Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE
Doelstellingen van de presentatie Voorstelling van twee projecten van tertiaire voorbeeldgebouwen De evolutie van gebouwen met een hoge energieprestatie volgen in de tijd 2
Overzicht Aeropolis II - Voorbeeldgebouwen 2007 : projectvoorstelling Elia (Voorbeeldgebouwen 2011) vs Aeropolis: welke evolutie(s)? Conclusies 3
Aeropolis II - Voorbeeldgebouw 2007 Context Programma: kantoorgebouw 7.400 m² verwarmde vloeroppervlakte 2.700 m² ondergrondse parking en kelders Ontwerpteam Architectuur: Architectes Associés Energieadvies: Cenergie Stabiliteit: Setesco Speciale technieken: Cenergie en Stockman Architectes Associés 4
Aeropolis II - Voorbeeldgebouw 2007 Passiefkantoor: een van de eerste ervaringen focus vooral op de energieperformantie Vastleggen van een globaal concept om het passiefniveau te halen Warmtebehoeften 15 kwh/m².jaar Koudebehoeften 15 kwh/m².jaar Oververhitting > 25 C minder dan 5% van de tijd Luchtdichtheid n50 0,6 vol/h 5
Standaard passiefwoning en low-tech - technieken: vastleggen van een globaal concept 6
Warmtestrategie: Beperken van de energiebehoeften: Goed geïsoleerde gebouwschil Hoog niveau luchtdichtheid Warmteterugwinning op de afgevoerde lucht Canadese put/grondbuis Low tech -technieken Verwarming via de hygiënische ventilatie verwarmingsbatterij met warm water. Canadese put/grondbuis 7
Koudestrategie: Beperken van de energiebehoeften: Automatische buitenzonnewering Performant verlichtingssysteem (vermogen en regeling) Low tech -technieken Canadese put/grondbuis Nightcooling (5 vol/h) 8
Verbruik Verbruik 2010 2012: Verwarming: 20 kwh/m².jaar (gecorrigeerd verbruik) 1 à 2 ongebruikte verdiepingen in de beschouwde periode Finetuning van de installaties nog lopende Elektriciteit: 49 kwh/m².jaar 9
Elia - Voorbeeldgebouw 2011 Context Programma: kantoorgebouw 10.000 m² verwarmde vloeroppervlakte 4.000 m² bovengrondse parking Ontwerpteam Architectuur: Architectes Associés Stabiliteit, energieadvies en speciale technieken: Arcadis EPB BREEAM: Ibam Ervaring opgebouwd bij Aeropolis II 10
Bijna-energieneutrale gebouwen low tech - technieken Energieconcept: gericht op nog betere prestaties Standaard passiefwoning : globaal concept // Aeropolis II Adiabatische koeling toegevoegd aan de passieve koudestrategie (Canadese put niet toepasbaar, vervuilde grond) 4.000 m² PV-panelen bijna-energieneutraal gebouw Architectes Associés 11
Bijna-energieneutrale gebouwen low tech -technieken Gebouw Elia Architectes Associés Overdekte parking 4.000 m² PV-panelen ongeveer 380 kwp dekking van +/- 96% van de elektriciteitsbehoefte 12
Ecologische aanpak: Sleutelelement van het project Doelstelling BREEAM-certificatie: Very Good Biodiversiteit: tuin rond het gebouw, waterpartijen Zachte mobiliteit (fietsparking, OV) Waterzuivering op de site zelf (bekkens, lokale afvalwaterzuivering) Architectes Associés 13
Elia vs Aeropolis II Vanuit het oogpunt van de architect (Architectes Associés): Ontwerp Elia // werf Aeropolis II: Duidelijk zicht op wat goed loopt en op wat minder goed loopt (aandachtspunten vooral op vlak van luchtdichtheid) Reeds ervaring met de passiefbouwmethodologie men durft een stap verder gaan: Bijna-energieneutrale gebouwen Toepassingsgebied uitgebreider dan enkel milieuoverwegingen globale aanpak 14
Conclusies Ook in de tertiaire sector zijn hoge energieprestaties mogelijk (cfr. projecten van de 5 jaargangen van Voorbeeldgebouwen) Sinds 2007: Evolutie van de kennis (energie- en milieuaspecten) Bouwheren, architecten/ontwerpers (studiebureaus), constructeurs 2013: steeds algemenere benadering (NZEB, milieuaspecten) verandering van mentaliteit en van gebruiken 2015: alle nieuwe projecten (scholen, kantoren, woningen) zijn bijna passief 15
Interessante tools, websites : Voorbeeldgebouwen op de site van Leefmilieu Brussel: http://www.bruxellesenvironnement.be/templates/ Professionnels/niveau2.aspx?maintaxid=11731&t axid=12219&langtype=2067 Gids duurzame gebouwen: Thema Energie in de gids www.leefmilieubrussel.be/gidsduurzamegebou wen 16
Te onthouden van deze uiteenzetting We leren door te doen Benadering op het vlak van energie: Het passiefniveau, en zelfs NZEB, is haalbaar in tertiaire gebouwen (tal van voorbeelden zijn al uitgevoerd) Benadering op het vlak van het milieu: Steeds belangrijker, leidt tot een algemene benadering van het ontwerp van duurzame gebouwen 17
Contact Anne-Laure MAERCKX Adviseur duurzaam bouwen : 02 513 96 13 E-mail: anne_laure.maerckx@cenergie.be 18