Aan: De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, de voorzitter van de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de directeur van het Afvalfonds Verpakkingen Den Haag, 12 april 2017 Kenmerk: 2017.029 Betreft: Bijlagen: Aanbieden twee brancheverduurzamingsplannen verpakken met hoogst haalbare doelen en hoogst haalbare doelen voor branches zonder toetsbaar brancheverduurzamingsplan verpakken Brancheverduurzamingsplannen verpakken van Tuinbranche Nederland en de branchevereniging van importeurs en producenten van gedistilleerde dranken in Nederland (Spirits NL) Geachte mevrouw Dijksma, geachte heer De Mol van Otterloo en geachte heer Van Zanen, Met deze brief informeer ik u graag over de laatste stand van zaken omtrent de brancheverduurzamingsplannen. Zoals afgesproken in de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 en het bijbehorende Addendum stellen relevante branches een preventieplan op voor 2018 ter verduurzaming van de gebruikte product-verpakkingscombinaties en stellen branches in 2018 eenzelfde plan op voor 2022. In deze verduurzamingsplannen nemen de branches concrete en meetbare hoogst haalbare doelen op, waarmee zij invulling geven aan de verduurzaming van de product-verpakkingsketen. De doelen worden getoetst door een commissie van wetenschappers onder regie van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en vastgesteld door het bestuur van het KIDV. Vervolgens zorgt het KIDV bestuur voor de aanbieding van de hoogst haalbare doelen aan u als vertegenwoordigers van de raamovereenkomstpartijen. De raamovereenkomstpartijen hebben besloten 1 dat voor de branches die niet voor 1 oktober 2016 zelf een toetsbaar brancheverduurzamingsplan met concrete en meetbare hoogst haalbare doelen opstellen en indienen, de vaststelling van deze doelen door het KIDV zal gebeuren. Dit om free-riders te voorkomen. Het KIDV heeft alle relevante branches hierover per brief geïnformeerd op 14 september 2016. Dit heeft nog voor enige beweging gezorgd bij de 1 Brief staatssecretaris Dijksma aan voorzitter Tweede Kamer op 11 juli 2016, Aanbieding van de voortgangsrapportage Raamovereenkomst Verpakkingen 2015, recyclecijfers 2014 en afhandeling openstaande moties.
brancheorganisaties. Zes branches hebben alsnog zelf hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken opgesteld. In onze brief van 23 januari 2017 hebben wij u de brancheverduurzamingsplannen verpakken met hoogst haalbare doelen aangeboden van de onderstaande vier branches: De Vereniging van Winkelketens in de Doe-het-Zelf Branche (VWDHZ); De ondernemersorganisatie voor de technologische industrie (FME); De branchevereniging voor interieurbouw en meubelindustrie (Koninklijke CBM) en De brancheorganisaties voor elektronicabranche (Vlehan, ICT Nederland, FIAR). Laatste twee vastgestelde brancheverduurzamingsplannen verpakken Op 16 maart 2017 zijn de brancheverduurzamingsplannen verpakken van Tuinbranche Nederland (Tuin) en Spirits NL (Gedistilleerd) vastgesteld door het bestuur van het KIDV. Het bestuur van het KIDV heeft bij de vaststelling geen inhoudelijke aanpassingen voorgesteld van de hoogst haalbare doelen. Het KIDV constateert dat de doelen in deze brancheverduurzamingsplannen hoogst haalbaar en realistisch zijn en keurt de plannen goed. In bijlage 1 en 2 van deze brief worden de hoogst haalbare doelen en de onderzoeksdoelstellingen uit deze brancheverduurzamingsplannen kort beschreven, samen met de beoordeling door het KIDV. Wij publiceren deze vastgestelde brancheverduurzamingsplannen en bijbehorende toetsingsdocumenten van de wetenschappelijke toetsingscommissie, samen met deze brief, ook op www.kidv.nl. Met deze plannen zijn nu dertien brancheverduurzamingsplannen met hoogst haalbare doelen goedgekeurd en vastgesteld. Gezamenlijk vertegenwoordigen deze plannen 88 procent van het verpakkingsgewicht dat door de aangeschreven branches op de Nederlandse markt wordt gebracht. Hoogst haalbare doelen voor branches zonder brancheverduurzamingsplan verpakken Negen brancheorganisaties hebben geen gehoor gegeven aan de deadline van 1 oktober 2016. Het betreft de volgende branches: De Raad Nederlandse Detailhandel (RND); Mode, tapijt en interieur textiel (Modint); Nederlands Verbond Toelevering Bouw (NVTB); Nefemed, Diagned en Firevaned (Medische hulpmiddelen); Koninklijke Horeca Nederland (KHN); De Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI); De Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF); Het Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG) en De RAI Vereniging en BOVAG. Voor deze branches heeft het KIDV op uw verzoek de hoogst haalbare doelen opgesteld.
Deze negen branches hebben op 20 februari jl. een brief van het KIDV ontvangen waarin de hoogst haalbare doelen zijn aangeboden. Het KIDV heeft in deze brief de brancheorganisaties gevraagd om binnen twee weken (uiterlijk 6 maart) schriftelijk te reageren met een standpunt en onderbouwing. Zeven van de negen branches hebben gereageerd. Hieronder treft u de meest voorkomende reacties. Daarnaast hebben vier brancheorganisaties een inhoudelijke reactie gegeven op de hoogst haalbare doelen. Ook deze worden hieronder weergegeven. 1. Branche is geen ondertekenaar van de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Dit argument voeren Koninklijke Horeca Nederland, de brancheorganisatie Modint, de brancheorganisaties Diagned, Nefemed en Firevaned (namens Medische Hulpmiddelen ) en de brancheorganisaties voor de chemie (VNCI) en verf (VVVF) aan. Het KIDV heeft hierop geantwoord dat de raamovereenkomstpartijen samen hebben besloten dat elke branche die product-verpakkingscombinaties op de markt brengt, relevant is, en dus hoogst haalbare doelen dient op te stellen. 2. Branche stelt dat zij een relatief klein percentage vertegenwoordigt van het totale verpakkingsgewicht dat op de markt wordt gebracht in Nederland. Koninklijke Horeca Nederland, de brancheorganisaties Diagned, Nefemed en Firevaned, de brancheorganisaties VNCI en VVVF stellen alle vier dat zij relatief kleine branches zijn. Het KIDV heeft er in haar antwoord nogmaals op gewezen dat de raamovereenkomstpartijen hebben besloten dat elke branche die productverpakkingscombinaties op de markt brengt, hoogst haalbare doelen dient op te stellen, onafhankelijk van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal. 3. Branche vraagt langere reactietermijn om haar achterban te raadplegen. Het Nederlands Verbond Toelevering Bouw en de brancheorganisaties Diagned, Nefemed en Firevaned melden dat zij later zullen reageren. Alleen Diagned noemt hierbij een termijn (zes weken). Het KIDV heeft hierop geantwoord dat de reacties tegemoet worden gezien en dat de hoogst haalbare doelen zijn vastgesteld door het bestuur van het KIDV en worden aangeboden aan de raamovereenkomstpartijen. 4. Branche geeft inhoudelijke reactie. a. De Raad Nederlandse Detailhandel heeft enkele inhoudelijke vragen gesteld over de hoogst haalbare doelen voor deze branche. Deze heeft het KIDV beantwoord. Ook vraagt de branche hoe handhaving van de hoogst haalbare doelen zal plaatsvinden. Het KIDV heeft geantwoord dat zij slechts over de opstelling gaat en niet over de handhaving. b. De brancheorganisatie voor Mode (Modint) heeft één inhoudelijke vraag gesteld die het KIDV heeft beantwoord. De branche geeft aan graag verder in gesprek te willen met het KIDV over hoe duurzaam verpakken gestalte kan krijgen binnen de context van de brede verduurzamingsopgave van de modesector (Kledingconvenant). c. De VNCI en VVVF gaan inhoudelijk in op het Besluit Verpakkingen in relatie tot hun handel op de Europese markt. Dit Besluit zien zij als richtlijn. De VNCI en VVVF hebben bezwaren tegen de gestelde doelen en stellen dat deze onnodige verwarring en regeldruk zullen scheppen. De VNCI en VVVF pleiten ervoor om de hoogst haalbare doelen expliciet niet als referentie voor het voldoen aan de richtlijn aan te merken. De VNCI en VVVF vragen het KIDV af te zien van de omschrijvingen van de hoogst haalbare doelen. Vervolgens stellen de
brancheorganisaties specifieke vragen per hoogst haalbaar doel. Het KIDV heeft op alle inhoudelijke vragen gereageerd. 5. Branche heeft niet gereageerd. Het Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG) en de RAI Vereniging en BOVAG namens Automotive hebben niet gereageerd. Indien u behoefte heeft aan de reacties van de branches, kan het KIDV u deze toezenden. Het bestuur van het KIDV heeft op 16 maart 2017 de hoogst haalbare doelen vastgesteld voor deze negen branches zonder brancheverduurzamingsplan. In bijlage 3 treft u de hoogst haalbare doelen voor de negen branches die geen eigen toetsbaar brancheverduurzamingsplan hebben ingediend. Lopende zaken in afronding van de eerste ronde brancheverduurzamingsplannen verpakken Eind 2016 heeft de Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN) aangegeven zelfstandig een brancheverduurzamingsplan te willen opstellen. Officieel valt VBN onder het Nederlands Verbond van de Groothandel dat geen plan heeft ingediend. Het plan van VBN is momenteel in toetsing bij het KIDV. Met de branches Sigaretten (Stichting Sigarettenindustrie) en Sigaren (Nederlandse Vereniging voor de Sigarenindustrie) worden aparte afspraken gemaakt, omdat er een wijziging in Europese regelgeving zou optreden, die verband houdt met de verpakking. Met hen zal separaat worden overlegd. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, J. van der Vlist Voorzitter van het bestuur van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken
Bijlage 1 - Hoogst haalbare doelen brancheverduurzamingsplan Tuinbranche Nederland en beoordeling door het KIDV. I Toepassen van monomaterialen (LDPE) in minimaal 75% van de kunststof zakken voor potgrond en grondverbeteraar. Kunststof zakken worden veel toegepast voor potgrond en grondverbeteraar. De LDPE-zakken worden op dit moment gemaakt op een drielaags co-extrusie lijn. De binnenlaag is zwart, terwijl de tussenlaag en buitenlaag wit zijn. Er loopt onderzoek bij de marktleider naar de mogelijkheden om over te stappen naar monomateriaal (wit/wit/wit). Dit zorgt ervoor dat de zakken beter recyclebaar zijn. Als deze proef slaagt zullen andere leden gestimuleerd worden om ook monomateriaal te gaan toepassen. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel ten aanzien van het verduurzamen van verpakkingen, omdat het toepassen van monomaterialen zorgt voor betere recyclemogelijkheden en bijdraagt aan de visie op de lange termijn, namelijk het streven naar een circulaire economie voor verpakkingen. II. Introductie van biobased materialen (biope) in kunststof zakken voor potgrond en grondverbeteraar. Bij een van de leden wordt in 2017 de complete lijn duurzame, MPS-gecertificeerde potgronden en bodemverbeteraars in (40%) biobased polyethyleen verpakt. Voor wat betreft HDPE-flessen en -doppen worden momenteel eerste testen uitgevoerd. Verwachte implementatie zal in 2018 zijn. De keuze voor het inzetten van gerecyclede kunststof en/of biobased kunststof wordt aan de individuele leden gelaten. Beide opties kunnen leiden tot verduurzaming. Voor biobased kunststof is van belang dat duurzame sourcing van de grondstoffen bij de leverancier geverifieerd wordt, bij voorkeur met een LCA-studie. Verder zal erop gelet worden dat biobased of biodegradable kunststoffen de bestaande recyclingsystemen niet verstoren. Het KIDV acht dit een passend streven, omdat de te verkrijgen inzichten in 2018 zullen bijdragen aan het signaleren van best practices, belangrijke verbeterpunten of andersoortige trends. De gesignaleerde zaken zullen bij het opstellen van het brancheverduurzamingsplan verpakken 2018-2022 gebruikt worden voor nieuwe doelstellingen. III. Pilotprojecten opzetten voor het toepassen van gerecycled kunststof in zakken, flessen en containers Onderzoeken van de haalbaarheid voor het toepassen van gerecyclede kunststoffen in zakken en flessen. Dit is technisch haalbaar, maar in de praktijk loopt men vaak tegen bezwaren aan, zoals kleur, geur en productieproblemen. Om deze problemen op te lossen, worden dit jaar een tweetal pilotprojecten opgezet met leveranciers van kunststof folies en flessen. De resultaten worden gedeeld met andere leden van de Tuinbranche. Het KIDV acht dit een passend streven (maar geen concreet hoogst haalbaar doel voor 2018), omdat de te verkrijgen inzichten in 2018 zullen bijdragen aan het signaleren van best practices, belangrijke verbeterpunten of andersoortige trends. De gesignaleerde zaken zullen bij het opstellen van het brancheverduurzamingsplan verpakken 2018-2022 gebruikt worden voor nieuwe doelstellingen.
IV. Inventarisatie blisters en skinkaarten en opnemen van eisen ten aanzien van recyclebaarheid van blisters/skinkaarten in leveranciersvoorwaarden. Op dit moment is er geen zicht op de hoeveelheid blisters en skinkaarten die wordt toegepast in tuincentra. De verwachting is dat dit zeer beperkt is, maar in 2017 zal er een inventarisatie gemaakt worden en zullen de leveranciers van PVC blisters en andere niet met de reguliere stroom recyclebare blisters (PETG) en skinkaarten benaderd worden met het verzoek deze aan te passen. Tevens wordt er een eis ten aanzien van de recyclebaarheid van blisters en skinkaarten opgenomen in de leveranciersvoorwaarden met als doel het uitfaseren van PVC- en PETG-blisters en het uitfaseren van skinkaarten in 2018. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat het de recyclebaarheid van verpakkingen vergroot. V. Opstellen en invoeren van leveranciersvoorwaarden bij alle aangesloten retailleden van Tuinbranche Nederland (2018). Dit doel gaat over het opnemen van duurzaamheidscriteria voor verpakkingen in de leveranciersvoorwaarden met jaarlijkse monitoring bij de lid-bedrijven. Tussen bestelling, productie en aanlevering zit een tijdspad van een half jaar tot een jaar. Leveranciersvoorwaarden in 2017 zullen later effect hebben. De meeste leveranciers en retailers hebben jaarafspraken van januari tot en met december. Dit heeft te maken met de seizoensinvloeden in deze branche en de lange doorlooptijden van het assortiment. Het KIDV acht dit een passend streven (maar geen concreet hoogst haalbaar doel), omdat het zeer waarschijnlijk een algemene verduurzaming van verpakken in de tuinbranche tot gevolg zal hebben. VI. Opnemen van FSC/PEFC karton in leveranciersvoorwaarden voor 75% van de leden in 2018. De branche zal erop aandringen dat het toepassen van FSC- of PEFC-gecertificeerd golfkarton zal worden opgenomen in de leveranciersvoorwaarden van de leden. In de jaarlijkse monitoring zal worden gevraagd of dit is gebeurd en bij leveranciers wordt nagevraagd of de toegepaste dozen zijn voorzien van certificering. Enkele Nederlandse leveranciers geven aan dat ze al vrijwel 100% FSC/PEFC karton voor zowel omverpakkingen als productverpakkingen toepassen. De grote uitdaging is om dit ook voor importproducten te regelen. Tevens zal de branche er bij de lidbedrijven actief op aandringen om hun toeleveranciers te vragen meer gecertificeerd en/of gerecycled papier en karton in te zetten. In 2017 zal hiertoe een campagne worden gestart. Eind 2017 zal de branche vragen naar het totale volume aan kartonnen verpakkingen en daarvan het percentage gecertificeerd karton. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat het gebruik van gecertificeerd houtvezel voor papier en karton zorgt voor een toename van duurzaam beheerde bossen en omdat de toepassing van gerecyclede vezels bijdraagt aan een circulaire economie voor verpakken. Het KIDV gaat er vanuit, naar aanleiding van de toelichting door de branche tijdens de zitting, dat de verduurzaming van deze doelen significant zal zijn en dat de branche dit zal aantonen in 2018.
VII. Opnemen voorwaarde van doorschijnende en onbedrukte krimp- en rekwikkelfolies in leveranciersvoorwaarden voor 75% van de leden in 2018. Krimp- en rekwikkelfolie wordt in de tuincentra al apart ingezameld voor recycling. Om deze recycling beter mogelijk te maken, zal de branche erop aandringen dat het toepassen van doorschijnende en onbedrukte krimp- en rekwikkelfolies zal worden opgenomen in de leveranciersvoorwaarden van de bedrijven. Door de inzet van onbedrukte en doorschijnende krimp- en rekfoliewikkels kan deze stroom hoogwaardiger worden gerecycled. Eind 2017 zet de branche een enquêteformulier uit voor de volumes en het aandeel doorschijnend folie. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat dit doel de vervuiling van de kunststoffoliestroom voorkomt. Daarnaast leidt dit tot betere inzameling met mogelijk een hogere toepassing van recyclaat in de productie van krimp- en rekfolies. Het KIDV gaat er vanuit, naar aanleiding van de toelichting door de branche tijdens de zitting, dat de verduurzaming van deze doelen significant zal zijn en dat de branche dit zal aantonen in 2018.
Bijlage 2 - Hoogst haalbare doelen brancheverduurzamingsplan van branchevereniging van importeurs en producenten van gedistilleerde dranken in Nederland (Spirits NL) en beoordeling door het KIDV. I Reduceren gemiddeld gewicht glasverpakkingen met minimaal 1% per jaar (ofwel 2% reductie in 2018 t.o.v. 2016) De nadruk in dit brancheverduurzamingsplan ligt op de reductie van het gewicht van de glazen flessen, omdat dit zowel vanuit milieu-, als vanuit kostenoogpunt de meest prominente factor is als het op verpakkingen aankomt. Streefcijfers voor 2018, gebaseerd op het gemiddelde gewicht van de metingen uit 2016, minus een jaarlijkse reductie van 1%, zijn: Lichte 0,7 liter fles van 502 gram in 2016 naar 492 gram in 2018; Lichte 1,0 liter fles van 549 gram in 2016 naar 538 gram in 2018; Zware 0,7 liter fles van 525 gram in 2016 naar 515 gram in 2018; Zware 1,0 liter fles van 562 gram in 2016 naar 550 gram in 2018. Verwacht wordt dat bij de introductie van nieuwe flessen een grotere reductie gerealiseerd gaat worden dan 1%, aangezien enkele (internationale) marktleiders actief met reductie aan de slag zijn gegaan en omdat in de nieuwe Rekenmodule Afvalbeheersbijdrage onderscheid wordt gemaakt tussen lichte en zware flessen. In dat geval wordt de doelstelling vanaf 2018 verder verhoogd. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat de branche zich duidelijk inspant om ook de buitenlandse importflessen mee te nemen in verduurzaming. II. Toepassen FSC/PEFC karton in dozen - minimaal 80% FSC- of PEFC-gecertificeerd in 2018. De brancheorganisatie streeft ernaar dat de golfkartonnen dozen die de branche voor omverpakkingen gebruikt in 2018 voor minimaal 80% uit FSC- of PEFC-gecertificeerd karton bestaat. De branche zal erop aandringen dat het toepassen van FSC- of PEFC-gecertificeerd golfkarton zal worden opgenomen in de leveranciersvoorwaarden van de leden. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat het gebruik van gecertificeerd houtvezel voor papier en karton zorgt voor een toename van duurzaam beheerde bossen en omdat de toepassing van gerecyclede vezels bijdraagt aan een circulaire economie voor verpakken. III. Inzetten lichtere dozen en/of compacte golfkartonsoorten Naast het gebruik van gecertificeerd karton is het ook gewenst om in te zetten op het gebruik van lichtere dozen en nieuwere, compactere kartonsoorten, vanuit kosten- en milieuperspectief. Voorbeelden van commercieel beschikbare en toegepaste typen zijn de S-golf en de R-golf, waarmee ongeveer 20% bespaard kan worden op de dikte van het kartonnen omhulsel. Spirits NL zal erop aandringen dat compacte golfkartonsoorten worden toegepast door haar leden bij de binnenlandse productie, en dat het toepassen ervan zal worden opgenomen in de
leveranciersvoorwaarden van de leden voor import. De inzet is dat in 2018 50% van de golfkartonnen dozen uit dit materiaal bestaan, en in 2022 100%. De grootst mogelijke winst qua gewichtsbesparing zit in de omschakeling van zesvaksdozen met binnenwerk naar zesvaksdozen zonder binnenwerk of wrap-around dozen. Dit kan ruim 30% besparing opleveren op het doosgewicht. Op dit moment worden dozen met en zonder binnenwerk ongeveer evenveel gebruikt (50/50%). Door de omschakeling naar lichtere dozen, zonder binnenwerk, te stimuleren, kan er in 2018 naar verwachting gemiddeld 10% op het gewicht van de dozen bespaard worden. Hiervoor zijn wel aanpassingen van de verpakkingslijnen bij de producenten nodig. Dit kan enige tijd vergen. Het KIDV acht dit een realistisch en hoogst haalbaar doel, omdat dit een significante besparing van grondstoffen betekent. De brancheorganisatie heeft de volgende onderzoeksdoelstellingen voor 2018 geformuleerd: IV. Alternatieven voor stenen kruiken. 2,6% van de in Nederland geproduceerde verpakkingen betreft stenen kruiken. Hierbij gaat het vaak om jenevers, kruidenbitters of likeuren. Als consumenten deze kruiken in de glasbak deponeren, kan dit negatieve gevolgen hebben voor de recyclingbedrijven en de kwaliteit van het recyclaat. De sector is al een aantal jaren bezig om de bewustwording hierover bij consumenten te vergroten, onder andere middels financiering van specifieke stickers op de Glasbak en het toepassen van een verpakkingslogo. Om dit structureel aan te pakken, is het echter ook nodig om onderzoek te doen naar mogelijke alternatieven voor de stenen kruik. Idealiter ontstaan hieruit verpakkingen die geen kwaad kunnen in het recycleproces, en toch de commerciële waarde van de kruik behouden. Uit de markt is vernomen dat er producenten zijn die lege verpakkingen innemen van consumenten om te hergebruiken. Het KIDV had naar aanleiding van de toetsing aanbevolen dat dit onderwerp zou worden opgenomen in een onderzoeksdoelstelling. Het KIDV acht het ten aanzien van het streven naar een circulaire economie voor verpakkingen van belang dat de branche met een strategie komt voor de stenen kruik om verstoringen in het recycleproces van glas te voorkomen. V. Wrap-Around dozen. Vanuit Australië komen veel flessen wijn in kartonnen dozen zonder vakverdeling. Het zijn Wrap- Around (WA) dozen waarbij het karton zo strak om de flessen is aangebracht dat een vakverdeling overbodig is. De flessen kunnen niet meer bewegen en het leidt niet tot meer breuk. Een Wrap- Around doos bevat vaak minder karton dan een Amerikaanse vouwdoos. De branche ziet dit als een interessante oplossingsrichting om samen met haar leden te onderzoeken. Dit zal als onderwerp terugkomen in de op te richten werkgroep duurzaam verpakken voor de gedistilleerd sector.
Het KIDV had naar aanleiding van de toetsing aanbevolen dat dit onderwerp zou worden opgenomen in een onderzoeksdoelstelling.
Bijlage 3 - Hoogst haalbare doelen voor de branches die geen toetsbaar brancheverduurdzamingsplan verpakken hebben ingediend. Dit zijn de volgende branches, te weten de verfbranche vertegenwoordigd door de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF); de chemiebranche, vertegenwoordigd door de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI), de groothandel vertegenwoordigd door het Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG), de horeca vertegenwoordigd door de Koninklijke Horeca Nederland (KHN), medische hulpmiddelenbranche vertegenwoordigd door de Nefemed, Diagned en Firevaned, mode-, tapijt- en interieurtextielbranche vertegenwoordigd door Modint, de automotivebranche vertegenwoordigd door RAI Vereniging en BOVAG, de detailhandel non-food vertegenwoordigd door de Raad Nederlandse Detailhandel (RND) en bouwmaterialen toeleveringsbranche vertegenwoordigd door het Nederlands Verbond Toelevering Bouw (NVTB). Hoogst Haalbare en Het KIDV heeft de hoogst haalbare doelen opgesteld in nauw overleg met de wetenschappelijke toetsingscommissie, bestaande uit Prof. dr. Jacqueline Cramer, Prof. dr. ir. Roland ten Klooster, Dr. Ulphard Thoden van Velzen en Dr. ir. Renee Wever. Deze commissie heeft ook de ingeleverde plannen getoetst. Het KIDV stelt de hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken op in lijn met de hoogst haalbare doelen uit de plannen van branches die wel zelf een vastgesteld brancheverduurzamingsplan hebben ingediend. Daarbij is ook gekeken naar de mogelijkheden op materiaalniveau. Algemeen: Hoogst haalbaar doel 1 Continu streven om materiaalgebruik voor verpakkingen te verminderen. Omschrijving Bij een herontwerp van een verpakking, waarbij hetzelfde materiaal wordt gebruikt als bij het eerdere ontwerp, dient de verpakking lichter te zijn en moet worden aangetoond wat de bottleneck is die bepaalt hoeveel materiaal minimaal nodig is. Het kan zijn dat een andere verduurzamingsmaatregel milieukundig voordeel biedt en de verpakking daardoor gelijk in gewicht blijft of zwaarder wordt. Het bedrijf dient dit aan te tonen. Hoogst haalbaar doel 2 Vergroten inzet van herbruikbare verpakkingen Omschrijving Bedrijven die een logistiek hulpmiddel gebruiken om hun product te verpakken, waarbij van dit logistieke hulpmiddel meer dan 10 ton/jaar in gewicht op de Nederlandse markt wordt gebracht, dienen voor het betreffende logistieke hulpmiddel een retoursysteem onderzocht te hebben. Als blijkt dat een retoursysteem milieukundig voordelen biedt, wordt ervan uitgegaan dat dit wordt ingezet, tenzij een bedrijf kan aantonen op basis waarvan dit niet haalbaar wordt geacht. Retoursystemen zijn niet haalbaar als aangetoond wordt dat de business case negatief uitvalt of als aangetoond wordt dat de productbescherming in het geding komt.
Hoogst haalbaar doel 3 Verpakkingen zijn recyclebaar. Omschrijving Alle verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, zijn binnen Europa recyclebaar, tenzij dit vanuit het oogpunt van productbescherming niet mogelijk is. Elke verpakking dient een recycleroute te hebben en niet als restafval afgedankt te worden. Hoogst haalbaar doel 4 Communicatie over weggooien van verpakkingen. Omschrijving Alle verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, zijn voorzien van een weggooi-instructie ter bevordering van de gescheiden inzameling. Een voorbeeld hiervan is de Weggooiwijzer (weggooiwijzer.nl). Hoogst haalbaar doel 5 Verminderen productrestanten. Omschrijving Alle verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, zijn zodanig ontworpen dat deze goed en voor, zover mogelijk, volledig te legen zijn (product is er goed uit te halen/knijpen/schrapen). De productrestanten dienen tot 2% (20 gram op 1 kilogram) beperkt te kunnen worden. Hoogst haalbaar doel 6 Verhogen recyclingpercentage. Omschrijving Al het verpakkingsmateriaal dat binnen een bedrijf vrijkomt, wordt gescheiden aangeboden aan een afvalverwerker. Voor papieren, kartonnen en kunststofverpakkingen heeft dit doel alleen betrekking op niet-inrichtingen (naar definitie Wet milieubeheer artikel 1.1), want voor inrichtingen geldt paragraaf 14.4 van het Landelijk Afvalbeheerplan. Papier/ Karton Hoogst haalbaar doel 7 Vergroten inzet duurzaam beheerde grondstoffen. Omschrijving Alle verpakkingen van papier of karton (primair, secundair en tertiair), zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bestaan voor 100% uit FSC en PEFC of vergelijkbaar gecertificeerde vezels en/of gerecyclede vezels. Kunststof Hoogst haalbaar doel 8 Kunststofverpakkingen zijn recyclebaar. Omschrijving Alle verpakkingen van kunststof, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, zijn recyclebaar binnen Europa, tenzij dit vanuit het oogpunt van productbescherming niet mogelijk is. Elke verpakking dient een recycleroute te hebben en niet als restafval afgedankt te worden. Als bijvoorbeeld laminaten te recyclen zijn en dit ook daadwerkelijk gebeurt, dan zijn deze verpakkingen recyclebaar.
Hoogst haalbaar doel 9 Vergroten toepassing gerecycled content, non-food. Omschrijving Alle verpakkingen van kunststof geschikt voor non-food producten, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bevatten zoveel mogelijk recyclaat en het gebruikte percentage moet onderbouwd kunnen worden. Hoogst haalbaar doel 10 Vergroten toepassing gerecycled content, food. Omschrijving Gerecyclede kunststoffen waarvoor EFSA de recyclingprocessen heeft goedgekeurd, worden zoveel mogelijk ingezet bij alle kunststofverpakkingen geschikt voor food producten. Het gebruikte percentage moet onderbouwd kunnen worden. Dit geldt zowel voor nieuw op de Nederlandse markt gebrachte producten en hun verpakking als voor een herontwerp. Hoogst haalbaar doel 11 Verbetering recyclebaarheid verpakking. Omschrijving Alle verpakkingen van kunststof, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, zijn PVC-vrij. Tenzij het bedrijf kan aantonen dat PVC nodig is om het product te beschermen. Als de toepassing niet op de tenzij niet anders mogelijk lijst van het KIDV staat, dient de branche een verzoek hiertoe in te dienen bij het KIDV. De aanwezigheid van PVC in de PET-stroom heeft een sterk nadelige invloed op de eigenschappen van het gerecycled PET, dit is al waarneembaar bij concentraties van 1 promille PVC in r-pet. Het leidt tot een versnelde ketenlengte-verkorting en vergeling. Andere gerecyclede kunststoffen (PE, PP, Film) hebben ook last van polymere verontreinigingen, bijvoorbeeld als er kleine hoeveelheden PET-deeltjes aanwezig zijn. Het mechanisme van kwaliteitsverlies is hier anders. De ketenlengte wordt niet aangetast, maar door de deeltjesverontreiniging van PET in PE, PP of Film worden zwakheden in de matrix ingebouwd. Dit is waarneembaar bij iets hogere concentraties (rond 1 procent PET in PE, PP of Film). Tenslotte kan met slimme procestechnologie het nadelig effect van PET in PE, PP of Film grotendeels worden tegengegaan, maar dit is nauwelijks mogelijk voor een PVC-verontreiniging in PET 2. Hoogst haalbaar doel 12 Verbetering recyclebaarheid verpakking. Omschrijving Alle verpakkingen van kunststof, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, hebben alleen de minimaal benodigde bedrukking en/of etiketten. De recycling wordt hiermee bevorderd. Indien het gebruik van etiketten of stickers noodzakelijk is, dienen deze afwasbaar te zijn tussen de 60⁰ en 80⁰ graden Celsius. Indien bedrukking wordt toegepast, dient dit met non-toxische inkten en volgens EUPIA-richtlijnen te geschieden. 2 Deze informatie is verkregen van Dr. EU Thoden van Velzen en betreft de huidige stand van zaken.
Hout Hoogst haalbaar doel 13 Vergroten inzet duurzaam beheerde grondstoffen. Omschrijving Alle verpakkingen van hout, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bestaan voor 100% uit FSC en PEFC of vergelijkbaar gecertificeerd hout. Deze doelen gelden voor alle branches. Hieronder vindt u per branche, branche-specifieke hoogst haalbare doelen beschreven indien van toepassing. Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Verf- en Drukbranche De verf- en drukindustrie wordt vertegenwoordigd door brancheorganisatie VVVF. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 18,5 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (10%), kunststof (18%) en metaal (72%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche geldt, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook het volgende branche-specifieke hoogst haalbare doel: Hoogst haalbaar doel 14 Vergroten toepassing gerecycled content. Omschrijving Alle verfemmers van kunststof zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, dienen minimaal 50% post-consumer recyclaat te bevatten. Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Chemiebranche De chemiebranche wordt vertegenwoordigd door de Vereniging van de Nederlandse Chemie Industrie (VNCI). Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 3,7 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (46%), kunststof (48%) en metaal (6%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche gelden, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook de volgende branche-specifieke hoogst haalbare doelen: Hoogst haalbaar doel 15 Vergroten toepassing gerecycled content. Omschrijving Alle pallets van kunststof, bedoeld voor non-food producten, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, dienen minimaal 50% post-consumer recyclaat te bevatten.
Hoogst haalbaar doel 16 Vergroten toepassing gerecycled content. Omschrijving Alle big bags van kunststof, bedoeld voor non-food producten, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bevatten zoveel mogelijk recyclaat. Het gebruikte percentage moet onderbouwd kunnen worden. Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Groothandel branche De groothandelsbranche wordt vertegenwoordigd door het Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG)*. * De Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN) heeft eind 2016 aangegeven zelfstandig een brancheverduurzamingsplan verpakken te willen opstellen. Op het moment van schrijven is dit plan in toetsing bij het KIDV. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 39,6 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (77%), glas (7%), kunststof (12%), metaal (2%) en hout (2%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche gelden de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13.
Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Horeca- en Foodservicebranche De Horeca- en foodservicebranche wordt vertegenwoordigd door Koninklijke Horeca Nederland. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 26,3 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (41%), glas (43%), kunststof (14%) en metaal (2%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche geldt, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook het volgende branche-specifieke hoogst haalbare doel: Hoogst haalbaar doel 17 Stimuleren gebruik meermalige verpakkingen, inzet van recyclebare verpakkingen en gescheiden afdanking. Omschrijving Alle verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, die worden gebruikt door bedrijven en/of verstrekt aan consumenten dienen gescheiden afgedankt te kunnen worden. Tenzij er met een hervulbaar of herbruikbaar systeem wordt gewerkt. Verpakkingen zijn recyclebaar of te verwerken in een vergistingsinstallatie en/of composteerinstallatie (waarbij rekening wordt gehouden met de verwachte vervuiling door het verpakte product), bevatten zeer duidelijke afdankinstructies voor de consument en kunnen gescheiden worden in de door het bedrijf bijgeleverde afvalinzamelstructuur. Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Medische Hulpmiddelenbranche De medische hulpmiddelenbranche wordt vertegenwoordigd door de brancheorganisaties Diagned, Firevaned en Nefemed. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 3,1 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (66%), glas (8%), kunststof (25%) en metaal (1%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche gelden de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13.
Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Modebranche De modebranche wordt vertegenwoordigd door Modint. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 32,5 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (83%), kunststof (15%), metaal (1%) en hout (1%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche gelden, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook de volgende branche-specifieke hoogst haalbare doelen: Hoogst haalbaar doel 18 Recyclingpercentage verhogen. Omschrijving Alle kleerhangers worden apart ingezameld en hergebruikt of gerecycled. Kleerhangers worden niet ongevraagd meegegeven aan de consument. Hoogst haalbaar doel 19 Inzet recyclaat verhogen. Omschrijving Alle kleerhangers van kunststof, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bevatten zoveel mogelijk recyclaat. Het gebruikte percentage moet onderbouwd kunnen worden. Hoogst haalbaar doel 20 Verminderen hoeveelheid verpakkingsmateriaal en -onderdelen. Omschrijving Alle primaire verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bestaan uit zo min mogelijk verschillende materialen en onderdelen. De hoeveelheid gebruikte materialen en onderdelen moet onderbouwd kunnen worden.
Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Automotivebranche De Automotivebranche wordt vertegenwoordigd door de RAI vereniging en BOVAG Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 9 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (73%), kunststof (12%), metaal (9%) en hout (6%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche geldt, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook het volgende branche-specifieke hoogst haalbare doel: Hoogst haalbaar doel 21 Vergroten toepassing gerecycled content. Omschrijving Alle flessen, containers of jerrycans van kunststof, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, dienen minimaal 50% post-consumer recyclaat te bevatten. Als dit niet haalbaar is dient onderbouwd te worden waarom niet. Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Detailhandelsbranche De detailhandelsbranche wordt vertegenwoordigd door de Raad Nederlandse Detailhandel. Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 53,5 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat uit papier (84%), glas (1%), kunststof (14%) en hout (1%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche gelden, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook de volgende branche-specifieke hoogst haalbare doelen: Hoogst haalbaar doel 22 Verminderen hoeveelheid verpakkingsmateriaal en -onderdelen. Omschrijving Alle primaire verpakkingen, zowel nieuw op de Nederlandse markt als een herontwerp, bestaan uit zo min mogelijk verschillende materialen en onderdelen. De hoeveelheid gebruikte materialen en onderdelen moet onderbouwd kunnen worden. Hoogst haalbaar doel 23 Beperken loze ruimte. Omschrijving De verhouding tussen het omvattende volume van het product en de verpakking moet zo klein mogelijk zijn, tenzij dit uit het oogpunt van productbescherming of een andere functionaliteit niet mogelijk is. Dit geldt zowel voor nieuw op de Nederlandse markt gebrachte producten en hun verpakking als een herontwerp. Het bedrijf dient dit te onderbouwen. Onder een andere functionaliteit wordt diefstal preventie en kopruimte bij het vullen bedoeld.
Hoogst haalbare doelen duurzaam verpakken voor bedrijven binnen de Bouwtoeleveringsbranche De bouwtoeleveringsbranche wordt vertegenwoordigd door het Nederlands Verbond Toelevering Bouw (NVTB). Verpakkingen in deze branche Jaarlijks gebruikt de branche ongeveer 2 kiloton aan verpakkingsmateriaal in Nederland (Afvalfonds 2014). Dit bestaat volledig uit kunststof (100%). Hoogst haalbare doelen Voor bedrijven binnen deze branche geldt, behalve de genoemde hoogst haalbare doelen 1 t/m 13, ook het volgende branche-specifieke hoogst haalbare doel: Hoogst haalbaar doel 24 Beperken hoeveelheid verpakkingsmateriaal. Omschrijving Producten die volgens het just in time principe worden aangeleverd, zijn niet meer in folie verpakt, tenzij dit niet mogelijk is uit het oogpunt van productbescherming. Dit geldt zowel voor nieuw op de Nederlandse markt gebrachte producten en hun verpakking als voor een herontwerp.