NIEUWSBRIEF SECTORRAAD MBO CNV ONDERWIJS APRIL 2012



Vergelijkbare documenten
de Algemene Onderwijsbond, gevestigd te Utrecht, te dezen statutair of krachtens volmacht vertegenwoordigd door de heer G.J.W.M.

Landelijke ontwikkeling professionalisering MBO. Myriam Lieskamp beleidsmedewerker CNV Onderwijs Master HRM

Actieplan mbo Focus op Vakmanschap Inhoud workshop. Bekostigingssystematiek 1. Wim Maas. Onderwijsgroep Tilburg ROC Tilburg

FNV EN BEROEPSONDERWIJS

Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging

Focus op Vakmanschap. Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW

Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. Datum. Geachte voorzitters,

Leergang mbo Programma

HET LERARENREGISTER - waarom willen we dit eigenlijk?

Akkoord bereikt over CAO PO 2013 met technische aanpassingen

Passend onderwijs. Lid van het dagelijks bestuur, Liesbeth Verheggen

Goede medezeggenschap en samenwerking OR en vakbonden

Entreeopleiding Wat betekent de entreeopleiding in de praktijk?

Leergang mbo Programma

De kracht van vakmanschap

Zoetermeer, 10 oktober 2013

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Focus op Vakmanschap in MBO

Aan de leden van CNV Onderwijs, werkzaam in het MBO. Beste collega,

De AOb krijgt veel vragen over de Wet Beroep Leraar. Wij hebben de meest gestelde vragen voor jullie onder elkaar gezet.

Bijeenkomst Wet educatie en beroepsonderwijs voor niet-bekostigd mbo. 28 november 2012 Renée van Schoonhoven

DLMB 2013 versie

De Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 28 november 2011 Betreft Kwaliteit van het mbo-onderwijs

Algemene info over de vakbond en haar maatschappelijke rol

Reactie BVMBO op Internetconsultatie lerarenregister

Doel actieplan mbo: Beter, uitdagend en aantrekkelijk, beroepsonderwijs waar meer jongeren voor willen kiezen

Korte inhoud van de wet doelmatige leerwegen en modernisering bekostiging

Leergang bve Programma

Leergang bve 2015 Ad Woudenberg

Leergang mbo Programma

1. Werkgevers en vakbonden willen jou meer betrekken bij het cao-overleg. Dat vind ik..

Datum 4 februari 2013 Betreft Voorstel van wet tot wijziging van onder meer de Wet educatie en beroepsonderwijs (33 187)

Voorstel. Iedere opleiding zal vanaf aug weken onderwijs programmeren met 28 uur onderwijsprogrammering per week Waarbij de regel geldt

Goed bestuur, doelmatigheid en kwaliteit in het mbo. Leergang BVE 7 oktober 2014

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Praktijkonderwijs en de entreeopleiding

Focus op Vakmanschap Impact op informatie en systemen

College voor Arbeidszaken Kamer Gesubsidieerde Arbeid

de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken,

Taakomschrijvingen ambtelijk secretaris van medezeggenschapsorganen

Algemene informatie Studentenraad Algemene informatie Studentenraad

Leergang bve Programma

Special CAO-onderhandelingen Gehandicaptenzorg april 2007

HR-beleid en de verschillende actieplannen. Myriam Lieskamp, beleidsmedewerker bij CNV Onderwijs

CNV Onderwijs gaat voor behoud van expertise

Datum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen

Een nieuwe Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz)

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG

Pilots mbo-certificaten voor beroepsgerichte onderdelen: een leven lang ontwikkelen. -Achtergrondinformatie-

Wat betekent de entreeopleiding in de praktijk? Mirelda Kewal directie mbo november 2014

Kwaliteit mbo: Naar een hoger plan

Invoering entreeopleiding

14 april 2008 PO/B&B/2008/9198

Servicedocument wijziging regelgeving Educatie

Medezeggenschapsstatuut Clusius College

Datum 10 april 2012 Betreft Beantwoording Kamervragen Van Dijk (SP) inzake problemen in het mbo

Jaarverslag Cliëntenraad. Extramurale Zorg De Friese Wouden 2010

Het register. van, voor en door de leraar

or-opleidingen ADVIES EN OPLEIDINGEN IN ARBEIDSRECHT

Reglement Studentenraad. : MBO Amersfoort

Het register. van, voor en door de leraar

NIEUWSBRIEF (V)MBO. Onderhandelaarsakkoord bereikt over CAO MBO

Reglement Ouderplatform Albeda College

Verslag van de internetconsultatie

Stappen tijdens een reorganisatieproces. Hoe gaat een reorganisatie in zijn werk?

Vakbondsvergadering (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig)

Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW Geacht schoolbestuur,

EmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid?

Reactie CNV Onderwijs op. Actieplan mbo Focus op Vakmanschap

2500EA Leden Vaste Commissie SZW van de Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. M. Esmeijer, griffier Postbus EA DEN HAAG

COH O. ONTVANGEN 2 5 APR. Ï.01B Ministerie van Onderwijs, Cultuur en. Wetenschap

Het adviesrecht van de or

or-opleidingen ADVIES EN OPLEIDINGEN IN ARBEIDSRECHT

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG

Nieuwsbrief Arbo. Via deze nieuwsbrief informeren wij u over de arbocatalogus en over actualiteiten op dit gebied.

Peiling cao voortgezet onderwijs: 71 procent akkoord

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 28 maart 2018

Reactie actieplan MBO Utrecht. Geachte leden van de onderwijscommissie OCW,

Medezeggenschap nieuwe stijl / herziening Wmcz. Jasper Boele directeur LSR

OR-OPLEIDINGEN OPLEIDINGEN. 2Work Arbeidsjuristen is gespecialiseerd in het adviseren, procederen en opleiden in arbeidsrecht.

NIEUWSBRIEF. Nieuwe aanvraagronde lerarenbeurs 1 april CNV Onderwijs lerarenbeurs

4.3 HUISHOUDELIJK REGLEMENT. Samen Sterker Verder

Doelstelling. Programma. Wet educatie en beroepsonderwijs Hoofdlijnen en actualiteiten. Studiemiddag WEB 18 juni 2013

Inzet en betrokkenheid van de vakbonden bij het middelbaar beroepsonderwijs

Van start in de ondernemingsraad

2 0 OKT Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Tweede Kamer der Staten-Generaal

EEN VOLLE GEREEDSCHAPSKIST? Duurzame generatie inzetbaarheid 26 september 2018

Gewijzigde voorstellenbrief betreffende de onderhandelingen voor de Grafimedia-cao

Leergang Deelnemeradministraties

HUISHOUDELIJK REGLEMENT COLLECTIEVE OVEREENKOMSTEN, GESCHILLEN EN KLACHTEN

- 1 - De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld. Meerjarenplan Opleiden in de School

Eerst kiezen, dan delen. Financieel management in het PO en de rol van de (G)MR

Schema klachtenregelingen studenten MBO Utrecht

Datum 8 juli 2016 Betreft Antwoord op schriftelijke vragen van lid Jadnanansing (PvdA) over het bericht Mbo-student negatief over lessen

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015

Wat gaan we doen? Wat gaan we doen? Praktijkonderwijs sterk naar de toekomst! Visie op praktijkonderwijs 7 februari 2013

Ondernemingsraad Westfriesgasthuis

Acties korte termijn (2014) Acties korte termijn (eerste helft 2015) Acties voor de langere termijn ( )

Transcriptie:

Nieuwsbrief MBO IN DIT NUMMER WETSVOORSTELLEN WIJZIGING WEB De 2e Kamer spreekt binnenkort over de wetsvoorstellen tot wijziging van de Wet Educatie Beroepsonderwijs (WEB). Ook CNV Onderwijs heeft daarover een opvatting. BESTUURSAKKOORD OCW en de MBO Raad hebben een akkoord gesloten over de professionalisering van het personeel én het management. Volgens CNV Onderwijs moet de OR een belangrijke rol spelen bij de totstandkoming van het plan van aanpak. ÉÉN JAAR OR: SUCCES OF STRESS? Een verslag van een door de Sectorraad MBO georganiseerde bijeenkomst. WIE OF WAT IS DE STICHTING SBB Op1 januari 2012 ging de Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven van start. Een korte inleiding op de betekenis van dit nieuwe fenomeen in de sector bve. JAARDAG MBO De Sectorraad MBO nodigt u weer uit voor de Jaardag MBO op 20 april a.s. met een voor iedereen interessant programma! Wetsvoorstellen wijziging WEB De minister van OCW heeft recentelijk twee wetsvoorstellen naar de Tweede Kamer gestuurd. Eén wetsvoorstel betreft de verkorting van de opleidingsduur van de 4-jarige niveau 4 opleidingen, de introductie van de entreeopleiding, de intensivering van onderwijstijd en een wijziging in de bekostigingssystematiek. Het tweede wetsvoorstel bevat het nieuwe bekostigingsarrangement 30+ studenten in de bbl-leerweg. N.a.v. beide voorstellen heeft CNV Onderwijs een reactie naar de Vaste Kamercommissie (VKC) Onderwijs gestuurd. 4-jarige opleidingen CNV Onderwijs heeft in zijn reactie zijn bezorgdheid uitgesproken over de effecten die de verkorting van de 4-jarige niveau 4 opleiding kan hebben op de doorstroom richting hbo. Dit mede gelet op de aangescherpte eisen die gesteld gaan worden aan de vakken Nederlands, Engels en rekenen. Een zorgvuldige monitoring van leerlingstromen en uitval- c.q. succespercentages is ons inziens noodzakelijk. Opmerkelijk en zorgelijk vindt CNV Onderwijs dat de opleidingen die wel 4-jarig mogen blijven hetzelfde bekostigingsmodel zullen krijgen als de 3-jarige opleidingen. De langere verblijfsduur van deze studenten leidt dus niet tot een langere bekostiging. M.a.w. de 4-jarige opleidingen moeten deels bekostigd worden vanuit de 3-jarige opleiding. Instellingen met relatief veel 4- jarige opleidingen worden daardoor benadeeld t.o.v. instellingen met relatief weinig 4-jarige opleidingen. De logica achter dit bekostigingsmodel ontgaat ons dan ook volledig. Bekostiging entreeopleiding Dat laatste geldt ook voor de bekostiging van de nieuwe entreeopleiding. Het belang dat de minister van OCW daaraan hecht en door ons gedeeld wordt vertaalt zich in een hoger bedrag per student. Vervolgens vallen deze middelen toch weer in de lumpsum. Instellingen zijn dus niet verplicht de middelen in te zetten voor de realisatie van de doelstellingen van dit type onderwijs. CvB s kunnen hiermee dus ook hun 4-jarige opleiding financieren of gewoon investeren in stenen. Onaanvaardbaar voor CNV Onderwijs. Bekostiging 30-plus studenten Hoewel het nieuwe bekostigingsarrangement minder verstrekkende gevolgen heeft dan de oorspronkelijke bezuinigingsdoelstelling van 170 mln., blijft CNV Onderwijs bezwaren houden tegen het nu voorliggende wetsvoorstel. Met het voorstel wordt willens en wetens een opleidingsroute afgesneden voor werkzoekenden of afkomstig zijn uit een 1

NAAR DE LEDEN De werkdruk moet omlaag en de organisatie van het werk moet anders en vooral beter! In de tweede helft van maart hebben de vakbonden in de sector BVE gezamenlijk een aantal instellingen bezocht om met de medewerkers te spreken over hoe verbeteringen in de arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden bereikt kunnen worden. De werkdruk in het MBO bleek overal hét gespreksthema te zijn, veelal in combinatie met de wijze waarop het werk georganisseerd is en de toenemende inzet van flexwerkers die de organisatie van het werk verder bemoeilijken. Meer piketpaaltjes in de CAO BVE moeten de teams een sterkere positie geven in het overleg over de werkverdeling. SW (Sociale Werkvoorziening) bedrijf. Omdat het bekostigingsarrangement maximaal 2 jaar duurt, wordt ook deelname aan driejarige opleidingen bemoeilijkt door de hoge kosten van de deelnemers. Dat treft m.n. de zorgsector, omdat daar wettelijke beroepsvereisten een studieduur van 3 jaar noodzakelijk maken. De kans voor herintredende vrouwen op hoger gekwalificeerd werk wordt daardoor verder verkleind. En dat terwijl er de komende jaren nog vele duizenden voldoende gekwalificeerde medewerkers nodig zijn voor de verzorging en verpleging van ouderen en gehandicapten! Bestuursakkoord In het najaar van 2011 heeft de staatssecretaris van OCW in een Bestuursakkoord met de MBO Raad afspraken gemaakt over de professionalisering van onderwijspersoneel en managers. De scholen wordt gevraagd als uitwerking van het akkoord een plan van aanpak te maken. Deze professionaliseringsplannen moeten voor 15 mei 2012 gereed zijn. Voor de zomer beoordeelt het programmamanagement MBO15 de plannen. Vervolgens levert MBO15 een rapportage op ten behoeve van de scholen en de staatssecretaris. CNV Onderwijs is van mening dat de OR o.b.v. het Professioneel Statuut betrokken moet worden bij de opstelling van het plan van aanpak (adviesrecht onderwijskwaliteitsbeleid en instemmingsrecht taakbelastingsbeleid). Eén jaar OR: succes of stress? Onder deze titel organiseerde de Sectorraad MBO op 7 maart jl. een bijeenkomst voor OR en in het CNV Gebouw te Utrecht. Wouter Prins en Paul Hassing verzorgden het inhoudelijk gedeelte van deze bijeenkomst, die door een 20 OR leden uit MBO sector uit het gehele land werd bij gewoond. Professioneel Statuut Wouter Prins ging inhoudelijk in op het Professioneel Statuut, de professionele ruimte en de rol van de Ondernemingsraad hierin. De wet op de ondernemingsraad regelt de medezeggenschap op beleid en strategie, terwijl het Professioneel Statuut de zeggenschap over het HOE regelt. Het Professioneel Statuut schrijft voor dat de medewerkers actief worden betrokken bij de totstandkoming van het beleid op de terreinen waar hij/zij werkzaam is (art. 5) Dit moet geregeld worden in de regeling werkoverleg (art. 6). De Ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op de regeling werkoverleg. Via de cao (art. 5 en 6) heeft iedere organisatorische eenheid zeggenschap over de werkverdeling binnen de organisatorische eenheid. De rol van de ondernemingsraad: 2

Heeft instemming- en Adviesrecht over beleids- en strategiekwesties Betrekt het Personeel (de achterban) hierbij Heeft instemmingsrecht t.a.v. de regeling werkoverleg Facilitering van de OR Tot 1 maart 2011 was dit geregeld in de Wet op de Medezeggenschap Onderwijs en de cao. Vanaf die periode tot 31 december 2011 lag er een overeenkomst met de MBO raad en de bonden. Vanaf 1 januari is datgene wat in de Wet op de Ondernemingsraden staat uitgangspunt. Ondernemingsraden zullen zelf met de werkgever over de faciliteren moeten onderhandelen. De artikelen 16, 17, 18 en 22 in de wet omschrijven wat moet. De wet geeft minimum aantallen aan. De OR en de werkgever moeten gezamenlijk vaststellen hoeveel uren en dagen de leden van de OR redelijkerwijs nodig hebben voor onderling overleg en scholing. Advies Wouter Prins adviseert de aanwezigen contact op te nemen met de Bond als je ondersteuning nodig hebt. Het OR Partnerschap van CNV Onderwijs is dan ook zeker aan te bevelen voor een OR. De komende weken gaan de bonden de instellingen in, om het personeel te raadplegen over hoe de gewenste verbetering van arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden via de cao kan worden bereikt. Na de actie van 6 maart tegen de bezuinigingen op de zorgleerlingen, zullen wij via onze sites en nieuwsbrieven nadere informatie geven over plaatsen en tijdstippen. Resultaten enquêtes MBO De resultaten uit de enquête Sector BVE werden door Paul Hassing besproken. Cao wensen top 5 1. Een salarisverhoging ten minste gelijk aan de ontwikkelingen in de markt. 2. Behoud van de huidige BAPO regeling. 3. Cao-afspraken om werkdruk te verminderen. 4. Meer aandacht en budget voor een levensfasebewust personeelsbeleid, waaronder seniorenbeleid. 5. Weer enkele uitgangspunten voor taakbeleid c.q. de werkverdeling vastleggen in de cao. De conclusies uit de enquête over de werkverdeling zijn: De werkverdeling gaat niet zoals deze bedoeld was; het taakbeleid is nog niet wat het zijn moet. Voor veel medewerkers is er geen zicht op de begroting van taken en middelen om te komen tot een behoorlijke werkverdeling. Veel collega s zijn ontevreden over de totstandkoming van het taakverdelingsbeleid. De werkdruk is te hoog en er zijn te weinig middelen beschikbaar voor de werkvloer. Kortom er is nog heel veel werk aan de winkel. Stichting SBB Op 1 januari 2012 is de Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs bedrijfsleven (SBB) officieel van start gegaan. De SBB is in het leven geroepen door het georganiseerd bedrijfsleven (VNO-NCW/MKB Nederland), het beroepsonderwijs (MBO Raad) en de Kenniscentra (Colo). Het samenwerkingsverband zal ertoe leiden dat het veld nu met één mond de minister van OCW kan en zal adviseren over onderwerpen die zowel het onderwijs als het bedrijfsleven regarderen. Omgekeerd zal de SBB het enige aanspreekpunt zijn voor de minister over dergelijke zaken. Het belang van de SBB is dus groot. Bestuur In het bestuur van de stichting SBB zijn aan de kant van het bedrijfsleven werkgevers en werknemers (via de vakcentrales FNV en CNV) elk met drie bestuurders gelijkelijk vertegenwoordigd. Aan de onderwijskant is de vertegenwoordiging niet paritair; naast de vijf vertegenwoordigers aan werkgeverszijde is slechts één bestuurszetel beschikbaar voor de gezamenlijke vakbonden. Pogingen van CNV Onderwijs hierin verandering te brengen werden helaas onvoldoende ondersteund door de andere partijen. Doelstelling De SBB heeft als doel het verbeteren van de kwaliteit van het middelbaar beroepsonderwijs, met name waar het gaat om de ontwikkelingen tussen onderwijs en arbeidsmarkt. De SBB neemt hiervoor regie op de onderwerpen kwalificeren & examineren, beroepspraktijkvorming en macrodoelmatigheid. 3

De SBB laat zich op de genoemde drie terreinen adviseren door zogenaamde thema adviescommissies (TAC). Ook daarin zijn bedrijfsleven en onderwijs paritair vertegenwoordigd met dit verschil dat nu geen enkele zetel beschikbaar is voor werknemers vanuit het onderwijs. Wel is CNV Onderwijs erin geslaagd één zetel te bezetten in de TAC Doelmatigheid. Gerard Schuttenbelt, lid van het Verenigingsbestuur en de Sectorraad MBO van CNV Onderwijs, vertegenwoordigt in deze commissie niet alleen CNV Onderwijs, maar dus ook de overige CNV bonden. De Sectorraad MBO is niet alleen blij met deze vertegenwoordiging in één van de TAC s, maar onderkent ook terdege het belang hiervan. Adviezen Inmiddels zijn op verzoek van de minister - door drie TAC s al adviezen uitgebracht aan het bestuur van de SBB, resulterend in even zo vele adviezen aan de minister. Het meest concrete advies betreft een voorstel aan de minister welke van de 4- jarige niveau 4 opleidingen wel 4-jarig mogen blijven. Het gaat daarbij om zo n 17% van de huidige niveau 4 opleidingen. De overige niveau 4 opleidingen worden of blijven dus 3-jarig. Inmiddels heeft de minister dit advies overgenomen. Door het korte tijdsbestek waarin de adviezen tot stand moesten komen was een degelijke achterbanraadpleging niet mogelijk. Dat is wel het voornemen voor toekomstig uit te brengen adviezen. Als alles goed gaat moet de Stichting SBB dus een begrip worden in MBO kringen. Jaardag Sectorraad MBO 20 april 2012 Trots op het MBO Deze jaardag vindt niet plaats in een vergadercentrum, maar op een plek waar middelbaar beroepsonderwijs plaatsvindt. Ontvangst: vanaf 9.00 uur. Start jaardag om 9.30 uur. Dit jaar zijn we te gast bij het Beauty College van ROC MIDDEN NEDERLAND, Kretadreef 61, 3562 VA UTRECHT Als sprekers hebben we Jan van Zijl (voorzitter MBO Raad) en dhr. Frank Koster van OCW uitgenodigd om in te gaan op de betekenis van de Stichting SBB en zijn adviescommissies Doelmatigheid, Kwaliteit & Examinering en Beroepspraktijkvorming. In de middag kijken we hoe het onderwijs op ROC Midden Nederland georganiseerd is. Dhr. Nieuwenhuizen geeft een korte toelichting waarna we het Beauty College of naar keuze het Sport College bezoeken. Daarna is er een 4 tal workshops georganiseerd waar je op in kunt schrijven. 1. Een Schoonheidsbehandeling door deelnemers van het Beauty college. Keuze uit : schoonheidsbehandeling of haarkappen 2. Landelijke ontwikkelingen ten aanzien van professionalisering door Myriam Lieskamp Door de overheid wordt sterk ingezet op de professionaliteit van de docent, met als doel de kwaliteit van het onderwijs te verhogen. De trend die in alle rapporten en plannen van overheid, mbo-raad en vakbonden gesignaleerd kan worden is: de vrijblijvendheid voorbij. Permanente educatie (PE) en een leven - lang leren zijn hierbij termen die gebezigd worden. Er is voor docenten in het po, vo en mbo een lerarenregister ontwikkeld. www.registerleraar.nl Van leraren wordt dan verwacht dat zij professionaliseringsactiviteiten ondernemen om de registratie te onderhouden. Ook het invoeren van intercollegiale consultatie is een speerpunt van beleid. Professionals van verschillende scholen nemen bij elkaar een kijkje in de keuken. Er staat dus heel wat te gebeuren. Maar wat betekenen deze plannen nu voor u, als medewerker? Waar liggen de kansen en waar liggen de belemmeringen? 3. Workshop Professioneel statuut door Hans van Dinteren. Wat betekent dit voor de werkvloer. De rechten en plichten van de werknemer. Hoe mondig kun en mag je zijn. 4. Workshop De financiële gevolgen van Focus op Vakmanschap door CNV Onderwijsacademie Aanmelden kan tot 14 april 2012 kaderservice@cnvo.nl of middelbaarberoepsonderwijs@cnvo.nl.

CNV Onderwijs Academie: Partner voor de OR Trainer/adviseurs van CNV Onderwijs Academie ondersteunen OR'en in het MBO. De ondersteuning kan bijvoorbeeld bestaan uit scholing op de eigen locatie voor de gehele OR of een deel van de OR. Advisering en professionele hulp van een vast contactpersoon in de vorm van een OR Partnerschap is ook een mogelijkheid. Kijk voor meer informatie op www.cnvo.nl/academie of neem contact op met de afdeling Intake 030-751 17 85 of aanvraagopmaat@cnvo.nl. Deze digitale nieuwsbrief wordt als E-zine toegezonden aan de leden van CNV Onderwijs werkzaam in de sectoren BVE/MBO en AO. Wij verzoeken u deze informatie verder te verspreiden onder uw collega s. Redactie: Theo Opgenoord, bestuurslid Sectorraad MBO & Paul Hassing, beleidsmedewerker CNV Onderwijs. CNV Onderwijs Postbus 2510 tel 030 751 1003 3500 GM Utrecht e-mail: phassing@cnvo.nl 5