Begroting 2008 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland



Vergelijkbare documenten
Begroting 2009 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

SEPA, leuk is het niet

Begroting 2010 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

BELEIDSPLAN VAN HET COLLEGE VAN DIAKENEN

Besluitenlijst van de kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland gehouden op vrijdag 21 juni 2013.

ANBI gegevens gemeente


BELEIDSPLAN

Format voor in het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Protestantse Gemeente te Nieuw- en Sint Joosland

Diaconie van de Protestantse Gemeente te Rijswijk.

Begroting Protestantse Kerk in Nederland

Streekgemeente Oost Groningen

ANBI Grote Kerk Harlingen Nicolaaskerk - Midlum

ANBI-transparantie Diaconie PKN Woudsend.

In het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een gemeente behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Werkplan College van diakenen PKN Hoorn Zwaag Blokker

Protestantse Gemeente te Hoogvliet. Protestantse Gemeente te Hoogvliet. Gemeente in de samenleving

BELEIDSPLAN DIACONIE. Jaar Het College van diakenen Protestantse Gemeente Blaricum

Besluitenlijst van de kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland gehouden op vrijdag 20 juni 2014.

gemeente); Diaconie van de Protestantse Kerk Easterein te Easterein

Zien - Bewogen worden - in Beweging komen

A. Algemene gegevens. Postadres: Kerkstraat 20

Organisatie van Zending en Werelddiakonaat in de Protestantse Gemeente te Terneuzen

Diaconie van de Protestantse Gemeente Vleuten-De Meern

Begroting van de Stichting de Zending der. Protestantse Kerk in Nederland

ANBI (Algemeen Nut Beogende Instellingen) informatie van de Evangelisch- Lutherse Gemeente Rotterdam (Diaconie)

A. Algemene gegevens. Diaconie van de Gereformeerde Kerk Almkerk, te Almkerk Telefoonnummer: RSIN/Fiscaal nummer:

IV.8. ASSOCIATIEOVEREENKOMST MET DE PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND (PKN) OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 15 LID 2 VAN HET HUISHOUDELIJK REGLEMENT

Officiële naam Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel.

A. Algemene gegevens. Gereformeerde Kerk Haarlem-West Telefoonnummer: RSIN/Fiscaal nummer: Nog niet bekend

Profielschets wijkgemeente Kerk aan de Linge

Zending Werelddiaconaat Ontwikkelingssamenwerking

Concept. Aangepaste Bestuurlijke Structuur ( 5e) versie 13 april 2016

Diaconie van de Protestantse Kerk Easterein te Easterein

A. Algemene gegevens. Diaconie van de Protestantse gemeente 1 te Raalte. Telefoonnummer (facultatief): RSIN/Fiscaal nummer:

Uw kenmerk Ons kenmerk Dossier Behandeld door H. Hogendoorn telefoon (030) Onderwerp

Kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland

ANBI Grote Kerk Harlingen Nicolaaskerk - Midlum

Visie Gereformeerde Kerk Nijkerk Vastgesteld door de Grote Kerkenraad op.

RSIN-nummers t.n.v. Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel t.n.v. Diaconie Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel

Nog niet ontvangen van belastingdienst

ANBI gegevens van de Gereformeerde Kerk Dirkshorn en de Diaconie van de Gereformeerde Kerk Dirkshorn

Naam ANBI: Diaconie Hervormde Gemeente van Akkerwoude - Murmerwoude c.a.

Jaarplan en begroting Protestantse Kerk in Nederland

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid.

CURSUS KERKRENTMEESTERS

JAARVERSLAG ZWO 2015 VOORWOORD. Samenstelling van de ZWO-commissie 2015

A. Algemene gegevens. Naam ANBI: Nederlandse Hervormde Gemeente Nijeveen Telefoonnummer (facultatief):

DIACONIE PROTESTANTSE GEMEENTE HAULERWIJK WASKEMEER CONCEPT BELEIDSPLAN

Besluitenlijst van de kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland gehouden op vrijdag 28 november 2014.

Format voor in het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een rechtspersoon behorende tot de

Diaconie Hervormde gemeente Genemuiden. A: Algemene gegevens. adres Stuivenbergstraat 51

RSIN-nummers t.n.v. Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel t.n.v. Diaconie Hervormde Gemeente Ouderkerk aan den IJssel

Protestantse Gemeente Lichtenvoorde

Visie op de vorming van een Protestantse Gemeente in Woerden (PGW)

ANBI-transparantie document Christelijke Gereformeerde Kerk

Profiel, functieomschrijving en benoeming van de classispredikant

In het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Gegevens diaconie van de Hervormde Gemeente Wijngaarden behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Begroting van de. Protestantse Kerk in Nederland

Werkplan van Kerk 2025 (KS 15-19)

Format voor in het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)

RSIN NUMMER: KVK NUMMER:

Profiel en functieomschrijving van de classispredikant

Beleidsplan Protestantse Gemeente de Woldkerken te Schildwolde-Overschild-Hellum-Noordbroek

Gegevens van de Protestantse Gemeente te Bilthoven in het kader van de ANBI-transparantie

ANBI-transparantie Gegevens van de diaconie van de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Kampen, behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

Plaatselijke regeling ten behoeve van het leven en werken van de Protestantse Gemeente van Buitenpost

Beleidsplan van de Regenboogkerk te Epe voor 2011 tot en met 2015

2017 ANBI-gegevens. protestantse gemeente roosendaal

PROTESTANTSE KERK NEDERLAND. ALGEMENE CLASSICALE VERGADERING OVERIJSSEL/FLEVOLAND CLASSIS ENSCHEDE.

ANBI PAGINA GEREFORMEERDE KERK ZWARTSLUIS

A. Algemene gegevens. Protestantse gemeente 1 te Gemert-Boekel Telefoonnummer (facultatief):

Beleidsplan

KBO Zeeland. beleidsplan

ANBI-transparantie gegevens van de Hervormde Gemeente van Lexmond, gemeente behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

ANBI-transparantie van de Christelijke Gereformeerde Kerk Dordrecht Zuid.

Format voor in het kader van de ANBI-transparantie te publiceren gegevens door een diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland.

ANBI- gegevens van de diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Zwartebroek.

Postadres: Postbus 22

Profiel en functieomschrijving voorzitter classicale college voor de visitatie versie 2 d.d

Beleidsplan

Plaatselijke regeling ten behoeve van het leven en werken van de Hervormde Gemeente te Uddel. Inhoud. 1. Samenstelling van de kerkenraad

Onderzoek Federatie van Diaconieën en Kerk in Actie naar toekomstgericht diaconaal beleid

BELEIDSPLAN Gereformeerde Goede Herder Kerk Oldebroek

Diaconie van de Protestantse Gemeente Eastermar

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid.

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid.

Protestantse gemeente te Halfweg-Zwanenburg

Samen geroepen en samengeroepen

Toelichting op de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland

Nog niet ontvangen van de Belastingdienst

stichting BELEIDSPLAN

Beleidsplan. Gemeente. Steenwijkerwold

Plaatselijke regeling ten behoeve van het leven en werken van de Protestantse wijkgemeente Nieuwe Kerk van de Protestantse Gemeente Amersfoort

Deze gemeente is een zelfstandig onderdeel als bedoeld in artikel 2 boek 2 Burgerlijk wetboek en bezit rechtspersoonlijkheid.

Transcriptie:

Begroting 2008 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Rapport Kleine Synode d.d. 23 november 2007 KDB..-.. Uitgebracht door: Bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, Utrecht, 8 oktober 2007 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 1

INHOUD Pagina: 1. ALGEMENE GEGEVENS 3 1.1 Naam en vestigingsplaats 4 1.2 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 4 1.3 Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie 6 2. BEGROTING 2008 7 2.1 Voorwoord 8 2.2 Algemene financiële beschouwingen 11 2.3 Werkplan 2008 (programmalijnen, staf en ondersteunende afdelingen) 13 2.4 Begroting voor het jaar 2008 30 2.5 Personeelsformatie 33 3. TOELICHTING op de baten van de BEGROTING 2008 34 3.1 Vrijwillige geldwerving 35 3.2 Kosten van eigen fondswerving 36 3.3 Opbrengst publicaties / Kosten aan publicaties 37 3.4 Bijdragen voor dienstverlening 37 3.5 Subsidies overheden en anderen 38 3.6 Financiële baten en lasten 39 3.7 Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland 39 3.8 Diverse baten 41 4. TOELICHTING op de lasten van de BEGROTING 2008 42 4.1 Lasten naar kostensoort 42 4.2 Uitvoeringskosten 43 4.2.1 Personeelskosten 43 4.2.2 Overige personeelskosten 44 4.2.3 Huisvestingskosten 44 4.2.4 Inventariskosten 45 4.2.5 Bureaukosten 45 4.2.6 Specifieke kosten 45 4.2.7 Bestuurskosten 46 4.2.8 Onkostenvergoeding bestuur dienstenorganisatie 46 4.2.9 Dotaties aan reserves en voorzieningen 46 4.2.10 Diverse lasten 46 Bijlagen 47 Begroting Solidariteitskas 2008 48 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 2

1. ALGEMENE GEGEVENS 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 3

Hoofdstuk 1: Algemene gegevens 1.1. Naam en vestigingsplaats Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Joseph Haydnlaan 2a 3533 AE Utrecht Telefoon: (030) 880 18 80 Fax: (030) 880 13 00 Contact: info@pkn.nl Web: www.pkn.nl 1.2 Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland De generale synode van het kerkgenootschap de Protestantse Kerk in Nederland laat zich, overeenkomstig ordinantie 11 artikel 18 lid 1 en 2 van de kerkorde, voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijstaan door het bestuur van de dienstenorganisatie, die de aan zijn zorg toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden van de Protestantse Kerk in Nederland beheert. De dienstenorganisatie ondersteunt de kerk, de gemeenten en allen die daarbinnen werken: in hun betrokkenheid op God, op elkaar en op de wereld; in het getuigenis van Jezus Christus; in de dienst van gerechtigheid en barmhartigheid. Daarbij: verricht zij haar activiteiten in verbondenheid met andere kerken en maatschappelijke organisaties in binnen- en buitenland; Om haar taken namens de kerk en gemeenten uit te kunnen voeren: werkt zij dienstverlenend op basis van de vraag om ondersteuning en toerusting van het kerkelijk kader gericht op het beheer en de opbouw van de gemeente, de groei en de verdieping van het geloof en de theologische reflectie, de viering en beleving in de liturgie en de dienst aan de samenleving; draagt zij mede zorg voor de opleiding en nascholing van predikanten, kerkelijk werkers en ander (vrijwillig) kader; ondersteunt zij het geloofsgesprek en het spreken en leven van de kerk door studies en handreikingen, ook op het gebied van de geestelijke, politieke en economische krachten in de wereld; organiseert zij het werk zo dicht mogelijk bij de vragen van de gemeenten en van het kerkelijk kader, in de vorm van een concreet en transparant aanbod; voert zij het werk uit binnen de beleidskaders, die door de ambtelijke vergaderingen van de kerk zijn gesteld, op basis van de kerkorde; heeft zij de verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met mensen en middelen. 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 4

De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland is met ingang van het jaar 2008 ingedeeld in programmalijnen en (ondersteunende) stafafdelingen. De begrotingen van de programmalijnen zijn tevens opgebouwd uit projecten- en activiteitenbegrotingen. De dienstenorganisatie ziet er in 2008 als volgt uit: Programmalijnen Institutionele Ondersteuning (IO) Kerk in Ontwikkeling (KIO) Kerk in Actie (KIA) Jongeren Organisatie Protestantse Kerk (JOP) HRM werkbegeleiding predikanten en kerkelijk werkers Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) Expertisecentrum Communicatie & Fondsenwerving (C&F) Projecten / activiteiten (naar hoofddoelstelling) Synodewerk Juridische zaken Oecumene Kerkbeheer Classicale Ondersteuning Kerkelijke bijdragen Landelijke Ledenregistratie (w.o. SMRA/SILA) Acquisitie Basisdienstverlening Betaalde dienstverlening Gemeenteopbouw (GO) Missionair Werk (MW) Ver-binden Maatschappelijk activeringswerk Steunverleningen (Solidariteitskas, GO, MW) Diaconaal Werk Binnenland Zending Werelddiaconaat Noodhulp Kinderen in de Knel Klimaatplan Hendrik Kraemer Instituut JOP-Locaal JOP-Algemeen JOP-Kids JOP-Young JOP-Producten JOP-Diensten Werkbegeleiding (verplicht) Werkbegeleiding (op verzoek) Geestelijke begeleiding Landelijk Maatschappelijk Werk (LMW) Kerkelijk werkers Fondsenwerving Corporate Servicedesk 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 5

Staf en ondersteunende diensten Bovenstaande programmalijnen worden ondersteund door afdelingen zoals directie, financiën & control, human resource management (P&O, mobiliteitsbureau, bureau predikanten) en facilitaire zaken zoals automatisering, logistiek (post/reproductie), interne dienstverlening (huisvesting e.d.) en Centrum Hydepark. Kerk in Actie Kerk in Actie geeft invulling aan het missionaire werk in het buitenland en diaconale werk in zowel binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Kerk in Actie onderhoudt zowel relaties met partnerkerken en partnerorganisaties in Nederland en het buitenland, als met kerkelijke gemeenten in Nederland. Met geld van kerken, particulieren en anderen biedt Kerk in Actie financiële ondersteuning aan kerken en organisaties wereldwijd via programma s. Daarnaast kunnen kerkelijke gemeenten die zich rekenen tot de Gereformeerde Bond via een eigen programma Luisterend Dienen een door henzelf geselecteerd deel van het diaconale werk ondersteunen. Vanaf 2007 wordt door Kerk in Actie en ICCO gewerkt vanuit een gezamenlijke buitenlandafdeling. De begroting 2008 is alleen gericht op (het werk van) Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland. 1.3 Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie Het bestuur van de dienstenorganisatie is als volgt samengesteld: Bestuur: Ir G-J. Kramer, voorzitter ** P.J. Leendertse, secretaris * Mr P. Schreuder * Dr B. Plaisier, vanuit het moderamen van de generale synode Mw. mr R. de Jong, vanuit het moderamen van de generale synode ** Directie: H. Feenstra, algemeen directeur Ds E. Overeem, adjunct directeur * Audit-commissie overig kerkenwerk ** Audit-commissie Kerk in Actie 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 6

2. BEGROTING 2008 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 7

Hoofdstuk 2: Begroting 2008 2.1 Voorwoord Hiermede bieden bestuur en directie van de dienstenorganisatie aan de kleine synode de sluitende begroting aan voor het jaar 2008 van de nieuw gestructureerde dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Het jaar 2008 bied vele uitdagingen: Om te beginnen kantelt de organisatie naar de nieuwe structuur. De organisatie is met ingang van het jaar 2008 ingedeeld in programmalijnen en (ondersteunende) stafafdelingen. Dit is te herkennen in nieuwe overzichten; Vervolgens willen we, ondanks de hogere personeelslasten per fte door de loonontwikkeling, de quotumdruk verlagen, conform de doelstelling; Dit jaar moeten de meeste transformatiekosten, zoals huisvestingskosten oude PDC s en de afvloeiingskosten van de niet benoemden, gefinancierd worden uit het specifiek hiervoor beschikbare transformatiebudget, Het werk van de SMRA is opgenomen in de nieuwe begroting en in de kostentoerekening is hiermee rekening gehouden. Het realiseren van inkomsten uit betaalde dienstverlening krijgt materieel betekenis in de programma s van Kerk in Ontwikkeling (KIO) en Jongeren Organisatie van de Protestantse Kerk (JOP); De ICT-ontwikkeling van onze organisatie moet op een hoger plan worden gebracht; De samenwerking met de MUO s met name IZB en HGJB kan nieuwe impulsen krijgen. Er zijn een aantal zaken die wij nog niet naar wens hebben kunnen realiseren: De ontwikkeling van JOP verloopt stormachtig, dit stemt tot dankbaarheid, maar in de praktijk blijkt dat het niet eenvoudig is om geschikte en gemotiveerde jeugdwerkers te vinden; Bovendien is het percentage dat wij vanuit de quotumopbrengsten besteden aan het jeugdwerk nog niet op het gewenste niveau. Wij proberen dat te compenseren door meer opbrengsten te generen uit vrijwillige geldwerving, maar tegelijkertijd roept dit weer de vraag op bij de pretentie van de kerk dat het jeugdwerk de grootste prioriteit moet hebben. De gemeenteadviseurs van KIO staan klaar om met nieuw elan de gemeenten tegemoet te treden met een duidelijker missionair profiel. Kerk in Actie versterkt het diaconale gezicht van onze kerk met een nieuw team: Kerk in Actie Interactief, met oog voor het werk van de diaconie in de plaatselijke gemeente en het versterken van de band en / of het eigenaarschap tussen gemeenten en het (inter)nationale werk van Kerk in Actie. De noodzaak om aan te tonen dat wij een verantwoordelijkheid hebben voor de internationale gemeenschap en het internationale kerkenwerk is steeds groter geworden. Het grootste risico zit op dit moment in het project Numeri. Het is nog onzeker op welke wijze dit project zal voortgaan en welk beslag dit zal leggen op de financiële positie van de Protestantse Kerk in Nederland Aan de begroting is ook een herkenbaar werkplan toegevoegd. De beoogde doelen zijn beschreven met als gevolg dat onze organisatie resultaatgerichter is. Dit alles past in de ontwikkeling naar optimalisatie van de transparantie en het kiezen voor de dienstverlening zoals wij die voor ogen hebben. De uitvoering van de planning & controlcyclus in de nieuwe organisatiestructuur voor 2008 betekende voor de opstelling van de begroting dat de inrichting en werkwijze van het uit te voeren werk zijn vastgelegd in de vorm van activiteiten en projecten. De tussenrapportages tijdens het boekjaar en de uiteindelijke jaarrekening zullen zijn (in)gericht op een verantwoording van de (hoofd-)doelstellingen van het vastgestelde beleid voor de dienstenorganisatie in tegenstelling tot de huidige (tot en met 2007) financiële verantwoordingslijn, die plaatsvindt op basis van de organisatieonderdelen van de dienstenorganisatie. De besturingsfilosofie van de planning & controlcyclus brengt met zich mee dat niet alleen de techniek wijzigt van een op een organisatiestructuurgerichte verantwoording in een verantwoording op activiteiten en projecten, maar dat er ook sprake zal zijn van een cultuurverandering m.b.t. aansturing, 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 8

verantwoording en kostenbesef. Bij de opstelling van de begroting(en) zijn de bedrijfsplannen 2008-2010 richtinggevend en taakstellend geweest. De, bij de begroting behorende, bedrijfsplannen van de programmalijnen dienen de meetinstrumenten te bevatten, die de grondslag vormen voor de gehele procesgang van de uit te voeren projecten en activiteiten. Het financiële accent ligt voor 2008 op een verantwoording van deze projecten en activiteiten, waarbinnen een strak beleid moet worden gevoerd m.b.t. de noodzakelijke project-/urenregistratie. De begroting 2008 geeft het volgende beeld: Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 Programmalijnen: % Institutionele Ondersteuning 8% 4.439 Vrijwillige geldwerving 27.382 Kerk in Ontwikkeling 21% 11.907 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 15.801 Kerk in Actie 48% 27.712 Idem inzake de Solidariteitskas 4.631 Jongerenorganisatie Protestantse Kerk 3% 1.842 Uit kerkelijke bestemmingsreserves 1.828 Protestants Centrum voor Toerusting en Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 11.384 Educatie (Kaderschool) 2% 1.335 Opbrengst publicaties 921 Expertisecentrum 1% 368 Overige inkomsten 154 HRM-werkbegeleiding predikanten en Af: kerkelijk werkers 1% 594 Fondsenwervings- en publicatiekosten -4.156 Algemeen 7% 3.908 Ondersteunende afdelingen: Communicatie & Fondsenwerving 1.374 Stafafdelingen 14.782 Af: Doorbelaste kosten eigen organisatie -10.316 10% 5.840 Sub-totaal: 100% 57.945 57.945 De in de begroting opgenomen formatieomvang is gebaseerd op de personeelsformatie van het integrale bedrijfsplan voor 2008. In deze formatieomvang is zo veel mogelijk rekening gehouden met het plaatsingsproces van medewerkers in mogelijk nieuwe functies binnen de nieuwe organisatie. Voorzover dit nog niet (geheel) plaatsvond zijn vacatures begroot, waarop personeelsleden (nog) kunnen worden geplaatst. De begrote formatie voor 2008 bedraagt 347 fte s tegen 361 begrote formatieplaatsen in 2007. Voor 2008 is voor onder andere personele ontwikkelingen een financiële transformatieruimte begroot van 650.000. Voor een toelichting op de uitgaven per onderdeel wordt verwezen naar hoofdstuk 2.3 Werkplan 2008 (programmalijnen, staf en ondersteunende afdelingen) De inkomsten 2008 laten belangrijke ontwikkelen zien met name bij de bijdragen door de Protestantse kerk in Nederland en de inkomsten vrijwillige geldwerving Kerk in Actie. Voor het jaar 2008 is rekening gehouden met een afname van 688.000 in deze kerkelijke geldstroom ten opzichte van de begroting 2007, hoofdzakelijk veroorzaakt door verlaging van de quotuminkomsten en verwachte rentebaten. De vermogensaanwending uit kerkelijke bestemmingsreserves en fondsen is in de begroting voor 2008 geraamd op 670.000 tegen 1.070.000 volgens de vastgestelde begroting 2007. De inkomsten vrijwillige geldwerving zijn hoger geraamd dan vorig jaar door de verwachte effecten van het nieuwe fondsenwervingsbeleid. Door onder meer de introductie van de betaalde dienstverlening stijgen de bijdragen voor dienstverlening ten opzichte van de begroting 2007. De subsidies van overheden en anderen dalen met name door het wegvallen van de bijdragen vanuit ICCO, door de gewijzigde vorm van samenwerken met ICCO. In paragraaf 2.2 wordt nader ingegaan op verschillende financiële aspecten van de begroting, in hoofdstuk 2.3 wordt inzicht gegeven in de werkplannen van de programmalijnen, staf en ondersteunende afdelingen en de daarbij behorende activiteiten en projecten (op hoofddoelstelling). De gepresenteerde financiële overzichten geven in één oogopslag een totaalbeeld van een 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 9

programmalijn, waaruit blijkt welke inkomsten worden verkregen en aan welk inhoudelijk werk deze baten worden besteed. In hoofdstuk 2.4 staat de formele begroting voor 2008, waarin de middelen vermeld worden die beschikbaar zijn voor de doelstelling, alsmede aan welke doelstelling de gelden worden besteed. Voor 2008 dus geen bestedingen meer aan organisatieonderdelen, maar naar het inhoudelijke werk van de Kerk, dat wordt uitgevoerd door de dienstenorganisatie. Het bestuur is tevreden met het feit dat een sluitende begroting 2008 kan worden uitgebracht. Wij leggen deze begroting aan u voor in het vertrouwen dat we goede besprekingen tegemoet gaan, over de wijze waarop het werk van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland zal voortgaan en spreken een woord van dank naar diegenen die zich hebben ingezet tot dit resultaat. Tegelijkertijd vertrouwen wij op onze God, dat Hij uiteindelijk het schip der kerk zal sturen. Namens bestuur en directie van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, Ir G-J. Kramer, voorzitter bestuur H. Feenstra, algemeen directeur 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 10

2.2 Algemene (financiële) beschouwingen Besturingsfilosofie Zoals reeds werd opgemerkt betekent de introductie en uitvoering van de planning & controlcyclus dat de inrichting en werkwijze van het uit te voeren werk in de nieuwe organisatiestructuur moet worden vastgelegd in activiteiten en projecten. Hiervoor is een geheel nieuwe inrichting voor 2008 ontwikkeld en bestaat uit een drietal onderdelen: a. de programmalijn/de afdeling of resources In de resourcebegroting worden van de programmalijnen alleen de personeelskosten en de (doorbelaste) kosten van de (eigen) organisatie omgeslagen in de vorm van uren maal tarief naar de projecten/activiteitenbegrotingen (zie b.). Het betreft in deze begroting geen activiteit- of projectgebonden kosten. Het uurtarief wordt vastgesteld per programmalijn en is bepalend voor de doorbelasting van uren naar projecten en /of activiteiten. Het gemiddeld uurtarief van de programmalijnen voor 2008 bedraagt afgerond 79. b. de projecten/activiteiten Voor de opstelling van de begroting 2008 is uitgegaan van projecten/activiteitenbegrotingen op hoofddoelstellingen. Het zijn deze doelstellingen waarover de rapportage- en verantwoordingslijnen zullen gaan lopen tijdens het boekjaar en bij de jaarrekening. De lasten van de projecten/activiteitenbegrotingen omvatten: De voor de hoofddoelstelling begrote uren maal tarief vanuit de resourcebegroting; De directe kosten voor de doelstelling (specifieke- en activiteitenkosten); De (financiële) steun- en hulpverleningsbudgetten. De baten van de projecten/activiteitenbegrotingen bestaan uit: De directe baten van de doelstelling (bijdragen voor dienstverlening, subsidies e.d.); De aanwendingen uit bestemmingsreserves en fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland; De toewijzingen uit de begroting van de beschikbare middelen uit de geldstromen (vrijwillige geldwerving, quota en solidariteitskas). c. De beschikbare middelen uit de geldstromen In de begroting wordt zichtbaar in welke mate vanuit de geldstromen financiële middelen zijn toebedeeld aan projecten en activiteiten. De ontwikkeling in deze beschikbare middelen en de toedelingen aan projecten en activiteiten geeft een resultaat, waarop aan- en/of bijsturing van de doelstellingen mogelijk wordt gemaakt. Vergelijkende cijfers voorgaande jaren Door de nieuwe organisatiestructuur zijn voor de verschillende programmalijnen geen historische gegevens als een vastgestelde begroting 2007 of jaarrekeningcijfers 2006 voorhanden. Dit bemoeilijkte de opstelling van de begrotingen 2008 voor de programmalijnen. Vandaar dat gekozen is om het integrale bedrijfsplan 2008-2010 en de meerjarenraming als uitgangspunt te nemen. Rapportage jaarrekening / begroting ten behoeve kleine synode Doordat de organisatie per 2008 is ingericht naar de programmalijnen, die zijn ingedeeld naar hoofddoelstellingen en verder vertaald naar activiteiten en projecten, kan de jaarlijkse Rapportage voor de kleine synode komen te vervallen. In deze rapportage werd de begroting, die was ingericht in een verantwoording naar organisatiestructuur, opgesplitst in een 4-tal segmenten van het uit te voeren werk van de kerk. Deze segmentering was in enkele gevallen arbitrair en soms gekunsteld. Door de nieuwe verantwoordingslijn op programmalijnen is deze rapportage nu achterwege gelaten. 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 11

Financiële bijdragen van de Protestantse Kerk in Nederland In de begroting van de Protestantse Kerk in Nederland worden de jaarlijkse inkomsten opgenomen in het kader van de: a. Verplichte heffingen van gemeenten (kerkrentmeesterlijk/diaconaal quotum en solidariteitskas); b. Opbrengsten vrijwillige geldwerving (doelcollecten exclusief die van Kerk in Actie); c. Centrale rentebaten ten behoeve van de exploitatie. Deze opbrengsten worden vervolgens aan de dienstenorganisatie beschikbaar gesteld. Tevens worden door de Kerk bijdragen uit verschillende kerkelijke bestemmingsreserves en fondsen verstrekt aan de dienstenorganisatie. Al deze bovengenoemde baten maken deel uit van de begrotingen van beschikbare middelen van de programmalijnen en worden ingezet voor resp. toebedeeld aan projecten en activiteiten. In de begroting van de Protestantse Kerk in Nederland worden deze inkomsten nader toegelicht. De dienstenorganisatie is sterk afhankelijk van de ontwikkelingen in deze kerkelijke geldstroom. Algemene en bijzondere posten De uitgaven en inkomsten van de algemene en bijzondere posten zien er als volgt uit: Algemeen (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 Kosten Landelijke Ledenregistratie 2.493 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 3.742 Bijdrage Prot. Theologisch Universiteit 765 Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 366 Transformatiebudget 650 Resultaat -200 3.908 3.908 Kosten landelijke ledenregistratie De kosten voor de landelijke ledenregistratie zijn voor 2008 als volgt begroot: Kosten landelijke lederegistratie Begroting (x 1.000) 2008 bijdrage ten behoeve van de SMRA 1.000 bijdrage ten behoeve van de SILA 500 de afschrijvingslast (op basis van een half jaar) over de kerkelijke investeringen in de LLR 260 Doorbelaste kosten eigen organisatie (incl. servicedesk) 733 2.493 (50%-)aandeel in de kosten van de eigen organisatie t.l.v. de exploitatie van de SMRA 366 Quotumbijdrage Protestantse Kerk in Nederland 2.127 Bij de opstelling van deze begroting voor de dienstenorganisatie was nog onvoldoende zicht op een exploitatiekostenbegroting 2008 van de SMRA. Vandaar dat voorlopig is uitgegaan van een bijdrage van 1 mln. voor de exploitatie van de SMRA, waarbinnen een deel (50%) van de doorbelaste kosten van de eigen organisatie moet worden opgevangen. Tevens is een aanvang gemaakt met de afschrijvingslasten (in 10 jaar) op de investeringen op basis van 5,2 mln. en voor een halfjaar in 2008. Protestantse Theologische Universiteit Dit betreft de jaarlijkse bijdrage van 765.000 (tot en met 2009) voor het werk van het theologisch seminarium volgens het afgesloten convenant tussen de universiteit en de dienstenorganisatie wegens de ontvlechting van het instituut voor opleiding en bezinning. 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 12

Transformatiebudget 2008 In de centrale begroting voor 2008 is ook rekening gehouden met een budget in het kader van verdere transformatie van de organisatie. Voornamelijk voor ontwikkelingen in het kader van werving/selectie van personeel ten behoeve van de programmalijnen, alsmede eventuele afkoopsommen van regionale huurcontracten, voorzover deze al niet ten laste worden gebracht van het boekjaar 2007. Binnen de totale sluitende begroting 2008 van de dienstenorganisatie is een financiële transformatieruimte gecreëerd van 650.000. 2.3 Werkplan 2008 (programmalijnen, staf en ondersteunende afdelingen) Het integrale bedrijfsplan 2008-2010 met de daarbij behorende meerjarenraming heeft als uitgangspunt gediend voor de (inhoudelijke) opstelling van de werkplannen en begrotingen van de programmalijnen, staf en ondersteunende afdelingen. De afzonderlijke bedrijfsplannen zijn voor het jaar 2008 geactualiseerd middels het werkplan per werkonderdeel met hierin speerpunten en doelstellingen, die de grondslag vormen voor de procesgang (planning & control) van de uit te voeren projecten en activiteiten. Kort worden de belangrijke onderwerpen van de werkplannen per programmalijn en van de staf en ondersteunende afdelingen weergegeven. Institutionele ondersteuning De uitgaven en inkomsten van de programmalijn Institutionele Ondersteuning zien er als volgt uit: Institutionele Ondersteuning (IO) Personeelsformatie 2008: 27,5 fte's (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 % Synodewerk 32% 1.431 Vrijwillige geldwerving (Koll. Oecumene) 160 Juridische zaken 17% 755 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 4.209 Classicale Ondersteuning 22% 955 Uit kerkel. bestemmingsreserves 58 Kerkbeheer 15% 654 Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 50 Kerkelijke bijdragen 6% 259 Opbrengst publicaties 12 Oecumene 9% 385 Af: fondsenwervings- en publicatiekosten -50 100% 4.439 4.439 Toelichting Het programma IO levert een bijdrage aan het leiding geven aan het leven en werken van kerk en gemeenten door de institutionele organisatie van de kerk - zowel inhoudelijk als in haar functioneren als zodanig - te ondersteunen, met name bij: De uitvoering van en de communicatie over het ambtelijk werk, d.w.z. het werk van de ambtelijke vergaderingen als zodanig, de daarmee samenhangende organen (de ambtelijke organisatie ) en de colleges alsmede: De organisatorische en kerkordelijke inrichting en beheersmatige opbouw van de kerkelijke organisatie. Het programma IO omvat dienstverlening op alle niveaus van de kerk en kent verschillende werkvelden, waartussen inhoudelijke en functionele verbanden bestaan en waarbij sprake is van onderlinge afhankelijkheid op: Landelijk niveau (Synodewerk en Juridische zaken): o Beleidsmatige/inhoudelijke ondersteuning van de ambtelijke vergaderingen (primair het moderamen en de scriba) en daarmee samenhangende organen; o Administratieve, secretariële en logistieke ondersteuning van de ambtelijke vergaderingen en daarmee samenhangende organen; o Ondersteuning bij de (beleids)ontwikkeling, toepassing en handhaving van kerkordelijke regelingen en advisering in andere (seculiere) juridische aangelegenheden (verhouding kerkelijk - civiel recht, bestuursrecht); o Ondersteuning van de generale colleges en landelijke kerkordelijke commissies ; Regionaal niveau (Classicale ondersteuning): o De ondersteuning van de classicale vergaderingen; o De ondersteuning van de regionale colleges en regionale taken; 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 13

Gemeentelijk/regionaal niveau (Kerkbeheer): Kerk en gemeenten (Landelijke) Ledenregistratie. Hiernaast zijn de portefeuilles inzake de kerkelijke bijdragen en Oecumene ondergebracht bij Institutionele Ondersteuning. De bijdragen gaan onder meer naar de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving, SKKN, Raad van Kerken, WCC, WARC, KEK en de Gereformeerde Oecumenische Raad. Doelstellingen en speerpunten 2008 Als algemene (de deelgebieden overstijgende) doelstellingen zijn aan te geven: Het ontwikkelen van en implementatie van de uitvoering van een adequaat vrijwilligersbeleid, gericht op het waarborgen van kwaliteit in bestuur, beheer en rechtspraak; Voorbereiden van de evaluatie van de kerkorde, die erop is gericht te komen tot een kerkelijke regelgeving, die (meer) past bij wat het van kerk-zijn in deze tijd vraagt. De belangrijkste doelstellingen per onderdeel zijn: Landelijk niveau (Synodewerk en Juridische zaken): o Verbetering professionaliteit in het functioneren van het moderamen, c.q. generale/kleine synode (d.m.v. o.m. cursusaanbod PCTE); o Verbetering van contact en communicatie over synodaal beleid met de achterban, door mondelinge en schriftelijke voorlichting (artikelen Kerkinformatie), bezoeken aan het land (plan in voorbereiding bij C&F) en gebruik moderne communicatiemiddelen; o Intensivering en professionalisering van de voorlichting door de synodevoorlichter voor wat betreft het landelijk kerkelijk werk; o Intensivering contacten met evangelisch-lutherse synode; verhelderen, integreren ondersteuning in geheel van dienstenorganisatie; o Uitwerking van oecumenische partnerschappen van de kerk, onderzoeken van mogelijkheden van associatieovereenkomsten met andere kerken (waaronder migrantenkerken) en systematisering van de relaties door afstemming synode(n) en dienstenorganisatie; o Verbetering bewaking jaarplanning vergaderingen (generale/kleine) synode en opzetten systeem van voortgangsbewaking ten aanzien van synodale besluiten; o Intensivering communicatie door gebruik van moderne communicatiemiddelen: FAQ s inzake kerkorde, modellen gemeente en classicale vergaderingen, jurisprudentie kerkelijke rechtspraak; o Verbetering inspelen op vragen, ingediende klachten, bezwaren, etc.: versnellen behandeling aanvragen kerkordelijke bevoegdheden, transparante procedures, tijdige afhandeling. Regionaal niveau (Classicale ondersteuning): o Vereenvoudiging van werk(wijzen) van classicale vergaderingen (en versterking functioneren classicale vergaderingen (deskundigheidsbevordering (o.a. d.m.v. e- learning scribae/moderamina classicale vergaderingen; o Inzet RACV s toespitsen op ondersteuning bij optreden (brede moderamina) classicale vergaderingen in probleemsituaties in gemeenten; o Ondersteunen van opzetten van vrijwilligersbeleid: werving van vrijwilligers ook voor ondersteuning regionale colleges; o Verleggen van werkzaamheden van RCBB s van controle naar advies en helpen voorkomen/oplossen problemen en afstemming beleid RCBB s; Gemeentelijk/regionaal niveau (Kerkbeheer): o Verbetering afstemming advisering kerkbeheer in de verschilllende regio s; o Zorgdragen voor goede afstemming c.q. samenwerking met gemeenteadviseurs nieuwe stijl (KIO), RACV s en Juridische zaken; Kerk en gemeenten (Landelijke) Ledenregistratie: o Implementatie dienstverlening LLR in dienstenorganisatie; o Ondersteunen gemeenten bij invoering nieuwe ledenregistratie; o Onderzoeken meest adequate bestuurlijke structuur. 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 14

Kerk in Ontwikkeling De uitgaven en inkomsten van de programmalijn Kerk in Ontwikkeling zien er als volgt uit: Kerk in Ontwikkeling (KIO) Personeelsformatie 2008: 78,51 fte's (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 % Acquisitie 8% 958 Vrijwillige geldwerving (Miss.Werk/Gem.Opb.) 1.671 Basisdienstverlening 18% 2.149 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 4.720 Betaalde dienstverlening 3% 305 Idem inzake de Solidariteitskas 3.919 Gemeenteopbouw 8% 904 Uit kerkel. bestemmingsreserves 380 Missionair werk 16% 1.853 Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 1.416 Verbinden 9% 1.113 Opbrengst publicaties 217 Steunverlening (Sol.kas/Gem.Opbouw) 31% 3.684 Overige inkomsten 3 MW-werk 8% 941 Af: fondsenwervings- en publicatiekosten -419 100% 11.907 11.907 Toelichting Kerk in Ontwikkeling wil de Protestantse Kerk in Nederland en haar gemeenten ondersteunen in: De ontwikkeling van de plaatselijke gemeente tot een vitale geloofsgemeenschap; Het inhoud en vorm geven aan de missionaire opdracht; En het daarbij maken van betekenisvolle verbindingen tussen gemeenten en kerken. Kerk in Ontwikkeling steunt inhoudelijk op drie pijlers, gebaseerd op de missie van het programma: Gemeenteontwikkeling; Missionaire Vernieuwing; Ver-binden. Deze inhoudelijke fundering heeft als gevolg gehad dat het missionaire werk binnenland niet meer onderdeel is van Kerk in Actie, maar valt onder het werk van de programmalijn KIO. Met de inrichting van de nieuwe organisatie is, in lijn met de visie-ontwikkeling in Leren leven van de Verwondering, het missionaire werk in Nederland gepositioneerd bij Kerk in Ontwikkeling. Het hart van het programma Kerk in Ontwikkeling, daar waar de drie pijlers elkaar overlappen, wordt gevormd door dienstverlening door gemeenteadviseurs aan plaatselijke gemeenten. In die dienstverlening komen Gemeenteontwikkeling, Missionaire Vernieuwing en Ver-binden samen. De gemeenteadviseurs zijn verbonden aan de vier regionale steunpunten en werken zo aan de uitvoering van Kerk in Ontwikkeling. Een deel van het programma wordt landelijk uitgevoerd, deels door gemeenteadviseurs die vooral landelijk werken (bijvoorbeeld in de unit Missionaire vernieuwing), deels door gemeenteadviseurs die hun basis in de regio hebben en die daarnaast in landelijke projecten participeren. Om een indruk te geven van de accenten die gelegd worden in het takenpakket van de gemeenteadviseurs (die in de regio werkzaam zijn), volgt hier een overzicht: Takenpakket gemeenteadviseurs Begroting 2008 Netwerken/ Acquisitie (o.a. t.b.v. KiA) 25% Basisdienstverlening 46% Betaalde dienstverlening 7% Projecten/cursuswerk 22% Kerntaak van het programma Kerk in Ontwikkeling is dienstverlening aan plaatselijke gemeenten en bovenplaatselijke organen en verbanden van de Protestantse Kerk. Deze dienstverlening vertaalt zich in advisering en begeleiding (door gemeenteadviseurs en Servicedesk), materiaalontwikkeling (in samenwerking tussen gemeenteadviseurs, Toerustingscentrum en Expertisecentrum), innovatieve projecten (landelijk gemanaged, met in de uitvoering gemeenteadviseurs), steunverlening (landelijk uitgevoerd, in overleg met gemeenteadviseurs) en toerusting van kader (door het Toerustingscentrum en vooral uitgevoerd door gemeenteadviseurs). 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 15

Doelstellingen en speerpunten 2008 Zoals gezegd komen in de dienstverlening van de gemeenteadviseur Gemeenteontwikkeling, Missionaire Vernieuwing en Ver-binden samen. Deze dienstverlening is in hoge mate vraaggestuurd. In 2008 zal naar verwachting een grote nadruk liggen op de dienstverlening op het gebied van Gemeenteontwikkeling, in het bijzonder de gemeentopbouw, waar het betreft beleidsontwikkeling, veranderingsprocessen (inhoudelijk, fusie, krimp, etc.) De doelstellingen/speerpunten zijn te onderscheiden op basis van de 3 pijlers: Gemeenteontwikkeling; Missionaire Vernieuwing; Ver-binden. De uren die aan projecten worden besteed worden binnen het programma evenredig verdeeld over de onderdelen Gemeenteontwikkeling, Missionaire vernieuwing en Ver-binden. Ad Gemeenteontwikkeling Gemeenteopbouw: o Pastoraat: o Ondersteuning bieden aan gemeentelijke beleidsontwikkeling, met daarin bijzondere aandacht voor de gemeente als vrijwilligersorganisatie (via basisdienstverlening, betaalde dienstverlening 5, basiscursus + cd-rom Beleidsontwikkeling in de gemeente en nog te ontwikkelen verdiepingscursussen Vrijwilligersbeleid in de gemeente en Leiderschap in verandering ) o Ontwikkelen van beleid en instrumenten voor kerk en gemeente als vrijwilligersorganisatie (via coördinator en werkgroep vrijwilligersorganisatie) o Uitbouw van de subsite pastoraat tot een digitaal platform voor ambts- en taakdragers in het pastoraat (i.s.m. landelijke werkgroep pastoraat en zo mogelijk het Ouderlingenblad) Ontwikkelen van het instrumentarium bij het protocol Seksueel misbruik in pastorale relaties (via het opbouwen en opleiden van een netwerk van gemeentebegeleiders, waaronder 4 gemeenteadviseurs) Leren in de gemeente: o o o Bevorderen van het geloofsgesprek tussen de generaties, o.a. als vorm van doorgaande catechese (via o.a. het samenhangend onder de aandacht brengen van reeds ontwikkelde ervaringen en materialen op dit terrein, i.s.m. JOP) Thematiseren van het geloofsgesprek in het kader van vruchtbare omgang met pluriformiteit in de kerk (o.a. via het aandachtsgebied eredienst & liturgie en het thema ziekte & gezondheid) Bevorderen van de integratie van het geloofsgesprek en spiritualiteit in (het werk van) ambtelijke vergaderingen, colleges, werk- en taakgroepen in kerk en gemeente (via alle vormen van dienstverlening aan deze doelgroepen) Liturgische vernieuwing: o Uitbouw en gebruik van het thema voor de startzondag 2007 De kerk daar zit muziek in! als rode draad voor ontwikkeling van materialen, activiteiten en projecten o Uitbouw en doorontwikkeling van het format voor kerst- en paasbeurzen (i.s.m. andere programma s en externe partners uit uitgeverswereld); actieplan voor 10-12 regionale beurzen per feest Ad Missionaire vernieuwing Missionaire gemeente: o Integratie van de pagina s actief in de kerk/landelijke werkterreinen/missionair werk en kerkplein/missionair actief op de website van de Protestantse Kerk; uitbouw daarvan tot een subsite en digitaal platform (database voor ideeën en materialen, waaronder geloofscursussen) voor gemeenten op het terrein van missionaire actie en presentie en het via een mediacampagne breed onder de aandacht brengen van deze subsite; Nieuwe gemeentevormen: o Stevig investeren in kerkelijk pionieren (via de uitbouw van de missionaire unit binnen Kerk in Ontwikkeling; via de opleiding en inzet van een aantal kerkelijke pioniers ; via het in kaart brengen van initiatieven en modellen binnen de Protestantse Kerk; via een landelijke advies- en begeleidingsfunctie voor gemeenten die initiatieven op dit terrein willen ontplooien; via een jaarlijkse landelijke conferentie rond dit thema; via het aanbieden van exposure programma s, via het ontwikkelen van een voor 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 16

synodale bespreking geschikte nota over dit thema etc.; i.s.m. Toerustingscentrum, Expertisecentrum, PthU, IZB/EW etc.); Publiekscampagnes: o o Ontwikkelen van campagnes (en bijbehorende materialen) rond de grote christelijke feesten, met speciale aandacht voor Pinksteren (i.s.m. het NBG) en Kerst (i.s.m. o.a. EO, Agape, RvK); Ontwikkelen van een nieuwe campagne rond de startzondag/open Monumentendag en de uitbouw daarvan tot een jaarthema voor de Protestantse Kerk; Internet/website Protestantse Kerk: o Interactiever maken van de eerste, missionaire schil van de website van de Protestantse Kerk. Ad Ver-binden Netwerkvorming: o Grensoverschrijdend investeren in netwerkvorming op het snijvlak van Gemeenteontwikkeling en Missionaire Vernieuwing; o Bevorderen van in en samenwerking met migrantenkerken binnen de Protestantse Kerk, met het oog op wederkerige verrijking rond vitalisering van het gemeente zijn en de missionaire opdracht (via bijv. het ontwikkelen van een verdiepingscursus en/of exposure programma migrantenkerken, i.s.m. SKIN, HKI en het Toerustingscentrum); o Versterken van het netwerk van plaatselijke en provinciale/regionale werkgroepen Kerk & Israël in het licht van de onopgeefbare verbondenheid van de Kerk met Israël (via o.a. het tijdschrift Kerk en Israël Onderweg) en het duurzaam onderhouden van contacten met de Joodse gemeenschap; o Stimuleren van het intern kerkelijk gesprek over de moslims (via o.a. het opzetten van een pool van 'contactpersonen islam') en helpen bij het opzetten van twee projecten o samen met moslimorganisaties; Duurzaam investeren in de relatie kerk & onderwijs vanuit missionair perspectief (m.n. via participatie in het veld van godsdienstig vormingsonderwijs op openbare basisscholen en in het netwerk van kerk & onderwijs); o Aansluiting zoeken bij bestaande netwerken en stimuleren van nieuwe netwerkvorming met het oog op kader- en leiderschapsvorming en ontwikkeling in de Protestantse Kerk (via o.a. samenwerking met het Impact Netwerk; een netwerk van jonge christenen tussen 25-35 uit verschillende beroepssectoren die elkaar willen stimuleren om in leven en loopbaan Jezus Christus te volgen); Steunverlening: o Aanpassen van de steunverlening aan de nieuwe beleidslijn van de Commissie Solidariteitskas met de volgende doelbestemmingen: o Steunverlening, op zelfstandige aanvraag, aan plaatselijke gemeenten; o Financiering van het categoriaal pastoraat; o Betaalde advisering door gemeenteadviseurs (KIO, JOP en PCTE); o Samenwerkingsprojecten met migrantenkerken. Maatschappelijk activeringswerk: o Voor 2008 is de doelstelling om 60% van dit werk extern gefinancierd te krijgen. In drie jaar tijd volledig. Kerk in Actie De uitgaven en inkomsten van de programmalijn Kerk in Actie zien er als volgt uit: Kerk in Actie Personeelsformatie 2008: 58,52 fte's (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 % Zending 40% 11.038 Vrijwillige geldwerving 25.021 Werelddiaconaat 28% 7.626 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 500 Noodhulp 8% 2.241 Uit kerkel. bestemmingsreserves 1.140 Kinderen in de Knel 11% 3.127 Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 3.680 Klimaatplan 2% 567 Opbrengst publicaties 335 Diaconaal werk binnenland 9% 2.513 Overige inkomsten 60 HKI 2% 600 Af: fondsenwervings- en publicatiekosten -3.024 100% 27.712 27.712 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 17

Toelichting Kerk in Actie wil zending en (wereld)diaconaat als eigen werk en taak van de gemeente en van de kerk ondersteunen en stimuleren. Het zendingswerk wil zoveel mogelijk mensen in aanraking brengen met het bevrijdende en levensvernieuwende evangelie van Jezus Christus en uitnodigen tot discipelschap. Geloofservaringen kunnen in wederkerige contacten getoetst worden aan ervaringen van mensen in andere kerkelijke en culturele verbanden. In het (wereld)diaconale werk gaat het om het zichtbaar maken van de liefde van Christus door metterdaad getuigen te zijn van de liefde, gerechtigheid en barmhartigheid van God. Kerntaken: opbouw van een duurzame samenleving en bestrijding van armoede en uitsluiting; bevorderen van een samenleving/rechtsorde waarin barmhartigheid en gerechtigheid in wetten en structuren zichtbaar worden, hulp aan slachtoffers van armoede, rampen, epidemieën, onrecht en geweld. Het binnenlandse diaconale werk omvat ook maatschappelijke activering en richt zich primair op het stimuleren en ondersteunen van de plaatselijke gemeente bij het uitvoeren van haar diaconale roeping dichtbij. Door lokaal en landelijk present te zijn, wordt met woord en daad gestalte gegeven aan wie en wat de kerk is. Door middel van actieve communicatie en voorlichting wordt gewerkt aan versterking van het missionair en diaconaal besef in gemeenten en wordt geholpen bij het verzamelen van relevante informatie en het leggen van contacten tussen gemeenten en partners in het Zuiden. Op deze wijze wordt ook de financiële betrokkenheid van de gemeenten vergroot. In de loop van 2007 heeft het programma Kerk in Actie verder vorm gekregen. Het uitvoerende werk in de afdeling buitenland geschiedt vanaf 1 januari 2007 in samenwerking met ICCO. De afdeling communicatie is per 1 juli 2007 overgegaan van Communicatie en Fondsenwerving naar Kerk in Actie. Per 1 september 2007 is het project Interactief van start gegaan. In een aantal gevallen is voor medewerkers sprake van een overgangsperiode voor de overdracht van lopend werk. Kerk in Actie kent de volgende indeling in subprogramma s: Zending Werelddiaconaat Noodhulp Kinderen in de knel Klimaatplan Diaconaal werk binnenland Communicatie De gemeenteadviseurs Interactief stimuleren de betrokkenheid van gemeenten op het werk van Kerk in Actie: keuze voor land of thema, waarbij men ook financiële verantwoordelijkheid neemt. In 2008 doen 40% van de aan Kerk in Actie bijdragende gemeenten mee in Interactief. Gemeenteadviseurs Interactief houden contact met relatiebeheerders in de afdeling buitenland. Nadruk ligt bij Interactief op verbindingen aan de basis tussen gemeenten in ons land en het Zuiden. De gemeenteadviseurs Interactief informeren de gemeenteadviseurs en locatiehoofden van de regio s over hun werk en krijgen van hen informatie over mogelijkheden voor deelname van gemeenten aan Interactief. Het Internationaal Jongeren Programma Togetthere is een gezamenlijk project van ICCO en Kerk in Actie, waarbij ook JOP betrokken is. Junior deskundigen worden voor een aantal jaren uitgezonden naar ontwikkelingslanden, starters kunnen direct na hun studie een half jaar worden uitgezonden. Verder is het voor jongeren mogelijk in Nederland, in Europa of in het Zuiden een diaconaal jaar te vervullen. In het kader van Togetthere wordt ook een jongerenreis georganiseerd ter kennismaking met het werk van ICCO/Kerk in Actie. Het programma wordt aangestuurd vanuit de afdeling C&L van ICCO. Op deze wijze wordt gewerkt aan versterking van draagvlak en wederkeringheid. Bovendien wordt zo gezorgd voor de aanwas van deskundigen voor het werk van ICCO en Kerk in Actie. De gemeenteadviseurs KiO die verbonden zijn aan de regiosteunpunten zullen 10% van hun werktijd besteden aan basisvoorlichting ZWO en het introduceren van Interactief. Verder zal Kerk in Actie missionaire projecten steunen die door KiO worden uitgevoerd ten behoeve van migrantenkerken en interreligieuze dialoog. Doelstellingen en speerpunten 2008 De omvang van de beschikbare middelen per onderdeel voor steunverlening is in belangrijke mate afhankelijk van de opbrengsten uit vrijwillige geldwerving. 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 18

Algemene doelstellingen: In 2008 doen 40% van de aan Kerk in Actie bijdragende gemeenten mee in Interactief; De gemeenteadviseurs KiO besteden 10% van hun werktijd aan basisvoorlichting ZWO en het introduceren van Interactief; De uitvoeringskosten ten behoeve van de eigen organisatie en die voor de Gezamenlijke Buitenlandafdeling komen in 2008 uit op 19,5%; De uitvoeringskosten voorlichting bedragen in 2008 3%. Ad Zending: Het missionair werk zal in 2008 worden uitgebouwd. Daartoe wordt waar mogelijk samengewerkt met lokale kerken en christelijke organisaties. Verder zal gewerkt worden aan het bevorderen van christelijke presentie op die plaatsen waar geen levende geloofsgemeenschap van christenen is; Financiële ruimte zal gebruikt worden om uitzendingen van medewerkers tot stand te brengen. In het ondersteunen van theologisch onderwijs geven we prioriteit aan kerken die door snelle groei over te weinig kader beschikken, aan kleine kerken in landen waar christenen een kleine minoriteit vormen en aan partners met vernieuwende initiatieven m.b.t. de communicatie van het evangelie; Missionair opbouwwerk dat zich richt op het beleven en uitdragen van een geloof dat relevant is voor de eigen leefomgeving zal verder worden uitgebreid; Missionaire initiatieven met het doel kerken/geloofsgemeenschappen te laten samenwerken in een goede balans van eigen identiteit en onderling respect; Wij ondersteunen het gesprek tussen verschillende religieuze groepen, teneinde de gezamenlijke betrokkenheid bij de samenleving te versterken. In dit verband worden ervaringen van onze partners als leermomenten gebruikt; Wederkerigheid blijft mede in verband met Interactief een aandachtspunt. Ad Werelddiaconaat: Hulp voor de allerarmsten en gemarginaliseerden. Helpen waar geen helper is; De bestaanszekerheid van de meest kwetsbare groepen verbeteren, vooral op het gebied van voedselzekerheid en inkomenszekerheid: bestrijding van armoede, aandacht voor gentechnologie, landbouwakkoorden en marktafspraken, lobby en pleitbezorging; Opkomen voor de economische, sociale en culturele rechten van mensen en bevolkingsgroepen. Vrouwen, minderheden en etnische groepen mogen niet uitgesloten worden. Kerken en kerkelijke organisaties worden ondersteund in hun werk om mensen bijeen te brengen en een plaats te geven in de maatschappij; Bestrijden vrouwenhandel en trafficking; Zorgen voor toegang tot basisvoorzieningen: gezond drinkwater, gezondheidscentra, onderwijs; Aandacht voor problematiek van Hiv-Aids. Verbeteren van het lot van seropositieve mensen, voorlichting over seksualiteit, seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA s) en de kwetsbaarheid van vrouwen. Versterking van de voorzieningen voor gezondheidszorg. Vooral de positie van vrouwen en kinderen krijgt specifieke aandacht. Accent op de (pastorale) opvang van mensen die als gevolg van Hiv/Aids worden uitgesloten. Ad Noodhulp: Directe concrete steun en opvang aan mensen in rampsituaties; Hulp bij wederopbouw van de samenleving; Steun voor initiatieven om mensen in kwetsbare gebieden te beschermen tegen en voor te bereiden op noodsituaties; Samenwerking met lokale partners en partnernetwerken en ACT (Action by Churches Together); Aandacht voor vergeten rampen. Ad Kinderen in de knel: Steun voor initiatieven om kinderen te laten opgroeien in een veilige omgeving; Ondersteunen van initiatieven tot uitbanning van kinderarbeid; Toegang tot onderwijs, sport en spel voor kinderen mogelijk maken; Opvang en hulp voor meisjes die in de prostitutie dreigen terecht te komen of die de prostitutie willen verlaten. Ad Klimaatplan: Bewustwording van de klimaatproblematiek bevorderen; 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 19

Projecten steunen die negatieve gevolgen van klimaatverandering tegen gaan; Positief inzetten op het bieden van nieuwe mogelijkheden aan mensen in het Zuiden om bij te dragen aan verbetering van het klimaat in hun leefomgeving. Ad Diaconaal werk binnenland: Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De werking van de wet wordt gevolgd en diakenen krijgen informatie hoe kerkelijke betrokkenheid kan worden vormgegeven. Het gaat het om: o Bijdragen aan de versterking van de positie en belangen van de meest kwetsbaren en; o Bijdragen aan gemeenschapsvorming en sociale samenhang op buurtniveau; Lobby activiteiten op het gebied van armoede. Uitbrengen van een nieuw onderzoek naar de inzet van diaconieën bij armoede in Nederland in het voorjaar van 2008; Migranten: de realisatie van het pardon voor oude wetters volgen en inzet voor humane uitvoering van de vreemdelingenwet. Ad Communicatie: Tijdig kopij en informatie verzorgen voor het project Interactief, bladen, nieuws- en gebedsbrieven, voorlichting binnenlands diaconaat; Met C&F samenwerken in fondsenwerving/campagnes; Meer gebruik maken van website en email. De vernieuwde website zal gebruikt worden om meer direct contact mogelijk te maken; Onderzoeken hoe jongeren via e-mail en andere internetactiviteiten betrokken kunnen worden bij het werk van Kerk in Actie. Nieuwe mogelijkheden van online doneren gebruiken. Ad HKI: Het aantal uitgezonden medewerkers, dat door Kerk in Actie en anderen wordt uitgezonden en cursussen volgt aan het HKI is in 2007 teruggelopen. Daarom is het nodig in 2008 in overleg met afdeling buitenland ICCO/Kerk in Actie (programma Wereldwijd) duidelijkheid te scheppen over plaats en functie van het HKI, mede in het licht van de noodzakelijke financieel gezonde bedrijfsvoering. Hiertoe wordt momenteel onderzoek verricht. Op basis van de resultaten daarvan zal nader beleid ontwikkeld worden, zodat het HKI kostendekkend kan opereren. Jeugdorganisatie Protestantse Kerk (JOP) De uitgaven en inkomsten van de programmalijn JOP zien er als volgt uit: Jeugdorganisatie Protestantse Kerk (JOP) Personeelsformatie 2008: 18,5 fte's (x 1.000) Begroting Begroting Uitgaven: 2008 Inkomsten: 2008 % JOP-locaal 7% 130 Vrijwillige geldwerving 410 JOP-algemeen 9% 164 Bijdragen Protestantse Kerk (quota e.d.) 452 JOP-kids 11% 207 Idem inzake de Solidariteitskas 172 JOP-Young 19% 353 Uit kerkel. bestemmingsreserves 200 JOP-producten 18% 329 Bijdr. voor dienstverlening en subsidies 782 JOP-diensten 36% 659 Opbrengst publicaties 38 Af: fondsenwervings- en publicatiekosten -212 100% 1.842 1.842 Toelichting Jeugd en jongeren worden binnen JOP voorgegaan in en uitgedaagd tot: Persoonlijke, eigentijdse, creatieve ervaringen van Gods aanwezigheid samen met anderen; Het ontdekken dat deze ervaringen volledig tot hun recht komen vanuit een relatie met God door Jezus Christus. JOP geeft het bewegingskarakter vorm langs twee lijnen. Jongeren rechtstreeks in de JOP beweging met twee sublabels KIDS en YOUNG; Beleidmakers en begeleiders van jongeren in en rond de plaatselijke gemeente (leiding, ouders, jeugdwerkers, catecheten, etc) in het JOP Coach concept met de onderverdeling in producten (o.a. JOP Coach Magazine) en diensten (advies en plaatsing van locale JOP jeugdwerkers.) en JOP is een meervoudige organisatie: 8 oktober 2007 Begroting 2008 dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland 20