Aan Provinciale Staten UJ Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer E-mail Antwoord op Bijlage Onderwerp ' '> ra. 20)3 2013-07022/7, LGW 445627 Buurman M. 06-15068217 m.buurman@provinciegroningen.nl Reactie mogelijke strategieën Deltaprogramma Geachte dames en heren, u> In de Statencommissie Omgeving en Milieu van 24 januari jl. is een presentatie gegeven over de mogelijke strategieën van het Deltaprogramma. De mogelijke strategieën hebben wij beoordeeld. Met bijgevoegde brief geven wij als Provincie Groningen ons standpunt over de invulling van het Deltaprogramma binnen onze regio. Dit doen wij via de voorzitter van de regionale stuurgroep Deltaprogramma Waddengebied. Deze brief leggen wij u graag voor en vrage de Deltacommissaris. e stemmen me reactie aan QC Hoogachxend, Namens Gedeputeerde StateTf van Groningen: Bijlagen: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzage in de Staten kast 1 Brief reactie Deltaprogramma (nr. 2013-06489/A.11, LGW) Ja O 06-HB-SG-001 De provincie Groningen werkt volgens normen die zijn vastgetegd in een handvest voor d!enstv.2rien!ng. Dit handvest vindt u op onze vjebsite of kunt u opvragen bij de afdeling Communicatie en Kabi,iet, Publieksvoorlichting: 050 3164160
r'liw. 3?3agHtj7«3eBiCTg'aci%iiaLi'-..: provsoticbe kroningen 'bezoekadres; pos'tadr^es:' algemeen [tëlëföonnr; Martinikerkhof 12 Postbus 610 9700 AP Groningen 050 316 49 II Aan de voorzitter van de regionale stuurgroep Deltaprogramma Waddengebied Mevrouw T. Schokker-Stram pel Postbus 2003 8901 JA LEEUWARDEN algémeen'faxnr.j 050 316 49 33 Y WW. f) roy i nc iégron i rigeïr ri] rifö@proyihciegröningen.nr:». Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 1 1 FEB. 2013 2013-G6489/A.11,LGW 443216 Buurman, M 06 15068217 Consultatie mogelijke strategieën Deltaprogramma Reactie mogelijke strategieën Deltaprogramma '.»' Geachte mevrouw Schokker-Stram pel. 1^ UJ O yj IL W Het afgelopen jaar zijn in het kader van het Deltaprogramma mogelijke oplossingsstrategieën ontwikkeld om ons land op korte en lange termijn te blijven beschermen tegen hoogwater en te blijven voorzien van voldoende zoetwater. In uw brief van 5 december 2012 verzoekt u ons om te reageren op de stand van zaken in het Deltaprogramma, de kansrijke oplossingsstrategieën die ontwikkeld zijn en een aantal voorlopige richtingen voor de Deltabeslissingen. Wij zijn nauw betrokken bij het Deltaprogramma Waddengebied en het Deltaprogramma Zoetwater, omdat de te kiezen strategieën voor waterveiligheid en zoetwater direct invloed hebben op de toekomst van onze provincie. Wij onderschrijven ook de waarschuwing van minister van Infrastructuur en Milieu Schulz van Haegen in de Volkskrant van 26 januari 2013 over de noodzaak om ons beter voor te bereiden op een overstroming. Wij vinden het daarom ook belangrijk om te reageren op de stand van zaken in het Deltaprogramma, temeer omdat de focus nu verlegd wordt van mogelijke naar kansrijke strategieën. In deze brief geven wij hierna eerst de kernpunten van onze reactie weer. Daarna lichten wij onze reactie voor de thema's waten/eiligheid. Waddengebied en zoetwatervoorziening nader toe. Tenslotte geven wij kort onze visie op de uitvoering van de noodzakelijke maatregelen, Kernpunten De energie-infrastructuur (o.a. voor gas) in onze provincie is van nationaal belang. Bij een overstroming kan, niet alleen in onze provincie maar ook in de rest van Nederland, een grote maatschappelijke ontwrichting en een enorme economische schade ontstaan. Daarom benadrukken wij dat onze kustverdediging ook een nationale verantwoordelijkheid is. Daarnaast vinden wij een goede afstemming van de kustverdediging op het unieke Waddengebied erg belangrijk. Wij ondersteunen dan ook van harte de voorgestane integratie van functies (o.a. natuur) binnen de veiiigheidsopgave voor dit gebied.. Onze provincie is voor haar zoetwatervoorziening primair afhankelijk van de aanvoer vanuit het IJsselmeer. Voor de ontwikkeling van de (hoogwaardige) landbouw en overige bedrijvigheid (o.a. in de Eemshaven) in onze provincie, is O6-HB-SG-O01 De provincie Gronjnjjen werkt volgers no.trian dia zijn vart-3ele9d in e^m h(;ndv(.st voor dienstverlgning. Dit handvssl vindt u op onze website of it'jni. u opvragen fciij de afdeling Conimunica'.ie en Kablnat, Putsileksvoorlicfiting: 050 3164160
deze wateraanvoer noodzakelijk. Wij pleiten dan ook nadrukkelijk voor een strategie, die de aanvoer van IJssel meerwater naar onze provincie ook in de verre toekomst waarborgt. Waterveiligheid Vanuit het Deltaprogramma Veiligheid wordt ingezet op het handhaven van het huidige veiligheidsniveau tegen overstromingen vanuit zee en het meegroeien met klimaatverandering en bodemdaling. Ons uitgangspunt is dat het basisveiligheidsniveau voor alle inwoners van Nederland gelijk moet zijn. Dit zou wat ons betreft ook het uitgangspunt moeten vormen voor de uiteindelijke Deltabeslissing Veiligheid. Indien de economische waarde en bevolkingsdichtheid van een gebied toch aanleiding geven tot differentiatie van de normen, dan zal dit duidelijk moeten worden gecommuniceerd met de betrokken burgers en bedrijven. Wij sluiten ons in principe aan bij het standpunt van uw stuurgroep dat de huidige veiligheidsnorm van 1 ;4000 voor onze provincie passend kan zijn. Wij zijn daarbij echter wel van mening dat nader aandacht moet worden besteed aan: de overstromingsberekeningen en bijbehorende stroombanen de energie-infrastructuur. Wij plaatsen allereerst een belangrijke kanttekening bij de overstromingspatronen die bij de analyses gebruikt zijn. Zo zal een dijkdoorbraak tussen de Eemshaven en Delfzijl in de praktijk niet begrensd worden door de Eemskanaalkade en dus een groter beïnvloedingsgebied hebben dan waar nu vanuit is gegaan. Dit is ook onderkend in het project Veiligheid Nederland in Kaart (VNK2), de resultaten hiervan zijn echter nog niet verwerkt in de analyses die voor het Deltaprogramma gemaakt zijn. Dat zal wat ons betreft nog wel moeten gebeuren. Een tweede kanttekening plaatsen we bij de uitkomsten van de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) in het Deltaprogramma. Daarin is nog geen rekening gehouden met de schade die optreedt bij overstroming van vitale energieinfrastructuur. We hebben hiervoor al aangegeven dat gaswinning in onze provincie van nationaal belang is. Ook de energieopwekking in onze regio voorziet voor een aanzienlijk deel in de nationale energiebehoefte. Wij pleiten er dan ook voor om de hoogwaterbescherming van vitale energie-infrastructuur te beschouwen als nationaal belang. Met de huidige analysemethoden (VNK2, MKBA en SLA) zijn deze indirecte schades niet goed in beeld te brengen. Wij verzoeken u extra aandacht te besteden aan de twee bovengenoemde punten en deze onder de aandacht te brengen van de Deltacommissaris. Deze punten moeten wat ons betreft uitgewerkt worden bij het opstellen van de kansrijke strategieën. De voorlopige oplossingsrichtingen vanuit het Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering kunnen wij onderschrijven. Wij zien maatregelen in de ruimtelijke ordening (tweede laag) en rampenbestrijding (derde laag) alleen aanvullend op preventie (eerste laag). Het Deltaprogramma verkent waar op dit vlak kansen liggen om overstromingsrisico's aanvullend te verlagen, en om kwetsbare infrastructuur en vitale objecten extra te beschermen. Voor het buitendijks gebied van de Eemshaven vragen wij specifiek aandacht voor het nationale belang van energieopwekking. Een aanzienlijk percentage (± 20%) van de in Nederland opgewekte energie komt uit centrales die officieel op buitendijkse gronden staan. Gelet op het nationale belang van deze locatie zien wij hier een duidelijke zorgplicht voor de nationale overheid.
Waddengebied Wij ondersteunen de keuze die voorligt om in te zetten op een integrale strategie voor de waterveiligheid in het Waddengebied. In dit gebied liggen veel verschillende belangen en waarden. De landschappelijke en natuurlijke waarden van het gebied zijn van bijzonder groot belang, zijn nationaal en internationaal erkend, en vormen tevens belangrijke dragers voor economische functies, zoals bijvoorbeeld de visserij en het toerisme. Het combineren van deze functies en waarden met de veiiigheidsopgave vinden wij van groot belang. Het Waddengebied heeft zand nodig om mee te kunnen groeien met de zeespiegelstijging. Op dit moment gebeurt dat voldoende. Om dit pp niveau te houden en het zandige systeem als één geheel te zien met de kustzone en buitendelta is echter meer kennis noodzakelijk. Wij hechten tevens belang aan een goede afstemming tussen de zandsuppleties die ingezet worden vanuit het Deltaprogramma Kust en Veiligheid en de natuur en landschapswaarden in het Waddengebied. Binnen dit programma zal een goed monitoringsprogramma opgesteld moeten worden waarbij helder is vastgelegd hoe eventuele bijsturing van zandsuppleties vormgegeven wordt. Wij willen de benodigde versterking van de keringen zo goed mogelijk afstemmen op de overige functies in de kustzone. Binnen onze provincie richt zich dit op bijvoorbeeld de ontwikkeling van kwelders, het gebruik en herstel van 'slaperdijken' en de ontwikkeling van kustplaatsen zoals Delfzijl en Lauwersoog. Hierbij zal regionale afstemming tijdig plaats moeten vinden om de functies rond de keringen goed te combineren met eventuele werkzaamheden aan de keringen. Wij pleiten er dan ook voor om binnen het Deltaprogramma Waddengebied in overleg met de watèrkeringbeheerders uitvoeringsprogramma's vastte stellen, waarbij vooral de ruimtelijke inpassing afgestemd wordt. Dit zou wat ons betreft in 2014 vorm moeten krijgen zodat dit meegenomen kan worden in het uiteindelijke Deltabesluit voor 2015. Deze uit/oeringsprogramma's worden per regio opgesteld waarbij de relevante gebiedspartners betrokken worden. Het toepassen van maatregelen in de ruimtelijke ordening (tweede laag) en de rampenbestrijding (derde laag) is wat ons betreft een goede benadering voor het beschermen van lokale en regionale functies die buitendijks gesitueerd zijn (zoals de havengebieden van Lauwersoog en Delfzijl). Vooral op het gebied van de verantwoordelijkheden dient nog extra onderzoek gedaan te worden. Wij vinden het nog te vroeg om hierover een standpunt in te nemen. Dit geldt wat ons betreft echter niet voor de energiecentrales in de Eemshaven. Hier hebben wij eerder in deze brief al op gewezen, dit zien wij als een nationaal belang, waarbij het Rijk haar verantwoordelijkheden goed tegen het licht zou moeten houden. Zoetwatervoorziening Voor de zoetwatervoorziening in onze provincie zijn wij vrijwel geheel afhankelijk van de aanvoer van IJsselmeerwater via de inlaatpunten in de provincie Fryslan. Deze wateraanvoer is noodzakelijk voor de ontwikkeling van onze uitgestrekte en hoogwaardige landbouwgebieden (o.a. pootaardappelen) en schept ook een randvoorwaarde voor andere economische ontwikkelingen (o.a. in de Eemshaven). Wij kunnen ons vinden in de lijn die tot dusver is uitgezet in het Deltaprogramma: de vraag faciliteren waar het kan en het aanbod accepteren waar het moet. Deze lijn komt overeen met de huidige praktijk. Binnen onze regio doen wij ook onderzoek naar de mogelijkheden om meer zelfvoorzienend te worden door zoetwaterbuffers te creëren, het peilbeheer te optimaliseren en eventueel gebruik te maken van grondwater. In de eerste verkenningen voor het creëren van 'eigen' zoetwaterbuffers blijkt dat dit vanuit economisch en praktisch oogpunt zeker geen volwaardig alternatief kan worden voor de aanvoer van IJsselmeerwater. De
voorraad en aanvoer vanuit het IJsselmeer zou wat ons betreft dan ook de basis moeten vormen. Hiermee kunnen wij onze polders op peil houden, water aanvoeren naar akkerbouwgebieden in de Veenkoloniën en waar nodig verzilting tegen gaan door doorspoeling. In toekomstige situaties waarin de tekorten verder oplopen zien wij wellicht mogelijkheden om de eigen buffer in de regio te vergroten. Afhankelijk van de ruimtelijke en financiële consequenties hiervan zien wij dit wel als onderdeel van een nationale strategie. Om hier meer zicht op te krijgen zullen deze mogelijkheden eerst nader onderzocht moeten worden binnen het Deltaprogramma. Vooralsnog gaan wij er vanuit dat de wateraanvoer vanuit het IJsselmeer voldoet aan de watervraag binnen onze provincie en stimuleren wij het effectiever gebruik maken van zoetwater. Wij zien graag een nadere uitwerking van het vergroten van de zelfredzaamheid van regio's terug in het Deltaprogramma. Innovatie en functiecombinatie In beide hoofdthema's van het Deltaprogramma wordt ruimte gevraagd voor het stimuleren van innovatie en het koppelen van functies. Het zogenaamde 'bouwen met de natuur' komt hier regelmatig terug. Wij zien dit als een noodzakelijke benadering voor het realiseren van de benodigde maatregelen voor het op orde houden van de veiligheid en de zoetwatervoorziening. Hierbij past ook een organisatorische benadering. De provincies zijn verantwoordelijk voor de ruimtelijke invulling van regio's, de waterbeheerders voor de technische uitwerking van de maatregelen. Wij zien graag een snelle samenwerking als het gaat om de invulling van de kustverdediging binnen het Deltaprogramma Waddengebied, zodat de regionale besluitvorming hierover tijdig kan beginnen. In de verschillende Deltaprogramma's wordt op dit moment goed samengewerkt aan onderzoeken en het voorstellen van maatregelen. Graag zien wij in het Dellaprogramma ook een nadere uitwerking van de noodzakelijke samenwerking, waarbij wij voor onze provincie een duidelijke rol zien bij de ruimtelijke inpassing van de benodigde ingrepen. Hierbij zal ook de rol van gemeenten (met name de kustgemeenten) goed beschouwd moeten worden. Wij danken u voor de geboden mogelijkheid om onze visie op het Delta program ma weer te geven. Gezien de mogelijke ingrepen die de komende jaren op dit gebied plaats moeten vinden is het van belang de regionale betrokkenheid te vergroten. Wij zullen ons inspannen om dat ook op lokaal niveau te realiseren. Deze brief zal ook worden voorgelegd aan Provinciale Staten. Mochten hier aanvullingen of wijzigingen uit volgen dan worden deze alsnog aan uw stuurgroep Deltaprogramma Waddengebied en aan de Deltacommissie kenbaar gemaakt. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen: voorzitter. secretaris.