3 Profiel van United Services Group 3 Bedrijfsprofiel 3 Organisatieprofiel 4 Missie & visie 4 Missie 4 Visie op dienstverlening en markten 4 Ambities 6 Financiële doelstellingen 10 Kerncijfers 12 Belangrijke ontwikkelingen 12 Omzet- en winstontwikkeling 12 Overnames 13 Nieuwe dienstverleningsvormen 13 Verkoop werkmaatschappijen 14 Informatie over het aandeel 14 Uit de statuten 14 Aandelen 14 Melding zeggenschap 14 Effectenbezit bestuurders 14 Effectenbezit commissarissen 14 Belangrijke data 14 Dividendbeleid 19 Bericht van de Raad van Commissarissen 20 Verslag van de Raad van Bestuur 20 Bericht van de voorzitter van de Raad van Bestuur 22 Toelichting op cijfermatige ontwikkelingen 23 Ontwikkelingen in markten en landen 25 Risicoparagraaf 26 Financiële gang van zaken 28 Landen en markten 36 Interne organisatie 39 Vooruitzichten 41 Jaarrekening 42 Grondslagen van balanswaardering, resultaatbepaling en consolidatie 44 Geconsolideerde balans 46 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 47 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 48 Toelichting op de geconsolideerde balans 52 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 56 Vennootschappelijke balans 58 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 59 Toelichting op de vennootschappelijke balans 63 Overige gegevens 66 Meerjarenoverzicht 68 Commissarissen, bestuur, directie & management 68 Raad van Commissarissen 69 Raad van Bestuur 70 Directie & management 72 Hoofdkantoren werkmaatschappijen 1
Ad Rem Avenue Louise Interim Ecatemp & TempÍber Secretary Plus Short Track Unique United Capacity NL BE ES NL, BE, DE NL NL, BE, DE NL, BE Kontek Engineering Multiplan Technical Support TdB Recruitment Technicum United ICT Solutions United Technical Solutions United Technical Solutions Oil & Gas NL NL NL NL NL, BE NL, BE NL, DE, UK Abel Tasman College InterCollege Luzac College NA NL NL, BE Call-IT Telecom Direct NL NL Fa-med United Independent Solutions NL NL De merkenstrategie wordt in belangrijke mate bepaald door de omvang van de specifieke markten waarop United Services Group actief is. Zo wordt de omvangrijke uitzendmarkt bediend met internationale merken als Unique en Secretary Plus, alsook vanuit verschillende regionale uitzendorganisaties. De specialistische activiteiten zoals projectondersteuning, executive search, detachering en consultancy vinden plaats vanuit een drietal werkmaatschappijen, die zich richten op hoog opgeleide specialisten, zoals United Technical Solutions voor technische specialisten, United ICT Solutions voor ICT-specialisten en United Capacity voor niet-technische specialisten. De werkmaatschappijen zijn elk weer gespecialiseerd op hun eigen vakgebieden. De opleidings- en call-center-activiteiten worden aangestuurd door respectievelijk United College en United Communications. De medisch specialisten en zelfstandige ondernemers worden gefaciliteerd vanuit United Independent Services. 2
Profiel van United Services Group Bedrijfsprofiel United Services Group N.V. biedt in Nederland, België, Duitsland en Spanje een breed dienstenpakket aan op het gebied van flexibele arbeid, opleidingen en customer care-services. Professionals en opdrachtgevers in uiteenlopende bedrijfssectoren vinden elkaar in verschillende vormen van dienstverlening die variëren van uitzending, detachering en projectondersteuning tot consultancy, executive search, werving en selectie en ondersteuning van zelfstandige ondernemers. Organisatieprofiel Bij United Services Group ontwikkelen de werkmaatschappijen in de diverse landen, met beproefde formules en sterke merknamen, zelfstandig marketing- en sales-initiatieven en hebben daardoor nadrukkelijk een eigen positionering. Wat betreft de interne organisatie maken zij gebruik van uniforme methodieken en (per land) een krachtige, gezamenlijke backoffice met betrekking tot financiën, ICT, managementinformatie en juridische en facilitaire zaken. Hierdoor worden zowel kostenvoordelen als efficiencyverbeteringen continu bevorderd. De rollen van de nationale hoofdkantoren en die van het internationale hoofdkantoor zijn primair faciliterend en initiërend. Ondernemerschap ligt nadrukkelijk bij het management en de medewerkers van de werkmaatschappijen, waarbij de dienstverlening en de marktbenadering zijn gesegmenteerd naar vakdiscipline en opleidingsniveau. United Services Group kent de volgende specialisaties: Projectmatige activiteiten, uitzending, detachering, payrolling en werving & selectie in het officesegment, met onder meer de specialisaties medisch, marketing & sales, secretarieel, human resources management (hrm), finance en communicatie. Projectmatige activiteiten, uitzending, detachering en werving & selectie van specialisten in het technische segment, gericht op vakgebieden, zoals onder meer ICT, elektrotechniek, werktuigbouwkunde, (petro)chemie en civiele techniek. Opleidingen in het voortgezet onderwijs en hbo-opleidingen voor management-, marketing- en communicatiefuncties. Hoogwaardige customer contact centers, gericht op kennisintensieve customer care-dienstverlening op het gebied van onder andere verkoop, personeelswerving, informatieverstrekking, klachten- en e-mail-responsebehandeling. Ondersteuning en facilitering van onder meer medisch specialisten en zelfstandige ondernemers. 3
Missie & visie Missie United Services Group wil als leverancier van kennis en capaciteit excelleren in kwaliteit, groei en winstgevendheid. Zij biedt alle vormen van flexibele arbeid en uiteenlopende diensten op het gebied van human resources, opleiding & training en customer care-services aan. Een focus op het midden- en kleinbedrijf loopt parallel aan uitbreiding van de dienstverlening aan grote opdrachtgevers. Het concern kiest zorgvuldig markten op basis van commerciële aantrekkelijkheid en aanvaardbare conjunctuurgevoeligheid en wil daar dominante posities op innemen. Voor zowel opdrachtgevers als medewerkers is United Services Group een aantrekkelijke partner die persoonlijke ambities en capaciteiten als uitgangspunten neemt voor succesvolle dienstverlening en innovatie. Aandeelhouderswaarde wordt gecreëerd door de combinatie van bedrijfscultuur, ondernemerschap en een heldere bedrijfsstrategie, die tot aansprekende financiële resultaten leidt. Visie op dienstverlening en markten Ontwikkelingen als individualisering, gedeelde zorg voor het gezin, het zoeken naar een nieuwe balans tussen werk en privé-leven, dynamiek, ondernemerschap en eigen verantwoordelijkheid veranderen de arbeidsmarkt ingrijpend. Een voorbeeld daarvan is de steeds verdergaande flexibilisering van arbeidsrelaties. Bedrijven die slagvaardig inspelen op nieuwe marktomstandigheden bereiken overeenstemming met werknemers die professionele ambities willen combineren met de invulling van hun privé-leven. Als gevolg van deze ontwikkelingen is een gestage groei te constateren in de beroepsgroep van zelfstandige ondernemers. De ervaring leert dat in de zich snel veranderende arbeidsmarkt nieuwe kansen ontstaan voor een internationale dienstverlener als United Services Group. Organisaties dienen zich, ook wat betreft hun beleid op het gebied van hrm en meer dan in het verleden, nadrukkelijker als marketeers op de arbeidsmarkt te manifesteren om de juiste mensen aan te trekken en te binden. Vaste werknemers en professionals op flexibele basis doen steeds meer een beroep op loopbaanadvisering en bemiddeling bij het vin- den van nieuwe werkomgevingen. De klassieke baanbemiddeling ontwikkelt zich tot career support, advisering en outsourcing van hrm-taken. Deze vormen van dienstverlening zijn in toenemende mate de basis voor veelal jarenlange zakelijke relaties. Complexe dienstverlening voor veeleisende opdrachtgevers en kandidaten kan slechts slagen wanneer daar bovengemiddelde kennis, betrokkenheid en slagkracht aan ten grondslag liggen. Deze begrippen vormen de voorwaarden voor het welslagen van de diverse vormen van dienstverlening, zowel in het technische, als in het officesegment. Tachtig procent van de concernomzet uit uitzendactiviteiten kan worden aangemerkt als specialistische uitzending. De diverse deelmarkten worden bewerkt vanuit een heldere divisiestructuur. Binnen deze divisies zijn gespecialiseerde werkmaatschappijen actief. Sterke merken, zoals Unique, Secretary Plus en United Technical Solutions, worden ook internationaal gevoerd. Elke werkmaatschappij richt zich op specifieke doelgroepen, waarbij de dienstverlening en marktbenadering zijn gesegmenteerd naar vakdiscipline en opleidingsniveau. Markten worden zorgvuldig gekozen op basis van onderscheidende dienstverlening, commerciële potentie en aanvaardbare conjunctuurgevoeligheid. Ambities Autonome groei in met name het midden- en kleinbedrijf en door middel van het aanbieden van een breed dienstenpakket aan grotere opdrachtgevers. Vergroting van het marktaandeel door acquisities, crossselling en verdere uitbreiding van het aantal specialisaties. Het verder benutten van de mogelijkheden van nieuwe technologie, primair voor het vergroten van de interne efficiency en matchingkracht, alsmede verbetering van de dienstverlening. Uitbreiding van de trainings- en opleidingsfaciliteiten voor medewerkers en opdrachtgevers. Verdere internationalisatie binnen Europa, waarbij door de nieuwe organisaties optimaal gebruik wordt gemaakt van beproefde formules, werkmethoden en back-office-systemen. 4
Omzetsegmentatie naar activiteit 2000 Omzetsegmentatie naar activiteit 2001 United Office Services (63%) United Office Services (66%) United Technical Services (32%) United Technical Services (28%) United Communications (1%) United Communications (2%) Overige activiteiten (4%) Overige activiteiten (4%) Bijdrage bedrijfsresultaat naar activiteit 2000 Bijdrage bedrijfsresultaat naar activiteit 2001 United Office Services (63%) United Office Services (61%) United Technical Services (33%) United Technical Services (27%) United Communications (6%) United Communications (4%) Overige activiteiten (6%) 5
Financiële doelstellingen De komende jaren wordt gestreefd naar een omzetgroei van gemiddeld vijftien procent per jaar, onder handhaving van het huidige rendementsniveau. De omzetdoelstelling voor het jaar 2004 bedraagt 1 miljard euro. Deze groei zal enerzijds autonoom en anderzijds door middel van acquisities gerealiseerd moeten worden met een verdere toename van de geografische spreiding. Gestreefd wordt naar een jaarlijkse groei van de winst per aandeel voor amortisatie goodwill van gemiddeld vijftien procent over een reeks van jaren. 6
Hectiek? Soms, want de vraag van de klant blijft leidend. Dit gaat gepaard met persoonlijke inzet. 7
Gezamenlijke slagkracht begint bij individuele vaardigheden; het zijn de mensen die het maken. 8
Betrokkenheid en klantgerichtheid beginnen bij het eerste contact. 9
Kerncijfers Tenzij anders vermeld bedragen in duizenden euro s 2001 2000 Netto-omzet 600.402 517.969 Bedrijfsresultaat 73.558 62.139 Afschrijvingen immateriële vaste activa 7.016 2.357 Afschrijvingen materiële vaste activa 7.497 5.322 Cashflow 53.593 44.340 Nettowinst voor amortisatie goodwill 46.096 39.018 Nettowinst 39.080 36.661 Dividend 13.124 12.208 Eigen vermogen 122.953 86.129 Investering in materiële vaste activa 52.506 7.352 Beurswaarde 441.172 472.582 Aantal geplaatste aandelen 20.190.918 19.690.919 Gemiddeld aantal werknemers - in vaste dienst 1.784 1.528 - uitzendkrachten en projectmedewerkers 13.964 12.975 Aantal vestigingen 335 275 10
2001 2000 Verhoudingsgetallen in procenten Bedrijfsresultaat/netto-omzet 12,25% 12,00% Nettowinst voor amortisatie goodwill/netto-omzet 7,68% 7,53% Nettowinst/netto-omzet 6,51% 7,08% Uitgekeerde winst/nettowinst 33,58% 33,30% Eigen vermogen/totaal vermogen 33,46% 37,94% Per aandeel in euro s Nettowinst voor amortisatie goodwill 2,28 1,98 Nettowinst 1,94 1,86 Cashflow 2,65 2,25 Dividend 0,65 0,62 Eigen vermogen 6,09 4,37 Koers ultimo boekjaar 21,85 24,00 Hoogste koers 25,15 30,30 Laagste koers 14,50 18,20 11
Belangrijke ontwikkelingen Omzet- en winstontwikkeling Omzetstijging tot 600 miljoen (+ 15,9%) Nettowinst voor amortisatie goodwill 46 miljoen (+ 18,1%) Nettowinst 39 miljoen (+ 6,6%) Winst per aandeel voor amortisatie goodwill 2,28 (+ 15,2%) Overnames Secretary Plus: hoogwaardige dienstverlener Secretary Plus levert hoogwaardige diensten op het gebied van flexibele arbeid en is gespecialiseerd in het plaatsen, opleiden en begeleiden van secretaresses en managementassisterend personeel. Secretary Plus beschikt over een goede geografische spreiding met ruim dertig vestigingen, waarvan 18 in Nederland, 11 in België en 4 in Duitsland. De overname betekent een krachtige aanvulling op de dienstverlening in het officesegment. Geografische verdeling netto-omzet 2000 Nederland (72%) InterCollege: doorstroom voor Luzac College Medio 2001 is de hogeschool InterCollege te Den Haag toegevoegd aan United Services Group. InterCollege, opgericht in 1979, verzorgt opleidingen voor management-, marketingen communicatiefuncties in het bedrijfsleven. Het instituut is door de rijksoverheid erkend als een driejarige hbo-opleiding. InterCollege past uitstekend in de strategie van United Services Group als logische uitbreiding van het opleidingsaanbod binnen de dienstverlening op de arbeidsmarkt. Tevens biedt deze organisatie een uitstekende vervolgopleiding voor leerlingen van het Luzac College. België (27%) Overige EU-landen (1%) Call-IT: thuis in customer care Call-IT exploiteert customer contact centers in Weert, Roermond, s-hertogenbosch en Dronten en heeft circa 550 medewerkers in dienst. De onderneming heeft zich sinds haar oprichting in 1986 toegelegd op kennisintensieve customer care-dienstverlening, waarvoor men servicegericht personeel rekruteert en in eigen huis opleidt. Deze niche van de call-center-markt kent een hoge toegevoegde waarde. Er is sprake van een toenemende tendens bij middelgrote en grote ondernemingen om naast de meer traditionele callcenter-activiteiten ook hun e-business-activiteiten professioneel te laten ondersteunen. Call-IT verwacht in Nederland en op termijn in België en Duitsland een aanzienlijke groei te kunnen realiseren. Door de samenwerking met de uitzendorganisaties van United Services Group ontstaat tevens de Geografische verdeling netto-omzet 2001 Nederland (68%) België (24%) Duitsland (5%) Spanje (2%) Overige EU-landen (1%) 12
mogelijkheid in de betreffende landen grote aantallen callagents te werven. Fa-med: aanvulling op bestaande en nieuwe diensten Fa-med ondersteunt en faciliteert zelfstandige professionals in de medische sector, zoals tandartsen en huisartsen. Voor hen verzorgt het bedrijf factoring, leasing, (debiteuren)administratie en de fiscale dossiervorming. Deze dienstverlening sluit naadloos aan op het concept van United Independent Solutions, dat zich richt op zelfstandige ondernemers in verschillende vakdisciplines. Voor deze in november 2001 gestarte werkmaatschappij verricht Fa-med diverse ondersteunende diensten. Bij Fa-med zijn circa 90 mensen werkzaam. TempÍber: eerste stap op Spaanse uitzendmarkt TempÍber is midden jaren negentig opgericht als onderdeel van het internationale IT-concern Getronics en richtte zich in de beginjaren specifiek op ICT ers. Door de sterke groei van de Spaanse uitzendmarkt werd besloten het werkterrein uit te breiden en ontwikkelde de onderneming zich tot een brede dienstverlener met het accent op het officesegment. TempÍber is actief vanuit een tiental vestigingen die, naast vestigingen in onder andere Barcelona, Valencia en Sevilla, vooral zijn geconcentreerd in en rond Madrid. Ecatemp: actief in Spaans MKB Ecatemp is een goed georganiseerde, snelgroeiende en winstgevende Spaanse uitzendorganisatie met 19 vestigingen, waarvan 16 in en rond Barcelona (Catalonië). De onderneming is in 1994 opgericht. De groeistrategie is gericht op het verwerven van opdrachten in het midden- en kleinbedrijf. Met de overname van Ecatemp, voorafgegaan door die van TempÍber, is United Services Group één van de grotere spelers op de Spaanse uitzendmarkt geworden. Een integratie van de backoffices van Ecatemp en TempÍber, in de loop van 2002, zal bijdragen aan de vergroting van de efficiency. Tevens zal de commerciële samenwerking tussen beide ondernemingen worden geïntensiveerd, hetgeen op termijn zal worden versterkt door de naamswijziging van beide vennootschappen in Unique. Nieuwe dienstverleningsvormen markt van zelfstandige ondernemers, de zogeheten zelfstandigen zonder personeel (ZZP ers), en beoogt de voordelen van het zelfstandig ondernemerschap te combineren met de voordelen van schaalgrootte. Zelfstandige ondernemers met uiteenlopende specialisaties kunnen zich aansluiten bij een maatschap, waarvoor United Independent Solutions faciliteiten levert, onder andere op het gebied van kennisoverdracht, marketing, administratie en gedeeltelijke voorfinanciering van facturen. Opening United Business Centers In de loop van 2001 zijn meerdere zogeheten United Business Centers geopend. In deze goed bereikbare eigentijdse regionale kantoren, met een aansprekende uitstraling, ontmoeten professionals op mbo + -, hbo- en wetenschappelijk niveau uit diverse sectoren elkaar. De werkmaatschappijen United Capacity, United Technical Solutions en United ICT Solutions vinden hier onderdak en genieten de voordelen van commerciële samenwerking, efficiency en herkenbaarheid. Ook de zelfstandige ondernemers van United Independent Solutions kunnen gebruik maken van de faciliteiten van de United Business Centers, ten behoeve van bijvoorbeeld presentaties en de ontvangst van relaties. Verkoop werkmaatschappijen Mastwijk Consultancy Deze onderneming verricht executive search voor managers en top-creatieven in de reclamewereld. Deze dienstverlening is dermate persoonsgebonden dat de mogelijkheden voor voldoende schaalgrootte, binnen de normen van United Services Group, te beperkt zijn. Derhalve is Mastwijk Consultancy in 2001 is verkocht. KPD Groep Door de in de afgelopen jaren veranderende vraag naar producten en dienstverleningsvormen bij de in software-ontwikkeling gespecialiseerde KPD Groep, sloten de activiteiten onvoldoende aan op de core business van United Services Group. Reden dat KPD Groep begin 2002 is verkocht. Introductie United Independent Solutions Eind 2001 is door middel van een grootschalige publiciteits- en reclamecampagne United Independent Solutions geïntroduceerd. Deze nieuwe werkmaatschappij richt zich op de groei- 13
Informatie over het aandeel Uit de statuten 1. United Services Group N.V. is een structuurvennootschap. 2. Een besluit tot wijziging van de statuten kan alleen worden genomen op voorstel van de directie dat is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. 3. Wanneer aan de Algemene Vergadering een voorstel tot statutenwijziging wordt gedaan, moet zulks steeds bij de oproeping tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden vermeld, en moet, tegelijkertijd een afschrift van het voorstel, waarin de voorgedragen wijziging woordelijk is opgenomen, ten kantore van de vennootschap alsmede te Amsterdam bij een in de oproeping aan te wijzen instelling aangesloten bij Euronext N.V. of een ander betaalkantoor als bedoeld in het Fondsenreglement ter inzage worden neergelegd en gratis verkrijgbaar worden gesteld voor aandeelhouders alsmede voor vruchtgebruikers en pandhouders aan wie het stemrecht toekomt, tot de afloop der vergadering. Aandelen Gewone aandelen van 1 nominaal Notering: Euronext N.V. Aantal aandelen per 31 december 2001: 20.190.918 Melding zeggenschap Op basis van de meldingen in het kader van de Wet Melding Zeggenschap zijn de volgende belangen bekend: Hovu Beheer N.V. 37,4% Lazard Frères & Co. LLC 5,1% Effectenbezit bestuurders Gewone aandelen 7.571.113 Opties 122.750 Effectenbezit commissarissen Belangrijke data 24 april 2002 jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 24 april 2002 publicatie cijfers eerste kwartaal 25 april 2002 bekendmaking omwisselingverhouding stockdividend 26 april 2002 notering ex-dividend 15 mei 2002 betaalbaarstelling dividend 25 juli 2002 publicatie halfjaarcijfers 30 oktober 2002 publicatie cijfers derde kwartaal 5 maart 2003 publicatie jaarcijfers 2002 7 mei 2003 jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders Dividendbeleid geen Het dividendbeleid is gericht op een dividenduitkering van circa 1/3 van de nettowinst. Het dividend zal naar keuze in contanten dan wel geheel in gewone aandelen ten laste van het agio of ten laste van overige reserves kunnen worden opgenomen. Ontwikkelingen koersindex United Services Group N.V. versus Index Euronext (1994=100) 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 14 0 94 95 96 97 98 99 00 01
Oog voor het detail, alert op de grote lijnen. De basis voor succes. 15
Flexibele arbeid is en blijft mensenwerk, ook met gebruik van moderne technologieën. 16
Het draait om gezamenlijke creativiteit en inzicht. Voortdurende innovatie is ons zakelijk succes. 17
Vakinhoudelijk overleg leidt tot betere prestaties. 18
Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van United Services Group biedt u met genoegen het door de Raad van Bestuur opgestelde verslag over het jaar 2001 aan. Naast het verslag van de Raad van Bestuur vindt u hierin de jaarrekening die door PricewaterhouseCoopers N.V. is gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring is voorzien. Deze verklaring treft u aan op pagina 63. Conform het bepaalde in artikel 25, lid 4 van de statuten heeft de Raad van Commissarissen de jaarrekening vastgesteld in zijn vergadering van 6 maart 2002 en legt hij de jaarrekening ter goedkeuring voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wij stellen u voor de jaarrekening goed te keuren. Daarnaast stellen wij voor, decharge te verlenen aan de Raad van Bestuur voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht. De Raad van Bestuur stelt een dividend voor van 0,65 per aandeel, naar keuze geheel in contanten of aandelen. De Raad van Commissarissen heeft aan het voorstel tot winstbestemming zijn goedkeuring gegeven. Onder overige gegevens op pagina 65 vindt u een nadere specificatie van het voorstel. De Raad van Commissarissen vergaderde in het verslagjaar vier maal formeel met de Raad van Bestuur. Agendapunten waren onder meer de strategie van de onderneming, aanpassing van de organisatiestructuur, nieuwe dienstverleningsvormen, acquisitiekandidaten, verdere internationalisatie en cijfermatige ontwikkelingen. In verband hiermee is gesproken over korte en lange termijnontwikkelingen in de marktsegmenten waar United Services Group actief is en actief wil zijn. Buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur vergaderde de Raad van Commissarissen onder meer over het eigen functioneren, alsmede over de honorering, samenstelling en het functioneren van de Raad van Bestuur. Eénmaal heeft overleg plaatsgevonden met de externe accountant van de onderneming en éénmaal heeft de Raad van Commissarissen gesproken met de Centrale Ondernemingsraad van United Services Group. De zittingsperioden van de voorzitter van de Raad van Commissarissen, de heer Drs. C.J. Brakel, alsmede een lid van de Raad van Commissarissen, de heer Prof. dr. M.H. Battaille de Stappens de Nieuwenhove, eindigen in het jaar 2002. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal de Raad van Commissarissen voorstellen de zittingsperiode van beide heren te verlengen. De Raad van Commissarissen spreekt zijn dank uit aan de Raad van Bestuur en de medewerkers van United Services Group die gezamenlijk de in dit verslag gepresenteerde resultaten hebben bereikt. Almere, 6 maart 2002 Raad van Commissarissen Drs. C.J. Brakel (voorzitter) Prof. dr. M.H. Battaille de Stappens de Nieuwenhove Drs. J.H. van Heijningen Nanninga MBA Prof. dr. C.N.A. Molenaar Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 25 april 2001 is de heer Drs. J.H. van Heijningen Nanninga voorgedragen en vervolgens benoemd als nieuwe commissaris van de onderneming. Gezien zijn achtergrond en expertise op het gebied van personeel en organisatie voldoet de heer Van Heijningen Nanninga aan het gewenste profiel van de Raad van Commissarissen in relatie tot de activiteiten en ontwikkelingen van United Services Group. 19
Verslag van de Raad van Bestuur Bericht van de voorzitter van de Raad van Bestuur Als omstandigheden veranderen worden uitdagingen veelzijdiger. Dit geldt zeker voor een onderneming die zich richt op arbeidsmarktvraagstukken. Het jaar 2001 liet op een aantal terreinen belangrijke wijzigingen zien. Groeiverwachtingen van ondernemingen werden bijgesteld en de vraag naar flexibele arbeidskrachten liep op een aantal deelmarkten sterk terug. Snel en effectief inspelen op die veranderingen is de kwaliteit van United Services Group, die er voor zorgdraagt dat ook in afnemende markten groei van omzet en rendement kan worden gerealiseerd. Dit alles in een bedrijfscultuur waarin sfeer, collegialiteit, betrokkenheid en professionele inzet van onze medewerkers belangrijke onderscheidende concurrentiefactoren zijn. is het marktmomentum. Hoewel het natuurlijk niemand is gegeven om het marktmomentum exact te voorspellen, verwachten wij hiervan op afzienbare termijn positieve effecten in de diverse landen waarin United Services Group actief is. Met de onvermoeibare inzet van onze medewerkers zijn wij er in 2001 in geslaagd een aansprekend resultaat neer te zetten en de in dit jaarverslag opgesomde resultaten en activiteiten zijn dan ook primair de resultaten van onze medewerkers. Als altijd is dan ook mijn dank aan hen. Voorzitter Raad van Bestuur Alex D. Mulder Zoals is gebleken, zijn ook onze dienstverleningsconcepten minder gevoelig voor een economisch verslechterend klimaat. Dit neemt niet weg dat het realiseren van hogere groeipercentages in zowel omzet als winst uiteraard beter mogelijk is bij een sterkere economische groei. Ook in 2002 zal een groot aantal Europese ondernemingen zich inspannen om een hogere efficiencygraad te bereiken, waarbij ongetwijfeld sprake zal zijn van verdere personele afslankingsoperaties. Dit heeft waarschijnlijk een oplopend werkloosheidspercentage tot gevolg. In een aantal landen zal dit een voordeel kunnen betekenen, omdat de schaarste aan (geschikte) arbeidskrachten enigermate kan afnemen. Een aantal van de werkmaatschappijen van United Services Group zal bij een aantrekkende vraag versneld profiteren van dit ruimere aanbod op de arbeidsmarkt. In tegenstelling tot de recessies van begin jaren tachtig en begin jaren negentig is op dit moment geen sprake van een scherp dalende economische groei. Deze geleidelijke economische teruggang zal naar verwachting niet snel en spectaculair overgaan in forse groeicijfers, maar juist geleidelijk de weg omhoog weer vinden. Voor de dienstverlening op de arbeidsmarkt is dit ook beter. Juist schokgolven in de macro-economie, zowel in opwaartse en neerwaartse richting, leiden tot scherpe fricties die uiteindelijk moeilijker te beheersen zijn. Het is, terugkijkend op de trends in zowel begin jaren tachtig als begin jaren negentig, welhaast een wetmatige cyclus dat de vraag naar flexibel inzetbaar personeel na voltooiing van afslankingsoperaties zal toenemen. Deze fase van voltooiing 20
Raad van Bestuur, v.l.n.r.: Alex D. Mulder (VZ), Yvan L.M.E. Dierckxsens, Ron Icke en Leo W. Houwen 21
Toelichting op cijfermatige ontwikkelingen Het jaar 2001 is in zijn algemeenheid te kenmerken als een jaar waarin de groei van de economische bedrijvigheid stagneerde. Dit was ook zichtbaar en voelbaar in de kernmarkten van United Services Group. Ondanks deze verslechterde macro-economische omstandigheden is United Services Group in staat gebleken een sterke groei te realiseren in de omzet met 16%, in het bedrijfsresultaat met 18% en in de nettowinst voor amortisatie goodwill met 18%. In deze cijfers zijn de financiële resultaten van de in 2001 overgenomen ondernemingen vanaf het overnamemoment pro rato meegenomen. De uitzendorganisaties binnen United Services Group zijn in Nederland autonoom met circa 4% gegroeid, daar waar de markt een omzetdaling kende van ongeveer 1%. In België behaalde Unique Interim nog een bescheiden omzetgroei van 2%, terwijl de markt een teruggang kende van 5%. De daling in de Belgische markt is, met name in de laatste twee maanden van het jaar 2001, significant te noemen. In de divisie United Technical Services was sprake van een stabilisatie van omzet en resultaat in het afgelopen jaar. Gelet op de grote veranderingen binnen deze divisie in het jaar 2001, waarbij een groot aantal merken en vestigingen zijn samengevoegd, is dit een aansprekende prestatie. De nettowinst over 2001, voor amortisatie goodwill, steeg met 18% tot 46 miljoen (2000: 39 miljoen). De winst per aandeel, voor amortisatie goodwill, ligt in lijn met de reeds eerder uitgesproken verwachtingen en bedraagt 2,28 (2000: 1,98), hetgeen een stijging van 15,2% betekent. Niet alle ondernemingen hebben positief bijgedragen aan het vermelde resultaat. Mede door de moeilijke marktomstandigheden hebben Secretary Plus en Unique Personal in Duitsland niet bijgedragen aan het resultaat over 2001. De KPD Groep realiseerde in 2001 weliswaar een resultaatverbetering, dit was echter onvoldoende om een positief resultaat te kunnen realiseren. Het aantal vestigingen is in 2001 toegenomen van 275 naar 335. Er zijn 24 vestigingen geopend, 66 vestigingen geacquireerd en een dertigtal vestigingen is gesloten in verband met de samenvoeging van de specialistische dienstverlening. Aantal vestigingen 1994-2001 400 300 200 100 0 94 95 96 97 98 99 00 01 Totaal Nederland Overige landen 22
De segmentatie van de netto-omzet en het bedrijfsresultaat naar activiteiten: (Tenzij anders vermeld bedragen in duizenden euro s) United United United Overige Office Technical Commu- activi- Hoofd- Services Services nications teiten* kantoor Totaal Netto-omzet 395.409 166.079 12.988 25.926 600.402 Bedrijfsresultaat 48.668 21.843 4.456 4.553-5.962 73.558 Bedrijfsresultaat in percentage van de omzet 12,3% 13,2% 34,3% 17,6% 12,3% Geïnvesteerd vermogen 83.183 31.263 8.013 15.667 116.455 254.581 Investeringen 22.565 4.747 41 3.612 101.043 132.008 Afschrijvingen 5.642 1.170 100 2.151 5.450 14.513 Personeel op fulltime basis 11.565 3.527 206 271 179 15.748 * United Independent Services, United College en KPD Groep Ontwikkelingen in markten en landen Blijvende prestaties in veranderende marktomstandigheden Binnen Europa heeft ook de uitzendmarkt in 2001 de effecten van de economische groeivertraging ervaren. Voor United Services Group heeft de strategische keuze, voor specialistische dienstverlening met relatief hoge toegevoegde waarde en de focus op het midden- en kleinbedrijf, echter opnieuw zijn vruchten afgeworpen. Wederom konden uitstekende commerciële en financiële resultaten worden gerealiseerd. Terwijl het volume van de uitzendmarkten in België, Duitsland, Nederland en in geringere mate Spanje, met name in het vierde kwartaal een negatieve groei liet zien, realiseerden de meeste werkmaatschappijen een lichte autonome groei. Hoewel de vraag minder groot is dan in de voorafgaande jaren, is deze nog steeds voldoende substantieel om groei te realiseren met behoud van het gewenste margeniveau. Groeikansen in Europa Ontwikkelingen op de markt van flexibele arbeidsrelaties, zoals de uitzendformule, detachering en werken op projectbasis, vinden plaats onder invloed van een veelheid aan factoren. Deze zijn economisch en sociaal-maatschappelijk van aard. Nationale en Europese wetgeving bepalen de speelruimte voor commerciële dienstverleners. Werkgevers- en werknemersorganisaties opereren soms gezamenlijk, maar staan even vaak lijnrecht tegenover elkaar, met de politiek als arbiter. De bedrijfstak moet naar onze overtuiging haar groeikansen vooral zelf creëren en verdienen door op een verantwoorde manier zowel te voorzien in sociaal-maatschappelijke als in economische behoeften. De branche kan zich alleen duurzaam ontwikkelen indien daarvoor voldoende maatschappelijk en politiek draagvlak bestaat door aantoonbare toegevoegde waarde. In Nederland en België zijn voorstanders en critici het erover eens dat de zogeheten allocatiefunctie van uitzendondernemingen van grote maatschappelijke betekenis is. Grote aantallen kandidaten worden door uitzendorganisaties getraceerd en al dan niet met aanvullende scholing op vooralsnog tijdelijke basis geplaatst bij het bedrijfsleven en de overheid. Een relatief hoog percentage van deze mensen bestaat uit starters, herintreders, 45-plussers en andere groeperingen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Mede door het inzetten van deze groeperingen hebben uitzendondernemingen ook in sociaal-maatschappelijk opzicht hun waarde getoond. De relatief hoge penetratiegraad van uitzendarbeid in Nederland (± 4%) is alleen mogelijk geworden door een jarenlange strijd voor sociale acceptatie. In de strijd moest (en moet!) voortdurend worden afgerekend met vooroordelen. Binnen Europa is de Nederlandse uitzendmarkt toonaangevend, niet in de laatste plaats door het feit dat externe flexibele arbeidsrelaties per 1 januari 1999 zijn verankerd in de Wet Flexibiliteit en Zekerheid. Vanwege deze voortrekkersrol is het interessant 23
om de hier opgedane ervaringen globaal te projecteren op arbeidsmarkten, die zich in een beginstadium van ontwikkeling bevinden. De geleidelijke acceptatie van uitzendarbeid heeft het pad vrijgemaakt voor een veel snellere opmars van andere vormen van flexibele arbeid, zoals detachering en zelfstandig ondernemen. Zeker in de segmenten van vakspecialisten en hoog opgeleide professionals hebben deze vormen van arbeid een grote populariteit verworven, welke populariteit wordt gedeeld door opdrachtgevers. In deze segmenten zijn maatwerk, betrokkenheid en kwaliteit essentieel. In de call-center-markt is op het deelgebied van customer care-services sprake van een duidelijke groeiversnelling. Onder invloed van de steeds verdergaande segmentering in marketingcommunicatie dienen consumenten op maat te worden aangesproken. Omwille van kennis, kunde en efficiency wordt dit uitbesteed aan gespecialiseerde call-center-bedrijven. Ook hier zijn de persoonlijke kwaliteiten van medewerkers van doorslaggevend belang. De goed opgeleide, internationaal georiënteerde beroepsbevolking in de Benelux heeft hier zonder meer een voorkeurspositie. Wettelijke bescherming en informele arbeid De eerste CAO s in de uitzendsector, waarin de primaire en bepaalde secundaire arbeidsvoorwaarden waren vastgelegd, zijn in de jaren zeventig afgesloten. Uitzendkrachten verdienden (en verdienen) in beginsel hetzelfde salaris als collega s in vaste dienst bij het inlenende bedrijf. In de pionierstijd van het uitzendwerk in de jaren vijftig en zestig, verdienden uitzendkrachten vaak minder dan personeel in vaste dienst en dat was niet bevorderlijk voor de sociale acceptatie van uitzendwerk. We zien in landen als Duitsland en Spanje overeenkomstige verschijnselen. Daarnaast zien we in deze landen een wet- en regelgeving die flexibele arbeidsrelaties bepaald niet stimuleren, terwijl dit op zowel economische als sociaal-maatschappelijke gronden zeer wenselijk zou zijn. De relatief lage penetratiegraad van uitzendarbeid in deze landen is mede uit het hier voorgaande te verklaren. Als de overheid en vakorganisaties willen meewerken aan regelgeving die flexibilisering van arbeid verder mogelijk maakt, zal de sociale acceptatie versneld kunnen toenemen. Op basis hiervan kan de uitzendbranche in landen als Duitsland en Spanje een florissante groei doormaken in het komende decennium. De huidige relatief lage penetratiegraad van uitzendkrachten (0,8 tot 1,2%) in deze landen kan wellicht vervijfvoudigen tot circa vier procent in het huidige decennium. In landen waar de uitzendbranche in hoge mate is gereguleerd en daarmee goed controleerbaar is, heeft de overheid een extra wapen tegen informele arbeidsrelaties (zwartwerken) en inferieure vormen van flexibele arbeid. Bij een effectieve bestrijding van belastingontduiking en aanverwante frauduleuze praktijken, kan de uitzendbranche hiervan aanzienlijke positieve effecten verwachten. Met name in landen waar sprake is van een relatief hoog aandeel grijze marktactiviteiten, zijn er op termijn uitstekende marktverruimende kansen. Ontsluiten van gesloten sectoren In meerdere landen zijn er sectoren waar uitzendarbeid (nog) wettelijk verboden is, zoals de overheidssector in België en Spanje en de bouwsector in Duitsland. De vraag is of deze verboden op middellange termijn gehandhaafd zullen blijven. Opheffing van deze verboden zal kunnen leiden tot substantiële marktverruiming. Alleen al de overheidssector omvat qua werkgelegenheid naar schatting circa dertig procent van de Europese arbeidsmarkt. Het opheffen van de verboden om in bovengenoemde sectoren activiteiten te mogen ontwikkelen zal nauw samenhangen met de sociaal-maatschappelijke acceptatie van de uitzenden detacheringsbranche. Daarnaast zal harmonisatie van regelgeving deze deelmarkten versneld kunnen ontsluiten. Flexprofessionals Steeds meer mensen integreren bewust privé-leven en werk door middel van flexibele arbeid. Deze categorie, ook wel flexprofessionals genoemd, is een belangrijke doelgroep. In de afgelopen jaren is hun aantal sterk toegenomen, vooral onder hoger opgeleiden. De reden dat ook hoger opgeleiden en vakspecialisten de weg naar uitzend- en detacheringsbureaus hebben gekozen, is met name te verklaren door enerzijds het sterk verbeterde imago en anderzijds de specialistische aanpak van uitzend- en detacheringsondernemingen. Dergelijke gespecialiseerde vormen van dienstverlening zijn dan ook voor United Services Group aantrekkelijk in termen van winstgevendheid en geringere conjunctuurgevoeligheid. Het is dan ook aannemelijk dat in markten als Duitsland, Italië en Spanje de inzet van deze flexprofessionals sneller kan worden ontwikkeld, dankzij de opgedane ervaring in de afgelopen jaren in bijvoorbeeld Nederland. 24
Inspelen op marktveranderingen Gezien de snelle veranderingen op de arbeidsmarkt, dienen commerciële dienstverleners voortdurend in te spelen op veranderende wensen aan zowel de vraag- als aanbodzijde. Ook op arbeidsmarkten waar flexibele arbeid in ruime mate wordt toegepast, blijft een gezonde omzetgroei in de komende jaren uitstekend mogelijk. Het in het verleden overheersende aandeel op de uitzendmarkt van functies voor laaggeschoolden in de industriële sectoren, is de afgelopen jaren afgenomen. Terwijl het volume van de industriële en agrarische productie afnam, groeide de dienstensector spectaculair. Het omzetvolume van de uitzendmarkten groeide tot en met 1999 aanzienlijk. Nadere beschouwing leert dat met name gespecialiseerde ondernemingen hebben geprofiteerd van de groei in het officesegment en van de vraag naar hoger opgeleide vakspecialisten in andere vakdisciplines. Afhankelijk van het ontwikkelingsstadium waarin andere buitenlandse markten zich bevinden, ligt het introduceren van bepaalde specialisaties, die hun waarde reeds hebben bewezen in Nederland en België, voor de hand. Verwacht mag worden dat landen zoals Duitsland en Spanje vergelijkbare ontwikkelingen zullen laten zien. Om in deze landen ontwikkelingen van bepaalde specialisaties te kunnen initiëren, is de beschikbaarheid van een professionele algemene uitzendonderneming met een sterke regionale of nationale infrastructuur belangrijk. United Services Group zal in 2002 circa 35% van haar omzet buiten Nederland realiseren, hetgeen in combinatie met concrete groeimogelijkheden op de Nederlandse markt een uitstekende uitgangspositie vormt voor een gezonde groei van omzet en winst in de komende jaren. Interne beheersing van bedrijfsprocessen Door de sterke groei van de onderneming is het vraagstuk van interne beheersing van de bedrijfsprocessen van de groep essentieel bij het bereiken van de doelstellingen en het tijdig onderkennen van de risico s. Werkprocessen en managementinformatie zijn derhalve in belangrijke mate gestandaardiseerd en zijn, door de continue externe ontwikkelingen, blijvend onderwerp van verbetering. Genoemde werkprocessen en managementinformatie, zoals bijvoorbeeld systemen ter beheersing van de bedrijfs- en commerciële processen, zijn in 2001 ook bij de in Duitsland en Spanje geacquireerde ondernemingen geïmplementeerd. Om deze processen optimaal te kunnen beheersen is in het afgelopen jaar een nieuw aansturingsmodel ontwikkeld, gebaseerd op een internationale divisiestructuur. Dit model waarborgt een grote mate van continuïteit in de bewaking van zowel de financiële als de commerciële processen. In lijn met de interne beheersing is de afdeling interne controle in 2001 verder uitgebreid, waardoor er in de organisatie ruim voldoende zicht bestaat op de risico s binnen de interne beheersingssystemen. Netto-omzet 2000-2001 (in duizenden euro s) 800.000 Risicoparagraaf Markt United Services Group opereert in markten voor flexibele arbeid, die onder meer worden beïnvloed door macro-economische condities. Economische teruggang betekent veelal een afname in vraag naar tijdelijk personeel. Echter, door de sterke spreiding van klanten in het midden- en kleinbedrijf, alsmede de hoge mate van specialisatie, is de organisatie van mening dat economische teruggang een minder groot effect heeft op de omzetontwikkeling van United Services Group. 600.000 500.000 200.000 0 00 01 Totaal Nederland Overige landen 25
Financiële gang van zaken Resultaat De netto-omzet is in 2001 toegenomen tot 600 miljoen. Dit betekent een stijging van circa 16% ten opzichte van 2000 ( 518 miljoen). Deze stijging bevat voor een deel autonome groei (2%) en voor een groot deel een toename als gevolg van acquisities (14%). Ondanks een daling van de Nederlandse uitzendmarkt zijn de uitzendorganisaties van United Services Group autonoom met circa 4% gegroeid. De in 2001 geacquireerde onderneming Secretary Plus heeft een goede ontwikkeling doorgemaakt. De omzet is licht gestegen en er was sprake van een sterke groei van de brutomarge. In België was de autonome groei bij Unique Interim, met circa 2%, bescheiden, echter aanzienlijk beter dan het marktgemiddelde, dat een daling kende van 5%. De analyse van de groei geeft aan dat deze met name is gerealiseerd in het officesegment. Verdere uitbreiding in het officesegment past in de strategie van United Services Group en geeft naast meer stabiliteit in omzet tevens betere rendementen. Secretary Plus België is in 2001 sterk gegroeid in omzet en brutomarge. De ontwikkeling van de omzet bij Unique Personal in Duitsland is licht negatief, hetgeen mede wordt veroorzaakt door de moeilijke economische omstandigheden. Bij Unique Personal ligt de focus voor de komende twee jaren op een verdere groei van het aantal klanten in het officesegment, hetgeen in de huidige portfolio nog onvoldoende is ontwikkeld. De in 2001 geacquireerde Spaanse uitzendorganisaties TempÍber en Ecatemp hebben een sterke omzetgroei gerealiseerd met een licht positief bedrijfsresultaat als gevolg. Ook in Spanje zal de focus in toenemende mate op het midden- en kleinbedrijf worden gericht. In de divisie United Technical Services is sprake van een stabiele fase nadat diverse merken, zoals Polec en AIP zijn samengebracht onder United Technical Solutions. Daarnaast is een groot aantal vestigingen van United Technical Solutions en United ICT Solutions samengevoegd en gehuisvest in de zogenoemde United Business Centers. Zowel de omzet als het bedrijfsresultaat zijn daarbij gestabiliseerd in het jaar 2001, hetgeen bij deze omvangrijke herinrichting als positief mag worden aangemerkt. Nettowinst voor amortisatie goodwill 1994-2001 (in duizenden euro s) 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 Nettowinst 1994-2001 (in duizenden euro s) 0 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 94 95 96 97 98 99 00 01 0 94 95 96 97 98 99 00 01 26
De onder United Communications opererende contact centers, Telecom Direct en de in 2001 overgenomen organisatie Call-IT, hebben een voortzetting van hun sterke omzetgroei doorgemaakt van 22%. Netto-omzet 1994-2001 (in duizenden euro s) Bij het Luzac College is de groei in omzet met 20% in vergelijking tot voorgaande jaren goed te noemen, ondanks een lichte afname van de groei van het aantal leerlingen bij het Luzac College. Dit werd veroorzaakt door een lager examenniveau bij het reguliere onderwijs, waardoor een geforceerde doorstroming heeft plaatsgevonden. United Services Group verbeterde in 2001 wederom de operationele marge tot 12,3% (2000: 12,0%). Deze verbetering werd in 2001 enigszins gedrukt, doordat niet alle ondernemingen positief hebben bijgedragen aan het resultaat. De toename van de brutomarge heeft voor een bedrag van 37 miljoen bijgedragen aan het hogere bedrijfsresultaat. Voorts is sprake van een toename van de indirecte kosten in het jaar 2001 met 25 miljoen. Per saldo resulteert dit in een groei van 18% van het bedrijfsresultaat van 62 miljoen in 2000 naar 74 miljoen in het jaar 2001. De belastingdruk over het resultaat 2001 bedraagt 34,4% (2000: 35,9%) en is daarmee iets onder het nominale tarief gekomen. De oorzaak hiervan is onder meer gelegen in de fiscale effecten als gevolg van bestaande earn-out regelingen. De nettowinst voor amortisatie goodwill is toegenomen met 18% tot 46 miljoen (2000: 39 miljoen) en voldoet hiermee aan de gestelde verwachtingen. In procenten van de omzet bedraagt de nettowinst voor amortisatie goodwill 7,7% (2000: 7,5%). 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 94 95 96 97 98 99 00 01 Gemiddeld aantal (directe en indirecte) medewerkers 1994-2001 Balans, investeringen en financiering De balans per 31 december 2001 is in belangrijke mate beïnvloed door het aantrekken van leningen voor de diverse acquisities die zijn gedaan in het jaar 2001. De totale rentedragende schuld bedraagt 120 miljoen. De financieringsratio ten opzichte van het bedrijfsresultaat komt hiermee uit op 1,6. Het eigen vermogen bedraagt 123 miljoen en is met 37 miljoen toegenomen, hetgeen nagenoeg overeenkomt met de ingehouden winst. De solvabiliteit is uitgekomen op 33,5% (2000: 37,9%). De afname van de post overige voorzieningen houdt verband met de vermindering van een belangrijk deel van de nabetalingsverplichting inzake de overname van Unique Personal. 20.000 15.000 10.000 5.000 0 94 95 96 97 98 99 00 01 27
De toename van de post handelscrediteuren wordt voornamelijk veroorzaakt door de consolidatie van Fa-med. De schuld aan de (medisch) specialisten uit hoofde van de financiering bedraagt circa 20 miljoen. Alle in 2001 gedane acquisities liggen in het tweede halfjaar. Dit betekent dat de resultatenrekeningen pro rato zijn opgenomen in de geconsolideerde winst- en verliesrekening, doch dat de balanspositie van de nieuwe deelnemingen integraal verwerkt zijn in de geconsolideerde balans per 31 december 2001, hetgeen de berekening van de activiteitenratio s beïnvloedt. De kasstroom uit operationele activiteiten over 2001 bedraagt 39 miljoen. De kasstroom is mede aangewend voor resterende nabetalingen met betrekking tot acquisities uit 2000 en de investeringen in het hoofdkantoor, vestigingen en de United Business Centers. Voor het jaar 2002 wordt een investeringsniveau verwacht van 6 miljoen. De post kasstroom uit investeringsactiviteiten is sterk beïnvloed door de ontwikkeling van en investering in het nieuwe kantoorpand en de aansluitende verkoop, die opgenomen is onder de post desinvesteringen. In de jaarrekening 2000 was van het betaalbaar gestelde dividend 25% verwerkt als verwacht contant dividend. Evenals voorgaande jaren heeft in 2001 een groot deel van de aandeelhouders gekozen voor stockdividend. Als gevolg hiervan is een bedrag van 1 miljoen in de overige reserves opgenomen. Bij de verwerking van het voorgestelde dividend over 2001 is eveneens rekening gehouden met een belangrijk deel van de uitkering in stockdividend. Van het betaalbaar gestelde dividend ad 13 miljoen is 3 miljoen als contant dividend onder de overige schulden verwerkt. Personeel Door de gerealiseerde groei, deels autonoom en deels door acquisities, is het gemiddeld aantal indirecte medewerkers in het jaar 2001 toegenomen van 1.528 tot 1.784. Het aantal uitzendkrachten en projectmedewerkers op fulltime basis nam eveneens toe van 12.975 tot 13.964. Evenals vorig jaar is in Nederland het aantal langdurige relaties met uitzendkrachten sterk toegenomen, waardoor er sprake is van een verdere toename van het aantal uitzendbanen per medewerker. Deze ontwikkeling deed zich wederom voor bij de hoger opgeleide specialisten. Het aantal bemiddelde personen nam toe van 60.147 tot 69.066. Een groei van bijna 15%, welke in belangrijke mate is toe te schrijven aan de in het boekjaar overgenomen (uitzend)ondernemingen. Dividend Voorgesteld wordt een dividend van 0,65 (2000: 0,62) per gewoon aandeel in contanten of desgewenst geheel in gewone aandelen ten laste van het agio of ten laste van de overige reserves. Dit voorstel is vooruitlopend op de vaststelling in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in de jaarrekening verwerkt. Landen en markten Nederland United Office Services Ondanks de lichte economische tegenwind, blijft de divisie United Office Services kansen zien om uit te breiden. Afgelopen jaar is Job-In, specialist in bemiddeling van meertalig buitenlands personeel, van naam veranderd. Als Unique Multilingual Services maakt zij nu onderdeel uit van Unique Nederland, waardoor het mogelijk wordt een versnelde groei door te maken. In 2001 is een nieuwe vestiging van Unique Multilingual Services geopend in Amsterdam en in 2002 zullen meer vestigingen volgen. De divisie United Office Services heeft met de overname van Secretary Plus een nieuwe specialisatie toegevoegd aan haar pakket. Secretary Plus is een specialist in secretarieel en managementondersteunend personeel. In januari 2002 is het hoofdkantoor van Secretary Plus verhuisd naar het hoofdkantoor in Almere. Op het gebied van opleiding en training, backoffice-ondersteuning en automatisering worden hier de zaken verder geprofessionaliseerd, zonder concessies te doen aan het succesvolle commerciële concept. De werkmaatschappij Short Track maakte in 2001 een bijzonder voorspoedige ontwikkeling door en er werden drie nieuwe vestigingen geopend, waarmee het totaal aantal uitkomt op 23 vestigingen. Met Ad Rem Recruitment Services introduceerde Ad Rem Uitzendbureau een nieuwe vorm van dienstverlening. Deze wervings- & selectie-activiteiten voorzien in de behoefte van haar opdrachtgevers en sluiten uitstekend aan op de bestaande uitzendactiviteiten. Internet heeft binnen de uitzendsector niet voldaan aan de hoog gespannen verwachtingen. Vele vacaturesites gingen onderuit of draaien op een laag pitje. United Services Group is 28