Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Herfst Paddestoelen plukken De herfst komt eraan. Nu is het de tijd van de paddestoelen. Eigenlijk kan je ze het hele jaar door vinden. Maar de beste tijd is nu. Ze groeien niet alleen in het bos. Ook in de duinen, in de wei of in het park vind je ze. Zelfs in de stad steken ze soms de kop op. Vind je daar ook geen? Ga dan eens in de winkel kijken. Daar staan ze in bakjes te koop. Giftige vliegenzwammen. Paddestoelen zijn geen planten. Ze zijn een aparte soort. Het zijn schimmels. Heb je nog nooit een schimmel gezien? Laat een boterham met kaas enkele dagen liggen. Dan verschijnt een echte mooie schimmel. Hij ziet er wel niet uit als een gewone paddestoel. Opruimen Paddestoelen spelen een grote rol in de natuur. Ze breken dode planten af. Zo ruimen ze het bos op. Zonder paddestoelen zou er geen bos zijn. Het zou gewoon verstikken onder de rommel. Plaatjes Van een paddestoel zie je alleen het bovenste deel. Boven de grond zitten de steel en de hoed. Aan de onderkant van de hoed zitten ribbels. Men noemt ze plaatjes. Bij sommigen zitten er ook buisjes.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 2 1 de plaatjes 2 de sporen 3 de steel 4 de zwamvlok Belangrijke delen van een paddestoel. Zwamvlok Onder de grond zit het belangrijkste deel. Daar zit de zwamvlok. Het is een web van dunne draadjes. De zwamvlok is de echte schimmel. Ze zit het hele jaar in de grond. Eén keer per jaar groeit er een paddestoel uit. Sporen De paddestoel leeft maar kort. Dan vormt hij sporen. Dat zijn eigenlijk de zaadjes. Ze vormen zich op de plaatjes of buisjes. Als ze rijp zijn, vallen ze naar beneden. Ze nestelen zich in de grond. En er groeit een nieuwe zwamvlok uit. Zo planten de paddestoelen zich voort. Plukken Paddestoelen plukken is leuk. En ook wel spannend. Want sommige soorten zijn giftig. Eet dus niet zomaar een paddestoel op. Vraag altijd aan een echte kenner of je de paddestoel mag eten. Herkennen Paddestoelen zoeken en de naam opzoeken, is ook plezant. Er zijn veel boeken die je daarbij kunnen helpen. Sommige paddestoelen kan je herkennen aan de kleur van de sporen. Test Je kan de test doen. Snij de steel van een paddestoel af. Leg de hoed op een papier. Zet er een kommetje over. Na 12 uur doe je het kommetje weg. Op het blad blijft een prachtige figuur van sporen over. Let op: misschien zijn de sporen wit. Neem dan een zwart blad. (w)
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 3 1 Waar of niet waar? 1. Je vindt paddestoelen alleen in de herfst.... 2. Paddestoelen groeien uitsluitend in het bos.... 3. Zonder paddestoelen zou er geen bos zijn.... 4. Het belangrijkste deel van een paddestoel zit boven de grond.... 5. Paddestoelen planten zich voort met hun sporen.... 6. Sommige paddestoelen zijn erg giftig.... 2 Zoek het antwoord in de tekst. 1. Wanneer ga je best op zoek naar paddestoelen? 2. Waar kan je paddestoelen vinden? 3. Welke rol spelen paddestoelen in de natuur? 4. Wat is het belangrijkste deel van de paddestoel? 5. Waar zitten de sporen (zaadjes) van de paddestoel? 6. Wat neem je best mee om paddestoelen in het bos te herkennen? 3 Zoek op in je woordenboek. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 1. de spore, spoor:... 2. de kenner:... 3. de test (betekenis 1):...
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 4 1 Wat is ongeveer hetzelfde? (zelfstandige naamwoorden) 1. de paddestoel het moment 1.... =... 2. de tijd de weide 2.... =... 3. de wei de zwam 3.... =... 4. de kenner de afbeelding 4.... =... 5. de grond de deskundige 5.... =... 6. de figuur de aarde 6.... =... 2 Wat is ongeveer hetzelfde? (bijvoeglijke naamwoorden) 1. plezant (Vlaams) schoon 1.... =... 2. mooi plezierig 2.... =... 3. leuk schitterend 3.... =... 4. prachtig aangenaam 4.... =... 5. apart eenvoudig 5.... =... 6. gewoon afzonderlijk 6.... =... 3 Wat is het tegengestelde? (bijvoeglijke naamwoorden) 1. bovenste dikwijls 1....... 2. mooi gezamenlijk 2....... 3. gewoon afschuwelijk 3....... 4. prachtig bijzonder 4....... 5. apart lelijk 5....... 6. soms onderste 6....... 4 Wat is ongeveer hetzelfde? (werkwoorden) 1. groeien zich vertonen 1.... =... 2. verschijnen gedijen 2.... =... 3. afbreken identificeren 3.... =... 4. herkennen vernietigen 4.... =... 5. voortplanten zoeken 5.... =... 6. opzoeken vermenigvuldigen 6.... =...
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 5 1 Schrijf het zoals in de tekst. 1. Binnenkort begint de herfst. 2. Zelfs in de stad komen ze soms te voorschijn. 3. Van een zwam zie je alleen het bovenste stuk. 4. Bij sommige paddestoelen zitten er eveneens buisjes. 5. Sommige soorten zijn niet eetbaar. 6. Je kan de proef doen. 2 De delen van een paddestoel. Vul in. Kies het juiste woord. de steel - de plaatjes - de hoed......... 3 Schrap wat er niet bij hoort. (zelfstandige naamwoorden) Let op de betekenis. 1. de herfst - het trimester - de winter - de zomer - de lente - het seizoen 2. de duinen - het bos - het veld - de wei - het park - de keuken 3. de natuur - de winkel - de shop - het warenhuis - de supermarkt 4. de paddestoel - de steel - de zwamvlok - de sporen - de hoed 5. de kenner - de deskundige - de leek - de expert - de specialist 6. de test - de proef - het boek - de toets - het onderzoek
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 6 1 Kruiswoordraadsel. (zelfstandige naamwoorden) Zoek het woord onder de pijl. 1. het 2. de 3. de 4. de 5. de 6. de 7. de 8. de 9. de 10. de HORIZONTAAL (van links naar rechts) 1. grote aangelegde tuin die meestal vrij toegankelijk is 2. alle dingen om je heen die niet door mensen zijn gemaakt 3. zandachtige, korrelige aarde 4. zandheuvels die door de wind zijn gevormd, vaak aan de kust 5. begroeiing van piepkleine plantjes op bijv. bedorven voedsel 6. (van dieren en planten) groep met bepaalde erfelijke kenmerken en eigenschappen 7. deel van een plant waarmee een bloem, een blad of een vrucht aan een tak vastzit 8. een web van dunne draadjes onder de grond, één keer per jaar groeit er een paddestoel uit 9. de proef 10. spullen die wanordelijk door mekaar liggen de troep, de bende, de rotzooi VERTICAAL (van boven naar onder) Het woord onder de pijl is:... De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je op p. 14.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 7 1 Kruiswoordraadsel. (werkwoorden) Zoek het woord onder de pijl. 1. zich 2. zich 3. 4. 5. 6. 7. HORIZONTAAL (van links naar rechts) 1. (van mensen, dieren of planten) zich vermenigvuldigen, voor nageslacht zorgen 2. ergens lekker gaan zitten of liggen 3. netjes maken 4. iets proberen te vinden 5. iets aan bepaalde eigenschappen kennen 6. groter of talrijker worden 7. erin slagen iemand of iets te ontdekken VERTICAAL (van boven naar onder) Het woord onder de pijl is:... De oplossing van het kruiswoordraadsel vind je op p. 14.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 8 1 Zet de lettergrepen in de goede volgorde. 1. gen - ei - lijk 1.... 2. gen - zwam - vlie 2. de... 3. som - gen - mi 3.... 4. be - rijk - ste - lang 4. het... 5. ge - ti - prach 5.... 6. jes - zaad 6. de... 2 Maak een samenstelling. 1. padde zwam 1. de... 2. vliegen vlok 2. de... 3. zwam stoel 3. de... 3 Wat past bij elkaar? Maak een werkwoord. 1. ver- ruimen 1.... 2. op- stikken 2.... 3. her- schijnen 3.... 4. voort- kennen 4.... 5. af- planten 5.... 6. ver- snijden 6.... 4 Maak een woord. Kies een passend achtervoegsel. 1. bak -ste 1. het... 2. boven -je 2. het... 3. sommi -tig 3.... 4.. gif -ge 4.... 5. daar -lijk 5.... 6. eigen -bij 6....
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 9 1 Zoek het meervoud in de tekst. (zelfstandige naamwoorden) 1. één duin meer... 2. één zwam meer... 3. één spoor meer... 4. één deel meer... 5. één ribbel meer... 6. één plaatje meer... 2 Schrijf de ik-vorm naast de wij-vorm. (werkwoorden - tegenwoordige tijd) 1. wij plukken ik... 2. wij groeien ik... 3. wij noemen ik... 4. wij ruimen op ik... 5. wij breken af ik... 6. (!) wij planten ons voort ik... 3 Schrijf de hij-vorm naast de ik-vorm. (werkwoorden - tegenwoordige tijd) 1. ik kom hij... 2. ik verschijn hij... 3. ik vorm hij... 4. ik vind hij... 5. ik eet op hij... 6. (!) ik kan hij... 4 Welke vorm van het werkwoord past in de zin? (tegenwoordige tijd nu) 1. De herfst... (komen) eraan. 2. Maar de beste tijd... (zijn) nu. 3. Men... (noemen) ze plaatjes. 4. De paddestoel... (leven) maar kort. 5. Dan... (vormen) hij sporen. 6. En er... (groeien) een zwam uit.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 10 1 Schrijf de woorden van elkaar. Plaats hoofdletters en leestekens (?!., ; : é). 1. ookindeduinenindeweiofinhetparkvindjeze 2. vindjedaarookgeen 3. hebjenognooiteenschimmelgezien 4. eenkeerperjaargroeitereenpaddestoeluit 5. paddestoelenzoekenendenaamopzoekenisookplezant 6. letopmisschienzijndesporenwit 2 Schrijf het zoals in de tekst. De instructie staat dan in de gebiedende wijs. 1. Je mag dus niet zomaar paddestoelen opeten. 2. Je moet altijd aan een echte kenner vragen of je de paddestoel mag eten. 3. Je moet de steel van een paddestoel afsnijden. 4. Je moet de hoed op een papier leggen 5. Je moet er een kommetje over zetten. 6. Je moet dan een zwart blad nemen.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 11 1 In het artikel wordt een test met een paddestoel beschreven. Schrijf de zinnen in een logische volgorde. Probeer dit zonder te spieken in het artikel. 1. Leg de hoed op een papier. 2. Snij de steel van een paddestoel af. 3. Na 12 uur doe je het kommetje weg. 4. Zet er een kommetje over. 5. Let op: misschien zijn de sporen wit. 6. Neem dan een zwart blad. 7. Op het blad blijft een prachtige figuur over. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 12 1 Zelf schrijven. Kies opdracht A of B. Bedenk een titel voor je tekst. A. Geniet jij ook van een herstwandeling in het bos? Wat vind je zo mooi aan een bos in de herfst? Ga je op zoek naar mooie paddestoelen? Raap je kastanjes? Hou je van de geuren en de kleuren? B. Hieronder lees je een recept met paddestoelen. Kook je ook wel eens met paddestoelen? Schrijf je recept bondig op. Beschrijf welke ingrediënten je nodig hebt. Probeer de volgorde van de handelingen duidelijk aan te geven, bijv. door een nummering. Gestoofde champignons 50 g boter - 250 g champignons - peper en zout - 1 citroen - een lepel bloem De champignons schoonmaken: schud zo nodig zand uit op een stuk papier. Snijd het zandige gedeelte van de steel weg, zo nodig ook de verkleurde delen. Was de champignons in schoon water, tot er geen zand meer overblijft. Zo nodig kan van niet heel verse champignons de hoed dun afgeschild worden. De champignons in schijfjes snijden indien ze te groot zijn. Laat de boter heet worden (niet bruin). Voeg er de champignons, het citroensap, het zout en de peper bij. Laat gedurende 8 tot 10 minuten zachtjes stoven. Bind het kookvocht met wat bloem en dien op als groente. NB: Alleen citroen gebruiken wanneer u de champignons wit wilt behouden...
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 13
Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 14 Oplossing kruiswoordraadsels. (zelfstandige naamwoorden) 1. het p a r k 2. de n a t u u r 3. de g r o n d 4. de d u i n e n 5. de s c h i m m e l 6. de s o o r t 7. de s t e e l 8. de z w a m v l o k 9. de t e s t 10. de r o m m e l (werkwoorden) 1. zich v o o r t p l a n t e n 2. zich n e s t e l e n 3. o p r u i m e n 4. o p z o e k e n 5. h e r k e n n e n 6. g r o e i e n 7. v i n d e n