Herstel biodiversiteit in Noord-Brabant, hoe doen we dat en werkt het? Wiel Poelmans Programma Natuur Provincie Noord-Brabant
Wat komt er aan de orde? Positie biodiversiteit in natuurbeleid Waarom, wat, hoe? Werkt de aanpak?
Natuurbeleid Rijk: behoud en herstel biodiversiteit hoofddoelstelling natuurbeleid Noord-Brabant: biodiversiteit rode draad in de vier natuurprogramma s: Ecologische Hoofdstructuur Biodiversiteit Brabantbreed Karakteristiek landschap Verankerd in de samenleving
Waarom herstel/behoud biodiversiteit? Achteruitgang biodiversiteit Verdrag van Rio 1992: Verdrag aangaande de Biologische Diversiteit Natura 2000 netwerk
Kaart 1897 Volledig door mens gemaakt landschap Daarvoor broekbossen en zeggenmoerassen, venen en bossen Groot gemeenschappelijk gebruikte hooi/graaslanden al in 1336 als zodanig aanwezig In de periode 700-1300 zijn alle grote veranderingen al flink op gang gekomen
Hoe bereiken we de biodiversiteitsdoelen? 1 Realiseren natuurnetwerk (EHS) - 100.000 bestaande natuur en 20.000 nieuwe EHS in Noord-Brabant 2 Werken aan kwaliteit - verbetering leefgebieden bedreigde soorten en habitats binnen bestaande natuurgebieden en agrarisch gebied - watersysteemherstel binnen natte natuurparels en KRW-gebieden - adequaat milieubeleid
Ecologische hoofdstructuur
Wat? Referenties voor biodiversiteit Referentie rijk: biodiversiteit 1950-1980 Behoud en herstel van heide, stuifzand, beekdalbos en blauwgrasland e.d. Ruimte voor en herstel van natuurlijke landschappen en natuurlijke processen Hoogveenlandschap, boslandschap en zoetwatergetijdenlandschap
Werken aan biodiversiteit Vanaf 1982 soortenbeleid Het ging slecht met een aantal aansprekende soorten Soortbeschermingsplannen
Boomkikker
Korhoen
Leefgebiedenbenadering Integrale analyse en aanpak van bedreigde soorten gebaseerd op systeemherstel op het niveau van landschappen en beheertypen Leefgebied: afgebakende eenheid op basis van fysisch-geografische, geoformologische of gebruikseenheden
Uitwerking Noord-Brabant Zes leefgebiedsplannen Brabantbreed Vier binnen EHS (Zandgronden, Beekdalen, Laagveenzoom en Rivierdalen en Voormalige zeearmen) Twee buiten EHS (Agrarisch landschap en Stedelijk gebied)
Uitwerking Noord-Brabant Circa 65 cruciale gebieden voor biodiversiteit binnen EHS Circa 35 gebieden van belang voor agrarische biodiversiteit 15 maatregelkaarten (alleen voor EHS) ca. 3,5 miljoen beschikbaar op jaarbasis
Maatregelenkaart Groene Woud
Maatregelen Groene Woud Verbinden en vergroten heiderestanten Benoemen van en realisatie cruciale delen van de nieuwe EHS Watersysteemherstel en beekherstel Herstel bodemchemie droge heide en voedselarme bossen Werken aan natuurlijke beekdal- en leembossen Geleidelijke overgangen bos-heide en bos-graslanden creëren (boszomen) Invoeren natuurlijke begrazing voor bossen, gestuurde begrazing voor heide Soortmaatregelen (kamsalamander, boomkikker, knoflookpad, zwartblauwe rapunzel, knolsteenbreek)
Werkt de leefgebiedenaanpak? Prestaties 2010-2014 125 projecten in uitvoering gegaan ca. 15 onderzoeksprojecten gefinancierd cofinanciering 5 Life/Interregprojecten
Resultaten? overgang van soort- naar leefgebiedprojecten plas-dras voor weidevogels in de Beerse Overlaet Gladde slangen, droog schraalland en heide in de Kempen
Weidevogelgebied Beerse Overlaet
Plas-drasaanleg Beerse Overlaet
2011 2012 2013
Broedparen 2014
Variant: Greppel-plasdras (proef in 2013 en 2014)
Resultaat greppelplas-dras 4 projecten ontwikkeling 5 weidevogels 2012 17 paar 2013 35 paar 2014 46 paar
Van Gladde slang naar droog schraalland Soortbeschermingsplan Gladde slang in 2006 Gladde slang als gidssoort voor droog schraalland en droge heide
Beheeraanbevelingen Kempen Aanleg corridors Omvorming naaldbos naar heide Omvorming landbouwgrond naar schraal grasland en heide Van Delft & van Rijsewijk, 2006. Beschermingsplan voor de gladde slang in Noord-Brabant. RAVON i.o.v. provincie Noord-Brabant. 1000 m
Maatregelen >50 ha naaldbos en opslag verwijderd 35 km heidecorridor door naaldbos 30 ha landbouwgrond omgezet
Gladde slang vóór 1988 7 kmh nu 37 kmh
Met dank aan Jeroen van Delft Ravon Gert-Jan van Duinen Stichting Bargerveen Jochem Sloothaak Brabants Landschap Das en Boom Natuurmonumenten Staatsbosbeheer