Profiel gemeente Grave 1
Gemeente Grave Escharen, Gassel, Grave, Velp Gemeente Grave word gevormd door vestingstad Grave en drie kleine kernen. In totaal heeft Grave ongeveer 13.000 inwoners. Vestingstad Grave heeft een sterke relatie met het buitengebied door de aanwezigheid van voormalige vestingwerken en waterverdedigingswerken. Het tekent de relatie van de gemeente met het achterland: lokale festivals hebben een bovenregionale aantrekkingskracht. Grave is wonen en werken in een historische omgeving. Ruim 160 rijksmonumenten, waaronder verschillende kloostercomplexen, vestigen de aandacht van toeristen op de mix van oude en nieuwe architectuur. De kerkdorpen Escharen, Velp en Gassel bieden behalve het traditionele dorpsleven ook wonen te midden van rustige natuur. Kleinschalige bedrijvigheid is binnen de gemeente Grave vooral gesitueerd rondom bedrijvenpark De Bons. De focus ligt daarnaast op de zorg en publieke dienstverlening. Het Brabants Historisch Informatie Centrum, woningcorporatie Maasland, Visio en zorgcomplex Maaszicht zijn hier enkele voorbeelden van. Ook de agrarische sector is goed vertegenwoordigd in de gemeente Grave. In de Grave-stad voert detailhandel de boventoon, bijzondere speciaalzaken en een gevarieerde weekmarkt trekken mensen van heinde en verre. Maar ook diverse galerieën, de beeldentuin bij de monumentale Sint-Elisabethkerk, musea en een uitgebreid horecaaanbod vestigen de aandacht graag op zich. Grave biedt voor een relatief kleine gemeente een goed voorzieningenaanbod. Voorzieningen die nabij de woonomgeving noodzakelijk zijn, zoals basisscholen, kinderopvang, een middelbare school, gemeenschapshuizen en sportverenigingen, zijn aanwezig. Voorzieningen op het vlak van onderwijs en cultuur met een meer (boven) regionale functie bevinden zich op een goed bereisbare afstand in omliggende gemeenten (Cuijk, Wijchen, Nijmegen). Grave is een stadje met eeuwenoude stadsrechten. Dit feit brengt een eigen dynamiek met zich mee, zowel op het gebied van toerisme als op het gebied van lokale cultuur. Hoewel de kern Grave een beperkte omvang heeft, heeft het ten opzichte van de omliggende dorpen toch een meer stadse kenmerken en een meer stadse bevolking. De kenmerken van de bevolking in de dorpen is zelfredzaamheid en sociale cohesie. Voorzieningen De ruime hoeveelheid zorgvoorzieningen die de gemeente binnen haar gemeentegrenzen heeft, vervult een lokale en bovenlokale functie. Naast een instituut voor mensen met een visuele beperkingen, een aantal instellingen voor verstandelijk gehandicapten en een verzorgingshuis, is er een AZC en is er een gevangenis. Grave neemt een pro-actieve houding in ten aanzien van 'De Kanteling'. De gemeente kiest ervoor om een steeds meer faciliterende regierol op zich te nemen. Het ambtelijk apparaat past zich hierop aan door om te schakelen van functiegericht werken naar wijkgericht werken. Maatschappelijke partners worden hierbij nauw betrokken. Op het gebied van Cultuur heeft Grave voor een gemeente van deze omvang veel te bieden. Met het Graafs Museum, een beeldentuin, theater Palezzo, een filmcafé en de aanwezigheid van vele culturele verenigingen (zoals gildes, zang- en muziekverenigingen), is het culturele niveau hoog te noemen. Dit maakt, samen met de historische omgeving en de lokale festivals, dat Grave een aantrekkelijke plek is voor cultuurliefhebbers. De kernen in Grave beschikken allen over eigen gemeenschapshuizen. In de kern Grave opent binnenkort een nieuw multifunctioneel centrum. Voor jongeren verschillen de mogelijkheden per kern. Alle kernen zijn voorzien van één of meer basisscholen en peuterspeelzalen. In de kernen is ook kinderopvang te vinden, met uitzondering van Gassel. Ook het aanbod van voorzieningen voor de wat oudere jongeren, tot 16 jaar, verschilt per kern, afhankelijk van de draagkracht voor specifieke voorzieningen. 2
Naast basisscholen beschikt Grave ook over voortgezet onderwijs, het Merletcollege, voor het VMBO, de HAVO en de onderbouw van het VWO. Grave beschikt ook over een school voor leerlingen met een visuele beperking. Over het algemeen trekken jongeren naar Nijmegen en Wijchen toe voor vervolgonderwijs. Grave is bezig met het uitwerken van de huisvestingsvisie maatschappelijke voorzieningen en scholen. De gemeente heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de jeugd: onder meer door subsidies voor sport of culturele activiteiten, de jongerenbus en kunstzinnige vorming. Zorg en welzijn In alle kernen is naast de Rigom ook de KBO en SGOG actief. Door toenemende vergrijzing neemt de vraag naar voorzieningen voor ouderen toe. In de dorpen woont nog veel van de oorspronkelijke bevolking, mensen die hier zo lang mogelijk willen blijven. Dit is met behulp van thuiszorg vaak mogelijk. Maar als de beperkingen van iemand grotere vormen aannemen, zijn mensen toch vaak aangewezen op de levensloopbestendige (aanleun)woningen of verpleeg- en verzorgingshuis Maaszicht in de kern Grave. Voor de uitvoering van ouderenbeleid is Grave niet aangesloten bij de regio. De gemeente Grave maakt op dit vlak gebruik van de dienstverlening van Rigom (regio Maasland), maar het beleid sluit wel aan bij het beleid in het. Grave neemt van Radius onder meer jongerenwerk, vrijwilligersondersteuning en vluchtelingenwerk af. Samenwerking in het Grave is de meest noordelijke gemeente in het en is hierdoor meer op Nijmegen (en Wijchen en Uden) georiënteerd dan de andere gemeenten in het. De regiofunctie die Cuijk en Boxmeer vervullen voor het, vervullen zij in mindere mate voor Grave. Grave heeft bijvoorbeeld zelf nog een zwembad en bibliotheek op haar grondgebied en voor winkels of schouwburg wijken inwoners eerder uit naar Nijmegen of Wijchen dan naar Boxmeer of Cuijk. Grave participeert volop in de samenwerking in het, maar ook breder. In het kader van het Platform Noordelijke Maasvallei wordt door de vijf Brabantse gemeenten uit het samengewerkt met drie gemeenten uit Noord-Limburg. Het kader voor de uitvoering van verschillende prestatievelden van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (zoals huishoudelijke zorg, mantelzorg, vrijwilligersbeleid) is voorbereid binnen ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in het. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is georganiseerd op schaal. Andere samenwerking strekt zich uit tot op de schaal van Noord-Oost Brabant. De taken op het gebied van leerplicht en het voorkómen van voortijdig schoolverzuim, alsmede taken op het gebied van verslavingszorg en maatschappelijke opvang worden gezamenlijk uitgevoerd op de schaal van Noord-Oost Brabant. Ook op het gebied van arbeidsmarktbeleid is er nauwe samenwerking in Noord-Oost Brabant. Ondanks dat inwoners van Grave zich meer op Nijmegen en Wijchen oriënteren dan op Cuijk en Boxmeer, heeft de gemeente veel gemeenschappelijk met de andere gemeenten in het. Mensen wonen graag in het en willen er ook graag blijven wonen. Maar de voorzieningen staan, met name in de kleine kernen, wel onder druk. Door toenemende vergrijzing en ontgroening verandert de vraag naar voorzieningen in de kernen. Dit geldt voor alle kernen in het. De vraagstukken die hiermee gepaard gaan zijn nagenoeg gelijk. De gemeenten kunnen elkaar versterken door in deze vraagstukken samen te werken. Voor de gemeenten in het is samenwerking ook een manier om kwetsbaarheid te verminderen en de slagkracht te vergroten. En een kans om de het aangename woon- en leefklimaat op peil te houden. Op korte termijn zet Grave daartoe al een belangrijke stap door per 1 januari 2014 een ambtelijke fusie aan de te gaan met de buurgemeenten Mill en Sint Hubert en Cuijk. De gemeente draagt bij aan de samenwerking en neemt binnen het haar verantwoordelijkheid door trekker te zijn op het aantal werkvelden (zie bijlage 1). 3
Bijlage 1: Bestaande samenwerking in het Onderwerp Geografische schaal samenwerking Trekkende gemeente binnen Portefeuillehoudersoverleg Welzijn Land Boxmeer van Cuijk: Afstemming op gebied welzijn, onderwijs, jeugd, ouderen, cultuur, gezondheid Centrum voor jeugd en gezin, Aanjaagteam transitie jeugdzorg Noordoost Brabant; Cuijk; CJG bestuurlijk: Grave Huiselijk geweld en kindermishandeling, Noordoost Brabant; Grave veiligheidshuis Mantelzorg en praktische thuiszorg Cuijk Sport Lokaal Cuijk Onderwijs, passend onderwijs, leerplicht en Noordoost Brabant; Boxmeer schoolverzuim, voortijdig schoolverlaten Transitie AWBZ Boxmeer Meander en Noord- Boxmeer Limburg Wonenwelzijnzorg-coördinatoren Boxmeer Vriendendienst GGZ Boxmeer Openbare geestelijke gezondheidszorg, Noordoost Brabant; Mill en Sint Hubert maatschappelijke opvang Ouderenbeleid Mill en Sint Hubert MEE Mill en Sint Hubert Vrijwilligerssteunpunt Grave Regionaal Maatschappelijk Centrum Grave Bibliotheek Gezondheidsbeleid, GGD, Alcoholpreventie jeugd en Noord- Limburg Noordoost Brabant Noordoost Brabant Grave WMO-beleidsplan Gezamenlijk, taken verdeeld per onderdeel Contractbeheer Hulp bij het Huishouden Contractbeheer levering WMOhulpmiddelen Leerlingenvervoer Cuijk, Grave, Mill Boxmeer en Sint Anthonis ISD CGM Lokaal Portefeuillehoudersoverleg RO/EZ/Wonen Boxmeer Economie en Werken Boxmeer (Cuijk) Landschapsontwikkeling, reconstructie en (Boxmeer) Recreatie Ruimtelijke Ontwikkeling Cuijk (Grave) Wonen Mill Duurzaamheid NO Brabant - 4
Bereikbaarheid NO Brabant Boxmeer Werken en vestigingsmilieus NO Brabant - Landschap en Vitaal landelijke gebied NO Brabant (Toerisme) Regionaal ruimtelijk Overleg RRO Noord Oost Subregio (NO) Brabant Provincie en 5