Jongeren op Gezond Gewicht. Plan van aanpak IJsselstein



Vergelijkbare documenten
FACTSHEET JOGG JULI 2012

JOGG HELLEVOETSLUIS

HOUTEN JOGG GEMEENTE t/m 2017 X* K JOGG. Houten. w \ Jongeren Op Gezond Gewicht

ADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering.

Jongeren Op Gezond Gewicht Roermond

JONGEREN OP GEZOND GEWICHT

ambitieakkoord stichting jongeren op gezond gewicht

Voorbeeldadvies Cijfers

Onderstaand bericht is bedoeld voor de fractievoorzitters van de politieke partijen in uw gemeente. Wilt u dit bericht aan hen doorsturen?

3 Op 50% van de kinderopvangen en basisscholen wordt tijdens de pauze alleen water gedronken.

In deze memo wordt u geïnformeerd over JOGG Meppel. Er wordt een terugblik op het afgelopen jaar gegeven en doelen voor het komend jaar genoemd.

oinleiding 1 c oovergewicht en ernstig overgewicht (obesitas) in Nederlandd

Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG): ondertekening samenwerkingsovereenkomst en voortgang

Integrale aanpak kinderen met overgewicht in Enschede en Almelo

JOGG-aanpak in Hellevoetsluis

TOELICHTING op het Besluitformulier - Voorstel met registratienummer 2013/44019.

Raadsvoorstel (gewijzigd)

RESULTATEN ZWOLLE GEZONDE STAD

Doelstellingen 31 maart 2016

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wolbert (PvdA) over kinderen van allochtone afkomst die overgewicht hebben (2014Z07817).

Onderwerp: Verlengen nota Lokaal gezondheidsbeleid Wijk bij Duurstede

Rotterdam Lekker Fit! Trendanalyse overgewicht onder Rotterdamse kinderen

RAADSINFORMATIE inzake stand van zaken Doe ff Gezond 2015

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Doelstellingen JOGG- Zevenaar & 0-meting

B&W Vergadering. Voorgesteld besluit 1. Het college heeft besloten de samenwerkingsovereenkomst met JOGG Nederland voor 3 jaar te continueren.

Nota Lokaal Gezondheidsbeleid

Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB

Lokaal gezondheidsbeleid Workshop 18 februari 2016

RESULTATEN 2 JAAR JOGG

PROGRAMMABEGROTING

Uitvoeringsprogramma Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk

PROGRAMMABEGROTING

Nulmeting Zwolle Gezonde Stad Ingrid van Aart, Silvia de Roos en Tommy Visscher 13 september 2012, CIAO bijeenkomst

Verslag regionale werkconferenties kiezen voor gezond leven

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Op de fiets naar school

Onderwerp: Nota lokaal gezondheidsbeleid: Gezondheid, welzijn en welbevinden.

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Bewegen in en om het onderwijs. Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen

Raadsvergadering, 29 januari Voorstel aan de Raad

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Uitvoeringsplan gezondheid Schagen samen gezond

Preventie via de gemeentepolis. Samenvatting rapport Preventie en de gemeentepolis van BS&F

Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin. Resultaten evaluatie JOGG December 2017

FACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF

EvK/AE. Interventies preventie van overgewicht Vlissingen Gezamenlijk advies van GGD Zeeland en SportZeeland

GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren

Bouwstenen nota volksgezondheid Renate Martens en Ivanka van der Veeken. Gemeente Drimmelen GGD West-Brabant:

FACTSHEET VOORLOPIGE RESULTATEN LEFF

CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle

Wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport Wethouder van Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organisatie

Gezonde School. Conferentie MBO Vitaal voor leren en werken 7 april Anneke Meijer

Lekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd

*Z0300EA3652* Beslispunten Uw raad wordt geadviseerd de beleidsnotitie sport de gezonde beweging vast te stellen.

Een voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

Nota gezondheidsbeleid Eemnes Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten

Deelconvenant consument en vrije tijd

De lokale verbinding JOGG en GIDS

Call Gebiedsgerichte gezondheidsaanpakken fase 1 voor Programma Gezonde Toekomst Dichterbij

Resultaten Jongerenonderzoek

Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer : Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009

Weert in Beweging Samen op weg naar.. Meest actieve en gezonde stad van Nederland!

Projectplan Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) Venlo Steller Bart Verheijden (MO) Datum: februari 2014 VERSIE 1.0. Inhoudsopgave.

BIJLAGEN: BELEIDSADVIES GEZONDE

VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT

Workshop. PPS in de sportsector een win-win?

Commissienotitie. Onderwerp Alcohol 16 min geen goed begin. Status Informerend

Uitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid 2013 en 2014

Kernboodschappen Gezondheid Dinkelland & Tubbergen

Utrecht Gezond! Een succesvolle aanpak tussen gemeente en zorgverzekeraar

Opzet van de interventie 4-8 en 8-13 jaar Stappen Wanneer Wie Frequentie Duur

Actieplan Gezond leven in het groen

Inzet combinatiefunctionarissen. plan van aanpak schooljaar

Organisatiestructuur jeugdbeleid: De jeugd en haar toekomst

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R

Gezonde groei en ontwikkeling voor ieder kind in Nederland

PLAN VAN AANPAK JOGG HOOGEVEEN JONGEREN VAN 0 TOT 19 JAAR

Nota van B&W. Onderwerp Haarlemmermeer kiest voor de JOGG-aanpak. Portefeuillehouders J.C.W. Nederstigt / drs. M.J. Bezuijen

De Gezonde Generatie. Project: Rookvrije generatie Fryslân Start november 2018

Stimuleringsprogramma lokale aanpak gezondheidsachterstanden

Verbreding Zwolle Gezonde Stad vanaf 2014

Lokale paragraaf gezondheidsnota

Programma Lekker Fit! ( ), resultaten en effecten

Concept uitvoeringsplan lokaal gezondheids beleid 2013 tot Gemeente Raalte

Commissienotitie Reg. nr : Comm. : MZ Datum :

Griffienieuws. nr.22. Datum 5 juni Besluitenlijsten en verslagen Bijgaand de besluitenlijst van week 23 alsmede de publicatielijst van week 22.

Convenant Gezonde School Fryslân. Samenwerkingsverband ketenpartners

Gemeenschappelijke regeling Breedtesportproject GO-4 Sport

Uitvoeringsprogramma Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk

Kernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten

Gezond meedoen in Sittard-Geleen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014

Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Brabant. Aangenaam kennis te maken

Bijlage Menukaart Kinderen sportief op gewicht (KSG) 2014 B-Fit 2-4 Doelgroep 0-4 jarigen

Bijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg)

Aan de gemeenteraad van Nijmegen. Geachte leden van de raad,

Collegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN

Kernboodschappen Gezondheid Almelo

Transcriptie:

Jongeren op Gezond Gewicht Plan van aanpak IJsselstein Mei 2011 1

2

JOGG IJSSELSTEIN 2011 1. Inleiding 5 Hoe wordt overgewicht gemeten? 5 De ernst van overgewicht 5 Aandacht voor jeugd belangrijk 5 Overgewicht in cijfers 6 2. Overgewicht in IJsselstein 6 Beweging en vrijetijdsbesteding 6 3. IJsselsteinse aanpak van gezond gewicht/jogg 6 JOGG in IJsselstein 8 Pilot Jongeren Op Gezond Gewicht IJsselstein/Zenderpark 8 Opbouw van de aanpak 9 Aanpak, doelstellingen en resultaten 10 4. Invulling plan van aanpak 12 Inbreng en rol van de partners 14 Communicatie 14 Financiën 15 3

4

1. Inleiding De overheid stelt burgers in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de eigen gezondheid. Maar niet iedereen heeft voldoende grip om de juiste keuzes te maken voor een gezond leven. Met andere woorden: de normen en waarden rond alcoholgebruik, roken, gezonde voeding en bewegen variëren nogal. Vandaar dat de overheid het ook tot haar taak rekent aandacht te vragen voor een gezond leven. In de Lokale Nota Volksgezondheid wordt met name ingezet op gezond gewicht bij zowel jeugd als ouderen en op experimenteel gedrag bij de jeugd, inclusief verslavingsproblematiek. Met dit plan van aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht wordt met diverse partijen een integraal aanbod samengesteld waarmee uitvoering gegeven wordt aan gezond gewicht voor jeugd en jongeren in IJsselstein. Hoe wordt overgewicht gemeten? Gezond gewicht en (ernstig) overgewicht worden gemeten door de Body Mass Index (BMI)te berekenen. Deze index geeft de verhouding weer tussen het gewicht en de lichaamslengte. Bij een BMI hoger dan 25, is er sprake van overgewicht. Een BMI hoger dan 30 geeft ernstig overgewicht aan. Dit wordt obesitas genoemd. De ernst van overgewicht Overgewicht neemt in grote delen van de wereld snel toe. Overgewicht en vooral obesitas worden in verband gebracht met verschillende chronische aandoeningen zoals verschillende vormen van kanker, hart- en vaatziekten en ouderdomsdiabetes. Daarnaast kan overgewicht samengaan met lichamelijke beperkingen en psychosociale problemen, zoals depressie bij volwassenen of gepest worden bij kinderen. Overgewicht en obesitas hangen dan ook samen met hogere sterftekans en verminderde kwaliteit van leven. De levensverwachting voor een 20- jarige met obesitas is maar liefst 4,5 jaar korter dan voor een 20- jarige met een gezond gewicht. Naast de grote consequenties die (ernstig) overgewicht voor de persoon zelf heeft, zijn de maatschappelijke kosten van obesitas hoog: hoge ziektekosten, verminderde inzetbaarheid, verminderde kansen op de arbeidsmarkt. Obesitas zal, als de toename niet beheerst wordt een grote wissel trekken op de gezondheidszorg. Overgewicht terugdringen leidt voor de gemeente op termijn o.a. tot lagere kosten op het gebied van AWBZ en bijstand. Aandacht voor jeugd belangrijk Er zijn drie redenen waarom de jeugd speerpunt is in het voorkomen van (ernstig) overgewicht: 1. Overgewicht op kinderleeftijd is een goede voorspeller voor overgewicht, ziekte en sterfte op volwassen leeftijd. 2. Het op gewicht blijven voor mensen die zijn afgevallen, blijkt moeilijker te zijn dan het voorkómen van gewichtsstijging voor mensen met een gezond gewicht. 5

3. Het gedrag van kinderen is gemakkelijker te beïnvloeden dan dat van volwassenen, omdat bij de laatste groep bepaalde gewoontes al zijn ingesleten. Daarom willen we ons in IJsselstein ook op de jeugd en hun ouders richten bij het bevorderen van een gezonde leefstijl. Overgewicht in cijfers In de periode 1981-2009 is het percentage Nederlanders met overgewicht toegenomen van 30% naar 47%. In 2009 was 47% van de volwassen Nederlanders boven de twintig jaar te zwaar: 53% van de mannen en 42% van de vrouwen had overgewicht. Het percentage volwassenen met ernstig overgewicht steeg van 5 tot bijna 12%. Deze toenamen in overgewicht en ernstig overgewicht waren te zien bij alle leeftijdsgroepen en binnen alle opleidingsniveaus 1. Van de jeugd van 2 tot 21 jaar heeft 14% overgewicht en is 2% extreem te zwaar. Meisjes hebben vaker overgewicht dan jongens en hebben ook vaker ernstig overgewicht. Uit metingen in 2010 blijkt dat het percentage kinderen met overgewicht blijft toenemen 2. 2. Overgewicht in IJsselstein Ook onder de IJsselsteinse jeugd is (ernstig)overgewicht een probleem. 12% van de 5-6 jarigen is te zwaar, van de 9-11 jarigen heeft 16% last van matig of ernstig overgewicht en van de 13-14 jarigen is dat 14%. Deze aantallen zijn vergelijkbaar met het regionale gemiddelde 3. Landelijk 4 is 13% van de jongens en 15% van de meisjes in de leeftijd van 2-18 jaar te zwaar of extreem te zwaar. Beweging en vrijetijdsbesteding Sport en beweging vergroot het zelfvertrouwen van kinderen en verminderen de kans op chronische aandoeningen en overgewicht. Voor jongeren onder de 18 jaar wordt volgens de Nederlandse norm gezond bewegen dagelijks tenminste 60 minuten matig intensieve lichamelijke activiteit aanbevolen. De mate waarin kinderen tv kijken en computeren, heeft een ongunstige invloed op het ontwikkelen van overgewicht. De basisschoolleerlingen in IJsselstein voldoen iets vaker aan de beweegnorm, vergeleken met het regiogemiddelde 5. 17% is geen lid van een sportclub. Kinderen in IJsselstein besteden iets meer tijd aan tv kijken of computeren vergeleken met kinderen in de regio. 77% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs is lid van een sportvereniging. 88% voldoet aan de beweegnorm. Deze percentages zijn vergelijkbaar met de regio. Het beweegpatroon van de IJsselsteinse basisschooljeugd gaat nader onderzocht worden, om te zien of de interventies uit dit plan (op langere termijn) effect hebben. 1 Bron RIVM: Nationaal Kompas Volksgezondheid, maart 2011 2 Bron TNO: Groeistudie 2010 3 Bron GGD: GGD Atlas, maart 2011 4 Doordat de gegevens van de jeugd van IJsselstein gemeten zijn in drie verschillende leeftijdscategorieën en de landelijke cijfers verdeeld over alle leeftijden, zijn de percentages niet één op één met elkaar te vergelijken. 5 Bron GGD: Rapport Schoolkracht/GGD Atlas, maart 2010 6

Jaarlijks zullen enquêtes worden afgenomen in de groepen 3 en 7 van alle basisschool waarin ook de deelname aan sport staat verwoord. 3. IJsselsteinse aanpak van gezond gewicht/jogg In de nota Volksgezondheid 2008-2011 is preventie van overgewicht opgenomen als speerpunt in het gezondheidsbeleid. Nu blijkt dat IJsselstein geen positieve uitzondering is op het landelijke overgewichtsprobleem, moeten we, ondersteund door de landelijke campagnes, lokaal actie nemen in IJsselstein. Een bewezen effectieve interventie is Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG). JOGG is gebaseerd op het succesvolle Franse Epode (Ensemble nous Prévenons l'obesité Des Enfants), dat zo n tien jaar geleden in Frankrijk startte. De ministers van VWS en Jeugd en Gezin hebben in de nota Overgewicht van 2009 de landelijke vertaling van de EPODE aanpak in Frankrijk krachtig ondersteund als kansrijk initiatief op via publiek private samenwerking resultaten te boeken, omdat de Epode aanpak in Frankrijk zeer succesvol is gebleken. Succesfactoren van de Epode (en JOGG) aanpak zijn: 1. Lokale, wijkgerichte aanpak 2. Concrete interventies dicht bij de burger 3. Gecoördineerd op lokaal niveau voor een totaal aanpak JOGG is dus een integrale lokale aanpak van overgewicht, ontwikkeld met initiatieven die dicht bij de burgers in hun dagelijkse omgeving staan. Integraal, door gecoördineerde betrokkenheid van alle actoren binnen een gemeentebevolking (ouders, scholen, lokale politiek, gezondheidscentra, sportcentra, lokale bedrijven). Een beweging waarbij iedereen in een stad, dorp of wijk zich inzet om gezond eten en bewegen voor jongeren gemakkelijk en aantrekkelijk te maken. Het is een lokale en duurzame aanpak die ervoor zorgt dat voldoende bewegen en gezonder eten de norm wordt. Gebleken is dat in gemeenten met deze aanpak het percentage overgewicht is gedaald, terwijl in andere gemeenten het percentage is doorgestegen. De Epode-aanpak laat in rapportages op termijn een afname van overgewicht zien. Inmiddels heeft de methode navolging in België, Spanje, Engeland, Griekenland en Australië. Ook in Nederland is een aantal gemeenten gestart met deze aanpak binnen bepaalde wijken, zoals de vier grote steden maar ook een kleinere gemeente als Veghel. Ook de Europese Gemeenschap onderkent het belang van Epode. Met hulp van de EC is een onderzoeksprogramma gestart in samenwerking met universiteiten in Frankrijk, België, Nederland en Spanje. In Nederland zet het Convenant Gezond Gewicht onder leiding van Paul Rosenmöller zich in voor invoering van de Epode aanpak in Nederland. Dit vormt één van de vier hoofdlijnen (deelconvenanten) van het convenant. De JOGG-aanpak is gebaseerd op 5 pijlers: 1. Politiek-bestuurlijk draagvlak Gezond gewicht, als onderdeel van een gezonde leefstijl, heeft een belangrijke plaats in het collegeprogramma. Burgemeester en wethouders zijn enthousiast over de JOGG-aanpak. 2. Publiek-private samenwerking Lokale bedrijven zijn nauw betrokken bij de JOGG-aanpak, denken mee in het projectteam, leveren communicatiekracht en dragen financieel bij aan activiteiten. 7

3. Verbinding preventie en zorg Deze pijler is uniek voor de Nederlandse JOGG-aanpak. In een JOGG-gemeente signaleren (zorg)professionals overgewicht in een vroeg stadium. De zorg is goed op elkaar afgestemd en jongeren die zorg nodig hebben komen direct op de juiste plek terecht. 4. Sociale marketing 'Gezondheid verkopen als een mooie spijkerbroek'. Daar draait het om bij sociale marketing. Een JOGG-gemeente zet sociale marketing in om een gezonde leefstijl te stimuleren. 5. Wetenschappelijke begeleiding en evaluatie Een JOGG-gemeente gebruikt de meest effectieve interventies en meet het effect hiervan. Daarnaast wordt het proces gemeten en waar nodig bijgestuurd. Uiteraard wordt ook de BMI (body mass index) van de kinderen gemeten. JOGG in IJsselstein Belangrijk voor IJsselstein is dus ook het bieden van maatwerk; activiteiten en interventies op maat toepassen op wijkniveau, met betrokkenheid van de doelgroep en in onderlinge samenhang. Juist dit maatwerk zorgt voor borging en structurele inbedding in het reguliere werk van deelnemende partners. De interventies richten zich op jeugd van 0 tot 19 jaar en hun ouders. In de IJsselsteinse aanpak Gezond Gewicht zijn enkele succesfactoren van JOGG al aanwezig. Dit geldt voor politieke support; in het collegeprogramma is 'zorg voor kinderen' een speerpunt en de wethouder Zorg is nauw betrokken bij het onderwerp gezond gewicht. Ook voor het onderdeel 'wetenschap' door het nauwkeurig monitoren van de gezondheidstoestand van jongeren door de GGD en het gebruiken van zo veel mogelijk effectieve interventies. Sociale marketing en publiek-private samenwerking kunnen in IJsselstein sterk ingezet worden gezien de particuliere initiatieven van diverse (markt)partijen. De Lions club heeft de gemeente benaderd om een bijdrage aan de IJsselsteinse aanpak te leveren, in kennis, hulp bij het 8

zoeken van sponsors en het enthousiasmeren van het (IJsselsteinse) bedrijfsleven voor het project. Pilot Jongeren Op Gezond Gewicht IJsselstein/ Zenderpark Voorstel is het project te starten met een pilot in Zenderpark. Op die manier kan ervaring worden opgedaan met de JOGG aanpak op een overzichtelijke schaal. Zodra blijkt dat de organisatie staat en de activiteiten goed lopen, kan het opgeschaald worden naar andere IJsselsteinse wijken. In Zenderpark heeft huisartsenpraktijk De Meridiaan, in samenwerking met de jeugdarts van GGD Midden Nederland, een projectplan ingediend om, in samenwerking met de basisscholen, overgewicht bij kinderen niet verder te laten stijgen. Daarnaast worden IJsselstein breed interventies ingezet binnen sport kantines en andere wijkoverstijgende ontmoetingsplaatsen om gezond gewicht onder jongeren te bevorderen. Het percentage kinderen met overgewicht in de wijk Zenderpark is 14% en daarmee representatief voor IJsselstein. De beoogde looptijd is van 1 september 2011 tot 1 september 2013 waarbij verwacht wordt dat vanaf 2012 uitgebreid kan worden naar andere wijken. Opbouw van de aanpak Inhoudelijk vertrekpunt zijn de thema's voeding en bewegen. Dit wordt uitgebouwd tot een breed leefstijlprogramma op maat in de wijk. Rode draad in de aanpak is het positief benaderen en betrekken van jeugd en hun ouders, te bereiken via diverse intermediairs/ambassadeurs (wethouders, basisschooldirecteuren, huisartsen, fysiothearpeuten 1 e lijnszorg, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen etc) in de wijk. Instrumenten die worden ingezet zijn kennisoverdracht door voorlichting en promotiecampagnes, bijscholing en netwerkvorming voor intermediairs/ambassadeurs en het realiseren van activiteiten in de wijk op het gebied van voeding en bewegen. In tabel 1. staan de huidige interventies in IJsselstein. Tabel 1. Huidige Interventies Gezond Gewicht en bereik Interventie Aandacht voor voeding en bewegen op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen Aandacht voor voeding en bewegen op basisscholen Ondersteuning van basisscholen bij gezondheidsbeleid (door GGD MN) Lesmethode Lekker Fit! Europees schoolfruit Bereik Gebruikers kinderdagverblijven en peuterspeelzalen in IJsselstein Alle basisschooljeugd Aantal basisscholen Lekker Fit! Mogelijkheid deelname interventie GGD MN in pilot Zenderpark De volgende scholen doen mee aan Europees Schoolfruit: De Touwladder De Trekvogel De Brug/ Jan van Wijngaard (2 locaties) 9

Gruiten Andersoortige interventies Aandacht voor gezonde leefstijl bij welzijn en zorg Projectplan Behandeling Kinderen met Overgewicht: individuele begeleiding (Plan De Meridiaan) De Gezonde Schoolkantine Workshops en lessen eetproblemen door Indigo Diverse scholen Voeding Betrekken ouders Bewegingsonderwijs Welzijns- en JGZ-zorgorganisaties 3 a 4 groepen per jaar met ca 6 kinderen per groep Voortgezet onderwijs 3 docentenworkshops en 7 gastlessen 2e klas (4 Havo/Vwo en 3 Vmbo) Interne organisatie JOGG IJsselstein Kern van de JOGG aanpak is dat concrete interventies plaatsvinden op diverse terreinen en dat deze gecoördineerd worden tot een integrale aanpak voor een bepaalde wijk. Dat vraagt een goede organisatie. Aanpak, Doelstellingen en Resultaten Aanpak: De maatschappelijke en private partners zodanig betrekken en ondersteunen zodat we met de interventies alle kinderen en ouders bereiken. De interventies leveren als resultaat een structurele bijdrage op aan het stabiliseren van overgewicht bij kinderen en zijn ingebed bij de betreffende organisaties/instellingen die de projectgroep in IJsselstein ondersteunen. Er worden gezamenlijke doelstellingen bepaald die worden vastgelegd in een samenwerkingsconvenant. Alle interventies samen vormen een sluitende aanpak en sluiten indien noodzakelijk aan op interventies vanuit de 2e lijns zorg (AMW, Altrecht, GGZ/Indigo etc). In overleg met de partijen worden de methodes en de inhoud van de interventies bepaald zodat alle partijen de inhoud kunnen onderschrijven. Hoofddoelstellingen van het project: In 2015 zijn alle jongeren (welke categorie) uit IJsselstein met hun ouders minimaal 5 x per jaar actief gemotiveerd om te kiezen voor een leefstijl in balans (bewegen is leuk en gezond is lekker). In 2015 is het percentage overgewicht bij de IJsselsteinse jeugd (4 tot 12 jaar) gestabiliseerd t.o.v. 2010. We hopen zo een trendbreuk te bewerkstelligen voor het verder stijgen waardoor we beter presteren dan het landelijk gemiddelde. Hoe gaan we dat doen? De doelgroep 4 tot 12 jarigen wordt bereikt via scholen, via sportverenigingen en via hun directe omgeving. Ouders worden via hun directe omgeving en hun werk bereikt. 10

Wat Interventies en bereik Doelgroep Organisatie Aandacht voor voeding en bewegen na de geboorte Aandacht voor voeding en bewegen op peuterspeelzalen en kinderdag/ verblijven. Ondersteuning van basisscholen bij gezondheidsbeleid Aandacht voor gezonde voeding en beweging in voortgezet onderwijs Ondersteuning van sportverenigingen bij gezondheidsbeleid Alle 0-4 jarigen ontvangen in totaal 2 huisbezoeken en 13 consulten. Minimaal 2 keer per jaar wordt er een activiteit georganiseerd op de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven waar de koppeling wordt gelegd tussen gezonde voeding en bewegen. Gezien de leeftijd van de kinderen worden bij alle activiteiten de ouders betrokken. Gezonde voeding maakt onderdeel uit van het beleid. Zo is er op 13 kinderdagverblijven/ peuterspeelzalen een traktatiebeleid. Op alle basisscholen worden minimaal 5 activiteiten per jaar aangeboden die te maken hebben met gezonde voeding en/of beweging (Sportinstuif, Lekker Fit!, sportkennismakingslessen ) Voeding maakt onderdeel uit van het schoolbeleid. In dat beleid is onder andere een traktatiebeleid opgenomen. Op beide scholen worden minimaal 5 activiteiten per jaar aangeboden hebben die te maken hebben met gezonde voeding en/of bewegen (o.a. Gezonde Schoolkantine, nationale sportweek) Voor 2016 invoeren van de gezonde sportkantine bij 20% van de kantines. 0-4 jarigen Vitras/CMD 0-4 jarigen In 2013 hebben alle peuterspeelzale n en kinderdagverblij ven gezonde voedingbeleid (inclusief traktatie) ingevoerd. 4-12 jarigen In 2013 hebben alle basisscholen gezonde voeding (inclusief traktatiebeleid) ingevoerd. Peuterspeelzaalw erk GGD MN, basisscholen sportraad 12-18 jarigen GGD MN, Voortgezet onderwijs 6-18-jarigen Sportverenigingen en bedrijfsleven 11

Aandacht voor gezonde leefstijl op de werkvloer Aandacht voor gezonde leefstijl bij welzijnswerk Inzetten ambassadeur Aandacht voor infrastructuur Specifiek op allochtonen gericht beleid In de deelnemende bedrijven wordt minimaal 1 interventie per jaar ingezet om de werknemers (de ouders van de kinderen) te informeren over het project Door welzijnswerk worden minimaal 4 activiteiten per jaar aangeboden met aandacht voor gezonde voeding en beweging (koken 12+, zaalvoetbal, vakantieactiviteiten). Tijdens evenementen worden IJsselsteinse ambassadeurs voor de sport ingezet. Deze ambassadeurs wordt jaarlijks bekend gemaakt bij de Sport Awards. Veilige fietsroutes naar school Speelruimte Onderzoek naar aanpak Ouders van 0-18 jarigen bedrijfsleven 6-16 jarigen Pulse en IJvo 0-18 jarigen Topsporter oid 6-12 jarigen Gemeente Ouders van 0-18 jarigen Gemeente Pulse Vitras/CMD Monitoring en evaluatie De interventies moeten zo concreet mogelijk geformuleerd worden en de invoering wordt periodiek gemeten. De realisatie van deze doelen wordt gemonitord. Het eindresultaat (stabilisatie of daling van het aantal kinderen met overgewicht wordt via de GGD Midden Nederland gemeten. De GGD Midden Nederland voert jaarlijks een algemeen gezondheidsonderzoek uit onder alle jeugdigen en van alle jeugdigen wordt 1x per jaar het BMI gemeten en geregistreerd. 5. Invulling plan van aanpak Organisatie, taken en verantwoordelijkheden Draagvlak Benadrukken bereidwilligheid meerdere wethouders, naast gezondheid en welzijn ook Ruimtelijke Ordening (speeltuinen, fietspaden), Sport. In het nieuwe bestuursakkoord 2010-2014 staat het onderwerp overgewicht als een van de prioriteiten voor de komende jaren opgenomen. 12

Bestuurlijk verantwoordelijk (en coördinerend naar andere wethouders) is wethouder Van Beukering. Tijdens de clustervergaderingen (voorafgaand aan raadsvergaderingen) zal minimaal 2x per jaar verslag gedaan worden van de stand van zaken en ontwikkelingen in het project. Zowel binnen het bedrijfsleven als bij de maatschappelijke organisaties dient op bestuurlijk als op uitvoeringsniveau betrokkenheid te zijn. Het project mag niet enkel opgenomen staan in de beleidsplannen van verenigingen en instellingen maar moet aansluiten bij dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden. Organisatie lokale projecten Er wordt een stuurgroep gevormd waarin de belangrijkste actoren zitting hebben (Wethouder, vertegenwoordiger scholen, gezondheidsdiensten, bedrijfsleven, etc.). Bij de gemeente IJsselstein is de beleidsmedewerker Volksgezondheid regisseur en heeft als taak de diverse beleidsterreinen op elkaar af te stemmen, de politieke betrokkenheid vorm te geven en als aanjager te functioneren tussen de intersectorale samenwerking. Daarnaast treedt deze op als penvoerder voor het project en beheerder van de centrale financiën. De regisseur heeft ook de taak om als intermediair op te treden tussen organisaties waarbij de belangen voor de core business verder uiteen lopen. De doelstellingen uit het project staan centraal. De uitvoerend projectleider van het project wordt geleverd door de GGD Midden Nederland. De projectleider is integraal verantwoordelijk voor het realiseren van de doelstellingen van het project. De projectleider rapporteert aan wethouder Van Beukering. 13

Organisatieschema Inbreng en rol van de partners (financieel, organisatorisch, personeel) Private partners: De inbreng van betrokken private partners kan op drie verschillende terreinen liggen: financieel, organisatorisch (deelname stuurgroep) en/of het beschikbaar stellen van mensen bij concrete activiteiten/ communicatie. Vooral de organisatorische inbreng zal van grote waarde zijn voor het vernieuwende aspect van het project. De expertise en kennis van de private partners worden gebruikt om de doelgroep nog effectiever te kunnen bereiken, mede door de sociale marketing. 14

Gestreefd wordt naar commitment voor 5 jaar. Voor ondernemingen is deze periode lastig te overzien. Aan hen wordt commitment gevraagd van 2 jaar waarbij het de verwachting is dat zij zich daarna verder committeren. Gemeente: Eindverantwoordelijk voor het project. De wethouder is voorzitter van de stuurgroep en eindverantwoordelijk voor het project. GGD Midden Nederland: Als uitvoerder van het gemeentelijk gezondheidsbeleid de leverancier van de projectleider op uitvoeringsniveau. Alle te plegen interventies worden door de GGD MN gecoördineerd. Tevens levert en/of coördineert de GGD MN een aantal van de interventies. Ambassadeur: Vitras/CMD: Pulse: Onderwijs: Treed op als voorbeeldfunctie voor de jeugd in IJsselstein. Zal verschijnen bij belangrijke evenementen en interventies en geeft voorlichting over sportief gedrag. De ambassadeurs worden jaarlijks gekozen tijdens de sportawards. Inzet voor interventies gericht op 0-4 jarigen, afstemming naar Centrum voor Jeugd en Gezin, afstemming naar Digitaal Dossier JGZ, aanbod voor obesitas kinderen. Binnen het jeugd en jongerenwerk en opbouwwerk in buurt- en wijkcentra aandacht vestigen op overgewicht en obesitas. Tijdens de schoolse periode informatie verstrekken en activiteiten aanbieden zodat alle kinderen worden bereikt. Op de scholen dient de meting van BMI jaarlijks plaats te vinden (door de GGD). Sportverenigingen/sportservicepunt: Ondersteuning van sportverenigingen bij het aanbieden van activiteiten en verwerking van de uitgangspunten in de verenigings beleidsplannen. Zorgverzekering: Bedrijven: Ondersteuning van individuele trajecten van obesitas kinderen. (Financiële)Bijdrage leveren aan de preventieve activiteiten. Informatieverstrekking naar medewerkers; inhoudelijke bijdrage in de food-component, inzetten van deskundigheid bij zakelijke benadering en communicatie en PR; programma management en financiële bijdrage bij concrete activiteiten. Maatschappelijke organisaties; o.a. De Lions Club IJsselstein-Lopikerwaard. Kennis, tijd en hulp bij het enthousiasmeren van bedrijfsleven en vinden van sponsors. Werkgroepen Bovenstaande partners leveren deelnemers aan een werkgroep interventies en afstemming en werkgroep communicatie. Deze werkgroepen hebben een eigen verantwoordelijkheid en projectleider die verantwoording aflegt aan de projectcoördinator. 15

Stuurgroep: Uit bovenstaande partners wordt een stuurgroep samengesteld. In de stuurgroep worden de vorderingen van het project besproken en vindt eventuele bijsturing plaats in de interventies. Communicatie Communicatie en verstrekken van eenduidige informatie is van essentieel belang voor het welslagen van het project. Verstrekken van de juiste informatie op het goede moment dient plaats te vinden tussen de partners, in de projectgroep en naar de doelgroepen. Er wordt, gezamenlijk tussen gemeente, GGD MN en partner(s) een communicatieplan uitgewerkt voor het project als geheel en voor de afzonderlijke interventies in het project. Financiën Projectkosten De totale projectkosten zijn nog onbekend. De bijdrage van de gemeente IJsselstein is voor de periode 2011 en 2012 50.000,- voor o.m. activiteitenkosten. De kosten voor de projectleider van de GGD en de inzet van de functionarissen bij activiteiten en implementatie van de interventies worden gedekt uit de gemeentelijke bijdrage aan de GGD via het basispakket lokale accenten. Het activiteitenbudget is onbekend omdat nog niet alle activiteiten in beeld zijn en deze gezamenlijk met diverse partijen worden uitgedacht. Ook de bijdrage van de (private) samenwerkingspartners in de projectperiode zijn daarom nog onbekend. Verder zullen subsidiemogelijkheden onderzocht worden bij zorgverzekeraar, ZonMW, bedrijfsleven in de regio en Go4Kids. Het positief resultaat daarvan zal mede als activiteitenbudget worden ingezet en voor ontwikkeling van voorlichtingsmateriaal. Betrokkenheid van de maatschappelijke partners en ureninzet worden opgevangen binnen de eigen begrotingen en beschikbare uren waardoor geen extra kosten worden gemaakt. 16