Solitaire vakantiewoningen - Westhoek

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan Solitaire vakantiewoningen - Westhoek Gemeenten Alveringem, De Panne, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Nieuwpoort, Poperinge, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke mei 2013 TOELICHTINGSNOTA STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN PLAN FEITELIJKE TOESTAND BESTEMMINGSPLAN

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan Solitaire vakantiewoningen Gemeenten Alveringem, De Panne, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Nieuwpoort, Poperinge, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke mei 2013 TOELICHTINGSNOTA STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN PLAN FEITELIJKE TOESTAND BESTEMMINGSPLAN Algplanid: rup_30000_213_00119_00001 wijzigingen 22 maart 2012 goedgekeurd door deputatie ten behoeve van plenaire vergadering augustus 2012 aanpassingen naar aanleiding van plenaire vergadering april 2013 aanpassingen naar aanleiding van het openbaar onderzoek Gezien en definitief vastgesteld door de provincieraad van West-Vlaanderen in vergadering van 23/05/2012, De provinciegriffier, De voorzitter, G. Anthierens E. Spincemaille Dienst Ruimtelijke Planning Koning-Leopold III-laan 41 8200 Sint-Andries Brugge) t 050/ 40 35 33 f 050/ 40 33 76 ruimtelijkeplanning@west-vlaanderen.be www.west-vlaanderen.be Het diensthoofd Stephaan barbery Projectbegeleider: Wouter Billiet Projectcoördinator: Joachim D eigens

Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 2 1.1 ALGEMEEN... 2 1.2 BESLISSING TOT OPMAAK VAN HET PROVINCIAAL RUP DOOR DE DEPUTATIE... 2 2 FEITELIJKE BESTAANDE TOESTAND... 3 2.1 PLANGEBIED... 3 3 JURIDISCH BESTAANDE TOESTAND... 3 3.1 TYPEVOORSCHRIFTEN VOOR AGRARISCH GEBIED... 4 3.2 FUNCTIEWIJZIGINGSBESLUIT... 5 3.3 CONCLUSIE... 6 4 PLANNINGSCONTEXT... 7 4.1 RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN RSV)... 7 4.2 PROVINCIAAL RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN WEST-VLAANDEREN PRS-WV)... 8 4.3 HERZIENING PRS-WV... 9 5 WATERTOETS... 10 6 GEWENSTE RUIMTELIJKE ONTWIKKELING... 10 7 MOTIVATIE NAAR AANLEIDING VAN DE INGEWONNEN ADVIEZEN OP HET VOORONTWERP... 10 7.1 IMPACT VAN DE VOORGENOMEN PLANOPTIES... 11 7.2 HET RUP BINNEN EEN GEBIEDSGERICHTE VISIE OP HET FUNCTIONEREN VAN HET BUITENGEBIED... 12 7.2.1 Abstracte benadering... 12 7.2.2 Benadering vanuit de gekende situatie... 13 7.3 BESLUIT... 14 8 MILIEUEFFECTEN... 16 8.1 MILIEUSCREENING... 16 9 PLANPROCES... 17 9.1 VOORONTWERP... 17 9.2 ONTWERP... 17 9.3 DEFINITIEF PLAN... 17 10 BIJLAGEN... 18 11 STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN... 19 mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 1

1 Inleiding 1.1 Algemeen Onderhavig document betreft het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan PRUP) solitaire vakantiewoningen westhoek. Het PRUP beslaat delen van) de gemeenten Alveringem, De Panne, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Nieuwpoort, Poperinge, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke. Conform artikel 2.2.2 van de Vlaamse codex ruimtelijke ordening hierna VCRO) bevat een ruimtelijk uitvoeringsplan: een grafisch plan dat aangeeft voor welk gebied het plan van toepassing is de erbij horende stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de inrichting en/of het beheer, en, desgevallend, de normen, vermeld in artikel 4.1.12 en 4.1.13 van het decreet betreffende het grond- en pandenbeleid een weergave van de feitelijke en juridische toestand de relatie met het ruimtelijk structuurplan of de ruimtelijke structuurplannen waarvan het een uitvoering is in voorkomend geval, een zo mogelijk limitatieve opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden in voorkomend geval een overzicht van de conclusies van: o o o o o het planmilieueffectenrapport de passende beoordeling het ruimtelijk veiligheidsrapport andere verplicht voorgeschreven effectenrapporten in voorkomend geval, een register, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in artikel 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een compensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of titel 3, van het decreet betreffende het grond- en pandenbeleid 1.2 Beslissing tot opmaak van het provinciaal RUP door de deputatie De deputatie heeft in zitting van 27/10/2011 beslist voorliggend RUP op te maken. De aanleiding voor deze beslissing is het decreet van 10 juli 2008 betreffende het toeristische logies, gewijzigd bij het decreet van 23 december 2010, hierna vermeld als het logiesdecreet. Sinds het logiesdecreet moeten toeristische logies van oa. de categorie vakantiewoningen, beschikken over een stedenbouwkundige vergunning voor de functie vakantiewoning of een stedenbouwkundig attest waaruit blijkt dat de functie vakantiewoning in aanmerking komt voor een stedenbouwkundige vergunning. Dit is een vereiste om de nodige exploitatievergunning te verkrijgen. Er is een overgangsbepaling opgenomen tot eind 2012 in het logiesdecreet. Daarna moeten solitaire vakantiewoningen kunnen aantonen dat naast de constructie ook de functie stedenbouwkundige vergund is of kan worden. Deze bepaling impliceert dat vakantiewoningen, gelegen in de bestemmingscategorie 'landbouw' cfr. de gebiedscategorieën VCRO, zich binnen de huidige juridische con- mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 2

text, niet in regel kunnen stellen met het logiesdecreet. De functie vakantiewoningen 1 kan immers niet stedenbouwkundig vergund worden binnen de gebiedscategorie landbouw. Dit RUP biedt een antwoord aan deze problematiek door de functie solitaire vakantiewoning mogelijk te maken binnen de bestemmingscategorie 'landbouw'. Er is Hierbij sprake van hoogdringendheid gezien de dwingende bepalingen van de wetgeving. Daarom kan dit planinitiatief niet vooruit geschoven worden en kan er niet gewacht worden tot er bijvoorbeeld een integrale visie wordt gemaakt voor het buitengebied. 2 Feitelijke bestaande toestand 2.1 Plangebied Het plangebied betreft de westhoekgemeenten Alveringem, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Poperinge, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke, De Panne, Koksijde en Nieuwpoort. De afbakening van het plangebied kent zijn oorsprong in de hogere concentratie van niet vergunbare, bestaande solitaire vakantiewoningen in deze regio. Hoewel deze problematiek onvergunbaarheid solitaire vakantiewoningen) zich op het gehele grondgebied van de provincie West-Vlaanderen afspeelt, wordt in eerste instantie gekozen om het plangebied te beperken tot de westhoek, omdat de meeste gekende solitaire vakantiewoningen hier voorkomen zie verder). Afhankelijk van het procesverloop van dit RUP, zullen gelijkaardige planinitiatieven worden opgestart voor delen van de overige regio s van de provincie West-Vlaanderen. Het plangebied betreft, binnen de plancontour, alle gronden die in het gewestplan als agrarisch gebied incl. gelijkaardige bestemming zoals landschappelijk waardevol agrarisch gebied enz.) zijn bestemd. Dit RUP is enkel van toepassing voor zover de huidige bestemming binnen het plangebied ressorteert onder de gebiedscategorie landbouw. Het RUP is met andere woorden niet van toepassing voor gronden die door een bestemmingsplan een andere hoofdbestemming hebben gekregen dan een bestemming die niet kan ressorteren onder agrarisch gebied. 3 Juridisch bestaande toestand De VCRO stelt met artikel 4.4.9. 1 dat een vergunningsverlenend bestuursorgaan, bij het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning of verkavelingsvergunning, mag afwijken van de voorschriften van een gewestplan, indien het aangevraagde kan vergund worden op grond van de voor de vergelijkbare categorie of subcategorie van gebiedsaanduiding bepaalde standaardtypebepalingen 2. De standaardtypebepaling voor de gebiedscategorie landbouw voorziet geen mogelijkheid om solitaire vakantiewoning, zoals begrepen onder het logiesdecreet, vergun- 1 Definitie vakantiewoning cfr. logiesdecreet): een uitgeruste woning of studio, of een uitgerust appartement, waarvoor een persoonlijk gebruiksrecht wordt verleend, met mogelijkheid voor de toerist om zelf maaltijden te bereiden 2 Bijlage bij het Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels met betrekking tot de vorm en de inhoud van de ruimtelijke uitvoeringsplannen 11 april 2008). mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 3

baar te stellen. Ook het functiewijzigingsbesluit 3 biedt geen kader voor het vergunnen van een solitaire vakantiewoning in bestaande woningen in agrarisch gebied. Dit betekend dat bestaande solitaire vakantiewoningen in agrarisch gebied zich niet in regel kunnen stellen met het gewijzigd logiesdecreet dd. 23 december 2010. 3.1 Typevoorschriften voor agrarisch gebied Hierna een relevant uittreksel uit het typevoorschrift verordenend deel) voor agrarisch gebied: Het wijzigen van de functie van de bestaande agrarische bebouwing kan toegelaten worden, voor zover de nieuwe functie betrekking heeft op: - wonen, met een maximum van één eengezinswoning per gebouwencomplex; - kantoor- of dienstenfunctie die aan het landbouwbedrijf of wonen complementair is, tot een maximum van 100 m², en waarbij de landbouw- of woonfunctie een grotere oppervlakte beslaat dan de complementaire functie; - aan het wonen complementaire toeristisch-recreatieve verblijven tot een maximum van acht verblijfseenheden, met uitsluiting van elke vorm van restaurant of café; - aan de landbouw toeleverende, verwerkende en dienstverlenende activiteiten en landbouwverwante activiteiten; - de opslag van allerhande materialen of materieel; - een paardenhouderij, manege, dierenasiel, dierenpension, dierenartsenpraktijk, dierenkliniek, tuinaanlegbedrijf, jeugdlogies, kinderboerderij of instelling waar hulpbehoevenden al dan niet tijdelijk verblijven en landbouwactiviteiten of aan de landbouw verwante activiteiten uitoefenen; Toelichtend bij deze voorschriften is volgende opgenomen: Onder wonen wordt voor de functiewijzigingen, residentieel wonen bedoeld. Een gebouwencomplex is het geheel van gebouwen van een boerderij. Aan het wonen complementaire toeristisch-recreatieve voorzieningen valt onder de noemer plattelandstoerisme en momenteel gaat dit om maximum acht verblijfseenheden voor maximum 32 personen. Toeristisch-recreatief verblijf is een tijdelijk verblijf. Het lezen van deze voorschriften en bijhorende toelichting, leert ons dat een voormalige landbouwbedrijfswoning, als een zonevreemde eengezinswoning, bestemd voor residentieel wonen, vergunbaar is. Diezelfde woning kan evenwel geen stedenbouwkundige vergunning krijgen als een solitaire vakantiewoning die toeristisch verhuurd wordt. Hieruit leiden we de definitie solitaire vakantiewoning af. Een solitaire vakantiewoning is dus een vakantiewoning, niet gekoppeld aan een residentiële woonfunctie of een actief landbouwbedrijf. Daarnaast lezen we dat het wijzigen van de functie van bestaande agrarische bebouwing, naar aan het wonen complementaire toeristisch-recreatieve verblijven tot een maximum van acht verblijfseenheden toelichtend maximum 32 personen), vergunbaar is. 3 Besluit van de Vlaamse Regering van 28 november 2003 tot vaststelling van de lijst van toelaatbare zonevreemde functiewijzigingen mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 4

De vraag kan gesteld worden wat de ruimtelijke relevantie is om tot 8 verblijfseenheden mogelijk te maken, bij een bestaande zonevreemde woning en anderzijds te verbieden dat 1 bestaande zonevreemde woning, als vakantiewoning wordt verhuurd. - Wat heeft de grootste ruimtelijke impact? 1 woning in agrarisch gebied, aangeboden op de toeristische verhuurmarkt of 1 woning voor residentieel wonen, met 1 of meerdere toeristisch-recreatieve verblijven? - Wat is ruimtelijk gezien het verschil tussen het gebruik van een bestaande woning voor residentieel wonen of het aanbieden van dezelfde woning als vakantiewoning? 3.2 Functiewijzigingsbesluit Het functiewijzigingsbesluit bevat oa. volgende passage art.9): Met toepassing van artikel 4.4.23 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening kan een vergunning worden verleend voor het geheel of gedeeltelijk wijzigen van het gebruik van een gebouw of gebouwencomplex van de hoofdfunctie "landbouw in de ruime zin", voor zover aan al de volgende voorwaarden voldaan is: 1 het gebouw of gebouwencomplex is gelegen in een agrarisch gebied in de ruime zin; 2 de nieuwe functie heeft betrekking op volgende activiteiten of combinaties daarvan: een paardenhouderij, een manège, een dierenasiel, een dierenpension, een dierenartsenpraktijk, jeugdlogies, een tuinaanlegbedrijf, een kinderboerderij, een centrum voor dierentherapie animal assisted therapy) of een instelling waar personen al dan niet tijdelijk verblijven en bij wijze van therapie, onderwijs, opleiding of voorbereiding op de reguliere arbeidsmarkt ondermeer landbouwactiviteiten of aan de landbouw verwante activiteiten uitoefenen, telkens met inbegrip van de gedeelten van het gebouw of gebouwencomplex die worden aangewend voor ondergeschikte functies handel, horeca, kantoorfunctie of diensten) die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de hoofdfunctie. Voor de toepassing van het eerste lid, 2, geldt dat de volledige vloeroppervlakte die door eventuele ondergeschikte functies zowel binnen het hoofdgebouw als binnen de bijgebouwen) in beslag genomen wordt, ten hoogste gelijk is aan 100 vierkante meter. Om bovenstaande artikel grondig te analyseren, is lezen van het artikel 4.4.23 van de VCRO noodzakelijk. Dit artikel stelt volgende: Art. 4.4.23. Het vergunningverlenende bestuursorgaan mag bij het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning die betrekking heeft op een vergunningsplichtige functiewijziging van een gebouw of een gebouwencomplex, afwijken van de bestemmingsvoorschriften, voor zover voldaan is aan beide hiernavolgende voorwaarden: 1 het gebouw of het gebouwencomplex beantwoordt op het ogenblik van de aanvraag aan alle hiernavolgende vereisten: a) het gebouw of het gebouwencomplex bestaat, b) het gebouw of het gebouwencomplex is niet verkrot, c) het gebouw of het gebouwencomplex is hoofdzakelijk vergund, d) het gebouw of het gebouwencomplex is niet gelegen in: 1) ruimtelijk kwetsbare gebieden, met uitzondering van parkgebieden en agrarische gebieden met ecologisch belang of ecologische waarde, 2) recreatiegebieden, zijnde de als dusdanig door een plan van aanleg aangewezen gebieden, en de gebieden, geordend door een ruimtelijk uitvoeringsplan, die onder de categorie van gebiedsaanduiding recrea- mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 5

tie sorteren; 2 de functiewijziging komt voor op een door de Vlaamse Regering vast te stellen lijst, waarin nadere regelen en bijkomende voorwaarden voor de betrokken wijzigingen van gebruik kunnen worden bepaald. De weigering om een afwijking, vermeld in het eerste lid, te verlenen, geeft nimmer aanleiding tot een planschadevergoeding. Samengevat lezen we in het functiewijzigingsbesluit dat binnen een bestaand gebouwencomplex in agrarisch gebied, ongeacht de aanwezigheid van een woning voor residentieel wonen, verschillende functie mogelijk zijn, zoals: een paardenhouderij, een manège, een dierenasiel, een dierenpension, een dierenartsenpraktijk, jeugdlogies, een tuinaanlegbedrijf, een kinderboerderij, een centrum voor dierentherapie animal assisted therapy) of een instelling waar personen al dan niet tijdelijk verblijven en bij wijze van therapie, onderwijs, opleiding of voorbereiding op de reguliere arbeidsmarkt ondermeer landbouwactiviteiten of aan de landbouw verwante activiteiten uitoefenen. Dit voor zover de gebouwen bouwfysisch geschikt zijn voor de nieuwe functie = geen ingrijpende werken, zowel vanuit financieel als bouwtechnisch oogpunt). Opnieuw kan de vraag gesteld worden wat de relevantie is om het gebruik van een bestaande woning in agrarisch gebied als solitaire vakantiewoning te verbieden, terwijl daarnaast tal van functiewijzigingen zijn toegelaten, met een onmiskenbare ruimtelijke impact. 3.3 Conclusie De huidige wettelijke mogelijkheden voor aan de landbouw onttrokken gebouwencomplexen in agrarisch gebied zijn een gevolg van maatschappelijke evoluties. schaalvergroting in de landbouw, vraag tot hergebruik / herbestemming bestaand gebouwenpatrimonium, meer vraag naar plattelandstoerisme, recreatie in het buitengebied, locatie voor functies die moeilijk te integreren zijn in andere bestemmingszones). Er valt uit de bestaande juridische context geen logische motivatie of verklaring af te leiden, waarom een bestaande woning niet als solitaire vakantiewoning op de toeristische verhuurmarkt mag worden gebracht. De vraag stelt zich immers wat het verschil in ruimtelijke impact is tussen het gebruik van een woning als residentiële woning of het gebruik van dezelfde woning als solitaire vakantiewoning. We besluiten dat het gebruik van een woning als solitaire vakantiewoning ten opzichte van het gebruik van een woning als residentiële woning geen bijkomende dynamiek genereert en er bijgevolg niet kan gemotiveerd worden waarom het gebruik van een woning als solitaire vakantiewoning niet wenselijk zou zijn in het licht van de huidige mogelijkheden voor de zonevreemde gebouwencomplexen in agrarisch gebied. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 6

4 Planningscontext 4.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen RSV) 4 Het RSV bevat relevante bepalingen rond mogelijke functiewijzigingen voor uit de agrarische bedrijfsvoering uitgestoten agrarische bedrijfs)gebouwen. p. 271) Deze functies zijn als volgt omschreven: Agrarische bedrijfs)gebouwen die uit de agrarische bedrijfsvoering worden uitgestoten, kunnen een functie krijgen 1) als aan de landbouw dienstverlenende bedrijven met een beperkte ruimtelijke dynamiek; 2) voor laagdynamische aan het buitengebied gekoppelde recreatieve functies; 3) als bestendiging van het wonen, los van de agrarische functie, in de gebieden van de agrarische structuur mits het beantwoordt aan de grenzen gesteld aan zonevreemde woningen. Elke functiewijziging en de dynamiek van elke nieuwe functie moeten getoetst worden aan een gebiedsgerichte visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de externe landbouwstructuur in het betrokken gebied. De overheid kan door middel van uitvoeringsinstrumenten o.a. verordeningen en ruimtelijke uitvoeringsplannen) bepaalde functiewijzigingen bij voorbaat uitsluiten of aan voorwaarden onderwerpen. Het RSV omschrijft de ontwikkelingsperspectieven voor de andere functies van het buitengebied p. 288). Uitgangspunt bij de ontwikkeling van toeristisch-recreatieve activiteiten in het buitengebied is het recreatief medegebruik met respect voor de draagkracht van het gebied. Argumenten die het uitgangspunt van recreatief medegebruik ondersteunen zijn: - de nood aan duurzame ontwikkeling van de productelementen voor de toeristischrecreatieve functie; - de weinig geconcentreerde ruimtevraag; - de recreatieve meerwaarde voor het buitengebied; - de mogelijkheden voor spreiding in gebieden met de grootste draagkracht en recreatief belang; - de geringe private en openbare investeringskosten. Zo kunnen bijvoorbeeld waterlopen intensiever voor recreatie worden ingeschakeld en kan de recreatieve betekenis van de gave) landschappen optimaal worden benut. Verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater en een goed beheer van de kwaliteit van het buitengebied is daarbij prioritair. Kwaliteit heeft hierbij zowel betrekking op ecologische, milieuhygiënische als op ruimtelijke aspecten o.a. de stedebouwkundige inrichting van toeristische kernen, renovatie en restauratie van cultuurhistorisch patrimonium,...). Enkel op basis van een integrale ruimtelijke visie op een bepaald gebied van het buitengebied kan het recreatief medegebruik worden geregeld. Bij tijdelijke of eenmalige toeristisch-recreatieve activiteiten is het van belang dat de activiteit het ruimtelijk functioneren van de structuurbepalende functies natuur, bos en landbouw niet aantast. 4 Paginaverwijzingen naar het RSV betreffen verwijzingen naar de gecoördineerde versie 2011 van het RSV. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 7

Netwerkvorming Om de toeristisch-recreatieve aanbodelementen in het buitengebied en in de stedelijke gebieden met elkaar te verbinden en op elkaar af te stemmen, wordt netwerkvorming vooropgesteld. Paden en routes o.a. langs waterlopen, spoorwegbeddingen) worden met elkaar verbonden ook internationaal) en uitgerust als een samenhangend toeristisch-recreatief product o.a. inschakeling van verblijfsaccommodatie...). Het publieke karakter en de toegankelijkheid van deze paden en routes moeten maximaal gegarandeerd blijven. Het verbinden van recreatieve voorzieningen in het buitengebied met deze in de stedelijke gebieden, moet echter op een zorgvuldige wijze gebeuren, zodat de specifieke kwaliteiten en functies van beide gebieden niet aangetast worden. In functie van de optimalisering van de toeristisch- recreatieve netwerkvorming kunnen, binnen de randvoorwaarden bepaald door de structuurbepalende functies, langs en op bepaalde waterlopen en in hun omgeving sommige recreatievormen in beperkte zones worden toegelaten. Ontwikkelingsmogelijkheden voor toeristisch-recreatieve infrastructuur in het buitengebied Indien men de structuurbepalende functies van het buitengebied wil vrijwaren, kan de toeristisch-recreatieve infrastructuur er slechts op een specifieke manier aanwezig zijn. De aard en het type van de infrastructuur zelf zijn hierbij van belang. De ontwikkelingsmogelijkheden van de toeristisch-recreatieve infrastructuur zullen immers worden bepaald door de positie ervan binnen en de impact ervan op de natuurlijke en de agrarische structuur. Teneinde de impact van bepaalde toeristisch- recreatieve infrastructuren ten opzichte van het buitengebied te kunnen inschatten, wordt er op basis van de categorieën toerisme en recreatie en de subcategorieën verblijf en dag een onderscheid gemaakt tussen hoog-dynamische en laagdynamische toeristisch-recreatieve infrastructuur. Dit onderscheid geeft de relatie aan die er bestaat tussen de toeristisch-recreatieve infrastructuur in kwestie en de omliggende onderdelen van het buitengebied en spreekt zich in die zin uit over de belasting van deze laatste in functie van haar draagkracht. Onder hoog-dynamische toeristisch-recreatieve infrastructuur wordt die infrastructuur verstaan die omwille van haar intrinsieke aard, in haar onmiddellijke omgeving sterke veranderingen en dynamiek teweegbrengt in de wijze van functioneren van de bestaande ruimtelijke en sociaal-economisch structuur en daardoor in belangrijke mate het bestaande ruimtegebruik wijzigt bijvoorbeeld door een sterk geconcentreerd voorzieningenpakket of één grote voorziening op één plaats, door de aanwezigheid van een grote groep mensen per oppervlakteeenheid,...). Laag-dynamische toeristisch-recreatieve infrastructuur daarentegen, betreft infrastructuur die omwille van haar intrinsieke aard, in haar onmiddellijke omgeving eerder beperkte veranderingen teweegbrengt in de bestaande ruimtelijke en sociaaleconomische structuur en in het bestaande ruimtegebruik. 4.2 Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen PRS-WV) Het PRS bevat in het richtinggevend gedeelte een aantal beleidsdoelstellingen voor de gewenste toeristische en recreatieve structuur. p. 175 ev.) Het duurzaam en kwalitatief versterken van het bestaande toeristisch recreatief aanbod is een beleidsdoelstelling. Hierbij richt het beleid zich in de eerste plaats op een versterking van het bestaande aanbod en wordt gewerkt aan de verbetering en vernieuwing van het bestaande aanbod, rekening houdende met maatschappelijke evoluties. Daarnaast wil de provincie de toeristisch-recreatieve ontwikkelingen richten op de eigenheid van de streek. Hierbij wordt ingespeeld op de streekgebonden kwaliteiten om mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 8

de ruimtelijke verscheidenheid als troef te versterken. De ontwikkelingen op toeristisch-recreatief vlak dienen te vertrekken vanuit de eigenheid van de streek. Het toerisme is van nature uit sterk aan de streek gebonden, deze activiteit is nauwelijks of niet verplaatsbaar. Het toerisme steunt immers wezenlijk op de karakteristieken van de streek, zowel landschappelijk als cultureel. Landschappen en historische sites worden binnen dit kader gevaloriseerd. Verder zijn in het PRS landelijke toeristisch-recreatieve netwerken geselecteerd. Dit zijn samenhangende gebieden met aantrekkelijke stedelijke gebieden, kernen en een kwalitatief open-ruimte gebied. Deze netwerken zijn door toeristisch-recreatieve lijnelementen met elkaar verbonden. In de IJzerstreek zijn Diksmuide en Veurne de belangrijkste toeristisch-recreatieve knooppunten. De IJzer vormt een structuurbepalend lijnelement. Dit netwerk wordt gekenmerkt door een vlak en open landschap dat doorwaterd is met talloze vaartjes en kanalen. Verspreid in het open-ruimtegebied liggen kleine kernen met een sterke streekgebonden uitstraling, monumenten die verwijzen naar de Eerste Wereldoorlog en burgerlijke en landelijke architectuur. De toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in de IJzestreek dienen vooral kernversterkend te worden ingeplant. In dit netwerk kan het plattelandstoerisme ontwikkeld worden met het oog op recreatief medegebruik van de open ruimte kleinschalige toeristisch-recreatieve plattelandsactiviteiten). De Heuvelstreek vormt een toeristisch-recreatief netwerk waarin voor Ieper met daarbij aansluitend het pretpark Bellewaerde) maar ook Poperinge belangrijke stedelijke knooppunten vormen met mogelijkheden voor toeristische ontwikkeling. De West-Vlaamse Heuvels spelen een structuurbepalende rol. Dit netwerk wordt verder gekenmerkt door diverse relicten uit het oorlogsverleden verspreid in het landschap, archeologische relicten, de vele bossen en door de hoppe- en tabaksteelt. De toenemende ruimtelijke druk door toerisme en recreatie in het kwetsbare gebied van de gemeente Heuvelland moet door een herstructurering in de hand worden gehouden. Kleinschalige toeristisch recreatieve plattelandsactiviteiten kunnen ook hier ontwikkeld worden volgens het desbetreffende specifieke beleidskader. De Heuvelstreek heeft mogelijkheden om kleinschalige verblijfsaccommodatie in te richten in de landschappelijk aantrekkelijke gebieden. Zo kan aan de toeristische vraag tegemoet gekomen worden zonder de draagkracht van de kwetsbare gebieden te overschrijden. Specifiek beleidskader toerisme en recreatie Het PRS bevat een specifiek beleidskader met betrekking tot toerisme en recreatie p. 254 ev.). Het beleidskader bevat een functionele categorisering van gebouwen, sites, waarbinnen bepaalde activiteiten voor toerisme en recreatie kunnen plaatsvinden. Zo stelt het beleidskader dat huurvakantiewoningen in oa. leegstaande hoeves mogelijk is in landelijk toeristisch-recreatieve netwerken in combinatie met het wonen van de eigenaars. Het beleidskader bevat geen aanknoping om alleenstaande solitaire woningen in het agrarisch gebied te bestemmen als solitaire vakantiewoning. Evenwel is een afwijking van deze bepalingen te verantwoorden, ingegeven vanuit de gewijzigde juridische context logiesdecreet). 4.3 Herziening PRS-WV De procedure om het provinciaal ruimtelijk structuurplan te herzien is opgestart plenaire vergaderingen maart 2012). Hierin wordt geopteerd om het specifiek beleidskader toerisme en recreatie te schrappen uit het PRS, gezien de relevantie ervan achterhaald is door het functiewijzigingsbesluit en de typevoorschriften. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 9

5 Watertoets Artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemeen waterbeleid legt bepaalde verplichtingen op die de watertoets worden genoemd. De watertoets bestaat erin onderzoek te doen naar de effecten van het project op de waterhuishouding. Schadelijke effecten moeten zoveel mogelijk worden beperkt en, indien dit niet mogelijk is, worden hersteld of, in de gevallen van de vermindering van de infiltratie van hemelwater of de vermindering van ruimte voor het watersysteem, gecompenseerd. Het RUP heeft tot doel om, binnen bestaande solitaire woningen in het agrarisch gebied, de functie vakantiewoning mogelijk te maken. Verder beschikt deze woning over alle basisrechten die aan zonevreemde woningen zijn gegeven in de VCRO. Bijgevolg zal de impact van dit RUP op de lokale waterhuishouding erg beperkt zijn. De bestaande gewestelijke verordening betreffende hemelwater en infiltratie 5 zal van toepassing zijn bij bepaalde verbouwingswerken aan de woningen. Deze verordening kan beschouwd worden als een afdoende instrument om erover te waken dat de mogelijke effecten van dit RUP op de waterhuishouding tot een minimum beperkt zijn. 6 Gewenste ruimtelijke ontwikkeling Het RUP voorziet in de mogelijkheid om de functie solitaire vakantiewoning vergunbaar te maken in bestaande woningen, in alle bestemmingen die ressorteren onder de gebiedscategorie landbouw volgens de VCRO,. Op die manier kunnen bestaande solitaire vakantiewoningen zich in regel stellen met het logiesdecreet. Daarnaast kunnen bestaande woningen in het agrarisch gebied worden gebruikt als een solitaire vakantiewoning, zonder dat daarbij afbreuk wordt gedaan aan de basisrechten van een zonevreemde woning. Als een woning de functie solitaire vakantiewoning heeft gekregen, moet het mogelijk zijn de functie terug te wijzigen naar een residentiële woonfunctie. Dit RUP kan gezien worden als een aanvulling van het functiewijzigingsbesluit. 7 Motivatie naar aanleiding van de ingewonnen adviezen op het voorontwerp De ingewonnen adviezen voor de plenaire vergadering van dit RUP leren ons dat de aanleiding van dit RUP een materie is die best door de decreetgever kan worden aangepakt wijziging functiewijzigingsbesluit). Dit wordt door zowel de lokale besturen als de gewestelijke adviesinstanties aangegeven zie verslag plenaire). Omdat de provincie West-Vlaanderen evenwel een oplossing voor deze problematiek wil hebben, is een RUP het meest aangewezen instrument om op provinciaal niveau mee te werken. Hierna wordt ingegaan op de voorwaarden die door de het gewest als goedkeurende overheid voor dit planinitiatief) zijn gesteld op het voorontwerp RUP. De gewestelijk gedelegeerd planologisch ambtenaar gaf in zijn advies op het voorontwerp RUP aan dat de huidige generieke aanpak dient verfijnd te worden in functie van een gedifferentieerde gebiedsgerichte benadering op basis van een gedegen ruimtelij- 5 Besluit van de Vlaamse regering van 1 oktober 2004 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 10

ke analyse. Er wordt gesteld dat het RUP geen inzicht geeft in het ruimtelijke patroon van de problematiek van de vakantiewoningen, ook niet in het kwantitatief aspect. Hoe kadert het initiatief in een gebiedsgerichte) visie op het functioneren van het buitengebied, als dan niet in functie van de eigenheid van de streek op vlak van toerisme? Is er bijvoorbeeld nagedacht over de mogelijke gevolgen van deze grofmazige aanpak voor de leefbaarheid van de voorzieningen? Het lijkt aangewezen in te zetten op een meer gedifferentieerde aanpak. Die kan er uit bestaand dat in functie van de ruimtelijke analyse en de visievorming op macroschaal gebiedsgericht en selectief wordt voorzien in de mogelijkheden voor vakantiewoningen in plaats van generiek, mogelijks ook gekoppeld aan bepaalde criteria zoals goede bereikbaarheid van de woning, kwalitatieve buitenruimte, parkeerplaats op eigen terrein, afstand ten opzichte van potentiële bronnen van milieuhinder, enz. Als dergelijke criteria in de voorschriften als elementen van de afweging bij het afleveren van een stedenbouwkundige vergunning worden opgenomen, dan geeft dit de mogelijkheid tot bijkomende gebiedsgerichte afweging op micro-schaal. Hierna wordt ingegaan op deze specifieke vragen van de gewestelijk gedelegeerd planologisch ambtenaar en wordt verduidelijkt waarom voor een generieke aanpak is gekozen. 7.1 Impact van de voorgenomen planopties Zoals eerder is aangegeven bij de bestaande juridische toestand, is het onmogelijk een logische verklaring te vinden waarom de functie solitaire vakantiewoning in bestaande woningen, niet wenselijk is in de gebiedscategorie landbouw, terwijl in deze gebiedscategorie door de decreetgever, door het functiewijzigingsbesluit en de typevoorschriften mogelijkheden worden geboden met een veel grotere potentiële impact op de dynamiek van het buitengebied. Om de concrete impact van de doelstelling van dit RUP in te schatten, volstaat het de vraag te stellen wat het verschil is in ruimtelijke dynamiek tussen een zonevreemde woning binnen de gebiedscategorie landbouw, die als residentiële woonfunctie wordt gebruikt en dezelfde woning die als solitaire vakantiewoningen op de toeristische verhuurmarkt wordt aangeboden. We trachten hierna een overzicht te geven van de impact van de verschillen in gebruik residentiële woonfunctie of vakantiewoning) van een zonevreemde woning in de gebiedscategorie landbouw op de ruimtelijke dynamiek van het buitengebied. Mobiliteit Bij een solitaire vakantiewoning, kunnen de verkeersbewegingen, afhankelijk van verhuring erg verschillen. De verkeersbewegingen blijven hoofdzakelijk beperkt tot recreatieve verplaatsingen. Hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat de capaciteit van een solitaire vakantiewoning relatief beperkt is, daar het niet de bedoeling is de woning als dusdanig in kleinere verblijfseenheden op te delen. Hooguit kan op vergunningsniveau een herindeling van de woning mogelijk zijn vb. meer slaapkamers, ipv. bureelruimte ed.). Het is evenwel niet wenselijk dat er stedenbouwkundige aanvragen worden goedgekeurd die aanleiding kunnen geven tot een nieuwe zonevreemde woning. Er is geen reden om aan te nemen dat de solitaire vakantiewoning meer verkeersbewegingen genereert dan een residentiële woonfunctie. Een residentiële woonfunctie zal een eerder constant aantal verkeersbewegingen met zich meebrengen, mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 11

die mogelijks worden versterkt door een vergunde nevenfunctie zoals vb. een kantoorfunctie, ondergeschikt aan de woonfunctie. Als we de huidige mogelijkheden van het functiewijzigingsbesluit en de typevoorschriften voor de gebiedscategorie landbouw in ogenschouw nemen, dan kan gesteld worden de mogelijkheid die met dit RUP wordt voorgesteld, in tegenstelling tot de huidige mogelijkheden, geen negatieve impact heeft op de verkeersgeneratie. Leefbaarheid voorzieningen / dorpen De scope van dit RUP is gericht op de zonevreemde woningen in de gebiedscategorie landbouw. Er is geen reden om aan te nemen dat er een merkbare impact is op de leefbaarheid van de aanwezige voorzieningen in het buitengebied, als de residentiële woonfunctie naar een recreatieve verblijfsfunctie wordt omgezet. De leefbaarheid van de kernen en dorpen in het buitengebied is in grote mate afhankelijk van het beleid dat voor de kernen hoofdzakelijk woongebied en dus buiten de scope van dit RUP) wordt gevoerd 6. De doelstelling van het RUP is het voorzien van een functiewijziging binnen een bestaande vergund of vergund geachte woning. Zoals eerder geschetst zijn er op vandaag verschillende functiewijzigingen / uitbreiding mogelijk, in complementariteit met een residentiële woonfunctie. Er is dus geen reden om aan te nemen dat het toevoegen van deze mogelijkheid de oorzaak kan zijn van een impact op de leefbaarheid van de voorzieningen en dorpen in het buitengebied. 7.2 Het RUP binnen een gebiedsgerichte visie op het functioneren van het buitengebied 7.2.1 Abstracte benadering In de omschrijving van de juridisch bestaande toestand is een overzicht gegeven van de huidige stedenbouwkundige mogelijkheden betreffende zonevreemde functiewijzigingen. Voor deze mogelijkheden is door de decreetgever, tevens goedkeurende overheid voor dit RUP, geen gebiedsgerichte benadering gehanteerd. - Er werd in voorgaande omschrijving aangetoond dat de mogelijkheid die dit RUP tracht te bieden nagenoeg geen wijziging in de ruimtelijke dynamiek van het buitengebied met zich meebrengt, in tegenstelling tot de op vandaag bestaande mogelijkheden inzake functiewijzigingen, waar wel een aanzienlijke impact kan mogelijk zijn. Een gebiedsgericht onderzoek voor het onderwerp van dit RUP is in die zin buiten proportie. Wat is de relevantie om de functie solitaire vakantiewoning te verbieden obv. een gebiedsgerichte visie, terwijl bvb. wel een 8 verblijfseenheden kunnen aangeboden worden bij een residentiële woonfunctie, of vb. een kinderboerderij / manege kan worden ingericht? Dit kan onmogelijk op een begrijpbare manier aan een burger worden uitgelegd. - Wanneer er verschillende parameters in overweging worden genomen om tot een gebiedsgerichte visie te komen voor het al dan niet toestaan van de functie solitaire vakantiewoning in agrarisch gebied, dan stellen we vast dat er geen aantoonbare meerwaarde is bepaalde gebieden gunstiger te gaan beoordelen dan andere, tov. het gelijkheidsbeginsel. Verschillende parameters die in overweging zijn genomen: Landschappelijk waarde 6 Bron: Leefbaarheidsaanpak in de Westhoek, Provincie West-Vlaanderen, 2006 mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 12

De ligging in een gebied met landschappelijke waarde ankerplaatsen, relictzones, landschappelijk waardevol agrarisch gebied), waar het beleid eerder gericht is op het behoud en versterken van de traditionele kenmerken en de karakteristieke relicten PRS p.195) vormt geen logische basis om de functie solitaire vakantiewoning in deze gebieden uit te sluiten. Er is immers geen reden om aan te nemen dat deze functie aanleiding kan geven tot het verminderen van de landschappelijke waarde, er kan geredeneerd worden dat de verwachtingen van de potentiële verblijver / recreant impliceert dat bij de inrichting van de site aandacht gaat naar gebiedsspecifieke esthetiek. Vanuit de gewenste ruimtelijke structuur voor toerisme en recreatie PRS p.174 ev.) is het beleid gericht op het inspelen van de streekgebonden kwaliteiten voor de ontwikkelingen op toeristisch recreatief vlak. Binnen de landelijke toeristisch recreatieve netwerken, zoals de Ijzestreek en de Heuvelstreek, kan plattelandstoerisme ontwikkeld worden met het oog op recreatief medegebruik van de open ruimte kleinschalige toeristisch-recreatieve plattelandsactiviteiten). Het eenzijdig inzetten op de gebieden met een gevaloriseerde landschappelijke waarde, zou ook betekenen dat streken / regio s waar landschapsherstel en opbouw aangewezen zijn, deze katalysator solitaire vakantiewoning) niet als een mogelijkheid aangereikt krijgen. Deze optie is bijgevolg ook niet opportuun. Mobiliteit / ontsluiting Gezien de aard van dit RUP, is het niet relevant om bepaalde restricties te leggen, obv. de mogelijke ontsluiting van een potentiële solitaire vakantiewoning. Zoals eerder aangegeven is er geen enkele reden om aan te nemen dat de functie solitaire vakantiewoning meer verkeer zal genereren dan een residentiële zonevreemde woning, laat staan een functie zoals omschreven in het functiewijzigingsbesluit / typevoorschriften. Het is bijgevolg niet opportuun om de parameter mobiliteit / ontsluiting mee te nemen om tot een gebiedsgerichte differentiatie te komen voor dit RUP. 7.2.2 Benadering vanuit de gekende situatie Wanneer we de ligging van de gekende solitaire vakantiewoningen in agrarisch gebied bekijken in West-Vlaanderen en aan een ruimtelijke analyse onderwerpen, dan valt hier geen duidelijk patroon in te herkennen. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 13

Figuur 1: gekende solitaire vakantiewoningen in agrarisch gebied bron Weststoer 2011) - 36 van de 47 77%) gekende solitaire vakantiewoningen in het plangebied zijn gelegen in gaaf landschap volgens het PRS W-VL - situering volgens de landschapsatlas 7 42 van de 47 89%) ligt binnen de 2 km van een lijnrelict 23 van de 47 49%) ligt binnen 1 km van een lijnrelict 11 van de 47 23%) ligt binnen de 500m van een lijnrelict 5 van de 47 11%) ligt binnen de 250m van een lijnrelict 31 van de 47 66%) ligt in een ankerplaats of relictzone, waarvan 15 enkel in relictzone -situering tov. de gewestplanbestemming 36 van de 47 77%) ligt in landschappelijk waardevol agrarisch gebied 4 van de 47 9%) ligt in agrarisch gebied met ecologisch belang = ruimtelijke kwetsbaar gebied) 1 geval ligt in valleigebied = ruimtelijke kwetsbaar gebied) Er valt dus vast te stellen dat de meeste gekende gevallen voorkomen in de landschappelijk meest aantrekkelijke gebieden, wat vanzelfsprekend lijkt, gezien de vraag van de potentiële verblijver / recreant. 7.3 Besluit In dit hoofdstuk zijn 2 belangrijke zaken aangetoond. 1. Enerzijds is het uitwerken van een gebiedgerichte afweging voor het toelaten van de functie solitaire vakantiewoning binnen bestaande vergunde of vergund geachte woningen in de gebiedscategorie landbouw niet in verhouding met de 7 Bron: Vectoriële versie van de Landschapsatlas, MVG-LIN-AMINAL-Monumenten en Landschappen GIS- Vlaanderen) mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 14

bestaande juridische mogelijkheden, welke veel ruimer zijn en geen oorsprong kennen in een gebiedsgerichte afweging. 2. Anderzijds is het onmogelijk om parameters te definiëren voor een gebiedsgerichte afweging, gezien de aard van het onderwerp van dit RUP. We stellen dat het voorzien van de functie solitaire vakantiewoning in gebieden met een bestaande gevaloriseerde landschappelijk waarde volgens PRS, landschapatlas, GWP) inspeelt op streekgebonden karakteristieken. De mogelijkheid voor de functie solitaire vakantiewoning in de overige gebieden, kan een katalysator zijn om bestaande zonevreemde woningen, met het oog op een interessant aanbod naar de potentiële recreatieve verblijver, esthetisch in te richten, met oog voor de eigenheid van de streek. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 15

8 Milieueffecten 8.1 Milieuscreening Het decreet en de uitvoeringsbesluiten betreffende de plan-milieueffectrapportage voorzien dat bij de opmaak van ieder RUP moet nagegaan worden of het voorgenomen plan geen aanzienlijke milieueffecten kan teweegbrengen. Een aantal plannen zijn van rechtswege plan-mer-plichting. Dit is voor voorliggend plan niet het geval. Om aan te tonen dat het voorliggend plan geen aanzienlijke milieueffecten met zich meebrengt, word een milieuscreeningsprocedure gevoerd. De dienst Milieueffectrapportagebeheer heeft op 24/09/2012 beslist dat dit RUP geen aanleiding geeft tot aanzienlijke negatieve milieugevolgen en dat de opmaak van een plan-mer niet nodig is. De beslissing en de screeningsnota worden als bijlagen toegevoegd. mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 16

9 Planproces 9.1 Voorontwerp - Goedkeuring deputatie: 1 maart 2012 - Plenaire vergadering: 26/04/2012 9.2 Ontwerp - Voorlopige vaststelling provincieraad: 27/09/2012 - Openbaar onderzoek: 12/11/2012 11/01/2013 - Behandeling adviezen en bezwaren PROCORO: 7/03/2013 9.3 Definitief plan - Definitieve vaststelling provincieraad: 23/05/2013 - Goedkeuring Vlaamse Regering: mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 17

10 Bijlagen 1. Ontheffingbesluit opmaak planmer 2. Screeningsnota milieueffecten 3. Verslag plenaire vergadering 4. Adviezen plenaire vergadering mei 2013 PRUP solitaire vakantiewoningen westhoek 18

PRUP Solitaire Vakantiewoningen - Westhoek Screeningsnota Provincie West-Vlaanderen Juni 2012

Opdracht: Screening milieueffecten PRUP Solitaire Vakantiewoningen - Westhoek Opdrachtgever: Opdrachthouder: Provinciebestuur West-Vlaanderen Koning Leopold III-laan 41 8200 Sint-Andries Adoplan bvba Vaartlaan 28 bus 1 9800 Deinze Tel: 09/241.53.70 Fax: 09/241.53.79 office@adoplan.be www.adoplan.be

0 INHOUD " #$ % " & ' ) * +, ' - -. / % "

0 % " 1 * &, % 2 / % ". 34 % % *1 5, %, % % 0 ") "

1 INLEIDING Dit document bevat een onderzoek tot milieueffectrapportage. Dit is het initiatief van het provinciebestuur van de provincie West-Vlaanderen, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries. In een eerste deel wordt het project, waarbij de opmaak van een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan noodzakelijk is, beschreven en verduidelijkt. Hierop aansluitend worden de mogelijke milieueffecten van het plan beschreven en ingeschat. In een laatste deel wordt de conclusie van dit onderzoek geformuleerd.

2 VERZOEK TOT RAADPLEGING Het RUP vormt niet het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I of bijlage II van het project-m.e.r.-besluit van 10 december 2004, of voor een project opgesomd in de bijlage bij Omzendbrief LNE 2011/1-22 juli 2011, en is derhalve screeningsgerechtigd. De beschrijving van het plan en de mogelijke milieueffecten worden in de volgende hoofdstukken besproken. Bij de toetsing wordt een vergelijking gemaakt met het nulalternatief, dit is lternatief waarbij wordt uitgegaan van de bestaande situatie. Indien dit nulalternatief echter verschillend is van de bestaande toestand bv. een mogelijke evolutie indien voorliggend plan niet wordt uitgevoerd), dan wordt dit expliciet vermeld.

3 BESCHRIJVING EN VERDUIDELIJKING VAN HET PLAN 3.1 REDEN TOT OPMAAK VAN HET PLAN De deputatie heeft in zitting van 27/10/2011 beslist voorliggend plan op te maken. De aanleiding voor deze beslissing is het decreet van 10 juli 2008 betreffende het toeristische logies, gewijzigd bij het decreet van 23 december 2010, hierna vermeld als het logiesdecreet. Sinds de wijziging van het logiesdecreet dd. 23 december 2010, moeten toeristische logies van o.a. de categorie vakantiewoningen, beschikken over een stedenbouwkundige vergunning voor de functie vakantiewoning of een stedenbouwkundig attest waaruit blijkt dat de functie vakantiewoning in aanmerking komt voor een stedenbouwkundige vergunning. Dit is een vereiste om de nodige exploitatievergunning te verkrijgen. Deze bepaling impliceert dat vakantiewoningen, gelegen in de bestemmingscategorie 'landbouw' cfr. de gebiedscategorieën VCRO, zich binnen de huidige juridische context, niet in regel kunnen stellen met het logiesdecreet. De functie vakantiewoningen kan immers niet stedenbouwkundig vergund worden binnen de gebiedscategorie landbouw. Definitie vakantiewoning cfr. logiesdecreet): een uitgeruste woning of studio, of een uitgerust appartement, waarvoor een persoonlijk gebruiksrecht wordt verleend, met mogelijkheid voor de toerist om zelf maaltijden te bereiden. Dit RUP biedt een antwoord aan deze problematiek door de functie vakantiewoning mogelijk te maken binnen de bestemmingscategorie 'landbouw'. 3.2 SITUERING EN BESCHRIJVING VAN HET PLANGEBIED Het plangebied betreft de westhoekgemeenten Alveringem, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Poperinge, Staden, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke en de kustgemeenten De Panne, Koksijde en Nieuwpoort. De afbakening van het plangebied kent zijn oorsprong in de hogere concentratie van niet vergunbare, bestaande solitaire vakantiewoningen in deze regio. Hoewel de problematiek onvergunbaarheid solitaire vakantiewoningen) zich op het gehele grondgebied van de provincie West-Vlaanderen afspeelt, wordt in eerste instantie gekozen om het plangebied te beperken tot de westhoek met inbegrip van de aangrenzende kustgemeentes. Afhankelijk van het procesverloop van dit RUP, zullen gelijkaardige planinitiatieven worden opgestart voor de overige regio s van de provincie West-Vlaanderen.

Legende solitaire vakantiewoningen PRUP Solitaire Vakantiewoningen Spreiding vakantiewoningen binnen West-Vlaanderen Bron: provincie West-Vlaanderen) Perimeter RUP West-Vlaanderen datum: mei 2012 schaal: 1:450,000 0 2 4 8 12 16 20 km

Bron: provincie West-Vlaanderen) 0 1.5 3 6 datum: mei 2012 schaal: 1:350,000 9 12 solitaire vakantiewoningen Perimeter RUP Legende Situering op topografische kaart PRUP Solitaire Vakantiewoningen 15 km

6 Het plan is een perimeter-rup. Dit betekent dat het plan bijkomende mogelijkheden voorziet voor alle gebieden binnen de perimeter die voldoen aan de bepalingen vastgelegd in de stedenbouwkundige voorschriften. In dit geval betreft dit alle gebieden binnen de vastgestelde perimeter die ressorteren onder de categorie van gebiedsaanduiding landbouw. Dit geldt zowel voor de bestemmingszones op het gewestplan die nog van toepassing zijn, als voor de bestemmingszones bestemd in een BPA of RUP. 3.3 JURIDISCHE TOESTAND De VCRO stelt met artikel 4.4.9. 1 dat een vergunningsverlenend bestuursorgaan, bij het verlenen van een stedenbouwkundige vergunning of verkavelingsvergunning, mag afwijken van de voorschriften van een gewestplan, indien het aangevraagde kan vergund worden op grond van de voor de vergelijkbare categorie of subcategorie van gebiedsaanduiding bepaalde standaardtypebepalingen. De standaardtypebepaling voor de gebiedscategorie landbouw voorziet geen mogelijkheid om de functie vakantiewoning, zoals begrepen onder het logiesdecreet, vergunbaar te stellen. Ook het functiewijzigingsbesluit biedt geen kader voor het vergunnen van de functie vakantiewoning in bestaande woningen in agrarisch gebied. Dit betekend dat bestaande solitaire vakantiewoningen in agrarisch gebied zich niet in regel kunnen stellen met het gewijzigd logiesdecreet dd. 23 december 2010. 3.3.1 Typevoorschriften voor agrarisch gebied Hierna een relevant uittreksel uit het typevoorschrift verordenend deel) voor agrarisch gebied: Het wijzigen van de functie van de bestaande agrarische bebouwing kan toegelaten worden, voor zover de nieuwe functie betrekking heeft op: - wonen, met een maximum van één eengezinswoning per gebouwencomplex; - kantoor- of dienstenfunctie die aan het landbouwbedrijf of wonen complementair is, tot een maximum van 100 m², en waarbij de landbouw- of woonfunctie een grotere oppervlakte beslaat dan de complementaire functie; - aan het wonen complementaire toeristisch-recreatieve verblijven tot een maximum van acht verblijfseenheden, met uitsluiting van elke vorm van restaurant of café; - aan de landbouw toeleverende, verwerkende en dienstverlenende activiteiten en landbouwverwante activiteiten; - de opslag van allerhande materialen of materieel; - een paardenhouderij, manege, dierenasiel, dierenpension, dierenartsenprak-tijk, dierenkliniek, tuinaanlegbedrijf, jeugdlogies, kinderboerderij of instelling waar hulpbehoevenden al dan niet tijdelijk verblijven en landbouwactiviteiten of aan de landbouw verwante activiteiten uitoefenen;