Gemeente Rotterdam College van Burgemeester en Wethouders Adriaan Visser Wethouder Financiën, Haven, Organisatie, Binnenstad en Sport Bezoekadres: Stadhuis Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres: Postbus 70012 3000 KP Rotterdam AAN: de commissie ZOCS i.a.a. de commissie BWB Website: www.rotterdam.nl E-mail: dimbsd@rotterdam.nl Fax: 010-267 35 60 Inlichtingen: drs. A.H.M. Jongeneíen MPA Telefoon: (010) 267 31 12 Dienst: 16MO03636-16bb1987 Datum: 15 maart 2016 Betreft: Zwembad Hart van Zuid Geachte leden van de commissie, In het Algemeen Dagblad/Rotterdams Dagblad van afgelopen zaterdag (12 maart 2016) uit oud-topzwemmer Pieter van den Hoogenband kritische kanttekeningen bij het te bouwen 50- meterbad in Hart van Zuid. De belangrijkste kanttekeningen, zoals ook in het artikel beschreven, zijn: het bad komt niet overeen met de gemeentelijke ambities; het bad lijkt een sluitpost op de begroting te zijn geweest; het ontwerp komt niet voldoende tegemoet aan de wensen van de gebruikers; met het bad is Rotterdam kansloos voor de Jeugd Olympische Spelen; en er is verzuimd om 'aan de voorkant' informatie in te winnen bij erkende experts, Naar aanleiding van deze publicatie heb ik contact met de heer Van den Hoogenband gehad en op korte termijn heb ik met hem een afspraak om over zijn inhoudelijke commentaar verder te spreken. Daarnaast heb ik contact gehad met de voorzitter van de KNZB, Erik van Heijnīngen en de directeuren Jan Kossen en Joop Aiberda. Op basis van deze contacten ontstaat een genuanceerder beeld dan in de publicatie is gesuggereerd en is bevestigd dat de zwembond nauw betrokken is geweest bij de ontwikkeling van het zwembad. Met deze brief licht ik het proces: de eisen aan het bad, de aanbesteding en het ontwerp en de stand van zaken van het Zwembad Hart van Zuid aan u toe. Gemeentelijke ambities De raad heeft al in 2007 een weloverwogen keuze voor een nieuw zwembad in Charlois gemaakt ter vervanging van het verouderde zwembad uit 1962, dat bad is gerenoveerd in 1991 maar zodanig verslechterd dat het nauwelijks meer voldoet aan de eisen van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden (WHVBZ), En zou dan door de provincie buiten gebruik gesteld kunnen worden. De gemeenteraad heeft in 2008 ingestemd met het voorstel om het zwembad te verplaatsen en elders in het Hart van Zuid een nieuw zwembad te bouwen.
Blad: 2/5 Daarbij sloot de raad aan bij de toenmalige verdeling van zwembaden over de stad en koos de raad voor een aantal voordelen van deze locatie. Zo kon het bestaande zwembad open blijven tot aan de opening van het nieuwe bad en op de vrijkomende plek een ruimtelijke en financiële bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de directe omgeving van Zuidplein. Ook qua fasering van de gebieds-ontwikkeling waren er voordelen. De ambities van het zwembad, zoals met de raad gedeeld in het Ambitiedocument en meer recent in het besluit van 6 november 2014 over de verhoging van het investeringskrediet, betreffen een trainings-zwedstrijdbassin van 50 x 25m (10-baans) met keerwand, tevens geschikt voor school- en les- en banenzwemmen, met tribunevoorzieningen en daarnaast een multifunctioneel bassin (voor o.a. doelgroepen en recreatie) van 25 x 16m. Deze optie is op bruikbaarheid onderzocht bij de verenigingen en in het Prestatiegericht Programma van Eisen PPE) uitgewerkt. Recreatief zwemmen, vindt plaats in een multifunctioneel bad zonder glijbanen e.d. maar met drijvende speelelementen. Dit bad is een volwaardig 25-meterbad met volledig beweegbare bodem. Dordrecht en Eindhoven hebben een kleiner instructiebad. Het 50-meterbad is niet Olympisch, maar kent tien banen wat bij bepaalde wedstrijden een voorwaarde is. En kan dus ook meer zwemmers accommoderen. De grootte van dit bad en de indeling meteen keerwand in twee delen maakt vele programmeringen mogelijk. Ook dat is uniek in de regio. Eisen aan het zwembad Op 18 februari jl. hebt u met de vaststelling van de financiële toets Hart van Zuid (16bb645) een belangrijk besluit met betrekking tot de gebiedsontwikkeling genomen waardoor de realisatie van een 50- en 25-meterzwembad in het voormalige deelgemeentekantoor definitief mogelijk is geworden. De raad heeft op 8 september 2011 (11g22205) ingestemd met de Ambitiematrix, de financiële randvoorwaarden en het Ambitiedocument Hart van Zuid en daarmee het kader voor de aanbesteding van minstens een één op ėėn-vervanging van het 25 meter zwembad Charíois meegegeven. In het Ambitìedocument staat geformuleerd dat "de gemeente er veel waarde aan hecht dat het zwembad aangesloten blijft en onderdeel uitmaakt van de gebiedsontwikkeling het Hart van Zuid en de ambitie heeft om het op te waarderen tot een 50- meterwedstrijdbad met aanvullende faciliteiten." En "met een 50-meterbad trainings- en wedstrijdbad zou het zwembad ook een (boven-)regionale functie kunnen vervullen." De vastgestelde ambitiematrix kende een basisvariant en een zogenaamd pluspakket. De realisatie van een aanvullend 50-meterbad behoorde tot het pluspakket. In de raadsbehandeling in september 2011 is uitgebreid stil gestaan bij de vernieuwende wijze (PPS) van aanbesteden in de vorm van een op concurrentie gerichte dialoog met marktpartijen, waarin niet de programma's van eisen maar de te bereiken prestaties centraal staan waardoor meer kennis en creativiteit van de markt wordt gebruikt. Met de keuze voor deze werkwijze heeft de raad indertijd een gebiedsontwikkeling met veel synergie, samenhang in het gebied en een sociaal programma mogelijk gemaakt, waarin ook duurzaamheid een belangrijke component vormt. Het toenmalige college heeft ook op enkele nadelen van deze vorm van aanbesteden gewezen. Wethouder ROWVS heeft toegelicht dat sturing gedeeltelijk aan marktpartijen in handen wordt gegeven in ruil voor meer innovatie uit de markt en minder risico's voor de gemeente. Met de raad is een formeel go/no go besluit afgesproken. ä m Q S
3/5 De gunning heeft plaats gevonden op 1 november 2013 binnen genoemde randvoorwaarden. In de gezamenlijke commissievergadering FIB, BVM en JOCS op 18 september 2013 is de raad (vertrouwelijk) bijgepraat over deze gunning en ontwikkeling van het gebied Hart van Zuid. Op 6 november 2014 heeft de raad ingestemd met de verhoging van het investeringskrediet, mede om daarmee alsnog het pluspakket van het 50 meterbad te kunnen realiseren. Voorafgaand daaraan is op 8 oktober 2014 in de commissie BWB een (vertrouwelijke) presentatie over de kredietactualisatie gegeven. Overleg met (toekomstige) gebruikers, experts en ervaringen elders Met (toekomstige) gebruikers, en vooral met de Rotterdamse zwemverengingen, is er samen met de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) en Rotterdam Sportsupport (RSS) veelvuldig overleg geweest. Om een beeld te krijgen van de behoefte van de verenigingen is al in 2009 een onderzoek uitgevoerd. Bij dit onderzoek hebben de verenigingen informatie verstrekt over de toen aanwezige behoefte aan zwemwater en de belangstelling voor het gebruik van de nieuwe zwem accommodatie in Rotterdam-Zuid. Deze enquête is in juni 2014 herhaald. Daarin hebben 25 verenigingen hun belangstelling en het verwachte gebruik van het 50-meterbad geactualiseerd. Ze bevestigden het beeld dat het 50-meter wedstrijdbad in de weekenden (middag en avond) optimaal gebruikt zal worden en dat een aantal trainingen zal worden verplaatst van andere baden in de stad. Eén van de verenigingen op Noord heeft in de enquête zijn bezwaren tegen de locatie kenbaar gemaakt omdat de er in Charlois onvoldoende belangstelling voor de zwemsport en voor zwemsporters uit andere delen van de stad de locatie te lastig bereikbaar zou zijn. Deze vereniging achtte de kans op exploitatierisico's ook groot. Een tweede grote vereniging, eveneens vooral werkzaam in Noord, had ook liever een andere locatie gehad, maar meende dat de kans op een 50-meterbad in Rotterdam niet verloren mocht gaan. De resultaten waren dusdanig dat de gemeente een goede verenigingsbezetting verwacht. In combinatie met sleutelhuur en gastheerschap door verenigingen zijn er financiële voordelen voor zowel hen als de gemeente te realiseren. In april 2014 heeft de gemeente, samen met Sportsupport, de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) en een extern adviseur de specifieke behoeften en wensen gepeild. Op 27 januari 2015 is een zeer druk bezette avond voor toekomstige gebruikers belegd waarbij het toenmalige ontwerp is gepresenteerd. De wensen van de gebruikers zijn verwerkt in een verzameldocument voor het ontwerpteam. Tien verenigingen zijn in het traject om te komen tot een zwemvisie geïnformeerd over de mogelijkheden in het zwembad Hart van Zuid. In de zogenaamde 'optimalisatiesessies' met Ballast Nedam/Heijmans zijn de wensen van de zwemverenigingen ingebracht. Het verenigings- en topsportgebruik is nader verkend in gesprekken met de teammanagers en bedrijfsleiders van de zwembaden, Rotterdam Topsport, Rotterdam Sportsupport en de KNZB. Ş m
Blad: 4/5 Ook is gebruik gemaakt van de ervaringen met de 50-meterbaden in Eindhoven, Den Haag, Dordrecht en Antwerpen. Er hebben verschillende werkbezoeken plaatsgevonden en er is regelmatig technische informatie uitgewisseld. De gemeente en het bouwconsortium hebben zich ieder door gerenommeerde bureaus met expertise in het bouwen van zwembaden laten adviseren. De verificatie van het ontwerp ten opzichte van het prestatiegerichte programma van eisen is door de adviseur van de gemeente nagenoeg afgerond. Daarbij zijn geen afwijkingen geconstateerd. Enkele punten zijn op dit moment nog niet verifieerbaar. Duurzaamheid is een belangrijke ambitie in de gebiedsontwikkeling Hart van Zuid. Mede om die reden is ook gekozen voor realisatie van het zwembad met behoud van de vleugels van het voormalig deelgemeentekantoor. Dat brengt op zijn beurt, naar mijn mening overwonnen, uitdagingen in ruimtegebruik met zich mee. Positie Rotterdams 50-meterbad ten opzichte van andere baden De ambities met betrekking tot het type evenementen dat in het bad georganiseerd kan worden, zijn afgestemd met de KNZB, verenigingen en de G5. Met hen is afgesproken om naast het Nationaal Zwemcentrum, het Pieter van den Hoogenbandbad in Eindhoven geen wereidtopbad meer te bouwen. Wel is het wenselijk waar mogelijk zwembaden voor de breedtesport op competitieniveau en voor nationale evenementen zoals masters en junioren te realiseren. Aan een tweede bad op wereldtopniveau is er in Nederland geen behoefte. De heer Van den Hoogenband heeft in dat verband op 28 februari jl. in het Eindhovens Dagblad nog zijn zorgen geuit over het ontbreken van voldoende toptoernooien in het zwembad in Eindhoven dat zijn naam draagt. Internationale evenementen In de internationale evenementen, die we naar Rotterdam willen halen, zoals de World Police en Fire Games (WPFG) en de Youth Olympic Games (YOG) is sprake van een internationaal zwemtoernooi binnen een internationaal multi-sportevenement. De WPFG heeft mede op basis van deze accommodatie het evenement aan ons gegund. In de reactie op het bid voorde Youth Olympic Games in 2019 zijn van de zijde van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) geen opmerkingen gemaakt over de specificaties van het zwembad. Volgens het evaluatierapport van het IOC is het zwembad geschikt. De gemeente heeft op dit dossier een goed en constructief overleg met de KNZB. Ik heb geen reden om te veronderstellen dat van die zijde geen goedkeuring voor competitie of evenementen in het 50-meterbad verstrekt zal kunnen worden. Naast alle aandacht voor de zwem(top-)sport wil ik ervoor zorgen dat het zwembad Hart van Zuid ook de recreatieve zwemmers goed zal bedienen. Bij mijn afdoeningsvoorstel van de motie 'Zwembad op Zuid voor iedereen' van de SP (16bb1325) kom ik hier uitgebreid op terug. ų í tc
Blad: 5/5 Zoals reeds vermeld heb ik de heer Van den Hoogenband uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek om zijn zorgpunten weg te nemen. Ik wil de raadscommissie voorstellen om met hem en mij eveneens in gesprek te gaan. Ik kan u dan ook beeldmateriaal van het definitief ontwerp verstrekken. Een en ander heeft geen consequenties voor de eind van deze maand geplande financial close en de gedeeltelijke sloop van het deelgemeentekantoor die volgende maand moet starten om het zwembad tijdig in 2017 op te kunnen leveren. Met vriendelijke groet, 0 Adriaan Visser Wethouder Financiën, Organisatie, Haven, Binnenstad en Sport