Klimaat en duurzaamheid Themabijeenkomst 2 november 2015
PROGRAMMA Opening en inleiding burgemeester Pijnenburg Stand van zaken lokale en regionale initiatieven Gerrit Haas Kansen en ontwikkelingen Gertjan Brand, BRAND Project en Advies Klimaatmonitor en woonlasten Gert Nijsink, Rijkswaterstaat Coöperatie Nieuwleusen Synergie Gertjan Brand, medeoprichter & lid beheer-coöperatie Mogelijkheden en draagvlakverbreding Silvia van Amerongen Sluiting
Lokale initiatieven 2015: Actieplan duurzaamheid Communicatie rond energielabel woningen Bijeenkomst bewoners en verenigingen/instellingen Voortzetting isolatieregeling Faciliteren (lokaal) bedrijfsleven
Website: bedrijvenplatform Actieve communicatie Duurzaamheidskrant Activatie energieke samenleving Aanpak rode label woningen
Overzicht investeringen woningisolatie 2010-2015 isolatiemaatregel Totalen Gem. rendement Glas 310.000 5 % Vloer 143.000 11 % Dak 214.000 7 % Spouw 726.000 30-40 % 1.393.000 subsidiebijdrage 275.000 aantal aanvragen 619 gem. bedrag subs. 444
Zon-PV Totaal 541 installaties geplaatst
Conclusies project woningisolatie: - Transitieproces vraag en aanbod in gang gezet met zichtbare resultaten - Toenemende aandacht en initiatieven - Actieve voorlichting en communicatie
Burgerkracht benutten: opmaat energie coöperatie? Facilitering overheid in transitieproces blijft noodzakelijk Economische potentie lokale economie Subsidies noodzakelijk?
Gemeentelijke gebouwen en openbare ruimte Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Beleid openbare verlichting SDE subsidie gemeentelijke gebouwen (IGEV ondersteuning) Verduurzaming afvalketen naar grondstoffenbeheer: circulaire economie Impuls lokale kringloopactiviteiten Schoolproject Beatrixschool
Regionaal: Regionale routekaart klimaat neutraal in 2050 - aansluiting provinciale omgevingsvisie Ondersteuningsstructuur Energieakkoord - regionale opzet Veluwe Duurzaam - organisatie project zeg eens A IGEV innovatie en advisering Gelders Energieakkoord
Vier jaar Masterplan duurzame energie 2011 2015: Thema s Energiebesparing bestaande gebouwen Energiebesparing gemeentelijke organisatie Energie uit biomassa Voorlichting, educatie, samenwerking en coördinatie
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Vier jaar Masterplan duurzame energie 2011 2015: Lokaal project aanpak energiebesparing particuliere woningen Communicatie en voorlichting Burgerinitiatieven Gemeentelijke gebouwen
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Evaluatie en vervolg: kansen gemeente Heerde - Nieuw masterplan duurzame energie - Themabijeenkomst raad voorjaar 2016 - Beleidskeuzes - Lokale kansen - Lokale economie - Tegen achtergrond van recente ontwikkelingen & publicaties
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recente publicatie Rijk zonder CO 2 - naar een duurzame energie voorziening in 2050 Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur Aanbevelingen: o Energietransitie met helder doel: 80-100% CO 2 -reductie o Wettelijke verankering: helder perspectief samenleving en zelfbinding voor politiek en bestuur o Niet redeneren vanuit huidige situatie, maar vanuit fundamentele maatschappelijke behoefte waarin energie in 2050 moet voorzien
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recente publicatie Rijk zonder CO 2 - naar een duurzame energie voorziening in 2050 Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur Aanbevelingen: o Doel vergt mogelijk grote economische en maatschappelijke veranderingen, (her-)verdelingsopgave en/of kosten o Onderscheid naar functionaliteit energieverbruik LT-warmte, HT-warmte, transport & mobiliteit, verlichting & apparaten o Noodzaak van ondersteunende langjarige innovatieprogramma s
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recente publicatie Nationale Energie Verkenning 2015 gemeenschappelijk rapport PBL/ECN/CBS/RVO Hoofdpunten: o Energievoorziening op kantelpunt o Aandeel hernieuwbare energie neemt versneld toe o Energiebesparing neemt tot 2020 toe o Energieverbruik blijft dalen, tempo daling neemt af
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recente publicatie Nationale Energie Verkenning 2015 gemeenschappelijk rapport PBL/ECN/CBS/RVO Hoofdpunten: o Energierekening stijgt o Werkgelegenheid in energie neemt toe o Nieuwe beleidsimpulsen nodig voor verdere stappen o Formuleren lange-termijn-perspectief
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Verwacht: Voortgangsrapportage 2015 Energieakkoord publicatie van Borgingscommissie SER-Energieakkoord o N.a.v. NEV 2015 komt borgingscommissie met: o beeld van voortgang op alle domeinen van afgelopen jaar o pakket gerichte maatregelen op terreinen die tekort schieten o Voorzitter Nijpels overhandigt rapportage eind november aan SER-voorzitter Mariëtte Hamer o De minister van EZ stuurt rapportage daarna naar de Tweede Kamer
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recent: Klimaatzaak Urgenda o Politiek neemt verantwoordelijkheid niet Overheid erkent urgentie klimaatprobleem, maar neemt te weinig maatregelen om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen o Rechter gevraagd vast te stellen: o o dat het onrechtmatig is dat de Staat niet de maatregelen neemt die nodig zijn om eigen burgers tegen gevaarlijke klimaatverandering te beschermen dat de Staat de CO 2 -uitstoot voor 2020 moet verminderen met 40% t.o.v. niveau 1990
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Recent: Klimaatzaak Urgenda Beweging: burgers, bedrijven en wetenschappers komen in actie Met deze rechtszaak ondernemen wij actie. Niet omdat we geld willen, of omdat we boos zijn, maar uit een zeer groot gevoel voor urgentie. De politiek komt er niet uit, nu is het aan de rechter!
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Heerde (ook) in beweging o Maatschappelijk speelveld o Verkenning lokale kansen o Relevante spelers en actoren o Faciliterend/stimulerend: niet alléén verantwoordelijk o Communicatie en betrokkenheid creëren o Initiërende rol gemeente?
Klimaat- en duurzaamheidsbeleid Nieuwleusen Synergie o Voorbeeld o Ter inspiratie o Geen blauwdruk o Initiële en ondersteunende rol gemeente o Trekkersrol bij brede dorpscoöperatie zélf o Ander voorbeeld (vandaag niet behandeld) o Sterke rol van gemeente in opzetten van coöperatie
Energiecijfers gemeente Heerde Rijkswaterstaat Lokaal KlimaatActieprogramma
Energiebalans Heerde Verkeer en vervoer incl. A50: 38 % Bij uitsluiten A50: woningen 41 % Rijkswaterstaat
Energiekosten woningen Heerde Jaarlijkse energiekosten 16 miljoen, stijgende trend Komende 25 jaar 400 miljoen Bestemming: Staatskas Multinationals Landen buiten EU Profijt Heerde is nihil Besparen en verduurzamen: Geld blijft in Heerde Investeringen slaan lokaal en regionaal neer Hetzelfde geldt voor de werkgelegenheid Rijkswaterstaat
Regionale vergelijking gemiddeld gasgebruik Heerde aan bovenkant band in regio Noord-Veluwe Wel snellere daling dan gemiddeld in de regio Rijkswaterstaat
Woningen: gas en elektriciteit vanaf 2004 totaal gas 10 % gemiddeld gas 20 % totaal elektr. + 6 % gemiddeld elektr. 5 % totaal woningen + 12 % kosten + 38 % Rijkswaterstaat
Energiekosten in relatie tot inkomen: energiequote Ondanks stijging energiekosten toch betaalbaar Rijkswaterstaat
Enkele buurten met stijgende trend energiequote Rijkswaterstaat
Openbare Verlichting Heerde loopt voorop! Op onderstaande indicatoren in Top-10 en Top-5 Openbare Verlichting Elektriciteitsgebruik (kwh) Jaarlijkse besparing (%) 688.216 614.276-10,7 Aandeel zuinige OVL (%) 24,8 Aandeel slimme OVL (%) 8,6 Aandeel OVL met LED-lampen (%) 8,7 Toename aantal lichtbronnen OVL (%) 3,1 Rijkswaterstaat
Zonnepanelen Ca. 540 adressen met zonnepanelen Bijdrage aan totaal elektriciteit ca. 1,6 % (NL ca. 0,8 %) Rijkswaterstaat
Investeringen en werkgelegenheid Duurzaamheid wordt economische sector van belang Structurele bron van investeringen en werkgelegenheid Alleen al zonnepanelen en isolatie goed voor jaarlijks 1 miljoen en 9 arbeidsplaatsen: Toepassing Investering 2012-2015 Arbeid 2012-2015 Zonnepanelen 2 miljoen 16 FTE Isolatie 1,4 miljoen 15 FTE Rijkswaterstaat
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A.
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Ontstaansproces Initiatief rond enkele projecten Idee tot breder perspectief: verbinden aantal duurzame projecten Verkennende bijeenkomst met vertegenwoordigers diverse groepen Dorps-brede sessie in sporthal: thema s benoemd Uitwerksessies per thema op 3 gemeenschappelijke avonden Presentatie uitwerkingen aan dorp en college Selectie onderwerpen en acties, samenstelling taakgroepen Oprichting coöperatie
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Waarom zijn wij ontstaan? Terugtredende overheid Afhankelijkheid van de overheid op termijn beperken. Meer samenwerking tussen burgers onderling Burgerparticipatie
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Start initiatief duurzaamheid Oprichting Coöperatie
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A.
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Initiatieven Kringloopwinkel Energie levering Zonnepanelen Energiebesparing: isolatie Glasvezel Windturbines Schooltuinen Hulp
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A.
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A.
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. - Wij zijn een multipurpose-coöperatie - Veel activiteiten - Hoge ambitie - Opbrengsten worden weer geïnvesteerd in het dorp! Deur oons Veur Oons
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Professionele Vrijwilligers - Denkers en Doeners - Specialisten - Generalisten
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Pand voor Kringloopwinkel op bedrijventerrein De Grift in Nieuwleusen
Taakgroep Hulp
Taakgroep Hulp Sociale moestuin - Sociale functie - Oogst naar voedselbank
Duurzaam energiegebruik zonnepanelen
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. 50 e opdracht zonnepanelen
Duurzaam energiegebruik Drie windturbines
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Glasvezel
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Glasvezel
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A.
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Leerervaringen Burgerparticipatie en overheid Meerwaarde voor beleid Wederzijds vertrouwen burger/inwoner en overheid Vereist Maatwerk Professionals Overheid dient wel ruimte te geven voor beleidsbeïnvloeding Creëer realistische verwachtingen Voldoende en verstaanbare communicatie
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Valkuilen: Enthousiasme initiatieffase, terughoudendheid daarna Veranderen van de spelregels tijdens het spel Wet en regelgeving niet altijd hierop afgestemd Bureaucratie gaat een rol spelen Burgerparticipatie kan niet altijd tijdens kantooruren
Coöperatie Nieuwleusen Synergie Beheer U.A. Successen o.a.: - Duurzaamheidsprijs - Presentatie VNG congres - Tientallen woningen voorzien van zonnepanelen - Kringloopwinkel Deuroe Veuroe - Schooltuinen bij basisscholen - Zaterdagmorgen klus, jongere helpt oudere - Buurtkamer en buurthulpteam - Sociale moestuin
Vragen?