De etalagestage neuromusculaire ziekten (NMZ) in het UMCU Voor wie is de stage bedoeld? Opleidingsniveau Duur Opleider Neurologie Hoofd Neurologie Opleider NMZ Neurologen werkzaam binnen het aandachtsgebied NMZ: Neurologen werkzaam binnen het aandachtsgebied KNF: Locatie Aanmelding Website voor informatie Arts-assistenten in opleiding (aios) tot neuroloog Jaar 4, 5 en 6 van de opleiding 3 of 6 maanden Prof. Dr. John Wokke Prof. Dr. Gabriël Rinkel Nicolette Notermans, medisch hoofd zorglijn NMZ Prof. Dr. Leonard van den Berg Dr. Michael van Es Dr. Hessel Franssen Drs. Stephan Goedee Dr. Jessica Hoogendijk Dr. Nicolette Notermans Dr. Ludo van der Pol Dr. Jan Veldink Dr. Alexander Vrancken Dr. Hessel Franssen Drs. Stephan Goedee Dr. Alexander Vrancken UMC Utrecht Afdeling Neuromusculaire Ziekten, HP nr. F02.230 Postbus 85500 3508 GA Utrecht Schriftelijk met motivatiebrief en CV t.a.v. Dr. N.C. Notermans E-mail: n.c.notermans@umcutrecht.nl http://www.umcutrecht.nl/nl/ziekenhuis/afdeli ngen/hersencentrum/opleidingen/spierziekten /Etalage-stages Doel en inhoud van de specialistische stage NMZ De zorglijn neuromusculaire ziekten is onderdeel van de afdeling neurologie van het UMC Utrecht. Het doel van de zorglijn is om de beste patiëntenzorg binnen het aandachtsgebied van de NMZ te geven en die patiëntenzorg te combineren met wetenschappelijk onderzoek en opleiding. De stage neuromusculaire ziekten (NMZ) voor aios neurologie duurt aaneengesloten 6 maanden en kan met 6 maanden verlengd worden. Gedurende deze 6 maanden raakt de aios vertrouwd met het aandachtsgebied NMZ van de neurologie. Na de stage is de aios in staat om de meest voorkomende neuromusculaire ziekten zelfstandig te herkennen en behandelen. Specifieke doelen van de stage zijn: Diagnostiek en differentiële diagnostiek van neuromusculaire ziekten van het ruggenmerg, de zenuwwortels en perifere zenuwen, de neuromusculaire overgang en de spier. De aios herkent na de stage de grote beelden, kan een diagnostische strategie uitvoeren en een evidence-based behandeling geven.
De aios heeft kennis van de waarde van aanvullende diagnostiek, inclusief de genetische diagnostiek, de KNF en de pathologie van biopten van spier en zenuw. Invulling: De aios werkt voornamelijk op de polikliniek, maar kan betrokken zijn bij de behandeling van patiënten in dagopname, short stay en klinische NMZ patiënten. De aios neemt deel aan algemene NMZ spreekuren, spreekuren van het ALS centrum, het Spieren voor Spieren kindercentrum en het polyneuropathie centrum. De aios wordt gesuperviseerd door een neuroloog met aandachtsgebied NMZ. De aios heeft de mogelijkheid om specifieke NMZ EMG technieken te leren, zoals single fiber EMG, naaldonderzoek bij ALS patiënten en geleidingsonderzoek. De aios houdt een portfolio bij waarbij Dr. Nicolette Notermans erop toeziet dat de leerdoelen gehaald worden en de aios een breed scala van NMZ patiënten kan zien. Aan het einde van de stage presenteert de aios een patiënt tijdens de klinische demonstratie van de afdeling neurologie De aios kan tijdens de verlengde stage deelnemen aan een wetenschappelijk onderzoek op het gebied van NMZ. Neuromusculaire ziekten is een door de Nederlandse Vereniging voor Neurologie officieel erkend aandachtgebied. Er kan een certificaat worden gehaald indien voldaan wordt aan de voorwaarden welke opgesteld zijn door het ISNO (www.isno.nl). Om aan deze voorwaarden te voldoen is verlenging van de stage met 6 maanden noodzakelijk (totale duur 1 jaar). Opbouw Jaarlijks worden naar de polikliniek NMZ 1250 nieuwe volwassen patiënten en 200 kinderen verwezen door neurologen, revalidatieartsen, kinderartsen en huisartsen. Daardoor is het mogelijk om meerdere aios deze stage tegelijkertijd aan te bieden. De stage NMZ is opgedeeld in 2 modules van 3 maanden. Gedurende de eerste module (module 1) ligt de nadruk op de poliklinische zorg en diagnostiek van nieuw verwezen patiënten met een NMZ. Gedurende de tweede periode is er keuze uit 2 verschillende modules. Bij module 2a ligt de nadruk op poliklinische en klinische zorg van NMZ patiënten. Patiënten uit module 1 worden gedurende langere tijd gevolgd waardoor de AIOS vertrouwd raakt met de mogelijkheden en beperkingen van aanvullend diagnostisch onderzoek (DNA, EMG, spier- en zenuw biopt). Vaak wordt de diagnostiek niet binnen de eerste 3 maanden afgerond. Hierdoor is het mogelijk om moeilijke diagnostische problemen zelf van begin tot einde te ontrafelen en meer verdieping te krijgen. Ook zullen meer complexere NMZ aan bod komen. Er is de mogelijkheid om deel te nemen aan (1) gecombineerde poli s NMZ met de revalidatiearts, (2) de grote visite van klinische NMZ patiënten, en (3) mee te lopen op het Spieren voor Spieren kindercentrum. Bij module 2b zal de nadruk liggen op het klinische neurofysiologisch onderzoek van NMZ patiënten. Maar ook hier zal het vervolg van patiënten met een NMZ uitgebreid aan bod komen en is er de mogelijkheid om moeilijkere diagnostische problemen aan te pakken. Tijdschema en indeling stages De aios kan beginnen met de stage NMZ op elke eerste dag van een kwartaal. Per kwartaal kunnen 2 externe aios tegelijkertijd de stage volgen. Module 1 Inzicht in NMZ door eigen spreekuren waarin patiënten worden gezien met een gevarieerd aanbod van NMZ. Opstellen van differentiële diagnose, plan van aanpak, voeren van diagnose gesprek (incl. slecht nieuws gesprek), verdieping door literatuurstudie.
Weekoverzicht Maandag ALS spreekuur of Spieren voor Spieren Kindercentrum Dinsdag Polikliniek algemene NMZ, studie literatuur, administratie, onderzoek Woensdag Polyneuropathie spreekuur Donderdag Mimics spreekuur van ALS Vrijdag Myopathie spreekuur Module 2a Verdieping van inzicht in NMZ door patiënten uit module 1 te vervolgen en zich te verdiepen in de mogelijkheden en beperkingen van aanvullend diagnostisch onderzoek (DNA, EMG, spier en zenuw biopt) en van behandelingen. Opstellen van differentiële diagnose bij meer complexe NMZ pathologie. Neuromusculaire consulten in UMCU. Meelopen met grote visite van klinische NMZ patiënten. Verdieping door literatuurstudie. Weekoverzicht Maandag ALS spreekuur of Spieren voor Spieren Kindercentrum Dinsdag Polikliniek algemene NMZ, studie literatuur, administratie, onderzoek Woensdag Polyneuropathie spreekuur Donderdag Mimics spreekuur van ALS Vrijdag Myopathie spreekuur Module 2b Verder gaande verdieping van inzicht in NMZ door zelfstandiger te werken. Vervolgpoli NMZ patiënten uit module 1 en verder verdiepen in de complexere NMZ patiënten. Leren van specialistische KNF onderzoekmethoden (herkennen van demyelinisatie, CIDP protocol, MGUS protocol; zelfstandig interpreteren naald-emg en geleidingsonderzoek) Zelfstandig beslissen welk onderzoek of protocol moet worden uitgevoerd. Weekoverzicht Maandag Eigen EMG programma Dinsdag Meekijken kinderemg Woensdag EMG geleidingsonderzoek, vervolgspreekuur polyneuropathie Donderdag EMG naaldonderzoek, vervolgspreekuur ALS Vrijdag Spoed EMG, administratie, studie literatuur, onderzoek Flexibiliteit stage Aanpassingen van het schema ten behoeve van individuele leerdoeleinden van aios is mogelijk in overleg met de opleider NMZ. Het algemene eerste deel is verplicht om een neuromusculaire basis te verwerven om deel te kunnen nemen aan de NMZ patiënten zorg. Het tweede deel van de stage kan meer flexibel worden ingevuld. Zo kan het accent iggen op kinderen met een spierziekte, voorhoorn ziekten, polyneuropathie of ingewikkelde EMG technieken.
Besprekingen NMZ 1 e donderdag van de maand 15.00 16.00 Voorstelpoli * Poli 16.00 16.15 Onderwijs EMG EMG kamer 17.00 18.00 Klinische demonstratie Van Gijn zaal 2 e donderdag van de maand 15.00 16.00 Spier en zenuw biopten Bespreekkamer 4 e (15.30 16.15) Research bespreking # Winkler zaal 16.00 16.30 EMG bespreking NMZ Bespreekruimte NMZ 17.00 18.00 Klinische demonstratie Van Gijn zaal 4 e donderdag van de maand 15.00 16.00 Spier en zenuw biopten Bespreekkamer 4 e (15.30 16.15) Research bespreking # Winkler zaal 16.00 16.15 Onderwijs EMG EMG kamer 17.00 18.00 Klinische demonstratie NMZ Van Gijn zaal * Voorstelpoli = Gemeenschappelijk spreekuur neurologen, neurofysiologen NMZ patiënten waarbij patiënt aanwezig is. Iedere 2 maanden. # Research bespreking is facultatief. Cursussen NMZ Training slecht nieuws gesprek De training wordt georganiseerd wanneer er voldoende deelnemers zijn. Deze training is verplicht voor aios NMZ. Organisatie: Nienke de Goeijen, verpleegkundig specialist Boerhaavecursus: jaarlijks op de 2 e vrijdag in januari. KNF dagen: voorjaar Portfolio en beoordeling Van elke nieuwe patiënt en elke zelf onderzochte controlepatiënt wordt een portfolio bijgehouden worden (zowel neurologisch als neurofysiologisch onderzoek). Het beste kan men de patiënten direct indelen in de volgende categorieën: - motor neuron disease - polyneuropathie/perifere zenuw - myopathie - neuromusculaire overgang - wortel of plexus letsel Evaluatie portfolio: na 6 weken, 3 en 6 maanden. Hierbij wordt gekeken waar bijsturen nodig is. Hetzelfde geldt voor de verrichtte EMG s. Aios worden maandelijks beoordeeld door middel van een korte klinische beoordeling. Aan het einde van de stage vullen Dr. Nicolette Notermans en Prof. Dr. John Wokke een evaluatieformulier in voor de hoofdopleider. Arbeidsvoorwaarden Parttime werken: Overeenkomstig de voorwaarden van de MSRC is het mogelijk de stage in deeltijd (0.8 fte) te volgen. Bij voorkeur is de aios aanwezig van maandag tot en met donderdag. Dienst: Er hoeft niet deel genomen te worden aan de dienst. Aanstelling en overige punten:
De aios wordt aangesteld bij het UMCU conform de regelgeving van de MSRC. In overleg kan er sprake zijn van detachering door de hoofdopleider met een 0-aanstelling in het UMCU. De hoofdopleider moet het opleidingsschema goedkeuren, waarbij de aios zelf verantwoordelijk is voor de registratie van het gewijzigde opleidingsschema door de MSRC. Wervend vermogen tav etalagestage NMZ (vanaf 2010) 2010 J Seegers, AIOS HAGA ziekenhuis Den Haag 2011 X Stalpers, AIOS CWZ Nijmegen 2012 S Malm, AIOS AMC Amsterdam 2012 S Piepers, AIOS UMC Utrecht 2013 C Jacobse, AIOS CWZ Nijmegen 2013 S Goedee, AIOSA St Elisabeth ziekenhuis Tilburg 2013 M Baptista, Paramaribo, Suriname 2013 N Sutedja, AIOS UMC Utrecht 2013 C Dietze, Medizinische Hochschule Hannover, Duitsland 2014 S Malm, AIOS AMC Amsterdam 2014 S Arends, AIOS HAGA ziekenhuis Den Haag 2014 M Bakkers, AIOS MUMC, Maastricht 2014 V Meys, Atrium MC Heerlen 2014 C Roosendaal, AIOS UMC Groningen 2015 W Koendan, Suriname 2015 R Pasmans, AIOS MUMC, Maastricht