Proudy Praktijk voor psychomotorishe kindertherapie
Wat is psychomotorische kindertherapie? Pmkt is een vorm van kindertherapie bedoeld voor kinderen die vast lopen in hun ontwikkeling en dat in hun gedrag laten zien. De term psychomotoriek verwijst naar de kindvisie waarbij er op een hele brede manier naar gedrag wordt gekeken. Gedrag is opgebouwd uit een aantal componenten (de biologische -, de sensorische-, de motorische-, de emotionele-, de sociale- en de cognitieve component) die elkaar onderling steeds beïnvloeden. Daarbij beïnvloeden ook de aanleg en de voorgeschiedenis van het kind zijn gedrag. Psychomotoriek is daarmee de persoonlijke manier van bewegen, waarbij al deze elementen een rol spelen. De manier waarop een kind zich beweegt kan dus iets vertellen over de manier waarop een kind sociaal emotioneel in het leven staat. In de therapie wordt er voortdurend gebruik gemaakt van die onderlinge beïnvloeding tussen de verschillende gedragscomponenten; Een balspel kan bijvoorbeeld de emoties van een kind beïnvloeden, kan zijn zelfbesef versterken, zijn motivatie prikkelen, zijn sociaal gedrag versterken en kan bijvoorbeeld zijn concentratie doen toenemen. Voor welke kinderen? Is uw kind om de één of andere reden uit zijn/haar evenwicht geraakt en lijkt het vast te gaan lopen in zijn/haar ontwikkeling? Sluimert er al langer een gedragsprobleem en maakt u zich steeds meer ongerust? Wordt de situatie thuis steeds moeilijker en ziet u het regelmatig niet meer zitten? Of gaat het thuis wel goed maar komen er ongeruste berichten vanuit school? Allerlei redenen om eens met meer aandacht naar het kind en zijn wereldje te gaan kijken. Heeft uw kind last van één of meerdere van onderstaande problemen? gespannenheid faalangst negatief zelfbeeld agressief of sterk teruggetrokken gedrag moeilijk vriendjes kunnen maken aandachts- en motivatieproblemen eet- en/of slaapproblemen In de manier van bewegen, dus in de psychomotoriek, kan dit sociaal-emotioneel of cognitief probleem zich vertalen in: impulsiviteit overbeweeglijkheid passiviteit onhandig, houterig bewegen te weinig lichaamsbesef coördinatieproblemen problemen met de fijne motoriek Gedragsproblemen kunnen samenhangen met een (vermoeden van) een ontwikkelingsstoornis, zoals AD(H)D of een autisme spectrum stoornis. Er kunnen echter nog veel meer andere kind-factoren zijn, die ten grondslag liggen aan het probleem. Maar ook omgevingsfactoren en/of traumatische ervaringen kunnen de ontwikkeling van uw kind verstoren. Meestal is het een complex samenspel van verschillende factoren. Kinderen tot ongeveer twaalf jaar kunnen hier terecht. Echter ook jongeren met een ontwikkelingsleeftijd tot twaalf jaar behoren tot mijn doelgroep. 1
Psychomotorisch onderzoek De onderzoeksfase is een kennismakingstraject, waarin het kind mij en ik het kind kan leren kennen. In deze fase observeer ik het kind een keer op school te midden van de klasgenootjes en in de leer/speel-omgeving. Daarna komt het kind drie keer een uur naar de spelkamer waar het door middel van testen, gesprekjes en een gedragsobservatie zijn sterke en zwakke kanten laat zien. In een anamnesegesprek wordt met u als ouders de voorgeschiedenis en de huidige leefomgeving van het kind in kaart gebracht. Door al deze gegevens op bepaalde aspecten te analyseren en met elkaar in verband te brengen krijgt het gedrag van het kind een zodanige betekenis, dat duidelijk wordt, wat het kind nodig zou hebben om weer in balans te komen. Een onderzoeksrapport met een persoonlijk advies sluit de onderzoeksfase af. Als pmkt voor uw kind geschikt is, stel ik een behandelingsplan op en kan de therapie daadwerkelijk van start gaan. Soms volgt er echter een verwijzing naar een andere vorm van behandelen of is (eerst) verder onderzoek wenselijk. De behandeling; pmkt is maatwerk De behandeling is gebaseerd op een individueel behandelingsplan waarin het doel van de therapie staat beschreven, welke middelen ik zal inzetten en hoe mijn interventies, mijn reacties op het kind zullen zijn. Ook wordt beschreven waarvoor er in de ouderbegeleiding aandacht zal zijn en hoe één en ander past in een tijdsbestek. Ieder behandelingsplan is anders, want elk kind, elke situatie en elke hulpvraag is anders; pmkt is daarmee altijd maatwerk. Uitgangspunt van de therapie is het geloof in de innerlijke groeikracht en de acceptatie van de eigenheid van het kind. Het kind weet waarom het in therapie is en dat er gewerkt wordt, maar ervaart de therapie toch als speels en fijn. Het kind kan nieuwe gedragspatronen exploreren en zich eigen maken. Zo ontdekt het kind (weer) wie het is, waar zijn kwaliteiten liggen, hoe het dicht bij zichzelf kan blijven, hoe het in emotioneel opzicht goed voor zichzelf kan zorgen, en trots op zichzelf kan zijn. Van hieruit kan het zijn eigen keuzes gaan maken, en beslissingen gaan nemen en blij zijn met wie het zelf is. 2
In de behandeling kan het accent liggen op het verwerken van negatieve ervaringen. Door de therapie hervindt het kind zijn evenwicht en krijgt (weer) de regie over zichzelf. Als therapeut schep ik de passende en prettige voorwaarden waarbinnen gewerkt kan worden. Door het kind aan te spreken op zijn voelen, beleven en bewust te maken van zijn lijf (lichaamsbesef) en zichzelf (zelfbesef) mobiliseert het zijn eigen kracht (Kugel 2004). Deze ontwikkeling van het eigen ik zorgt ervoor dat het kind steviger in de wereld staat. Hier voelt een jongen verschillende materialen; wat zou hij ervaren? Aan de psychomotorische behandeling liggen neurowetenschappelijke inzichten ten grondslag. Een en ander hierover is te lezen in Het brein een neurowetenschappelijke onderbouwing van de kinderlijke ontwikkeling, uitgave NVPMKT De middelen De middelen die ingezet worden bij de therapie zijn heel divers en passend bij uw kind. Zingen, bewegen, spel en ritme. Deze middelen geven het kind de gelegenheid uit te drukken wat het vaak met woorden niet kan uiten. De materialen in de spelkamer zijn: bewegings-, expressie-, constructie-, muziek-, ontwikkelings- en symbolische materialen. Met deze middelen en met behulp van deze materialen kan het kind zintuiglijke, fysieke, emotionele, sociale en cognitieve ervaringen opdoen. Het kind kan exploreren en nieuwe gedragspatronen ontwikkelen en zich eigen maken. 3
Ouderbegeleiding Voor het welslagen van de behandeling nodig ik u uit om actief betrokken te zijn en te blijven bij het veranderingsproces dat uw kind doormaakt. Het is belangrijk om samen met u als ouders en met eventueel andere, voor het kind belangrijke, mensen om de tafel te gaan zitten. We kunnen ervaringen uitwisselen en zodoende het gedrag van het kind goed volgen en steeds beter begrijpen. Een ieder kan dan zo goed mogelijk inspelen op dat wat nodig is om het evenwicht te herstellen. Ook ouderbegeleiding is altijd begeleiding-op-maat en zal dus voor iedere ouder anders zijn. Voor ouders die een kind hebben met een autisme spectrum stoornis is er inmiddels goede methode ontwikkeld door Colette de Bruin: Geef me de 5. Aan de hand van die methode kunnen we samen kijken waar uw kind specifiek bij gebaat is. Soms is het nodig om te kijken naar de familieverbanden van het kind. Mogelijk speelt er iets in de familiegeschiedenis en ligt daar de sleutel naar een oplossing van het gedragsprobleem. In de praktijk liggen de tijdschriften van Balans en van de NVA voor u te leen, waarin u meer specifieke informatie kunt vinden. Nazorg Een behandeling wordt altijd in overleg en met zorg afgebouwd. Natuurlijk blijft de deur altijd op een kier. Soms is een telefoongesprek nog even steunend. De praktijk leert dat dit echter zelden nodig is. Anders ligt dat bij kinderen die een stoornis in aanleg hebben. Na een periode therapie of begeleiding kunnen ze een flinke tijd vooruit; komen ze echter in een nieuwe fase van hun leven terecht of staat door omstandigheden hun leven even op z n kop, dan hebben ze vaak behoefte aan een opfrisser. Ze hebben als het ware een knipkaart. Contact Proudy Toxopeus Lindendijk 9 5491 GA Sint Oedenrode 0413-476372 proudytoxopeus@hotmail.com wijzijgingen voorbehouden copyright 2009 4