Rapport Datum: 15 december 2015 Van: Bestuurszaken / Studiedienst Stadsobservatie Betreft: Buurtmonitor Antwerpen Handleiding buurtmonitor Antwerpen Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Start... 3 3 Hoe maakt u een tabel, grafiek of kaart?... 5 3.1 Stap 1: selecteer een onderwerp of kubus... 5 3.2 Stap 2: selecteer een periode en gebied... 12 3.3 Stap 3: de presentatievorm bepalen... 18 3.4 Extra bewerkingen... 22 3.4.1 Wijzigen of gegevens selecteren... 22 3.4.2 Data-transformaties... 25 3.4.2.1 Percentages berekenen... 26 3.4.2.2 Groeicijfers... 29 3.4.2.3 Z-scores... 30 3.4.2.4 Totalen tonen... 31 3.4.3 Opmaakinstellingen... 32 3.4.3.1 Tabellen... 33 3.4.3.2 2. Grafieken... 35 3.4.3.3 3. Kaarten... 37 3.4.4 Extra features... 39 3.4.4.1 Kantelen... 39 3.4.4.2 Sorteer op naam... 41 3.4.4.3 Sorteer... 42 3.4.4.4 Sorteer kolom... 43 3.4.4.5 Toon waarden indien mogelijk... 44 3.4.4.6 Toon namen indien mogelijk... 45 3.4.4.7 Toon gemiddelde lijn:... 46 3.4.4.8 Zoom... 47 3.4.4.9 Kaartlagen... 48 3.4.4.10 Informatie over onderwerpen opvragen... 49 3.4.4.11 Opties met gebieden... 52 3.4.4.12 Opties met perioden... 53 4 Presentaties beheren, opslaan, exporteren en printen... 54 4.1 Werken met tabbladen... 54 4.2 Opslaan... 56 Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 1 / 62
4.3 Link delen... 58 4.4 Swing-werkblad openen... 58 4.5 Printen... 59 5 Rapporten... 60 1 Inleiding De stad Antwerpen verspreidt cijfergegevens via een interactieve website: de buurtmonitor Antwerpen. Deze handleiding is een leidraad om de gegevens correct op te vragen en grafisch weer te geven. Op de buurtmonitor vindt u demografische, sociale en economische gegevens over de stad Antwerpen. Ook cijfers over onderzoeken naar de mening van de Antwerpenaar kan u hier raadplegen en zelf verder analyseren (bijvoorbeeld uit de stadsmonitor 2008). Deze handleiding is compleet herschreven voor de nieuwe versie van de Buurtmonitor. De details van de bediening zijn compleet veranderd, maar de principes blijven grotendeels hetzelfde. Grootste veranderingen zijn dynamischer kaarten, geanimeerde kaarten en grafieken, en het gebruik van de rechtermuisknop om allerlei instellingen te bedienen. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 2 / 62
2 Start Rapporten, presentaties en onderwerpen Als u de website opent, dan krijgt u standaard de onderstaande pagina te zien: Het scherm bestaat uit 4 velden: Het onderwerpenveld - links bovenaan: hier krijgt u een onderwerpenstructuur te zien, waaruit onderwerpen, rapporten of kubussen gekozen kunnen worden. Geografisch niveau links onderaan: hier kan gewisseld worden van geografisch niveau. Er kan binnen elk niveau ook steeds gekozen worden om alle eenheden (bv alle buurten) te selecteren of enkele. De presentatie - midden: Het is mogelijk om de presentatievorm en de statistieken aan te passen (tabel, grafiek of kaart). Links naast te kaart staan de voorstellingsmogelijkheden (tabel, grafiek, kaart). U kunt dit deel van het scherm wat groter maken door op klikken. De legende rechts rechtsboven het scherm te Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 3 / 62
De periodes onderaan: hier is het mogelijk om één of meerdere jaren te kiezen of de presentatie af te spelen over de tijd heen. Opslaan, afprinten, : bovenaan links staan een aantal knoppen om de presentatie op te slaan, af te drukken, de data nog te bewerken of de opmaakinstellingen aan te passen. Je kan ook een nieuw tabblad toevoegen voor een nieuwe presentatie. De bediening van de buurtmonitor laat toe om zeer eenvoudig rapporten op te vragen voor een gebied naar keuze, of met wat meer inspanning cijfers op maat te selecteren en visualiseren. Rapporten: dit is een voorgeprogrammeerde verzameling van presentaties, al dan niet voorzien van meer uitleg en duiding. Rapporten staan aangegeven met. Sommige rapporten zijn dynamisch in die zin dat de gebruiker nog kan kiezen voor het gebied of periode. Voorafgemaakte presentaties: deze staan aangegeven met de icoontjes van een tabel, grafiek of kaart (de icoontjes zijn dezelfde als in 3.3.1.). Deze indicatoren zijn kant en klare indicatoren, waarvoor het gebied, periode en presentatievorm niet meer gekozen moeten worden. Deze dienen enkel aangevinkt te worden. Kijk uit naar icoontjes zoals deze: Onderwerpen: dit zijn de indicatoren die staan aangeduid met voor absolute aantallen en voor percentages. Bij het selecteren van een onderwerp moeten het gebied, de periode en de presentatievorm nog gekozen worden door de gebruiker. Onderwerpen staan op zich en kunnen niet met andere onderwerpen gekruist worden. Kubussen: kubussen zijn meerdimensionele onderwerpen. Kubussen staan aangegeven met. Onder een kubus zitten nog eens meerdere onderwerpen (bv. bij bevolking: leeftijd, geslacht, herkomst). De onderwerpen binnen een kubus kunnen geselecteerd worden en onderling gekruist. Het gebruik van onderwerpen en kubussen komt in het volgende hoofdstuk aan bod. Het gebruik van rapporten wordt toegelicht in het laatste hoofdstuk. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 4 / 62
3 Hoe maakt u een tabel, grafiek of kaart? 3.1 Stap 1: selecteer een onderwerp of kubus In het linkervak boven kunnen de inhoudelijke indicatoren geselecteerd worden die opgenomen moeten worden in de presentatie. Er zijn 4 soorten indicatoren: Onderwerpen: dit zijn de indicatoren die staan aangeduid met voor absolute aantallen en voor percentages. Bij het selecteren van een onderwerp moeten het gebied, de periode en de presentatievorm nog gekozen worden door de gebruiker. Onderwerpen staan op zich en kunnen niet met andere onderwerpen gekruist worden. Voorafgemaakte presentaties: deze staan aangegeven met de icoontjes van een tabel, grafiek of kaart (de icoontjes zijn dezelfde als in 3.3.1.). Deze indicatoren zijn kant en klare indicatoren, waarvoor het gebied, periode en presentatievorm niet meer gekozen moeten worden. Deze dienen enkel aangevinkt te worden. Kubussen: kubussen zijn meerdimensionele indicatoren. Kubussen staan aangegeven met. Onder een kubus zitten nog eens meerdere onderwerpen (bv. bij bevolking: leeftijd, geslacht, herkomst). De onderwerpen binnen een kubus kunnen geselecteerd worden en onderling gekruist. Rapporten: dit is een voorgeprogrammeerde verzameling van presentaties, al dan niet voorzien van meer uitleg en duiding. Rapporten staan aangegeven met. Sommige rapporten zijn dynamisch in die zin dat de gebruiker nog kan kiezen voor het gebied of periode. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 5 / 62
Gewoon Onderwerp De onderwerpen zijn ingedeeld volgens thema. Door de thema s open te klappen (klik op de vakjes met +), worden de onderwerpen zichtbaar. Onderwerpen worden aangegeven met voor percentages. voor absolute aantallen en Om een onderwerp te selecteren, vinkt u het gewenste onderwerp aan. U kan ook meerdere onderwerpen tegelijk aanklikken over verschillende thema s. In het vakje linksonder ziet u de geselecteerde onderwerpen. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 6 / 62
Gegevens uit een kubus Alternatief is volgens mij eenvoudiger: - Klik een kubus aan - Klik op Wijzig, linksboven de presentatie - Kies de selecties of opsplitsingen die je wil maken Vanut de wijzig knop werkt alles ook wat eenvoudiger imho. Dan heb je alles mooi naast elkaar (ook periodes, gebieden, etc) Om gegevens uit kubussen te selecteren, vinkt u een kubus aan, zij staan aangeduid met het icoon. Onder het onderwerpenveld, verschijnt een nieuw vak kenmerken met alle onderwerpen die binnen de kubus aanwezig zijn. Deze onderwerpen kunnen onderling gekruist worden. Naast deze onderwerpen staat een getal (het aantal categorieën binnen het onderwerp dat geselecteerd is, wanneer nog niets geselecteerd is staat deze op 0). Er zijn 2 mogelijkheden: Door een onderwerp aan te vinken, worden alle categorieën binnen het onderwerp weergegeven. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 7 / 62
Er kunnen ook een of enkele categorieën geselecteerd worden door binnen het veld kenmerken te drukken op het getal naast het gewenste onderwerp. Vervolgens verschijnt een venster met daarin alle mogelijke categorieën binnen het gekozen onderwerp. Vink de gewenste categorieën aan. Met het icoon selecteert u alle categorieën. Via een zoekfunctie kunnen ook categorieën gezocht worden (handig wanneer er een groot aantal categorieën voorhanden is). In de andere tabbladen van het venster zitten de andere onderwerpen. Selecties op andere onderwerpen kunnen ook gemaakt worden. Er zijn ook tabbladen voor periode en gebied voorzien, zie verder. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 8 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 9 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 10 / 62
Wanneer categorieën van 2 of meer onderwerpen binnen een kubus gekozen worden, worden deze onderling gekruist: Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 11 / 62
3.2 Stap 2: selecteer een periode en gebied Periode U kan de gewenste periode selecteren in het veld Jaar, onderaan uw scherm U kan daarbij kiezen tussen drie verschillende opties: Via de knop : u krijgt de gegevens van alle beschikbare jaren meest recente : u krijgt de gegevens van het meest recente jaar u selecteert zelf één of meerdere jaren Let op! Niet alle gegevens zijn beschikbaar voor alle jaren. Bijvoorbeeld: bevolkingsgegevens zijn beschikbaar voor de periode 2000-2011 gegevens over loontrekkenden voor 2000-2006 Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 12 / 62
Als u dan het aantal inwoners en het aantal loontrekkenden selecteert voor het jaar 2011, dan zullen de gegevens van de loontrekkenden niet getoond kunnen worden ( u krijgt een - te zien). U kan dit op twee manieren oplossen: kies het meest recente jaar: dan krijgt u voor alle onderwerpen de gegevens van het meest recente jaar (2011 voor bevolking, 2006 voor loontrekkenden); selecteer een jaartal waarvoor alle gegevens beschikbaar zijn (bijvoorbeeld 2006). Gebieden U kan het gewenste gebied selecteren in het veld Niveau, eveneens links onderaan uw scherm. U kan daarbij kiezen tussen vijf gebiedsniveaus: de stad de districten de postzones de wijken (van het stedelijk wijkoverleg) de buurten (statistische sectoren) Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 13 / 62
Kiest u voor het gebiedsniveau district, postzone wijk of buurt, dan kan u deze verder specifiëren door op de drie puntjes naast het geselecteerde niveau te drukken. Er springt een nieuw venster open. Hier heeft u 2 mogelijkheden: Via de knop naast Niveau worden de gegevens weergegeven voor alle gebieden van een bepaald gebiedsniveau; U kan ook een of meerdere gebieden selecteren door de gewenste gebieden aan te vinken. Er is ook een zoekbalk voorzien om gebieden te zoeken. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 14 / 62
Er bestaat ook de mogelijkheid om een gekozen gebied nog verder uitsplitsen naar een lager gebiedsniveau. Dit kan gedaan worden door eerst het gewenste gebied (of gebieden) te selecteren en nadien in het vak niveau een lager gebiedsniveau te selecteren. Bijvoorbeeld: u selecteerde het district Borgerhout. Selecteer dan via het uitklapvenster Niveau een lagergelegen niveau, bijvoorbeeld wijk. U krijgt dan de wijken te zien, met enkel de Borgerhoutse wijken aangevinkt. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 15 / 62
U kan het gekozen gebied vergelijken met de waarden van de stad Antwerpen algemeen en eventueel met de waarden van ruimere gebiedsniveaus waartoe het gekozen gebied behoort in hetzelfde venster via het derde tabblad gebiedsvergelijking. Bijvoorbeeld, selecteerde u de buurt A00-, dan kan u via dit tabblad dezelfde gegevens opvragen voor de stad, de wijk en het district waartoe de buurt behoort. Selecteerde u buurten of wijken over meerdere districten/postzones/wijken heen, dan kan u enkel vergelijken met de stad Antwerpen. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 16 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 17 / 62
3.3 Stap 3: de presentatievorm bepalen U kan de presentatievorm zelf bepalen. Het aanbod aan presentatievormen is afhankelijk van het aantal onderwerpen, de periodes, de gebieden en gebiedsniveaus die u gekozen heeft. U kan de keuze hebben uit volgende presentatievormen: een tabel een kleurentabel Dit is een tabel, waarbij de gegevens ingedeeld worden in klassen. In de cellen staan de waarden van de gegevens. De klassen worden aangegeven met een kleur. een staafdiagram een taartgrafiek Met een taartgrafiek kan u bijvoorbeeld de verdeling van de bevolking naar leeftijdsgroepen weergeven. Let op! Maak geen taartgrafiek aan wanneer u meerdere onderwerpen hebt opgenomen. Wanneer u bijvoorbeeld een opdeling in leeftijdscategorieën en nationaliteitscategorieën opvraagt, krijgt u de mogelijkheid deze twee onderwerpen tezamen op te nemen in een taartgrafiek. Dit is statistisch gezien een foute voorstellingswijze een stapeldiagram Net zoals een taartdiagram, gebruikt u stapeldiagrammen om een verdeling in categorieën weer te geven, met dat verschil dat een taartdiagram in principe wordt gebruikt voor de voorstelling van één gebied en dat een stapeldiagram verschillende gebieden onderling vergelijkt. Let op! Maak geen stapeldiagram aan wanneer u meerdere onderwerpen hebt opgenomen. Wanneer u bijvoorbeeld een opdeling in leeftijdscategorieën en nationaliteitscategorieën opvraagt, krijgt u de mogelijkheid deze twee onderwerpen tezamen op te nemen in een taartgrafiek. Dit is statistisch gezien een foute voorstellingswijze Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 18 / 62
Een spiegelstaaf Spiegelstaven kunnen gemaakt worden wanneer 2 gegevensreeksen geselecteerd worden gekruist met een andere variabele. Bijvoorbeeld wanneer geslacht geselecteerd wordt en de verdeling naar leeftijd. Zo kan men via de spiegelstaaf een leeftijdspiramide maken. Let wel dat bij de selectie de variabele die de gegevens spiegelt (geslacht) in de kolom staat, als de gegevens in tabelvorm worden opgevraagd. een lijngrafiek Lijngrafieken gebruikt u om tijdsreeksen weer te geven een vlakgrafiek Deze vorm van grafieken kan u gebruiken om tijdsreeksen weer te geven. Hierbij krijgt u een beeld van de totale evolutie en het aandeel van de opgenomen categorieën. Een staaf- en puntgrafiek Deze grafiekvorm wordt gebruikt wanneer 2 onderwerpen worden opgevraagd over verschillende jaren of gebieden. Het eerst geselecteerde onderwerp wordt in staafvorm weergegeven. Het tweede in puntvorm. Een staaf- en lijngrafiek Deze grafiekvorm wordt gebruikt wanneer 2 onderwerpen worden opgevraagd over verschillende jaren. Het eerst geselecteerde onderwerp wordt in staafvorm weergegeven. Het tweede in lijnvorm. Voor beide onderwerpen is er een aparte as voorzien. Omdat ze op aparte assen staan, moet met deze grafiekvorm opgelet worden. Via opmaakinstellingen (zie verder) kunnen de assen aangepast worden. Een dubbele lijngrafiek Deze grafiekvorm wordt gebruikt wanneer 2 onderwerpen worden opgevraagd over verschillende jaren. Voor beide onderwerpen is er een aparte as voorzien. Omdat ze op aparte assen staan, moet met deze grafiekvorm opgelet worden. Via opmaakinstellingen (zie verder) kunnen de assen aangepast worden. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 19 / 62
een radar De radar gebruikt u om verschillende categorieën met elkaar te vergelijken. Deze presentatievorm geniet de voorkeur wanneer het aantal categorieën van het gekozen onderwerp zo groot is dat een staafdiagram onoverzichtelijk wordt. een scatterplot met eventueel regressielijn Deze voorstellingswijze is beschikbaar wanneer u voor één bepaald jaar op districts-, wijken buurtniveau twee onderwerpen selecteert. Met deze grafiek kan u het verband (de correlatie) tussen de twee onderwerpen op het geselecteerde gebiedsniveau weergeven. Standaard wordt enkel de scatterplot gegeven. De regressielijn toevoegen via de rechtermuisknop Toon regressielijn. Naast de regressielijn, verschijnen dan ook de regressiecoëfficiënten in de legende rechts. Deze geven weer hoe sterk het oorzakelijk verband tussen de twee onderwerpen is, met andere woorden in welke mate een verandering van het ene onderwerp leidt tot een verandering van het andere onderwerp. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 20 / 62
Let op! Het betreft hier altijd verbanden op niveau van de districten, wijken of buurten. Vindt u bijvoorbeeld een positief verband tussen het percentage jongeren en het percentage werklozen, dan mag u hieruit niet besluiten dat jongeren meer met werkloosheid te kampen hebben. U kan enkel concluderen dat wijken met een hoog aandeel jongeren een hoog aandeel werklozen herbergen. een ingekleurde kaart In dit type kaart worden districten, postzones, wijken of buurten ingekleurd volgens de waarde van een bepaald onderwerp. Ingekleurde kaarten worden gebruikt om relatieve waarden weerte geven, zoals percentages en ratios. een stippenkaart (uit te klaren) Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 21 / 62
Dit type kaart wordt gebruikt om de densiteit van bepaalde buurten weer te geven in absolute aantallen. Het aantal en de kleur van de stippen symboliseert de dichtheid. een kaart met per gebied een staafdiagram Met deze presentatievorm kan u een onderwerp met meerdere categorieën toch geografisch weergeven. Op de kaart verschijnt per gebied (district, wijk, buurt) een staafdiagram waarin de verdeling over de categorieën grafisch wordt weergegeven. Deze presentatievorm is enkel aangewezen wanneer het gebiedsniveau groot genoeg is zodat de kaart overzichtelijk blijft (niet geschikt op buurtniveau). een kaart met per gebied een taartdiagram Evenals bij een kaart met per gebied een staafdiagram wordt in deze presentatievorm het taartdiagram per gekozen gebied geografisch gesitueerd op de kaart. De voorstelling aan de hand van een taartdiagram maakt het eveneens mogelijk om een onderwerp met meerdere categorieën toch geografisch voor te stellen. Maar wanneer een onderwerp met slechts één categorie geselecteerd wordt, symboliseert de grootte van het taartdiagram de hoeveelheid. Deze presentatievorm is enkel aangewezen wanneer het gebiedsniveau groot genoeg is zodat de kaart overzichtelijk blijft (niet geschikt op buurtniveau). Let op! Maak geen gebruik van deze presentatievorm wanneer u meerdere onderwerpen hebt opgenomen. Wanneer u bijvoorbeeld een opdeling in leeftijdscategorieën en nationaliteitscategorieën opvraagt, krijgt u de mogelijkheid deze twee onderwerpen tezamen op te nemen in een kaart met per gebied een taartdiagram. Dit is statistisch gezien een foute voorstellingswijze. Elke inwoner komt immers in de twee onderwerpen voor, aangezien zij zowel een leeftijd als een nationaliteit hebben. 3.4 Extra bewerkingen 3.4.1 Wijzigen of gegevens selecteren Eens de presentaties gemaakt zijn, kunnen de onderwerpen, perioden en gebieden aangepast worden. Dit kan natuurlijk door binnen de verschillende velden veranderingen aan te brengen. Via een van de volgende wegen is het overzichtelijker: Via de knop linksboven het onderwerpenveld selecteer Selecteer gegevens Via de rechtermuisknop op de presentatie selecteer Selecteer gegevens Via de knop Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 22 / 62
Vervolgens verschijnt er een nieuw venster met verschillende tabbladen: Onderwerpen: hier staan de geselecteerde onderwerpen. Deze kunnen afgevinkt worden. Indien nog een onderwerp moet bijkomen dat niet in de presentatie zit, dan kan dit via de knop. Bij kubussen is de kubus zelf het onderwerp. Wanneer een kubus geselecteerd werd krijgen alle onderwerpen binnen de kubus een apart tabblad Gebieden: hier kan veranderd worden van gebiedsniveau en kunnen gebieden geselecteerd worden of weggelaten. Gebiedsvergelijking: hier kunnen vergelijkingsgebieden aan- of afgezet worden. Perioden: hier kunnen de jaren geselecteerd of aangepast worden. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 23 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 24 / 62
3.4.2 Data-transformaties Er kunnen ook nog een aantal datatransformaties uitgevoerd worden. Hiervoor is meestal wel een basiskennis van statistiek vereist. Deze datatransformaties kunnen op 2 manieren worden opgeroepen: Via de knop linksboven het onderwerpenveld selecteer Data transformaties Via de rechtermuisknop op de presentatie selecteer Data transformaties Vervolgens verschijnt er een venster met alle mogelijke datatransformaties Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 25 / 62
3.4.2.1 Percentages berekenen Vink eerst de optie percenteren aan. Heeft u een aantal onderwerpen geselecteerd (bij voorkeur absolute aantallen), dan kan u kiezen uit de volgende opties: percenteren op onderwerp percenteren op gebied Hiermee berekent u percentages van de verschillende geselecteerde onderwerpen ten opzichte van de som van deze onderwerpen. Bijvoorbeeld: hebt u drie leeftijdsgroepen van de bevolking geselecteerd, dan wordt het percentage van deze drie leeftijdsgroepen apart berekend ten opzichte van de som van deze geselecteerde leeftijdsgroepen. Let op! Het percenteren op onderwerp is enkel zinvol tussen categorieën binnen eenzelfde onderwerp. Gebruik dit niet wanneer u meerdere onderwerpen heeft geselecteerd. Hiermee berekent u voor elk gekozen onderwerp het percentage per district / wijk/ buurt Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 26 / 62
Heeft u binnen een kubus meerdere onderwerpen gekruist, dan krijgt u volgende opties Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 27 / 62
percenteren op verschillende onderwerpen percenteren op gebied Percenteren op kubus Heeft u meerdere onderwerpen geselecteerd, dan kan u een van de onderwerpen kiezen om op de percenteren. Dit betekent dat de procentuele verdeling wordt gegeven van de categorieën van het gekozen onderwerp binnen het ander onderwerp (of onderwerpen) en gekozen gebieden. Bijvoorbeeld: u heeft een tabel waarbij per district het aantal inwoners naar geslacht en leeftijd geselecteerd zijn. Indien u percenteren op geslacht kiest: dan wordt voor elke leeftijdsgroep en district het percentage mannen en vrouwen berekend. Hiermee berekent u voor elk gekozen onderwerp de procentuele verdeling van de districten binnen de verschillende categorieën van de geselecteerde onderwerpen. Bijvoorbeeld: u heeft een tabel waarbij per district het aantal inwoners naar geslacht en leeftijd geselecteerd zijn. Indien u percenteren op gebied kiest: dan wordt voor elke leeftijdsgroep en geslacht het procentuele aandeel van elk district berekend. Hiermee berekent u het aandeel van elke categorie van de gecombineerde onderwerpen binnen het totaal van het geselecteerde gebied dat in de kubus zit. Hierin worden ook de aantallen van de categorieën die niet geselecteerd werden mee in rekening gebracht. Bijvoorbeeld: u heeft een tabel waarbij per district het aantal inwoners naar geslacht en leeftijd geselecteerd zijn. Indien u percenteren op kubus kiest, dan wordt voor elk district het aandeel van elke combinatie van categorieën van geslacht en leeftijdsgroep binnen het totaal aantal inwoners van dat district berekend. Ook indien in de selectie niet alle leeftijdsgroepen of maar een geslacht zijn opgenomen, wordt dit berekend ten opzichte van het totaal aantal inwoners, inclusief de categorieën die niet geselecteerd werden. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 28 / 62
3.4.2.2 Groeicijfers Indien u voor groeicijfers kiest, dan kan u de evolutie van een bepaald onderwerp berekenen ten opzichte van een bepaald jaar. Hier hebt u de volgende opties: uit groeipercentage Groeipercentage gemiddeld Absolute groei Index cijfers Alles wordt standaard weergegeven zonder berekeningen Deze cijfers geven de procentuele evolutie weer ten opzichte van een bepaald referentiejaar. Dit jaar selecteert u in het vak basisperiode. Deze cijfers geven de gemiddelde procentuele evolutie weer ten opzichte van een bepaald referentiejaar. Dit jaar selecteert u in het vak basisperiode. Deze cijfers geven de absolute evolutie ten opzichte van een bepaald referentiejaar weer. Dit jaar selecteert u in het vak basisperiode. De waarden van het gekozen referentiejaar worden gelijkgesteld met 100. De waarden van de eerder geselecteerde jaren worden hier tegenover afgezet. Het referentiejaar selecteert u in het vak basisperiode. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 29 / 62
3.4.2.3 Z-scores Tot slot kan ook gekozen worden voor z-scores. z-scores De z-score is een maat die de afwijking aangeeft ten opzichte van het gemiddelde. De berekening gebeurt als volgt: de waarde van een bepaald onderwerp in een bepaald gebied wordt afgetrokken van het gemiddelde van het gekozen gebiedsniveau. Het bekomen verschil wordt gedeeld door de gemiddelde afwijking of standaardafwijking. Dit resulteert in een waarde, waarvan het gemiddelde 0 is en de gemiddelde afwijking 1. Negatieve waarden wijzen op waarden die lager liggen dan het gemiddelde, positieve waarden wijzen op waarden die hoger liggen dan het gemiddelde. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 30 / 62
3.4.2.4 Totalen tonen Indien u een tabel opvraagt kan u totalen opvragen via de volgende weg: Rechtermuisknop op de presentatie Toon totalen over: Indien 2 onderwerpen geselecteerd zijn kan je totalen tonen over rijen, kolommen of allebei. Bij een combinatie van meer dan 2 onderwerpen en/of gebieden, kan enkel een totaal voor rijen of kolommen berekend worden, afhankelijk van de positie van de variabele. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 31 / 62
Let wel waarop u totalen berekent: onderwerpen perioden gebieden Per gekozen onderwerp wordt het totaal weergegeven. Dit kan een optelling zijn van de totalen per wijk, district of buurt. Let op! Het berekenen van het totaal op onderwerp is enkel zinvol tussen categorieën binnen eenzelfde onderwerp. Gebruik dit niet wanneer u meerdere onderwerpen heeft geselecteerd. Wanneer u voor een bepaald onderwerp een overzicht in de tijd heeft opgevraagd, kan u perioden aanvinken. In dit geval wordt uiteraard geen optelling van alle jaren weergegeven, maar een berekening van het gemiddelde over de verschillende jaren. Voor elk van de gekozen onderwerpen en categorieën wordt het totaal van de geselecteerde buurten weergegeven. 3.4.3 Opmaakinstellingen Ook de opmaakinstellingen van de presentatie kan aangepast worden. De opties hangen samen met de presentatievorm. Je kan de opmaakinstellingen aanpassen door: Via de knop linksboven het onderwerpenveld selecteer Opmaakinstellingen Via de rechtermuisknop op de presentatie selecteer Opmaakinstellingen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 32 / 62
Vervolgens verschijnt er een venster met verschillende opties. We bespreken de opties van tabellen, grafieken en kaarten. 3.4.3.1 Tabellen Bij tabellen zijn er 2 opties: Titel: hier kan de titel van de presentatie aangepast worden Favoriet gebied: er bestaat de mogelijkheid om een favoriet gebied aan te duiden. In dit tabblad kan bepaald worden hoe dit favoriet gebied wordt weergegeven. Het gaat meer bepaald over de kleur van de omtrek, de vulling of de letters. Om een favoriet gebied aan te duiden, zie verder. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 33 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 34 / 62
3.4.3.2 Grafieken Bij grafieken zijn volgende opties voorzien: Titel: zie tabellen Favoriet gebied: zie tabellen Kleuren: hier kan het kleurenpalet worden ingesteld. Extra lijnen: hier kunnen kleuren voor extra lijnen op grafieken bepaald worden. Deze extra lijnen kunnen o.a. lijnen zijn die het gemiddelde aantonen enz Zie verder Assen: hier kunnen de assen aangepast worden. De minimum- en de maximumwaarden kunnen aangepast worden. Ook de rasterlijnen (stap) kunnen aangepast worden. Labels: hier kunnen de namen van de gebieden zichtbaar of onzichtbaar gemaakt worden (toon namen). Ook kunnen de waarden worden weergegeven (toon waarden). De tekstkleur en transparantie van de tekstvakken voor deze labels kunnen hier ook aangepast worden. Let wel: niet alle opties zijn bij elke grafiekvorm beschikbaar Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 35 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 36 / 62
3.4.3.3 Kaarten Bij kaarten zijn volgende opties voorzien: Titel: zie tabellen Favoriet gebied: zie tabellen Labels: zie grafieken Klassegrenzen: hier worden opties voorzien om de klassen op kaart anders in te delen. Er kan gekozen worden om: o Labels van de klassen handmatig aan te passen: vink handmatige labels aan en dan kunnen in de kolom label in de tabel ernaast de labels aangepast worden. o Klassegrenzen handmatig aan te passen: vink handmatige grenzen aan en dan kunnen in de kolom bovengrens in de tabel ernaast de klassegrenzen aangepast worden. o de klassenindeling wordt in gelijke klassenintervallen in te delen: vink gelijke klassen aan o het aantal klassen aan te passen: selecteer in het uitklapveld naast Aantal klassen het gewenste aantal klassen o het kleurenschema aan te passen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 37 / 62
o het kleurenschema om te keren Kaartlagen: hierbij kunnen kaartlagen toegevoegd worden als achtergrond. Het gaat hier enkel om lagen die door de beheerders zijn toegevoegd. Ook de transparantie van deze lagen kan aangepast worden. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 38 / 62
3.4.4 Extra features Naast de besproken opmaakinstellingen zijn er nog een aantal mogelijkheden om de presentatie aan te passen via de rechtermuisknop: 3.4.4.1 Kantelen Deze mogelijkheid bestaat bij tabellen en een aantal grafieken. De kolommen en de rijen worden omgewisseld of in het geval van grafieken de assen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 39 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 40 / 62
3.4.4.2 Sorteer op naam De waarden in de grafiek worden gesorteerd op naam van de categorieën op de X-as. Deze optie wordt gegeven wanneer u met de rechtermuisknop op de X-as drukt. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 41 / 62
3.4.4.3 Sorteer De waarden in de grafiek worden gesorteerd volgens de waarden van de categorieën op de X-as. U krijgt deze optie als u de rechtermuisknop gebruikt in het grafiekgebied Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 42 / 62
3.4.4.4 Sorteer kolom In een tabel kan gesorteerd worden om de waarden van een bepaalde kolom. Om dit te doen, gebruik de linkermuisknop op de kolom waarop u wenst te sorteren en selecteer sorteer kolom. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 43 / 62
3.4.4.5 Toon waarden indien mogelijk Hiermee kunnen de waarden getoond worden op kaarten of grafieken. Gebruik de rechtermuisknop. De waarden worden enkel getoond wanneer de kaart of grafiek overzichtelijk blijven. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 44 / 62
3.4.4.6 Toon namen indien mogelijk Hiermee kunnen de namen van gebieden getoond worden op kaarten. Gebruik de rechtermuisknop. De waarden worden enkel getoond wanneer de kaart of grafiek overzichtelijk blijven. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 45 / 62
3.4.4.7 Toon gemiddelde lijn: Via de rechtermuisknop kan bij verschillende grafiektypes een lijn weer die het gemiddelde weergeven Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 46 / 62
3.4.4.8 Zoom Via de rechtermuisknop kan eveneens op een kaart ingezoomd en uitgezoomd worden. Inzoomen kan ook door te dubbelklikken op de kaart met de linkermuisknop. In- en uitzoomen kan ook door aan het muiswiel te draaien. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 47 / 62
3.4.4.9 Kaartlagen Via de rechtermuisknop kunnen op kaarten ook achtergrondkaarten voorzien worden. Deze moeten wel voorzien zijn door de beheerder. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 48 / 62
3.4.4.10 Informatie over onderwerpen opvragen Dit kan door het onderwerp waarover informatie nodig is in het onderwerpenveld te selecteren met de rechtermuisknop en dan te kiezen voor informatie over. U kan dezelfde optie ook aanduiden met de rechtermuisknop of linkermuisknop op het onderwerp in de grafiek, tabel of kaart te selecteren. Via deze weg krijgt u ook de optie om het onderwerp te verwijderen. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 49 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 50 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 51 / 62
3.4.4.11 Opties met gebieden Wanneer u op een kaart, grafiek of tabel een gebied selecteert met de rechtermuisknop, krijgt u een aantal opties voor dit gebied: Informatie over het gebied opvragen Maak gebied favoriet: indien u deze optie selecteert, wordt het gekozen gebied op een aparte manier aangeduid (bv. andere kleur letters, aparte contour op kaart, ). Gebied uitsplitsen naar: met deze optie kan u het gekozen gebied uitsplitsen naar gebieden van een lager gebiedsniveau (bv van postzones naar wijken of buurten) Gebied vergelijken met: met deze optie kan een hoger gelegen gebiedsniveau gekozen waarmee het gebied kan vergeleken worden. Verwijder gebied: men kan het gekozen gebied verwijderen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 52 / 62
3.4.4.12 Opties met perioden Wanneer u op een kaart, grafiek of tabel een periode selecteert met de rechtermuisknop, krijgt u een aantal opties voor dit gebied: Verwijder periode: men kan de gekozen periode verwijderen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 53 / 62
4 Presentaties beheren, opslaan, exporteren en printen 4.1 Werken met tabbladen U hoeft niet voor elke nieuwe presentatie een nieuwe sessie te beginnen. U kan een nieuw tabblad toevoegen om een nieuwe presentatie te maken: Ofwel via de knop naast het laatst gemaakte tabblad Ofwel via de knop linksboven Nieuw Nieuwe presentatie. Via deze weg kan u ook de actieve tabblad kopiëren en alle tabbladen verwijderen. De oude presentatie blijft staan. U kan het actieve tabblad verwijderen door op het kruisje te drukken. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 54 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 55 / 62
4.2 Opslaan U kan de presentatie of presentaties ook opslaan. Dit kan in volgende formaten: Een afbeelding: grafieken en kaarten kunnen opgeslagen worden als afbeelding. Formaten zijn.png,.jpg,.gif en.bmp. Ook de resolutie kan aangepast worden. Opslaan als een afbeelding is enkel mogelijk voor één presentatie. Excel: grafieken, kaarten en tabellen kunnen opgeslagen worden als Excel. Let wel: indien grafieken of kaarten worden geselecteerd, worden de gegevens in tabelvorm opgeslagen. Ook deze optie is enkel mogelijk voor één presentatie. Een komma gescheiden bestand (.csv): grafieken, kaarten en tabellen kunnen opgeslagen worden als.csv. Let wel: indien grafieken of kaarten worden geselecteerd, worden de gegevens in tabelvorm opgeslagen. Ook deze optie is enkel mogelijk voor één presentatie. PDF: grafieken, kaarten en tabellen kunnen opgeslagen worden in een pdf-document. Verschillende presentaties kunnen samen opgenomen worden in één pdf-document. Word-document: grafieken, kaarten en tabellen kunnen opgeslagen worden in een Word-document. Verschillende presentaties kunnen samen opgenomen worden in één Word-document. Powerpoint: grafieken en kaarten kunnen opgeslagen worden in een powerpoint. Verschillende presentaties kunnen samen opgenomen worden in één powerpoint. Tabellen kunnen niet opgenomen in dit formaat. Swing-werkblad (xml): u kan de presentatie(s) ook opslaan als swing-werkblad. Dit bestand kunt u in de buurtmonitor openen. Opslaan gebeurt via de volgende manieren: Via de knop linksboven opslaan als Via de knop Er verschijnt een venster: Selecteer de presentatie(s) die u wil opslaan Selecteer het formaat Pas de naam van het bestand eventueel aan Druk OK Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 56 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 57 / 62
4.3 Link delen U kan ook een link maken van het actieve tabblad: Via de knop linksboven Link delen 4.4 Swing-werkblad openen Heeft u een swing-werkblad opgeslagen of één doorgestuurd gekregen, kan u deze openen: Via de knop linksboven Openen Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 58 / 62
4.5 Printen U kan de presentatie(s) ook afprinten: Via de knop linksboven printen Via de knop Vervolgens verschijnt er een venster: Selecteer de presentaties die u wil afprinten Selecteer het printformaat Druk OK Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 59 / 62
5 Rapporten Zoals in 3.1. reeds aangegeven kunnen ook voorgepropgammeerde rapporten worden geraadpleegd. Een rapport kan binnen het onderwerpenveld herkend worden met het icoon. Klik op een rapport Vervolgens verschijnt in het presentatievak het rapport. Indien de beheerders een dynamisch rapport voorzien hebben, d.w.z. een rapport waar de gebruiker nog een aantal zaken kan instellen, zoals bijvoorbeeld het gebied of gebiedsniveau, verschijnt er een venster met alle keuzemogelijkheden. Stel de keuzemogelijkheden in (kies gebied(en), kies vergelijkingsgebied(en)) Druk OK Vervolgens verschijnt het rapport. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 60 / 62
Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 61 / 62
Het rapport kan gewijzigd worden: Via de knop Via de rechtermuisknop Wijzig Het rapport kan opgeslagen worden in Word- of pdf-formaat. Bestuurszaken/studiedienst stadsobservatie 62 / 62