Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun
Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2
100% duurzaam? Energie-efficiëntie voorop 500 400 Fossil & Nuclear Renewable Heat & Fuels Renewable Power Baseline: ~520 EJ/a Aggressive enduse energy savings and electrification Final Energy (EJ/a) 300 200 Remaining fossil fuels 100 0 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Substitution of traditional by renewable sources Source of data: The Energy Report, WWF/Ecofys, 2011 3
.. dan invullen met duurzaam (+ elektrificatie!) Final energy (EJ/a) 400 350 300 250 200 150 100 50 Source: Ecofys 0 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Nuclear Coal Natural gas Oil Bio: Algae Bio: Crops Bio: Comp.Fellings* Bio: Traditional Bio: Resid.&Waste Hydropower Geo: Heat Geo: Electricity Solar thermal Conc. solar: Heat Conc. solar: Power Photovoltaic solar Wave & Tidal Wind: Off-shore Wind: On-shore 4 Source: The Energy Report, WWF/Ecofys, 2011
Mondiaal energieverbruik Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens 5
.. en het huidige aandeel duurzame energie daarin 6
Zon-PV en opslag: steile leercurves 7
Aandeel duurzame elektriciteit (excl. waterkracht) stijgt snel Bron: BP, 2015 8
EU-broeikasgas doelstellingen (t.o.v. 1990) 2020 20% reductie (al gehaald) 2030 40% reductie 2050 80 95% reductie 9
Bouwstenen van EU energie- en klimaatbeleid Emissiehandelssystem (EU-ETS) Duurzame-energie richtlijn Energie-efficiëntie richtlijn Ecodesign richtlijn (zuinige apparaten) Energieprestatie van gebouwen richtlijn (EPBD) CO 2 -eisen voor personenauto s 10
Efficiënte apparaten: de koelkast Bron: K. Blok et al. The 2015 Energy Productivity and Economic Prosperity Index 11
Lichtopbrengst (in lumen per Watt) 0.1 0.5 10 18 50 80 70 200 Bronnen: Tsao en Waide, 2010, The World s Appetite for Light Information from manufacturers 12
Ontwikkeling elektriciteitsgebruik EU en Japan Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens 13
Ontwikkeling elektriciteitsgebruik in Nederland Final electricity consumption [EJ/year] 0,4 France 0,3 Germany 0,2 Italy Japan 0,1 Netherlands 0,0 1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001 2006 2011 United Kingdom Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens 14
CO 2 -uitstoot nieuwe personenauto s (EU); daling vooral op papier bron: ICCT 15
Ecorunner: 3500 km/liter eq ; < 1 gram CO 2 /km 16
Klimaatzaak NL; uitspraak 24 juni 2015 17
Versnelling: van -17% naar -25% in 2020! Bron: NRC 18
Nederlands energiegebruik (vastgesteld en voorgenomen beleid) Bron: ECN/PBL, NEV 2014 19
.. maar er kan veel meer! 20 Bron: K. Blok et al. The 2015 Energy Productivity and Economic
RLI-advies aan Ministerie van EZ, 24 september 2015 > Energievoorziening klimaatneutraal (-82..-102%) per 2050 > Gebouwde omgeving energieneutraal per 2035! 21
Bijdrage duurzame energie neemt snel toe Bron: WISE 22
Noordzee-hoogspanningsnet: grote synergie mogelijk 23
Decentrale energietrends hebben grote impact op regionaal netbeheer zon-pv warmtepompen September 2014: 1GW elektrische auto s 24
15/05 16/05 17/05 18/05 19/05 20/05 21/05 22/05 01/01 02/01 03/01 04/01 05/01 06/01 07/01 08/01 Vraagprofielen veranderen snel Winter 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 Uit: De waarde van slimme netten voor Nederland, Ecofys voor Netbeheer Nederland, 2015 1.5 1.0 0.5 Profiel zon-pv Profiel EV Profiel warmtepomp Basisprofiel in 2050 Basisprofiel in 2013 Totaalprofiel in 2050 Smart profiel in 2050 0.0 Zomer -0.5-1.0-1.5-2.0 Profiel zon-pv Profiel EV Profiel warmtepomp Basisprofiel in 2050 Basisprofiel in 2013 Totaalprofiel in 2050 Smart profiel in 2050 25
Energietransitie: grote kansen > Grote en stijgende urgentie: klimaat maar ook energy security > Versnelling aan alle kanten (technologie, regelgeving) > Grote en groeiende wereldmarkt (vele honderden miljarden Euro) > Innovatie nodig op velerlei gebied: Componenten Systemen Systeemintegratie Nieuwe diensten Gebruik van Big Data > Groot en hoogwaardig kennispotentieel in de Benelux 26
Benelux: waarom samen? > 0.4% van de wereldbevolking > 1.2% van de wereldeconomie (PPP) > Technologie-ontwikkeling is mondiaal > Trends zijn mondiaal > We hebben dezelfde EU regels > Onze energiesystemen zijn verbonden > We hebben dezelfde regionale issues > Waarin zouden we eigenlijk niet samenwerken? 27
Contact! Kees van der Leun Ecofys @Sustainable2050 k.vanderleun@ecofys.com +31 30 6623310 28