Presentatie: Geluidshinder Afvalverwerkingsbedrijven in Vlaanderen SGS Belgium NV Environmental Services Departement Geluid en trillingen
Inleiding Basisbegrippen geluid Geluidwetgeving Vlarem Bepaling specifiek geluid Saneringsmaatregelen Arbeidslawaai 2
Inleiding Activiteiten SGS Departement Geluid & Trillingen: Industrielawaai: Metingen en berekeningen specifiek geluid en toetsing aan Vlaamse normen (of Brusselse, Waalse, buitenlandse normen) Saneringsstudies Akoestische prestudies i.k.v. MER of andere Arbeidslawaai (KB van 16 januari 2006) Bouw- en zaalakoestische studies Machinekeuring: Europese directive 2000/14/EG Trillingsmetingen (DIN 4150-2) 3
Basisbegrippen geluid Geluid is een fenomeen waarbij een bepaald medium (bvb. Luchtdeeltjes) in trilling wordt gebracht Geluiddrukniveau = Lp = 10 x log (p²/p0²) met p0 = 2x10-5 N/m² of 20 µpa Het ervaren van geluid is een erg subjectief begrip. Het onderscheid tussen hinderlijk en niet-hinderlijk wordt vaak ten onrechte (in bepaalde wetgevingen) bepaald door de sterkte of intensiteit van het geluid. Andere parameters, zoals tijdstip, gemoedstoestand, leeftijd, frequentie, e.d.zijn ook van belang. 4
Basisbegrippen geluid Auditieve waarneming Geluidsniveau db(a) Bruits coutumiers Gehoordrempel 0 Stilte Juist hoorbaar 10 15 Windstil bos Rustig 30 50 Normale geluidniveau 50 60 Appartement in een rustige buurt Rustig restaurant Normaal gesprek Kamermuziek Luidruchtig maar aanvaardbaar 60 75 Bureaus met copieermachine, Luidruchtig restaurant Luidruchtig 80 85 Nauwelijks aanvaardbaar 100 110 Nabij Wegverkeer Muziek concert Marteau pneumatische hamer Rock concert Pijngrens 120 130 Testbank motoren 120 140 Opstijgend vliegtuig 5
Basisbegrippen geluid Ernstige geluidshinder kan naast het feit dat het storend en oncomfortabel is rechtstreeks of onrechtstreeks aanleiding geven tot : Verhoogde bloeddruk; Hoofdpijn; Maagzweren; Ontstekingen van de dikke darm; Verwijding van de oogpupil; Hartkloppingen; Verminderde spierfuncties; Algemene stress; Angsten; Naast deze invloeden op de gehoorfunctie en de extra-auditieve effecten, dient rekening te worden gehouden met de invloed van geluiden en geluidshinder op : spraakverstaanbaarheid werkprestatie en producitiviteit (positief of negatief); Veiligheid (Codex, KB van 16 januari 2006) Milieu (Vlarem) 6
Basisbegrippen geluid p² 10.log 2 p 70 Lp1 Lp2 0 db L p 1 L p 10 2 10 L 10.log 10 10 10.log 10 73 p, tot 7 7 10 70 3 db 7
Basisbegrippen geluid 8
Vlarem - Definities Omgevingsgeluid: geluid op een gegeven plaats en op een gegeven ogenblik; dat geldt zowel in open lucht als in een gesloten ruimte (dus som van specifiek geluid + overige omgevingsgeluiden); Relevante waarde (*): de getalwaarde van een akoestische grootheid die het geluid van een inrichting, of een deel ervan karakteriseert; (*) : inclusief transport-, laad- en losactiviteiten, verkeer en opwarmen en laten draaien van motoren op het terrein van de inrichting, in- en uitgaand verkeer Specifiek geluid : de relevante waarde die eventueel aangepast wordt met een beoordelingsgetal; Oorspronkelijk omgevingsgeluid (OOG): omgevingsgeluid dat aanwezig is voor het exploiteren of veranderen van een inrichting Volledig akoestisch onderzoek : onderzoek dat een evaluatie volgens Vlarem II beoogt van een akoestische situatie op basis van immissieniveaus eventueel aangevuld met saneringsvoorstellen Soorten specifiek geluid : stabiel geluid niet stabiel geluid : fluctuerend, incidenteel, impulsachtig, intermitterend 9
Geluidwetgeving Vlarem Wanneer volledig akoestisch onderzoek Bij een nieuwe exploitatievergunning Bij een hervergunning Na een aanzienlijke uitbreiding (capaciteit + 100%) Als onderdeel van milieu-effecten rapport (MER) Na klachten (via de milieu-inspectie) Preventieve studies op vraag van bedrijf zelf 10
Geluidwetgeving Vlarem Beoordelingspunten 200 m van de bedrijfsgrens ten N, O, Z en W en/of aan de dichtstbijgelegen bedrijfsvreemde woning indien deze op minder dan 200m van de inrichting gelegen is 200 m van het industrieterrein waarin de inrichting is gelegen en/of aan de dichtsbijgelegen bedrijfsvreemde woning op minder dan 200m van de grens van dit industrieterrein Indien er klachten zijn geregistreerd : aan de woning van de klager (overleg met milieu-inspectie) 11
Geluidwetgeving Vlarem Bij de beoordeling van het specifieke geluid dient er een onderscheid gemaakt te worden tussen bestaande en nieuwe inrichtingen : Het Lsp van een bestaande inrichting wordt getoetst aan de RW Het Lsp van een nieuwe inrichting wordt getoetst aan de GW Het Lsp van een aanzienlijk veranderde bestaande inrichting wordt getoetst aan de GW 12
Geluidwetgeving Vlarem Bestaande <-> Nieuwe inrichting Een inrichting kan als bestaand beschouwd worden, indien : de exploitatie op 1/1/1993 was vergund of waarvoor vóór 1/9/1991 een vergunningsaanvraag is ingediend of de inrichting op 1/1/1993 in bedrijf is gesteld, vóór 1/1/1991 niet vergunningsplichtig was, en waarvoor vóór 1/3/1993 een vergunningsaanvraag is ingediend Ingedeelde inrichtingen die niet voldoen aan de voorwaarden van een bestaande inrichting, worden als nieuwe inrichting beschouwd. 13
Geluidwetgeving Vlarem Veranderen van een inrichting (Art. 2.) wijzigen : het verplaatsen binnen de vergunde inrichting of het aanwenden een andere fabricagemethode uitbreiden : het vergroten in capaciteit, in drijfkracht of in oppervlakte op percelen, waarop de geldende vergunning betrekking heeft toevoegen : het vergroten in opslagcapaciteit, in drijfkracht of in oppervlakte op percelen, waarop de geldende vergunning geen betrekking heeft Veranderd deel als nieuw te beschouwen (te toetsen aan GW) en bestaand deel als bestaand (te toetsen aan RW) Aanzienlijke verandering (Art. 1.1.2.) de vergroting met meer dan 100% van de capaciteit, de drijfkracht of de perceelsoppervlakte, ten aanzien van de voor 1 januari 1993 vergunde situatie Geheel (bestaand + nieuw) als nieuw te beschouwen 14
Geluidwetgeving Vlarem VLAREM II - MKN en Richtwaarden voor geluid in open lucht GEBIED RICHTWAARDEN (RW) IN db(a) IN OPEN LUCHT Overdag s Avonds s Nachts 1 Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie 40 35 30 2 Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van industriegebieden niet vermeld sub 3 of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen 3 Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning 50 45 45 50 45 40 4 Woongebieden 45 40 35 5 Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning 60 55 55 5BIS Agrarische gebied 45 40 35 6 Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie 50 45 40 7 Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd 45 40 35 8 Bufferzones 55 50 50 9 Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens de ontginning 55 50 45 Opmerking : Als eenzelfde gebied valt onder twee of meer punten van de tabel dan is in dat gebied de hoogste richtwaarde van toepassing 15
Geluidwetgeving Vlarem 16
Geluidwetgeving Vlarem Voor BP in gebied 2 geldt tijdens dagperiode: indien OOG > 55 db(a) dan GW = 50 db(a) indien OOG = 54 db(a) dan GW = 49 db(a) indien OOG = 51 db(a) dan GW = 46 db(a) indien OOG 50 db(a) dan GW = 45 db(a) 17
Geluidwetgeving Vlarem Beoordeling niet-continu geluid Indien één of meerdere bronnen fluctuerend, incidenteel, impulsachtig of intermitterend geluid voortbrengen, dient dit apart beoordeeld te worden (Bijlage 4.5.5.). 18
Geluidwetgeving Vlarem Beoordeling niet-continu geluid Aard van het geluid Fluctuerend Incidenteel Impulsachtig Intermitterend Richtwaarden uitgedrukt als L Aeq,1s in [db(a)] Dag (7-19h) Avond (19-22h) Nacht (22-7h) Toepasselijke waarde (*) +15 Toepasselijke waarde (*) +20 Toepasselijke waarde (*) +10 Toepasselijke waarde (*) +15 Toepasselijke waarde (*) +10 Toepasselijke waarde (*) +15 (*) Toepasselijke Waarde = voor nieuwe inrichtingen : richtwaarden uit bijlage 4.5.4, VLAREM II, verminderd met 5 voor bestaande inrichtingen : richtwaarden uit bijlage 4.5.4 Deze richtwaarden zijn niet van toepassing op het in- en uitgaande wegverkeer 19
Bepaling specifiek geluid Het bepalen van het specifiek geluid van het bedrijf in de beoordelingspunten kan: Via langdurige of ambulante immissiemetingen, indien : het achtergrondgeluid niet overheersend is de stoorgeluiden (vb. verkeer) beperkt zijn de bronnen aan/uit kunnen geschakeld worden (verschil zonder en met > 3 db) Vaak zullen bronmetingen en een akoestisch rekenmodel nodig zijn om L sp te bepalen : dominant omgevingsgeluid omrekenen L sp naar afstanden Opsplitsing bestaand/nieuw individuele bijdrage van elke bron en/of modellering maatregelen in de overdrachtsweg, dus naar sanering toe 20
Bepaling specifiek geluid Sferische golfuitbreiding LpA = LwA Dgeo Dlucht Dbodem - Dscherm 21
Bepaling specifiek geluid Geluidemissie houtafvalbreker 3dimensioneel akoestisch model Specifiek geluid van de bestaande installaties en toetsing Beoordelings -positie Rel.waarde TC Lsp* RW nachtperiode Toetsing db(a) db db(a) db(a) db(a) BP1 41.9 5 46.9 55-8.1 BP2 32.9 5 37.9 50-12.1 Rel.waarde: = berekend specifiek geluid zonder TC TC: tonale correctie bij vaststelling tonale componenten Lsp*: specifiek geluid = relevante waarde + tonale correctie RW: richtwaarde specifiek geluid voor bestaande installaties Betrouwbaarheidsinterval: ±2 db(a) 22
Bepaling specifiek geluid Geluidkleurenkaart: Isocontouren van gelijk geluiddrukniveau 23
Bepaling specifiek geluid Bronlijst Alle installaties (bestaand + nieuw) BP1 x = 180211.0 m y = 206215.0 m z = 4.0 m LAsp Totaal Max. Per bron cumul. db(a) db(a) S-Bron-10 39.2 44.2 S-Bron-1B-Hoog 36.9 42.5 S-Bron-2B-Hoog 36.4 41.1 S-Bron-8 32.3 39.3 S-Bron-4 31 38.3 S-Bron-3 30.9 37.5 S-Bron-13 29.7 36.4 S-Bron-7 29.7 35.3 S-Bron-11 29.4 33.9 S-Bron-5 28.1 32.1 S-Bron-6 27.6 29.8 S-Bron-12 24.4 25.9 S-Bron-9 20.6 20.6 Stel GW = 40 db(a) dan minstens S- Bron-10 en S-Bron-1 te saneren door: Wijzigen directiviteit Verplaatsen(oordeelkundig (her)schikking van de geluidsbronnen geluidarme installaties en toestellen Maatregelen in overdrachtsweg Omkasten/geluidsisolatie/absorptie/afscherming Sum 44.2 24
Saneringsmaatregelen Voorbeelden geluidsarme handelingen 25
Saneringsmaatregelen Voorbeelden geluidsarme constructies 26
Saneringsmaatregelen Akoestische schermen Effectiviteit scherm afhankelijk: Dimensies scherm t.o.v. bron- en ontvangerhoogte Frequentiespectrum brongeluid Afstand scherm tot bron of ontvanger 27
Arbeidslawaai KB van 16 januari 2006 (Europese Richtlijn 2003/10/EG) onderste actiewaarde LEP = 80 db(a) Ppeak = 112 Pa = 135 db(c) De verzwakking van IBM niet meegerekend bovenste actiewaarde LEP = 85 db(a) Ppeak = 200 Pa = 140 db(c) De verzwakking van IBM niet meegerekend limietwaarden blootstelling LEP = 87 db(a) Ppeak = 200 Pa = 140 db(c) De verzwakking van IBM wel meegerekend! 28
Arbeidslawaai De limietwaarde (87, 140) mag NOOIT overschreden worden! Indien overschreden, dient de werkgever : De oorzaken te identificeren Onmiddellijke acties ondernemen om te reduceren tot minder dan de onderste actiewaarden (80, 135) db(a/c) Lange termijn preventie en beschermingsmaatregelen treffen 29
Arbeidslawaai Indien bovenste actiewaarde (85, 140) overschreden wordt, dient de werkgever: technische en organisatorische maatregelen te treffen medische controle te voorzien IBM verplicht door de werknemers te dragen Indien onderste actiewaarde (80, 135) overschreden wordt, dient de werkgever info verschaffen over de risico s van de blootstelling, de getroffen maatregelen, het gebruik van IBM IBM individueel beschikbaar te stellen Zone afbakenen/pictogrammen 30
Arbeidslawaai Bepaling partiële blootstellingsniveau Aktiviteit A = 90 db(a) gedurende 1 uur Aktiviteit B = 70 db(a) gedurende 7 uur Referentietijd (To) = 8 uur Partieel blootstellingsniveau A = 90 + 10 lg(1/8) = 80.9 db(a) B = 70 + 10 lg(7/9) = 68.9 db(a) Dagelijks persoonlijk blootstellingsniveau Lep,d = 10 lg (10^(80.9/10) + 10^(68.9/10)) = 81.1 Invloed aktiviteit A is groot op Lep,d maar blootstellingsduur is ook belangrijk Lep,d = 85 db(a) 120 db(a) gedurende 9s 110 db(a) gedurende 91s 90 db(a) gedurende 2 uur 24 minuten 31
Dank voor uw aandacht. Nog vragen? Bert De Winter 32