Een stevige cao maakt zich sterk voor
1 op 8 de 1 op de 8 werknemers combineert werk met langdurige zorg voor een naaste. De komende jaren neemt dat aantal toe omdat er een groter beroep wordt gedaan op mantelzorgers in de maatschappij. De groepen oudere medewerkers en vrouwen zijn relatief vaak mantelzorger; en juist bij deze groepen ligt de druk op hun arbeidsparticipatie in relatie tot meer en langer moeten doorwerken om de vergrijzing en de ontgroening op te kunnen vangen. Om deze taken zo goed mogelijk te kunnen combineren is een mantelzorgvriendelijke organisatiecultuur essentieel. U kunt als vakbondsbestuurder een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid bij werkgevers. Nederland telt 2,6 Miljoen mantelzorgers Mantelzorgers zorgen 8 uur per week voor 3 maanden of langer 50.000 tot 100.000 mantelzorgers stoppen of gaan minder werken STOP SEP OKT NOV
Maak werk van 1 8 op de combineert werk met mantelzorg zorgsector: 2x zo veel! 50% is overbelast Mantelzorgers: voornamelijk 71% heeft een baan 45% maakt het niet bespreekbaar vrouwen en ouderen
Waarom is mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid belangrijk? Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid draagt bij aan een gezonde organisatiecultuur. Daarbij is het hebben van mantelzorgtaken bespreekbaar en krijgen medewerkers voldoende mogelijkheden om de combinatie van betaald werk met zorgtaken vol te houden. Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid bevordert het behoud van een goede werk-privé balans van de medewerkers. Dat betekent tegelijk een win-win situatie voor de medewerker en de werkgever. Het kost de werkgever weinig tot niets, maar de aandacht van de werkgever voor de situatie van de medewerker met mantelzorgtaken en het geven van ruimte voor (maatwerk)oplossingen maakt dat het voor de medewerker mogelijk is om in balans te blijven. Zo blijven ook medewerkers met mantelzorgtaken met plezier naar hun werk gaan waardoor zij voor het arbeidsproces behouden kunnen blijven. Een eerste stap voor het ontwikkelen van mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid begint met bewustwording over dit thema bij de werkgever. Hoeveel medewerkers in de organisatie combineren eigenlijk mantelzorgtaken met hun werk? Hoeveel ruimte krijgen zij om dit te regelen etc.? Wat kunt u hierover allemaal afspreken? De cao s (sociale plannen zijn afvloeiingsregelingen) bieden u mooie kansen om mantelzorgvriendelijk beleid bij werkgevers te bevorderen en een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid in te voeren. Zeker in deze tijden van economische tegenwind waarin weinig loonruimte bestaat, kunt u hiermee voor een grote groep medewerkers een mooie en belangrijke rol vervullen en de cao aantrekkelijker maken. In cao s kunnen diverse afspraken staan die een mantelzorgvriendelijk beleid bevorderen en borgen. In ca. 10% van alle huidige cao s is een paragraaf opgenomen over mantelzorg. Het onderwerp is een stijger met stip, maar er is nog een lange weg te gaan. In de cao kunnen afspraken worden gemaakt over studieafspraken, bewustwordingscampagnes, flexibele werktijden, thuiswerken, verruiming van wettelijke verlofregelingen, doorbetaling van salaris, het doorlopen van pensioenopbouw etc. Zie voor concrete voorbeelden een aantal cao teksten aan het eind van deze folder en het rapport De cao Monitor op de site van Werk & Mantelzorg.
Wat kan Werk&Mantelzorg voor u betekenen? De Werk&Mantelzorg heeft de afgelopen jaren veel expertise opgebouwd over dit thema en kan u als vakbonds-bestuurder ondersteunen op verschillende manieren: inhoudelijke informatie over het thema best practices op het gebied van cao afspraken met concrete cao pakketten die gebruikt kunnen worden aan de onderhandelingstafel, bijvoorbeeld op het gebied van het maken van studieafspraken, het afspreken van een bewustwordingscampagne etc. U kunt Werk&Mantelzorg ook inschakelen voor: Workshops/trainingen Lezingen, presentaties/dagvoorzitter Plan van aanpak opstellen Sparren met een van de adviseurs om uw visie/aanpak aan te scherpen Procesbegeleiding Coaching van werkende mantelzorgers/ HR/directie rondom het thema De Erkenning Organisaties die de combinatie van werk en mantelzorg goed mogelijk maken voor hun werknemers verdienen erkenning! Daarom deelt de Werk&Mantelzorg de Erkenning Wij werken mantelzorgvriendelijk uit aan organisaties die substantieel en actief aan de slag zijn met mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Met de uitreiking van deze Erkenning wordt een pluim uitgereikt aan organisaties die medewerkers voldoende mogelijkheden bieden om de combinatie van betaald werk en hun zorgtaken vol te houden. U kunt als vakbondsbestuurder een belangrijke rol spelen bij het verkrijgen van deze erkenningen! Erkend mantelzorgvriendelijke organisaties mogen de officiële Erkenning in de vorm een embleem zichtbaar op hun pand en in hun communicatie voeren. Ook kan de Werk&Mantelzorg, als daar behoefte aan is, een korte presentatie voor u verzorgen aan de onderhandelingstafel ter ondersteuning van uw inspanningen. Kortom, wij helpen u graag bij het afsluiten van een aantrekkelijke cao op het gebied van Werk & Mantelzorg. Meer informatie over onze werkzaamheden vindt u op onze website www.werkenmantelzorg.nl.
Voorbeeld cao-teksten Tekst mantelzorg algemeen Mantelzorg Indien de werknemer wordt geconfronteerd met de zorg voor een langdurig ernstig zieke of gehandicapte partner, kind, (schoon) ouder of huisgenoot wordt in overleg met de leidinggevende een plan gemaakt waarmee de werknemer in de gelegenheid wordt gesteld werk en zorg zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. Dit plan kan ondermeer de volgende elementen bevatten: Aanpassing van de werktijden Een of meer dagdelen (tele)thuiswerken Flexibiliteit in het sparen en opnemen van verlofdagen Tijdelijke aanpassing van het takenpakket of taakroulatie Flexibel werken Betaald verlof (kortdurend zorgverlof of langdurend zorgverlof) Hulp van een mantelzorgmakelaar Kortdurend zorgverlof Voor 100% procent doorbetaald verlof gedurende 2 x de wekelijkse arbeidsduur per jaar. Langdurend zorgverlof Het langdurend zorgverlof kan voor 6 weken fulltime of voor 13 weken voor 50% van de werktijd worden opgenomen. Tekst studieafspraken Een op acht medewerkers levert mantelzorg aan een naaste. In veel gevallen zullen wettelijke regelingen kunnen faciliteren. Niet in alle gevallen zal hiervan wettelijk gezien sprake zijn of zal dit voldoende zijn voor de medewerker. Intentie is van (.werkgever) dat er in die gevallen ruimte moet bestaan voor het maken van maatwerkafspraken waardoor de medewerker in staat is zijn balans werk-privé zoveel mogelijk te behouden in relatie tot zijn gecombineerde taak werk en mantelzorg. In een gezamenlijke werkgroep met vertegenwoordigers van vakbonden, OR en ( werkgever) zal in de periode van een studie worden verricht naar de betekenis van het begrip mantelzorg en de gevolgen voor de balans werkprivé van medewerkers. Bij deze studie zal de Stichting Werk & Mantelzorg worden betrokken. Op basis van de uitkomsten van de studie zullen, indien er aanleiding toe is, voorstellen worden gedaan voor een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid om medewerkers te ondersteunen bij het verrichten van hun mantelzorgtaken. Uit: cao PGGM Uit: cao FNV vakbonden
Voorbeeld cao-teksten Tekst bewustwordingscampagne Een op de acht medewerkers levert mantelzorg aan een naaste. Mantelzorg en werk zijn te combineren, mits er bewust mee omgegaan wordt. Dan kan overbelasting worden voorkomen en kunnen medewerkers een balans vinden tussen werk en zorgtaken. ( werkgever) zal in de periode van. een bewustwordingscampagne starten gericht op leidinggevenden en medewerkers met als doel bewustwording rondom het thema werk & mantelzorg te creëren. Bij deze bewustwordingscampagne zal de Stichting Werk & Mantelzorg betrokken worden. In gesprekken tussen leidinggevenden en medewerker kan mantelzorg door beide partijen worden ingebracht. Daarbij zijn maatwerkoplossingen bespreekbaar die aan de belangen van zowel de mantelzorger als ( werkgever) tegemoetkomen. ( werkgever) zal de verschillende vormen van betaald en onbetaald verlof inzichtelijk maken en zo mogelijk ruimte bieden voor ( individuele) afspraken op het gebied van flexibele werktijden, thuiswerken etc. Uit: cao NS Geef zelf als werkgever het goede voorbeeld! Naast alle mogelijkheden kan uw vakorganisatie ook zelf het goede voorbeeld geven. Ga zelf als werkgever met het onderwerp aan de slag en maak uw eigen personeelsbeleid mantelzorgvriendelijk.