Goedgekeurde anti-pest s voor het onderwijs* Conform het advies van de onafhankelijke Commissie Anti-pest s aan het Ministerie van OCW, d.d. mei 2014. Naam 1. KiVa KiVa is in Finland ontwikkeld speciaal voor leerlingen van groep 5 t/m 8 van de basisschool. KiVa School/ Rijksuniversiteit Groningen. Prof. dr. René Veenstra Email: kiva@rug.nl Preventief en curatief te gebruiken antipest. KiVa omvat een les en stimuleert een cultuur waarin pesten niet past en leerlingen samen problemen oplossen. Schoolbreed, specifiek gericht tegen pesten. Het heeft NJi-erkenning op het niveau van goed onderbouwd. PO De school vormt een KiVa-coördinatieteam van 3 personeelsleden. De school volgt een tweedaagse training, waarvan dag 1 door alle betrokken schoolteamleden. Dag 2 is voor het KiVa-team. Het vervolg van implementatie vindt plaats in de school. W.o. 10 lessen per groep, ouderavonden en intervisiebijeenkomsten. Na 2 jaar kan KiVa succesvol zijn ingevoerd en kan de school het certificaat KiVa-school krijgen. Per jaar 345,- per groep. Daarnaast zijn de materiaalkosten 50,- per deelnemer, eenmalig. Kosten voor training op locatie en 4 intervisiebijeenkomsten zijn: 3.696,-. Indien meer scholen tegelijk deelnemen, kunnen deze kosten gedeeld worden. CED-Groep. /kiva Contactpersoon Carla van Looveren: c.vanlooveren@cedgroep.nl.
2. PRIMA De CED-Groep samen met de GGD Nieuwe Waterweg Noord, NIGZ en TNO. Contactpersoon: Annet Doeschot. De PRIMA-methode is gebaseerd op hét effectief gebleken pestpreventie van Dan Olweus uit Noorwegen. Voor NL bewerkt door VeiligheidNL Amsterdam. Contactpersoon: Zeina Bassa-Dafesh z.bassa@veiligheid.nl Het wil alle lagen van de school (ouders, staf, leerkrachten en kinderen) committeren aan anti-pestbeleid op school. Schoolbreed, specifiek gericht tegen pesten. PRIMA heeft NJi-erkenning op het niveau effectief volgens goede aanwijzingen. PO Aanpak van pesten op school-, groeps- en individueel niveau op basis van overeenkomst voor min. twee jaar met PRIMA-begeleider. Cursus voor alle leerkrachten van drie dagdelen, lessenserie, instelling Kernteam Pesten, schoolbrede gedragscode, sociogram, surveillanceplan, ouderavonden. Centraal bij PRIMA staat proactief en voortdurend antipestbeleid van de school. De methode richt zich op kinderen die gepest worden en kinderen die anderen pesten. PRIMA maakt o.a. gebruik van een pestmeter, een protocol en lesmateriaal. Nee Kan per regio verschillen. Tijdens het 2-jarig invoeringstraject PRIMA worden kosten geschat op 5.500,- - 7.500,- per jaar, exclusief aanschaf materialen. CED-Groep. /prima Contactpersoon Annet Doeschot: a.doeschot@cedgroep.nl
3. Kanjertraining Instituut voor Kanjertrainingen B.V. Almere info@kanjertraining.nl Preventief en/of curatief te gebruiken voor het stimuleren van sociaal vaardig gedrag en het voorkomen of verminderen van sociale problemen (w.o. pesten). Schoolbreed, niet primair gericht tegen pesten. Leeftijdscategorie 4 t/m 15 jaar. De Kanjertraining heeft NJi-erkenning met de status effectief volgens goede aanwijzingen. PO, VO Voorscholing van leerkrachten en directie is nodig. De methodiek bestaat o.a. uit het oefenen van sociale vaardigheden waaronder het omgaan met pesten, rollenspelen met behulp van vier petten of handpoppen met petjes, feedback geven aan elkaar, en vertrouwensoefeningen. De petten staan voor vier typen gedrag of copingstrategieën. Kinderen verwerven inzicht in hun gedrag en dat van anderen en in de keuze die ze hierin hebben. De Kanjertraining wordt schoolbreed ingezet en bevat lessen die wekelijks of om de week gegeven kunnen worden gedurende het hele schooljaar. De aanpak van de Kanjertraining komt ook tot uiting in leerkrachtgedrag, schoolbeleid en ouderparticipatie. Basiskosten voor een school met max. 20 leerkrachten 8.700,-, inclusief boekenpakket.* (prijspeil 2013) Overige materialen moeten apart worden betaald. * Gezien de verwevenheid van het school met de gerichte, apart te offreren psychologische hulp (op school en extern) is niet zeker dat hiermee de basiskosten zuiver zijn geïndiceerd. www.kanjertraining.nl
4. De Vreedzame School CED-Groep, Dr. L. Pauw (l.pauw@cedgroep.nl). Compleet voor sociale competentie en democratisch burgerschap. Kinderen voelen zich verantwoordelijk voor elkaar en voor de gemeenschap en staan open voor de verschillen tussen mensen. Na invoering zijn alle geledingen van een school daarin betrokken. Schoolbreed voor sociale competentie en burgerschap, niet primair gericht tegen pesten. Het heeft NJi-erkenning op het niveau goed onderbouwd. Peuters, PO, VO, S(B)O. Er lopen ontwikkelprojecten in het VMBO en Cluster 2. De basis van het is een lessenserie met een wekelijkse les of activiteit voor iedere groep. Het bestaat uit zes blokken: 1. We horen bij elkaar: de klas als een positieve sociale gemeenschap 2. We lossen conflicten zelf op 3. We hebben oor voor elkaar: échte wederzijdse communicatie 4. We hebben hart voor elkaar: over herkennen en uitdrukken van gevoelens 5. We dragen allemaal een steentje bij 6. We zijn allemaal anders Op maat offerte. Kosten zijn o.m. afhankelijk van wat een school zelf kan doen. Kostenvoorbeeld tijdens de invoeringsperiode bij invoeringstraject van 2 jaar inclusief materiaal, voor een school met 10 groepen: per jaar rond de 9.000,- (ex. BTW). CED-Groep. www.devreed zameschool.nl E-mail: devreedzameschool@ cedgroep.nl Invoering gaat gepaard met begeleidingsactiviteiten waaronder een interne stuurgroep, training en coaching voor leerkrachten, training van leerlingmediatoren en voorlichting voor ouders. Er is een vervolgmodule Groepsvergadering om de cultuur van de school ingrijpender te beïnvloeden.
5. PAD (Programma Alternatieve Denkstrategieën) Oorspronkelijk door Greenberg e.a. ontwikkeld voor dove en slechthorende kinderen. Seminarium voor Orthopedagogiek, Utrecht. Landelijk coördinator PAD: dr. C.W. van Overveld. kees.vanoverveld@hu.nl Verbetering van sociale vaardigheden en van emotionele controle. Goed doordacht en inzetbaar, mits ingebed in schoolbreed anti-pestbeleid. Interventies op klassenniveau. PAD heeft NJierkenning op het niveau effectief volgens goede aanwijzingen. PO, VO, SO PAD is een klassikaal leerplan. Het leerplan bestaat uit 7 mappen met lessen voor groep 1-2 t/m 8. M.n. in de groepen 3 6 spelen emotiekaarten een belangrijke rol. Het leerplan kent vier hoofdthema's: zelfbeeld, zelfcontrole, emoties en probleem oplossen. Het Seminarium voor Orthopedagogiek in Utrecht biedt, als licentiehouder voor het Nederlandse taalgebied, een teamgerichte PAD-cursus aan scholen aan en adviseert het primair onderwijs over de mogelijkheden van praktijkbegeleiding. Doorgaans kiezen de scholen dan voor een combinatie van intervisie en interne en/of externe begeleiding. De in de cursus verworven kennis, de vaardigheden en de attitude van leraren, zoals die zowel in de PAD-lessen als daarbuiten in praktijk moeten worden gebracht, moeten door middel van de praktijkbegeleiding worden aangescherpt. De initiële kosten bestaan uit 2 delen: training en materiaal. De training bestaat over het algemeen uit een traject van 20 uur met daarin een informatiebijeenkomst, 2 trainingsdagen en een terugkombijeenkomst. De kosten hiervoor bedragen ongeveer 5.200,-. Materialen kunnen worden aangeschaft na afronding van de training. www.padleerplan.nl
6. Taakspel CED-Groep, geïnspireerd op The Good Behavior Game uit Amerika. Contactpersoon: Marjon ten Heggeler. m.tenheggeler@ cedgroep.nl Preventieve interventie op klassenniveau, gericht op meer effectieve leertijd en afname van probleemgedrag. Focus op groepsprocessen en verbetering van het klassenklimaat. Inbedding in schoolbreed anti-pestbeleid nodig. Interventies op klassenniveau. Taakspel heeft NJi-erkenning op het hoogste niveau: effectief volgens sterke aanwijzingen. PO, VO, SO, BSO Een uitdagend groepsspel met diverse soorten kaarten. De invoering verloopt in 3 fases. Iedere fase bevat een training. In de eerste fase leert u Taakspel goed uitvoeren. In de tweede fase gaat u Taakspel toepassen in verschillende onderwijssituaties. In de derde fase leert u de effecten van Taakspel ook zonder Taakspel te realiseren. U kunt Taakspel alleen inclusief begeleiding kopen. Kostenvoorbeeld: individuele intekening op de bovenschoolse training van 3 dagdelen tot gecertificeerd leerkracht PO voor het uitvoeren van Taakspel in de klas kost 395,- p.p. Deze training bevat ook 10 klassenconsultaties, die apart worden geoffreerd. Bij in-servicetrainingen gelden belangrijke prijskortingen. Het spel kan worden aangeschaft na certificering. CED-Groep. www.taakspel.nl
7. Alles Kidzzz Drs. A. Kruuk, GGZ Reinier van Arkel Groep 's Hertogenbosch a.kruuk@gmail.com of info@ypse.nl Preventieve interventie voor een specifieke doelgroep leerlingen. Gericht onderdeel van schoolbreed anti-pestbeleid. Geïndiceerde interventies (training) met kinderen tussen de 9 en 12 jaar met een verhoogd, naar buiten gericht probleemgedrag. De training heeft NJi-erkenning op het niveau effectief volgens goede aanwijzingen. PO De training bestaat uit acht wekelijkse bijeenkomsten van 45 minuten met het kind op school. Daarnaast houdt de preventiewerker gesprekken met ouders en leerkracht. Nee De uitvoering kost rond 1.400,- per training (afhankelijk van de arbeidskosten van de trainer), reiskosten en materialen niet meegerekend. www.alleskidzzz.nl 8. Plezier op school Vincent van Gogh, voor geestelijke gezondheidszorg, Marleen Faber mfaber@vvgi.nl Preventief, gericht op versterking van de sociale competentie van aanstaande brugklassers. Gerichte aanvulling op schoolbrede anti-pest s. Geïndiceerde interventie (zomercursus voor aankomende brugklassers met weinig sociale competenties). De cursus heeft NJi-erkenning op het niveau goed onderbouwd. VO Het gaat om een zomercursus voor leerlingen in de leeftijd van 11 13 jaar. De totale interventie bestaat uit een kennismakingsgesprek met ouder(s)/verzorger(s) en kind, een psycho-educatieve ouderbijeenkomst, de tweedaagse zomercursus, een evaluatief eindgesprek met de ouders en een terugkombijeenkomst voor de deelnemers na 6 weken. Nee Er is geen informatie bekend over de kosten. www.plezieropschool.nl
9. Sta sterk (training) Stichting Omgaan met Pesten, Barendrecht omgaanmetpesten@ tiscali.nl Contactpersoon: Margo Henderson. Vergroten van de sociale weerbaarheid van slachtoffers en buitenstaanders, zodat zij effectiever reageren op pestgedrag. Geïndiceerde interventies met slachtoffers en buitenstaanders. De training heeft NJi-erkenning op het niveau goed onderbouwd. PO, VO, SO De Sta Sterk training bestaat uit tien wekelijkse lessen van 75 á 90 minuten voor de kinderen en twee bijeenkomsten voor de ouders. In de training staan vijf aandachtsgebieden centraal: lichaamstaal, assertiviteit, omgaan met emoties, sociale informatieverwerking en sociale vaardigheden. Kenmerkend voor de training zijn de zogenaamde Sta Sterk-punten: praktische handvatten voor sociaal weerbaar gedrag. Er wordt gewerkt met de metafoor van het stoplicht (verkeerslicht) om te verduidelijken wat agressief, assertief en subassertief gedrag is. Eén van de belangrijkste ingrediënten van de training is het werken aan sterke lichaamstaal. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende methodieken, zoals rollenspel, groepsgesprek, ontspanningsoefeningen en feedback. De kosten van de interventie liggen op 350,- per deelnemer voor een groep van 4 à 6 deelnemers, exclusief btw. Het bijbehorende werkboek kost 10,-. Deze prijzen gelden voor 2012. www.omgaanmetpesten.nl * Deze s hebben alle de status van voorlopig goedgekeurd voor gebruik tegen pesten op school. Dit is de hoogste door de Commissie toegekende status. In de meeste gevallen wordt de voorlopigheid veroorzaakt door nog bestaande tekorten in de empirische onderbouwing. Deze weergave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld op basis van betrouwbare openbare informatie. Aan dit overzicht kunnen echter geen rechten worden ontleend.