Koffie Inhoud 1. Waarom ik dit onderwerp heb gekozen 2. Geschiedenis van koffie 3. De koffieplant 4. Verbouwen van koffie 5. De koffieplantage 6. De koffiebranderij 7. Koffiesoorten 8. Cafeine 9. Manieren van koffie zetten 10. Quiz 11. Bronvermelding 12. Nawoord 13. Verrassing 1.Waarom ik heb gekozen voor dit onderwerp Ik heb koffie gekozen omdat ik er van hou en omdat koffie een onderwerp is wat bijna nooit wordt gekozen. Ik hoop dat jullie goed de vragen kunnen beantwoorden en veel gaan leren. 2.Geschiedenis van de koffie 1 / 9
Hoe zijn mensen op het idee gekomen om koffie te maken en drinken? In het jaar 300 na Christus was er in Arabië een man die geiten had. Hij liet zijn geiten rode bessen eten van een plant en merkte dat de geiten heel veel energie ervan kregen en niet zo snel moe werden. Dit kwam omdat het koffieplanten waren waar de geiten van aten en in die rode bessen zat dus cafeïne waardoor de geiten zoveel energie kregen. Dit is wat er als eerste bekend is over koffieplanten. Dit verhaal kreeg een monnik in een klooster te horen en hij gebruikte de rode bessen en schonk er heet water op, hij gaf het de monniken te drinken als ze s nachts wakker moesten blijven om te bidden. Zo is het gebruik van koffie ontstaan. De Arabieren waren de eerste koffiedrinkers, bij hun is de naam ook ontstaan. Het Arabische woord Qahwa (je spreekt het uit als Kawee) betekend de opwindende, dit natuurlijk vanwege de cafeïne die erin zit. Het woord Koffie is hier vandaan gekomen, koffie noem je in andere talen ook wel café of kaffee wat allemaal op het Arabische woord lijkt. 3. De koffieplant Er zijn wel 60 soorten koffieplanten. Alle soorten hebben bladeren die het hele jaar door groen blijven. Er komen witte bloemen in van bijna 2 centimeter groot die zoet ruiken. De bloem wordt het begin van de koffie bes, die is een steenvrucht, elke vrucht, of bes bevat 2 zaadjes die steeds groter groeien en uiteindelijk tegen elkaar aangedrukt worden en dus aan elkaar groeien. Daardoor hebben koffiebonen dat streepje in het midden. Het duurt ongeveer 28 weken tot de bes rijp is en dan wordt de bes rood. (plaatje) In de bes zijn dan die 2 zaadjes tegen elkaar aangegroeid, de bes kan geoogst worden. De koffie bonen zijn de zaden van de koffiebes, en die bonen moeten dus uit de bes gehaald worden. Er zijn maar 2 soorten koffieplanten geschikt om koffie van te maken. 2 / 9
De ene plant heet: Coffea Arabica en de andere plant heet: Coffea Robusta. De Coffea Arabica koffieplant komt oorspronkelijk uit Arabië. Als deze plant niet gesnoeid word kan die wel 5 meter hoog worden. Van deze plant wordt de koffiesoort Arabica gemaakt. De Coffea Robusta komt oorspronkelijk uit Afrika. Als deze plant niet gesnoeid wordt groeit het uit tot een kleine boom. Van deze soort wordt de koffiesoort Robusta gemaakt. 4. Het verbouwen van koffie. Koffieplanten groeien het beste in landen rond de evenaar, waar het lekker warm is. De beste temperatuur moet altijd tussen de 20 en 25 graden zijn. Het is ook heel belangrijk dat het er vochtig is, een tropisch klimaat is dus het beste. Tot een hoogte van 2000 meter boven zee-niveau kunnen koffieplanten groeien. Hoe hoger de planten groeien hoe beter de smaak wordt. De bodemsoort is ook erg belangrijk. De grond moet diep zijn en los, en moet goed lucht doorlaten, want de planten moeten goed water kunnen vasthouden. De koffieplanten werden al vroeg in de geschiedenis naar andere landen gebracht om daar ook verbouwd te kunnen worden. Landen waar veel koffie geproduceerd wordt zijn Midden Amerika, zoals Brazilië, Colombia, en Costa Rica, en landen in Afrika zoals Ethiopië en Ivoorkust. 5. De koffieplantage 3 / 9
Een bedrijf waar ze koffieplanten verbouwen noem je een koffieplantage. De koffieplanten moeten goed gesnoeid worden, anders worden ze veel te hoog en kunnen ze de koffiebessen niet goed plukken. Als de koffiebessen rijp zijn moeten ze van de koffieplanten afgehaald worden. Dit oogsten kan op twee verschillende manieren, op een natte en een droge manier. Op de droge manier ritsen plukkers de bessen van de takken af. In de manden waar ze de bessen in doen vallen dus ook takjes en blaadjes en onrijpe bessen. De onrijpe bessen zorgen voor een minder goede kwaliteit van de koffie. Als de bessen eraf zijn gooien ze de bessen omhoog met een soort zeef, als de bessen in de lucht zijn blaast de wind zand en takjes en blaadjes weg. De koffiebessen die overblijven worden gewassen en daarna gedroogd in de zon of in een droogmachine. En daarna gaan de bessen in een pelmachine en blijven er alleen koffiebonen over die verpakt kunnen worden. Deze manier wordt vooral gebruikt in landen waar weinig water is en waar in de oogstperiode weinig regen valt. Bij de natte manier worden de bessen met de hand geplukt en worden de rijpe bessen op maat gesorteerd. De bessen komen in een soort kanalen met stromend water waar de onrijpe bessen boven komen drijven en eruit worden gehaald. In een machine worden ze een beetje geplet waardoor de bes sneller kan drogen in de zon of in een droogmachine. Daarna gaan de bessen in een pelmachine en blijven er alleen koffiebonen over die verpakt 4 / 9
kunnen worden. Deze manier wordt vooral gebruikt in landen waar veel water is en waar het klimaat vochtiger is. En dit is ook een duurdere manier omdat de bonen met de hand worden geplukt, maar de kwaliteit van de koffie zal ook beter zijn omdat er geen onrijpe bessen bij zitten. Als de koffiebonen verpakt zijn worden ze verkocht aan koffiebranderijen. 6. De koffiebranderij Voordat je koffiebonen kan gebruiken moeten ze eerst gebrand worden. Dit branden gebeurt in een koffiebranderij. Zo n bedrijf koopt koffiebonen bij een koffieplantage. Deze bonen zijn nog groen en en hebben geen smaak. De koffiebrander begint met het opwarmen van de bonen. De koffieboon knapt door de warmte open waardoor het vocht verdwijnt, dan maken ze het nog warmer waardoor de boon ook van binnen droogt. Daarna kan het branden beginnen, dat wordt ook wel roosteren genoemd. Dit gebeurt op een temperatuur van 180 graden. In de boon zitten suikers die door de hitte karamelliseren en de kleur van de boon wordt bruin. Dit is het moment waarop de geur en smaak van koffie ontstaat. Nu zijn de koffiebonen klaar voor gebruik. Vroeger werden de koffiebonen meestal heel verkocht, mensen hadden thuis een hand -koffiemolen waar ze de koffiebonen zelf in maalden waarna ze het gemalen poeder konden 5 / 9
gebruiken om koffie te zetten. Tegenwoordig worden de koffiebonen meestal gemalen verkocht zodat je dat thuis niet meer hoeft te doen en het meteen klaar is om te gebruiken. In Nederland zijn ook veel koffiebranderijen, grote en kleine. Een hele bekende koffiebranderij is die van Douwe Egberts in Utrecht, als je over de snelweg naar Utrecht gaat kom je langs de fabriek waar je bijna altijd koffie ruikt. 7. koffiesoorten De koffie die verkocht wordt is meestal een mengsel van verschillende soorten. Het mengen van de soorten noem je melangeren. Ik had al eerder verteld dat er 2 soorten koffieplanten zijn die gebruikt worden om koffie van te maken. De 2 soorten koffie zijn Robusta en Arabica. Deze 2 soorten koffieplanten hebben binnen hun soort weer heel veel verschillende rassen, die ieder hun eigen smaak hebben. De grootste verschillen tussen Robusta en Arabica koffie zijn de verschillen in smaak en in de hoeveelheid cafeïne die erin zit. Arabica bonen hebben een mildere smaak en bevatten ongeveer 70% minder cafeïne dan Robusta koffie. Robusta koffie heeft een meer pittige smaak. Er zijn ook nog heel veel verschillende namen voor koffie. In een restaurant kan je allemaal verschillende soorten koffie bestellen. De naam heeft meestal te maken met het land waar het vandaan komt of wat er nog meer bij de koffie in je kopje komt. Zo heb je bijvoorbeeld: Espresso, dit is een kopje sterke Italiaanse koffie. (pak espresso laten zien) Irish koffie, dit is een kopje koffie uit Ierland met whisky en slagroom. Cappuchino, is een Italiaans kopje koffie met melkschuim en een beetje cacao erover heen gestrooid. Cafe Frappe, dit is griekse koffie die je koud drinkt met suiker en een bolletje vanilleijs erin. Zo zijn er nog honderden soorten koffie. 8. Caffeïne 6 / 9
Caffeïne is een opwekkende stof die in koffie zit, deze stof zit bijvoorbeeld ook in thee, cacaobonen en cola. Deze stof geeft je energie en helpt je wakker te blijven. Teveel caffeïne is heel ongezond en gevaarlijk zelfs want het is een giftige stof. Ook is het een stof waar je aan verslaafd kan raken. In koffie zit gelukkig maar een klein beetje caffeïne, en het is dus niet ongezond om koffie te drinken. Je kunt ook caffeïnevrije koffie kopen. Het is best een ingewikkeld proces om de caffeïne uit de koffiebonen te halen, dit gebeurt tijdens het branden met een chemische stof. De bonen moeten daarna wel gewassen worden zodat de chemische stoffen eraf gaan. In caffeïne vrije koffie zit altijd nog een heel klein beetje caffeïne, maar het meeste is eruit gehaald. 9. Manieren van koffiezetten Je kunt op heel veel verschillende manieren koffie zetten. Bijvoorbeeld gemalen filter koffie, dit is voor in een koffiezetapparaat met een filterzakje zakje laten zien). Je hebt ook een senseoapparaat waar je een koffiepad in legt. (laat koffiepad zien) Er zijn ook koffieautomaten waar met koffiesiroop de koffie gemaakt wordt. Ook zijn er koffiecupjes voor bijvoorbeeld een nespressoapparaat. 7 / 9
Dan heb je nog oploskoffie in sticks (laat koffiestick zien) of in een potje waar je alleen heet water over hoeft te doen. En er zijn nog wel meer manieren van koffie zetten. Ook worden er aan producten koffiesmaak gegeven, bijvoorbeeld koffie ijs, of koekjes of chocolade met een koffie creme erin, of snoepjes (laat snoepje zien) en er zijn nog veel meer lekkere dingen met koffiesmaak te koop. 10.Quizzzzz 1. Waar werd koffie ontdekt? In Arabië 2. In welk jaar werd koffie ontdekt? 300 jaar na Christus 3. Hoeveel soorten koffieplanten zijn er? 60 4. Hoeveel soorten koffieplanten kunnen gebruikt worden om koffie van te maken? 2 5. Hoelang duurt het voor een koffiebes rijp is? 28 weken 6. Wat voor kleur heeft een rijpe koffiebes? Rood 7. Wat voor kleur heeft een koffieboon voordat die gebrand is? Groen 8. Hoe hoog kan een koffieplant worden? 5 meter 9. In wat voor soort klimaat groeit de koffieplant het beste? Tropisch klimaat 10. Hoe noem je een bedrijf waar ze koffieplanten verbouwen? Een koffieplantage 11. Op welke temperatuur worden koffiebonen gebrand? 180 graden 12. Welke 2 soorten koffiebonen zijn er? Robusta en Arabica 11.Bronvermelding Ik heb www.wikipedia.nl gebruikt,www.google.nl voor de plaatjes, www.websitemaker.nl En www.de.nl de website van DouweEgberts. 12.Nawoord 8 / 9
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Spreekbeurten.info Ik heb heel veel geleerd toen ik deze spreekbeurt heb gemaakt en heb dit met plezier verteld. 13.Verrassing Jullie zijn vast en zeker nieuwsgierig wat de verrassing is. Jullie mogen allemaal een koffieboon en een koffiekoekje proeven! 9 / 9