Ontstaansgeschiedenis van de Stichting Haagse Hopjes Transvaal Dit verslag is een overzicht van de Haagse Hopjes in Transvaal vanaf het ontstaan van een idee, de start van de eerste spelcontainer (Kaapseplein) mei 1996 en daarna de start van de andere pleinen, Wijkpark Transvaal, Ruth Firstplein en het Joubertplantsoen januari 1997. Transvaal is een achterstandswijk waar al ruim 25 jaar nieuwbouw en renovatie wordt gepleegd. Er wonen veel grote en eenoudergezinnen, met veel kleine kinderen. Voor deze groep kinderen zijn maar weinig speelmogelijkheden. Een aantal jaren geleden was er een werkgroep, bestaande uit: Annelies Bol (Sociale Wijkaanpak), Joan Jansen, (Project Organisatie Stadsvernieuwing/POS), Andreé Ruting (BOOG), Ben Lansbergen (Stadsbeheer/DSB) en Joke van den Boomen (Bewoners Organisatie Transvaal/BOT), bezig om een speelplan te ontwerpen voor Transvaal. De reden hiervoor was o.a. de jongerenproblematiek op een aantal pleinen in Transvaal, b.v. het Wijkpark Transvaal en met in het achterhoofd de herinrichting van het Kaapseplein. Andreé Ruting en Ben Lansbergen hadden gehoord, dat er in Rotterdam een speluitleenproject is, genaamd Duimdrop. De veronderstelling was dat het ook wel interessant voor Transvaal kon zijn. We zijn daar op 25 januari 1995 gaan kijken met een aantal andere organisaties en bewoners. En we kwamen zo enthousiast terug, dat de naam Haagse Hopjes al in de bus geopperd werd!!!! (We hebben wel nog even gevraagd aan de fa. Rademaker van de echte Haagsche Hopjes of we hun naam mochten gebruiken, maar dat was geen probleem, we kregen zelfs een heleboel Haagsche Hopjes snoepjes cadeau). Begin 1996 hebben we de werkgroep Haagse Hopjes Transvaal opgericht. Aan deze werkgroep namen o.a. deel: Menno Gerritsma (opvolger van Andreé Ruting), Joke van den Boomen (voorzitter BOT), Sonja Ivangean (actieve bewoonster) en Mia Gores, Welzijns Organisatie Centrum (WOC). Op 3 november 1997 zijn de bewoners van deze werkgroep opgegaan in de Stichting Haagse Hopjes Transvaal. Het bestuur is toen uitgebreid met Annie en Frans Klaassen en Sureyya Çiçek. De effecten van het systeem, door middel van goed gedrag speelgoed te kunnen lenen waren in Rotterdam veelbelovend. Kinderen hebben meer spelaanleiding, vervelen zich minder en gaan zich aanmerkelijk beter gedragen. Het effect is o.a.: minder vandalisme, drugsgebruik op het plein nam af, er ontstond een veilige speelplek voor meisjes (ze werden minder lastig gevallen door jongens). Ook bleek in Rotterdam, dat jongere en oudere kinderen beter met elkaar omgingen op het plein/park. De komst van de spelcontainer op het plein zorgde er voor, dat er dagelijks 150 tot 200 kinderen hun vertier zochten daar. Vooral veel kinderen van ouders met lage inkomens (allochtoon/autochtoon), die thuis weinig speelgoed hadden, maakten gebruik van de spelcontainer. Het voortraject Joke van den Boomen en Geer van Vliet (BOT) hebben tijdens de opening van een Buurt Ontwikkeling Maatschappijproject op 24 mei 1995 in de doorsteek Smit-Joubertstraat gesproken met de heren Peter Noordanus (Wethouder van Ruimtelijke Ordening, Stadsvernieuwing en Volkshuisvesting (ROSV), P. Duimelink (De Goede Woning) en Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-1 -
L. Roos (Woningbeheer NV), over het meefinancieren van twee spelcontainers. En ja hoor, op dat moment waren de eerste sponsorgelden binnen. De werkgroep ging verder op zoek naar nog meer sponsors en dat had ook succes, want na 1 à 1 _ jaar was er voldoende geld bijeen gehaald om op een viertal pleinen in Transvaal (Kaapseplein, Wijkpark Transvaal, Joubertplantsoen en Ruth Firstplein) een spelcontainer te plaatsen met speelgoed. De werkgroep Haagse Hopjes Transvaal was geboren!!!! Graag willen we dan ook de sponsors van het begin hierin noemen: Gemeente Den Haag Woningbouwvereniging De Goede Woning - thans Staedion) V.Z.O.S. - thans Woonstichting HaagWonen Woningbedrijf Zuidoost - thans Vestia Den Haag Zuid-Oost Woningbeheer NV V.S.B.-fonds Den Haag e.o.- thans Fonds 1818 tot het nut van het algemeen Stichting Kinderpostzegels Nederland Stichting Madurodam Ondersteuningsfonds Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton ING Nederland Moret, Ernst & Young - thans Ernst & Young RABO-bank Nederland Nationale Nederlanden - (spelcontainer Kaapseplein) Omdat we nog aanvullende financiën nodig hadden voor 3 jaar exploitatiekosten, hebben wij contact gezocht met de toenmalige peetvader van Transvaal en voorzitter van de Tweede Kamer de heer Wim Deetman. Vooral de heer Jur de Haan, manager integraal beheer in Den Haag, heeft ons hierbij ondersteund. De heer Deetman adviseerde de initiatiefnemers, om naast een subsidieaanvraag bij de gemeente, ook een beroep te doen op sponsorgelden van bedrijven die zaken deden met Zuid-Afrika (Transvaal is een Zuid- Afrikaanse wijk!!) Er werd een groot aantal 'bedelbrieven', met o.a. zijn naam eronder verstuurd. Dit leverde een aardige respons op. (Namen zijn vermeld in sponsorlijst). De initiatiefnemers van het project Haagse Hopjes Transvaal hadden inmiddels contact gezocht met Mia Gores (van de Welzijn Organisatie Centrum/WOC) om te bekijken of er via deze organisatie mogelijkheden waren voor het plaatsen van personeel op de spelcontainers. Dit was nodig omdat de BOT zelf geen personeel aan kan nemen. In die tijd was net de nieuwe 'Melkertregeling' van de minister van Sociale Zaken van start gegaan en d.m.v. deze regeling konden er een achttal 'Melkertfunctionarissen', tegenwoordig ID-functionarissen genoemd (twee per spelcontainer) worden aangesteld. Het WOC regelde ook een begeleider/coördinator voor het project om de dagelijkse gang van zaken in goede banen te leiden. De heer Kees te Gussinklo, die al werkzaam was als sportbegeleider in de wijk, kreeg extra uren voor de begeleiding van de "Melkerts". De eerste spelcontainer Tijdens de oplevering van het vernieuwde Kaapseplein (gesponsord door Nationale Nederlanden), op 1 mei 1996 ging de spelcontainer definitief van start. Het onderhoud van de spelcontainer en de exploitatiekosten kwamen voor rekening van Stadsbeheer, terwijl o.a. het speelgoed werd betaald door de werkgroep Haagse Hopjes. De eerste twee 'Melkertmedewerkers' begonnen hun werkzaamheden en van af het begin aan werd de spelcontainer een groot succes. Binnen drie maanden waren er al zo'n 350 kinderen lid van het Haagse Hopje op het Kaapseplein. Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-2 -
Tussentijds, na wat strubbelingen met jongerengroepen op het plein, is er nog een 'Hopjesmedewerker' bijgekomen en daarna ging het alleen maar crescendo. Na een half jaar een 'Haags Hopje' op het plein, kon een functionaris van Stadsbeheer vertellen, dat het vandalisme met zo'n 70 % was afgenomen. Voorwaar een groot succes!! Januari 1997 werden de overige drie spelcontainers geplaatst en kon men spreken van de 'Haagse Hopjes' in Transvaal. Deze drie containers zijn in het bezit van de werkgroep Haagse Hopjes (BOT) en worden "om niet" in gebruik gegeven aan de spoedig op te richten Stichting Haagse Hopjes Transvaal, die dan ook verantwoordelijk is voor de exploitatiekosten. Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-3 -
Overzicht Haagse Hopjes, Exploitatie en Beheer Locatie In beheer bij (Exploitatie) Centrum 1. Joubertplantsoen Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2. Ruth Firstplein Stichting Haagse Hopjes Transvaal 3. Wijkpark Transvaal Stichting Haagse Hopjes Transvaal 4. Kaapseplein Stichting Haagse Hopjes Transvaal 5. Hopmobiel (GHM) Stichting Haagse Hopjes Transvaal 6. Deltaplantsoen Stichting Welzijnsorganisatie Centrum 7. Wijkpark Kortenbos Stichting Welzijnsorganisatie Centrum 8. Jennyplantsoen Stichting Welzijnsorganisatie Centrum 9. Oranjeplein Stichting Welzijnsorganisatie Centrum Schilderswijk 10. Faconahof Stichting Welzijnsorganisatie Schilderswijk 11. Tenierplantsoen Stichting Welzijnsorganisatie Schilderswijk 12. Zusterstraat Stichting Welzijnsorganisatie Schilderswijk 13. Jacob van Campenplein Stichting Welzijnsorganisatie Schilderswijk 14. Van der Vennepark Stichting Welzijnsorganisatie Schilderswijk Laak 15. Slachthuisterrein Stichting Welzijn Laak Segbroek Loosduinen 16. Hondiusterrein Stg. Welzijnsorg. Segbroek Loosduinen 17. Newtonplein Stg. Welzijnsorg. Segbroek Loosduinen 18. Cantateplein Stg. Welzijnsorg. Segbroek Loosduinen Haagse Hout 19. H. Hamelinkplantsoen Stg. Welzijnsorganisatie Haagse Hout 20. Spaarwaterstraat Stg. Welzijnsorganisatie Haagse Hout Escamp 21. Eekhoornradeveld Stichting Welzijnsorganisatie Escamp 22. Gooilaan Stichting Welzijnsorganisatie Escamp Scheveningen 23. Van Aldegondeplein Stichting Welzijn Scheveningen 24. Dr. de Visserplein Stichting Welzijn Scheveningen Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-4 -
Inspreektekst voor de Commissievergadering d.d. 11 oktober 2004 Betreft: Herverdeling Welzijnssubsidies. Voorzitter, Dames en Heren, Ik ben Joke van den Boomen, geboren en getogen in Transvaal. Al jaren hou ik me als vrijwilligster bezig met het verbeteren van de wijk vooral voor de kinderen, jongeren en zwakkere onder ons. Transvaal is nog steeds een achterstandswijk, waar nog heel veel moet gebeuren. En er gebeurt ook veel. 1. Vrouwen van niet Nederlandse afkomst worden benaderd om aan clubs mee te doen. Om te integreren. Om Nederlands te leren. Om te leren fietsen. Om kennis te maken met andere vrouwen uit andere culturen. Om aan sport mee te doen. En ga zo maar door. Het heeft jaren geduurd tot het zover was. En het zal nog jaren duren voordat al deze dingen, die voor u heel normaal zijn ook voor hen gewoon zijn geworden. Maar als de herverdeling zal betekenen dat er een buurthuis moet sluiten, of een begeleidster van al deze activiteiten weg moet. Dan is al dat werk toch verloren. En kan het ook nooit afgemaakt worden. We gaan dan twintig jaar terug in de tijd. Sluiting van een buurthuis betekent dat een deel van de wijk de vertrouwde dienstverlening zal verliezen en dat zelforganisaties niet meer op de door hun gewenste plek en gewenste tijdstip in een buurthuis terecht kunnen. 2. Op dit moment worden er jongerenwerkers ingezet om de moeilijke jeugd te bereiken. Dit is een samenwerkingsverband tussen politie en jongerenwerkers en het werkt goed. Maar dit project staat pas in de kinderschoenen. Om de problemen in de wijk aan te pakken is het zeker nodig om hiermee door te gaan. Maar als de herverdeling zal betekenen dat deze jongerenwerkers weg moeten dan blijven we met een groot probleem zitten in Transvaal. Een probleem van criminaliteit, dealen, drugs vandalisme en ga zo maar door. Transvaal zal zijn naam achterstandswijk dan nooit kwijtraken. En dat willen de bewoners van Transvaal niet. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat u dit wilt? Sommige van deze jongeren vinden nu hun weg naar de pleinen om daar wat te sporten nu nog onder begeleiding van de IDers. De herverdeling zou kunnen betekenen dat de impulsen die nu aan het jongerenwerk worden gegeven wegvallen. Die impulsen zijn, meer openstellingen van buurthuizen, meer werken op straat, actieve rol op het pas geopende Spionkopveld, en het Joubertplantsoen, investeren in de ketenaanpak samen met politie en andere instellingen, en ga zo maar door. Als de herverdeling hierop van toepassing is, dan zal er nog maar minimale deskundigheid zijn om met deze moeilijke groep te werken. Dit komt de veiligheid en leefbaarheid in Transvaal niet bepaald ten goede. 3. Door het wegvallen van m.n. een deel van het maatschappelijke werk en sociaal cultureel werk zal de rol van Welzijn in de Woonzorgzone en de onderwijszone worden beperkt. In ieder geval zullen mensen veel vaker geconfronteerd worden met een nog grotere wachtlijst, wanneer zij urgent hulp nodig hebben. Het is voor veel mensen een grote stap om een beroep te doen op het Maatschappelijk werk of andere hulpverlening. Door de toenemende armoede zal de vraag naar deze hulpverlening alleen maar toenemen. Ook hiervoor geldt dat er geen herverdeling hierop toegepast kan worden. Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-5 -
4. Het aanbod van het kinderwerk zal verminderen, waardoor de preventieve werking van dit aanbod zal verminderen en kinderen nog vaker op straat zullen staan. En moeten we juist in de jeugd niet investeren. Zij zijn toch de toekomst? Dus wat dit punt betreft eerder professionele uitbreiding dan vermindering. In de toekomst moet je investeren! 5. Dit alles wordt versterkt door de maatregel in de ID regeling. Dit leidt ertoe dat tussen nu en 2009, mensen die nu werken voor het aanbod van de Haagse Hopjes, jongerensport op de pleinen en in de Sporthal Transvaal, Informatiepunt voor ouderen, gastvrouwen en -heren in de buurthuizen en wijk en dienstencentrum, assistenten bij het sociaal cultureel werk. Al deze mensen zullen de WOC moeten verlaten. Deze plaatsen zullen niet meer opgevuld worden. Resultaat is dan een steeds kleiner aanbod. Jaren geleden is er toegezegd dat met de bouw van het Nieuwe Wijkpark Transvaal, twee professionele sportkrachten ingezet zouden worden. Deze waren al toegezegd voor de herverdelingsplannen. Ik hoop van harte dat deze toezegging gehandhaafd blijft. Ik wil u dan nu ook vriendelijk vragen om dat voor mij uit te zoeken wanneer deze sportkrachten komen. Verder zou ik willen opmerken dat al deze maatregelen helemaal haaks staan op de intentie van het wijkplan om van Transvaal een nieuwe, veilige en leefbare wijk te maken, waarin bouwen en welzijn of hard en zacht hand in hand gaan. In plaats van te investering in "zacht", wordt er flink gekort!! Het effect is dat welzijn als hulpmiddel om te helpen voor een beter, leefbaarder en veiliger Transvaal veel beperkter zal zijn. U zult dan misschien vragen, moeten nieuwe wijken dan niets hebben? Ja natuurlijk. Maar als Den Haag nieuwe wijken bouwt dan moet Den Haag dat goed doen. Niet alleen huizen bouwen, maar ook winkels, een kinderdagverblijf. Sport en spelmogelijkheden. Welzijn voor jong en oud. Ook dat hoort bij het bouwen van een nieuwe wijk. Als dat gewoon meegenomen wordt zoals het hoort, dan hoeft het niet van achterstandswijken als Transvaal afgenomen te worden. Of hebben de bestaande wijken waar tekort aan welzijn is dan geen recht op meer? Natuurlijk, maar dat mag niet ten koste gaan van de wijken die het ook broodnodig hebben. Het resultaat daarvan zou zijn dat deze wijken er verder op achteruit zouden gaan en er dus aan de ene kant een probleem wordt opgelost en aan de andere kant juist een probleem wordt gemaakt. Ik dank u voor uw aandacht. Joke van den Boomen Jaarverslag Stichting Haagse Hopjes Transvaal 2004-6 -