Q&A nieuw rijbewijs model 2014 Versie 1.0, 8 oktober 2014 Inhoud Algemeen... 2 Rol van de RDW... 3 Beveiliging... 4 Chip, Machine Readable Zone en Quick Response-code... 5 Introductie van het nieuwe rijbewijs... 7 Aanvragen, ophalen en andere processen... 8 Functie van het rijbewijs... 9 1
Algemeen Per 1 november aanstaande gaat de RDW het rijbewijs geheel in eigen beheer maken, waardoor voordelen in de kosten zijn behaald. Hierdoor is het mogelijk om een chip aan het nieuwe rijbewijs toe te voegen. Afbeelding nieuw rijbewijs model 2014 voor- en achterkant 2
Rol van de RDW 1. Waarom personaliseert de RDW de rijbewijzen in eigen huis en wordt dit niet uitbesteed? De RDW is op grond van de Wegenverkeerswet 1994 belast met de verantwoordelijkheid voor de productie en de levering van rijbewijzen. De RDW heeft ervoor gekozen om de personalisatie in eigen huis uit te voeren, omdat hier kostenbesparing mee zijn te halen. Deze kostenbesparing wordt ingezet om het rijbewijs van een chip te voorzien. Door middel van een Europese aanbesteding is de leverancier geselecteerd voor het vervaardigen en leveren van blanco rijbewijzen. Een andere belangrijke reden voor het zelf personaliseren is databeveiliging. Productie in eigen huis garandeert dat data van Nederlandse rijbewijshouders niet in handen komen van buitenlandse overheden of bedrijven. 2. Is hier geen sprake van valse concurrentie? Nee. De RDW is op grond van de Wegenverkeerswet 1994 belast met de verantwoordelijkheid voor de productie en de levering van rijbewijzen. De RDW heeft ervoor gekozen om de personalisatie in eigen huis uit te voeren. Alle middelen die nodig zijn voor het personaliseren en verzenden van de rijbewijzen zijn Europees aanbesteed. Denk hierbij aan de blanco rijbewijzen, de personalisatiemachines, beveiligde distributie en overige productiemiddelen. 3. Vanaf wanneer gaat de RDW het rijbewijs personaliseren? Vanaf 1 november 2014 wordt het nieuwe rijbewijs geïntroduceerd en start de RDW met het personaliseren van het rijbewijs in eigen huis. 4. Wat verandert er in het aanvragen en ophalen van het rijbewijs nu de RDW het rijbewijs in eigen huis personaliseert? Voor de burger verandert er in het aanvraag en afhaalproces van het rijbewijs niets. 3
Beveiliging 5. Welke echtheidskenmerken heeft het rijbewijs? Het rijbewijs is voorzien van nieuwe, moderne echtheidskenmerken. De veiligheidstechnieken zijn beproefd in de praktijk en staan bekend als fraudebestendig. Samen met de chip zorgen de technieken ervoor dat het rijbewijs uitermate moeilijk is na te maken of te vervalsen. De RDW heeft een app ontwikkeld die medio november beschikbaar is en de echtheidskenmerken van het rijbewijs uitlegt. Deze app toont de echtheidskenmerken van de rijbewijsmodellen van 2006, 2013 en 2014 en is in de store van Apple en Android gratis te downloaden. Daarnaast geeft de RDW een digitale brochure uit met een omschrijving van alle eerstelijns echtheidskenmerken. Dit zijn de kenmerken die zonder bijzondere hulpmiddelen zijn te controleren. Deze brochure wordt vanaf 1 november als pdf-bestand beschikbaar gesteld. 6. Kan ik zelf nagaan wat de echtheidskenmerken van het rijbewijs zijn? Maakt de RDW een app met de echtheidskenmerken, net als bij het kentekenbewijs? De RDW heeft een app ontwikkeld die medio november beschikbaar is en de echtheidskenmerken van het rijbewijs uitlegt. Deze app toont de echtheidskenmerken van de rijbewijsmodellen van 2006, 2013 en 2014 en is in de store van Apple en Android gratis te downloaden. Daarnaast geeft de RDW een digitale brochure uit met een omschrijving van alle eerstelijns echtheidskenmerken. Dit zijn de kenmerken die zonder bijzondere hulpmiddelen zijn te controleren. Deze brochure wordt vanaf 1 november als pdf-bestand beschikbaar gesteld op www.rijbewijs.nl. 7. Door openlijk over de echtheidskenmerken te communiceren, speel je daarmee vervalsers niet in de kaart? Nee, dat is niet het geval. Het rijbewijs bevat meer echtheidskenmerken. Alleen de zogeheten eerste- en tweedelijns kenmerken worden bekend gemaakt. Deze zijn bedoeld om snel te kunnen vaststellen of een rijbewijs vals is. Daarom is het juist van belang dat deze kenmerken zo breed mogelijk bekend zijn. Eerstelijns kenmerken zijn te herkennen zonder hulpmiddelen. Voor het controleren van de tweedelijns kenmerken zijn eenvoudige hulpmiddelen nodig, zoals een vergrootglas of een UV-lamp. 8. Waarom is de Imageperf (tweede pasfoto) verdwenen? RDW heeft voor een combinatie van andere en modernere veiligheidskenmerken gekozen die zorgen voor een nog hoger niveau van beveiliging. 9. Is het rijbewijs ook beveiligd met een pincode? Nee, voor het gebruik van het rijbewijs is geen pincode nodig. 4
Chip, Machine Readable Zone en Quick Response-code 10. Waarom krijgt het rijbewijs een chip? Hiervoor zijn twee belangrijke redenen. In de eerste plaats wordt het rijbewijs moeilijker te vervalsen, omdat de gegevens op twee plaatsen en met twee verschillende technieken in het document zijn aangebracht. De tweede reden is dat een chip het werk van de opsporingsautoriteiten ondersteunt / vergemakkelijkt. Bij gebruik van mobiele apparatuur kunnen zij het rijbewijs snel controleren. Bovendien kunnen de gegevens foutloos worden overgenomen op een rapport of proces-verbaal. 11. Waar zit de chip? De chip is niet van buitenaf zichtbaar. Hij zit in het nieuwe rijbewijs linksboven in het blauwe vak. 12. Wat voor informatie komt op de chip te staan? Op de chip staan dezelfde gegevens die ook op de voor- en achterzijde van het rijbewijs staan. 13. Staat mijn handtekening op de chip? Ja, aangezien de handtekening ook op de voorzijde van het rijbewijs staat is deze ook beveiligd opgeslagen in de chip. 14. Staat er ook een foto op de chip? In de chip staat de originele pasfoto in kleur opgeslagen. 15. Is de chip op afstand uit te lezen? Nee, de chip is niet op afstand uitleesbaar. 16. Is de chip wel veilig? Om de chip te kunnen uitlezen is een sleutel nodig. Deze sleutel staat op het rijbewijs zelf in de vorm van een zogeheten Machine Readable Zone (MRZ). Deze beveiligingsmethode wordt ook gebruikt op het paspoort en de Nederlandse ID- kaart. 17. Kan de chip ook gekopieerd worden? Nee, deze is conform Europese regels voldoende beveiligd, zodat deze niet gekopieerd kan worden. 18. Mag de RDW zomaar mijn gegevens in de chip zetten? Europese regelgeving schrijft voor dat de gegevens die op het rijbewijs staan ook in de chip moeten staan. De RDW is dus verplicht de gegevens in de chip te zetten. 19. Kan ik er ook voor kiezen om geen gegevens in de chip te laten zetten? Nee. Europese regelgeving schrijft voor dat de gegevens die op het rijbewijs staan ook in de chip moeten staan. 20. Hoe garandeert de RDW dat de rijbewijsgegevens ook in de chip staan? De RDW controleert ieder rijbewijs in het productieproces. 5
21. Wat gebeurt er als mijn chip beschadigd is/niet uitleesbaar? Het rijbewijs blijft geldig. U kunt een vervangend rijbewijs aanvragen op eigen kosten, maar dat is niet nodig. 22. Hebben alle Europese rijbewijzen een chip? Nee, naast Nederland hebben vooralsnog Frankrijk en Kroatië een chip in of op het rijbewijs. 23. Wat voor informatie staat er op de Machine Readable Zone (MRZ)? Europese regelgeving stelt bij gebruik van een chip ook een zogeheten Machine Readable Zone (MRZ) verplicht. Dat is een éénregelige letter- en/of cijferreeks die nodig is om de informatie op de chip te kunnen lezen. De MRZ dient zo als het ware als een sleutel waarmee de informatie op de chip te ontsluiten is. De MRZ omvat onder meer het rijbewijsnummer. De MRZ komt op de voorkant van het rijbewijs te staan. De MRZ is als volgt opgebouwd: - Het eerste teken is de letter D; - Het tweede teken is het cijfer 1; - De volgende drie tekens zijn de letters NLD; - Daarna volgen 25 cijfers en letters waarbij het zevende tot en met het zestiende teken bestaat uit het rijbewijsnummer. De overige 15 tekens bestaan uit cijfers en letters. Voorbeeld: D1NLD15123456789A5H5H493488354 Na het paspoort en de identiteitskaart bevatten nu alle Nederlandse identiteitsdocumenten een chip en MRZ. Dat maakt een uniforme werkwijze voor het verwerken van identiteitsdocumenten in Nederland mogelijk. 24. Wat is een QR-code? Het rijbewijs is op de achterzijde voorzien van een zogeheten Quick Response (QR)-code. Dat is een tweedimensionaal grafisch patroon dat gescand kan worden met een smartphone. Daarvoor moet wel een app gedownload worden. De QR-code staat op het rijbewijs zodat bijvoorbeeld de politie het rijbewijs bij controle snel en foutloos kan uitlezen. Een smartphone kan de MRZ ook wel uitlezen, maar de kans op fouten is hierbij groter. 25. Waarom komt er een QR-code op het rijbewijs? Smartphones zijn uitermate geschikt om QR-codes uit te lezen. Door de gegevens in de MRZ ook in de vorm van een QR-code aan te bieden, wordt het uitlezen van de MRZ vereenvoudigd. 6
Introductie van het nieuwe rijbewijs 26. Moet ik mijn huidige rijbewijs vernieuwen? Nee, deze blijft gewoon geldig. 19 weken voor het verlopen van één of meerdere categorieën op het rijbewijs krijgt de houder van het rijbewijs van de RDW bericht dat hij/zij zijn/haar rijbewijs moet vernieuwen. 27. Moet ik extra gegevens bij de gemeente aanleveren? Nee, dat hoeft niet. Het aanvragen en uitreiken van het aangevraagde rijbewijs wijzigt niet. 28. Blijft het oude rijbewijs, zonder chip, nog gewoon geldig? En voor hoe lang? Ja. Het oude rijbewijs blijft geldig. Als een rijbewijs verloopt, kan de houder een nieuw rijbewijs aanvragen. 29. Ik weet dat ik mijn rijbewijs niet hoef te vernieuwen, maar ik wil het toch graag. Wat kan ik doen? De houder kan een vervangend rijbewijs aanvragen op eigen kosten bij de gemeente, maar dat is niet nodig. 30. Hoe lang is mijn nieuwe rijbewijs geldig? Alle nieuwe rijbewijzen zijn geldig voor een periode van maximaal 10 jaar. Voor personen van 70 jaar of ouder, en personen met een rijbewijs C en/of D, is het rijbewijs maximaal 5 jaar geldig. Vanwege medische redenen, of voor personen tussen 65 en 70 jaar, kan een rijbewijs korter dan 10 jaar geldig zijn. 31. Wat kost het nieuwe rijbewijs? De tarieven verschillen per gemeente. Informeer bij de gemeente waar u woont naar de exacte kosten van het aanvragen van een rijbewijs. 32. Als ik vrijdag 31-10 nog mijn rijbewijs (spoed) aanvraag krijg ik dan al een nieuw model rijbewijs? Nee, u krijgt nog geen nieuw model rijbewijs. Alle aanvragen op en na 1 november worden op het nieuwe rijbewijsmodel gemaakt. 7
Aanvragen, ophalen en andere processen 33. Nu er een chip in het rijbewijs komt, wordt het rijbewijs ook duurder? Nee, het rijbewijs wordt niet duurder. 34. Is mijn rijbewijs eerder klaar nu de RDW de personalisatie doet? Nee, dat is niet het geval. 35. Wat gebeurt er als ik mijn rijbewijs verlies/gestolen wordt? Als u uw rijbewijs kwijt bent of het is gestolen, kunt u een nieuw rijbewijs aanvragen. Neem contact met uw gemeente op voor de procedure. 8
Functie van het rijbewijs 36. Waar kan ik het rijbewijs voor gebruiken? Het rijbewijs geeft aan welke voertuigen de rijbewijshouder mag besturen. Ook fungeert het rijbewijs in bepaalde gevallen als identiteitsdocument. Een identiteitsdocument kan men gebruiken om zich te identificeren. In Nederland is het rijbewijs het meest gebruikte identiteitsdocument. Meer informatie vindt u op www.rijbewijs.nl. 37. Kan de rijbewijshouder ook betalen met zijn rijbewijs? Nee, dat kan niet. 38. Mag de rijbewijshouder het rijbewijs laten kopiëren? De RDW adviseert om geen kopieën van het rijbewijs te maken als dat niet nodig is. Als de houder er toch voor kiest om uw identiteitsbewijs te laten kopiëren, kan hij of zij een aantal maatregelen nemen om het risico op identiteitsfraude te voorkomen: 1. Schrijf op de kopie dat het een kopie is, voor wie het bedoeld is en de datum waarop u de kopie afgeeft. 2. Streep het Burgerservicenummer door op de achterzijde van het rijbewijs. U kunt ook uw pasfoto afschermen of onzichtbaar maken. Overheidsorganisaties kunnen gebruik maken van het Burgerservicenummer voor het uitvoeren van hun werkzaamheden. Andere organisaties mogen het Burgerservicenummer alleen gebruiken als hiervoor een wettelijke basis is. Dit geldt bijvoorbeeld voor een bank of zorgverlener, zoals uw huisarts, apotheek en zorgverzekering. Voor die organisaties moet het Burgerservicenummer dus zichtbaar blijven. 9