt op 8,33 m +NAP. Dit betekent dat bij lage grondwaterstanden onder 8,33 m +NAP de drain in de wadi zorgt voor infiltratie van hemelwater in de bodem. Bij hogere grondwaterstanden boven 8,33 m +NAP zorgt de drain voor de drainage van grondwater en de afvoer van hemelwater richting de bergingsvijver in de Roemer Visscherpark. Dit betekent dat de drooglegging vanaf het maaiveld 80 cm bedraagt. De kostenraming is opgesteld op basis van kostenkentallen uit de Leidraad Riolering Module D en zijn daarom indicatief. - 6 -
Materiaal en aanleg leidingen hwa m 150 120 18.000 Materiaal en aanleg wadi (incl. grindkoffer en m2 5,40 2500 13.500 drain) Materiaalkosten drains onder bebouwing m 8,10 100 810 Aanlegkosten drains (sleuf 0,3x0,8m) m3 11,1 25 280 Totaal: 32.590 Locatie 4: Harmonieterrein. Het hemelwater wordt verzameld in een hemelwaterriool dat afvoert via het bestaande hemelwaterriool in de Narcissenstraat naar de bergingsvijvers ten westen van de locatie. Op het Harmonieterrein zelf wordt geen water geborgen. Onder de woonblokken wordt drainage aangelegd en vervolgens aangesloten op het hemelwaterriool. De volgende uitgangspunten voor het ontwerp van de leidingen worden gehanteerd: Het totaal verhard oppervlak dat wordt afgevoerd via hemelwaterriool bedraagt 1548 m 2 ; Hemelwater en lekwater uit parkeergarage en toegangsoprit worden opgevangen in een lijngoot en vervolgens via een pomp in het bestaand gemengd stelsel verpompt. De minimale buisdiameter bedraagt Ø250mm; Het verhang van de leidingen is 1:500 voor de eerste 150 m en daarna 1:750; De aansluiting op het hemelwaterriool in de Narcissenstraat is door de gemeente geschat op NAP +8,11 m. Aanbeveling om dit nader in te meten. De buisdiameter van de drainageleidingen onder bebouwing bedraagt Ø100mm; Drainageleidingen onder bebouwing onderling zijn zoveel mogelijk met elkaar verbonden en liggen bij voorkeur op een diepte van 1 m mv. De kostenraming is opgesteld op basis van kostenkengetallen uit de Leidraad Riolering Module D en daarom indicatief. Daarbij is uitgegaan van de volgende dimensies, hoeveelheden en afmetingen: - Lengte van het hemelwaterriool Ø250: 230m - Kosten voor aanleg van verharding in parkeerplaats langs Narcissenstraat valt niet onder de kosten ten gevolge van het watersysteem Materiaal en aanleg leidingen 250mm hwa m 160 230 36.800 Materiaal en aanlegkosten putten hwa st 1730 7 12.110 Materiaalkosten kolken hwa st 200 4 800 Materiaalkosten drains onder bebouwing m 8,10 32 260 Aanlegkosten drains (sleuf 0,5x0,5m) m3 11,10 8 90 Aansluiting op bestaande put (geschat) st 2.000 Totaal: 52.060-7 -