Een (DOOR)start naar een leven zonder criminaliteit

Een (DOOR)start naar een leven zonder criminaliteit Investeren in de maatschappij: Sociaal beleid Veiliger samenleving Kostenbesparend Minder criminaliteit

Voorwoord Het jaar 2009 begon vol verwachting, maar eindigde met een teleurstelling: de boerderij, waaraan enkele jaren is gewerkt, bleek ondanks alle positieve gesprekken met het Ministerie van Justitie, geen subsidie te krijgen. In juni kwam als een koude douche een kort afwijzend briefje. Wij zijn daartegen in beroep gegaan met een uitvoerige argumentering, een hoorzitting, die niets opleverde, behalve begripvolle blikken, maar wel met resultaat, dat vanuit het departement het gesprek weer werd opgestart. Het ziet er weer een beetje hoopvol uit. Van onze kant is een compromis voorgesteld. De ervaring van de laatste jaren leert ons, dat de doelgroep, die we graag in de boerderij willen opvangen, steeds groter wordt: Veel mensen met een intensieve hulpvraag en die een intensieve begeleiding vragen. Binnen onze huidige toelatingsnormen kunnen we veel van hen niet opvangen. Dat is jammer en voor de maatschappij schadelijk, omdat ze dan zonder opvang en begeleiding terugkomen in de maatschappij. De bekende spiraal van einde detentie, recidive, gevangenis kent dan geen gelukkige afloop. Positief nieuws is er ook: het project vrouw na detentie kan van start gaan, omdat we daar subsidie voor hebben gekregen, in ieder geval voor 2010. In 2009 bleek onze voorzitter, Rob van Buiren, nogmaals een serie medische ingrepen te moeten ondergaan. Hoewel deze positief resultaat hebben gehad heeft Rob gemeend zijn functie als voorzitter te moeten opgeven. Zijn lange afwezigheid is niet goed voor de organisatie en dat heeft voor hem de doorslag gegeven. Zodra hij weer in het land is zal er op passende wijze afscheid van hem worden genomen. Nog net in 2009 is heel snel een opvolger voor hem gevonden in de persoon van Hans Goovers, met onder andere ervaring als interim directeur bij het AZZ. Per 1 februari 2010 zal hij de functie aanvaarden. De schrijver van dit voorwoord heeft ook afscheid genomen, omdat hij het na meer dan tien jaar en gelet op zijn leeftijd genoeg vond. Helen van den Boog is hem als bestuurslid en secretaris per 1 juli 2009 opgevolgd. Ik heb het werk met plezier gedaan, en vooral de uitstekende samenwerking in het bestuur maakte het werken gemakkelijk en prettig. Zelfs in moeilijke tijden waren er geen negatieve geluiden en de positieve instelling van mijn mede-bestuurders en niet te vergeten van onze directeur heeft gezorgd voor veel voldoening. Met dank aan iedereen binnen en buiten DOOR eindig ik dit voorwoord. Pieter Porrey 1

Inhoudsopgave Voorwoord...1 Hoofdstuk 1 - Inleiding...3 Hoofdstuk 2 - Intake...4 Hoofdstuk 3 - Bewonersbezetting 2009...5 Hoofdstuk 4 - Personeelsbezetting...7 Hoofdstuk 5 - ATC...8 Hoofdstuk 6 - Vrijwilligerswerk... 11 Hoofdstuk 7 - Trainer-procesbegeleider... 12 Hoofdstuk 8 - Klachtencommissie... 14 Hoofdstuk 9 - Inspectie van de Sanctietoepassing... 15 Hoofdstuk 10 - Financieel jaarverslag 2009... 16 Hoofdstuk 11 - Algemeen Bestuur... 20 Hoofdstuk 12 - Interview secretaris... 21 Hoofdstuk 13 - Comité van aanbeveling... 23 Colofon... 24 2 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 1 - Inleiding Een aanzienlijk aantal gedetineerden in Nederlandse gevangenissen hebben ernstige psychi(atr) ische- en/of verslavingsproblemen. Het betreft bijvoorbeeld mensen die lijden aan antisociale persoonlijkheidsstoornissen en/of verslavingsproblematiek die anderen schade berokkenen, leed veroorzaken of strafbare feiten plegen. Goed omgaan met deze mensen is een moeilijke opgave. Ze maken deel uit van twee werelden. Die van de zorg en opvang en die van Justitie, die zich in de praktijk moeizaam tot elkaar verhouden. Er lijkt soms voor de opvang en nazorg van ex-gedetineerden met een psychosociale problematiek in combinatie met een drugsverslaving een sfeer van moedeloosheid te heersen. Er zijn veel aanwijzingen dat de gevaren die sommige ex-gedetineerden veroorzaken met een psychosociale- en/of verslavingsproblematiek beter kunnen worden beheerst. Ieder slachtoffer is er een te veel, maar iedere succesvolle interventie die een vermindering van risico s oplevert, is ook een succes. Echt succes in de beheersing van dit type criminaliteit is een kwestie van een lange adem. De opgave is een wijze van begrenzing en structuur te vinden die de maatschappelijke veiligheid vergroot, die tevens de motivatie van de dader versterkt en die op de lange duur de kans op reïntegratie bevordert. Hoe beter de begrenzing en structuur aansluiten bij de persoonlijke leefsituatie, des te meer effect er te verwachten valt. 1 Stichting DOOR heeft de afgelopen jaren bewezen dat zij over een lange adem beschikt. Door de afgelopen jaren heen heeft Stichting DOOR aangetoond dat juist een langdurige en intensieve persoonsgerichte aanpak haar vruchten afwerpt, waardoor de kans op terugval in de criminaliteit wordt verkleind. De praktijk geeft echter ook aan dat de meeste aanmeldingen bij Stichting DOOR buiten haar contra-indicaties vallen die liggen op het gebied van ernstige psychi(atri)sche problematiek en/of ernstige verslavingsproblematiek. Een groot gedeelte van de uitval en het niet kunnen opvullen van deze plaatsen van het programma van Stichting DOOR heeft een directe relatie met deze problematiek. Veel ex-gedetineerden die in aanmerking willen komen voor opvang en nazorg vallen hierdoor tussen de wal en schip. Stichting DOOR heeft de overtuiging en dit wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, dat wanneer beter wordt ingespeeld op deze problematiek, dat de kans op het afmaken van het programma bij Stichting DOOR aanmerkelijk wordt vergroot, de kans op recidive na het afronden van het programma aanmerkelijk wordt verkleind en dat een betere bezetting van de opvangplaatsen bij Stichting DOOR beter wordt gegarandeerd. In 2009 heeft Stichting DOOR de aanvraag gedaan voor de opvang en nazorg van ex-gedetineerden met een intensieve hulpvraag. In juni 2009 heeft Stichting DOOR voor deze aanvraag een afwijzing gekregen. Maar hiermee is het probleem niet opgelost. Het is vooral voor deze groep van belang dat er een gerichte opvang komt. In overleg met het Ministerie van Justitie wordt gezocht naar een alternatieve oplossing om vooralsnog in de mogelijkheid te gaan voorzien voor de opvang en nazorg van deze doelgroep in 2010. Johan Swart, directeur Stichting DOOR 3 1 Raad voor de maatschappelijke ontwikkeling, Straf en zorg: een paar apart

Hoofdstuk 2 - Intake in 2009 In 2009 kwamen bij Stichting DOOR in totaal 117 aanmeldingen binnen, dat is 25% meer dan in 2008. Van de aangemelde cliënten werden er 34 aangenomen en volgden een traject bij Stichting DOOR; 65 cliënten meldden zich in de loop van de intakeprocedure af of werden na de intakeprocedure afgewezen; 18 aanmeldingen werden meegenomen naar 2010. Kenmerkend voor de aanmeldingen was de verzwaring van de problematiek en de hulpvragen. Veel aangemelde cliënten hadden een intensieve hulpvraag op het gebied van psychi(atri)sche en/ of verslavingsproblematiek. Bij 22 personen was er zelfs sprake van een dubbeldiagnose met een hulpvraag op het gebied van zowel verslaving- als psychiatrische problematiek. Desondanks de multi problematiek kwamen er toch nog 8 van hen positief door de intakeprocedure en konden een traject bij Stichting DOOR beginnen. Het intaketeam van Stichting DOOR had in 2009 te maken met een wisseling van personen. In 2009 volgde het intaketeam een cursus eerste contacten, eerste gesprekken bij de Interactieacademie in Antwerpen. Voorbeeld van een intake met een multi problematiek Pieter (gefingeerde naam) Pieter is 27 jaar en meldt zich aan bij Stichting DOOR voor een verblijf in Maatschappelijke Opvang met een Verplicht Reclasseringscontact. Vanaf zijn 7de tot zijn 15de jaar heeft Pieter doorgebracht in internaten vanwege ernstige ziekte binnen het gezin. Hij voelde zich hierdoor niet gewenst. Al in zijn kinderjaren kreeg Pieter de diagnose ADHD en was vanaf die tijd onder behandeling van een psychiater. Vanaf zijn 14 jaar blowde Pieter en op zijn 16de jaar kwam hij voor het eerst met justitie in aanraking. Pieter kreeg depressieve klachten nadat zijn zusje zelfmoord had gepleegd, werd opgenomen op een PAAZ afdeling en gebruikt antidepressiva. Op zijn 22ste is Pieter cocaïne gaan gebruiken en niet lang daarna was er ook sprake van excessief alcoholgebruik. Pieter is stellig van plan om na detentie de geboden hulp van uit de GGZ en de justitiële verslavingszorg te accepteren en niet terug te vallen in gebruik. Als één van zijn oude vrienden overlijdt, weet hij de onrust in zijn hoofd echter maar op één manier te bestrijden: met drugs. Pieter scoort bij de urinecontroles meerdere keren positief op cannabis en uiteindelijk op heroïne. Zijn verblijf bij Stichting DOOR wordt na 3 maanden beëindigd en Pieter geeft aan het gevoel te hebben teruggeworpen te worden in de tijd. 4 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 3 - Bewonerbezetting In 2009 meldden zich 117 personen aan bij Stichting DOOR. 28 van deze aanmeldingen waren in het kader van de maatschappelijke opvang en 79 in het kader van één van de justitiële titels waaronder cliënten bij Stichting DOOR kunnen verblijven. Drie van deze aanmeldingen waren in het kader van TBS. Van zeven aanmeldingen was ten tijde van de aanmelding onbekend onder welke titel zij vielen. In 2009 had Stichting DOOR de beschikking over 29 trajectplaatsen, waarvan er 16 in de opvangvoorziening in Vlissingen en 5 in de opvangvoorziening in Middelburg gelegen waren. Tevens had Stichting DOOR de beschikking over 8 huurwoningen, bestemd voor bewoners in de laatste fase van hun traject, op haar naam staan. Deze 29 trajectplaatsen waren als volgt ingedeeld: Er waren 7 trajectplaatsen beschikbaar voor de opvang van cliënten die onder justitiële titel. Schorsing van de preventieve hechtenis (SPH), Inrichting Stelselmatige Daders (ISD), art. 43 lid 3 Pbw 1 en de bijzondere voorwaarde van verplicht reclasseringstoezicht verbleven. Er waren 6 trajectplaatsen beschikbaar voor een penitentiair programma (PP). Voor vrijwillige opvang na plaatsing onder een justitiële titel waren er 7 plaatsen beschikbaar. Voor de maatschappelijke opvang waren er 9 trajectplaatsen beschikbaar. Bovenstaande plaatsen werden als volgt ingevuld: Er verbleven 44 personen onder een justitiële titel bij Stichting DOOR in 2009. De verdeling naar titels was als volgt: 15 personen verbleven in het kader van een penitentiair programma, 3 personen verbleven onder de titel schorsing van de preventieve hechtenis, er verbleven 4 personen in het kader van een ISD-maatregel, 5 personen onder art. 43 lid 3 Pbw en nog eens 3 personen gingen na het verblijf onder art. 43 lid 3 Pbw over naar verblijf binnen een penitentiair programma. Tot slot verbleven er 14 cliënten onder de bijzondere voorwaarde van verplicht reclasseringstoezicht bij de stichting. In het kader van de maatschappelijke opvang waren er gemiddeld 9 trajectplaatsen bezet. In totaal zijn er 14 cliënten opgevangen in het kader van de maatschappelijke opvang waarvan 7 in het kader van een kale Maatschappelijke Opvangplaats en 8 na een justitiële titel. In totaal heeft Stichting DOOR 57 personen opgevangen in 2009. Er stroomden 36 cliënten uit bij de stichting in 2009 2. 1 Penitentiaire beginselenwet 5 2 Het traject dat zij hebben gevolgd binnen Stichting DOOR kan overigens vóór 2009 gestart zijn.

T.a.v. de pijler wonen stroomden cliënten van Stichting DOOR als volgt uit: - 3 cliënten hadden een huurwoning tot hun beschikking. - 6 cliënten huurden een kamer na hun verblijf bij DOOR. - 7 cliënten trokken in bij familie. - 1 cliënt ging samenwonen met hun partner. - 5 cliënten zijn met onbekende bestemming vertrokken. - 4 cliënten zijn terug in detentie geplaatst - 7 cliënten zijn uit het programma gezet - 1 cliënt is naar een vervolgsetting gegaan - 1 cliënt bleek niet te beschikken over een geldige identiteitskaart - 1 cliënt had een koopwoning tot zijn beschikking T.a.v. de pijler werken stroomden cliënten van Stichting DOOR als volgt uit: - 9 cliënten wisten na hun verblijf bij Stichting DOOR een betaalde baan te bemachtigen. - 1 cliënt voerde vrijwilligerswerk uit. - 2 cliënten zijn gepensioneerd - 24 cliënten hadden ten tijde van hun uitstroom geen werk noch volgden zij een opleiding. T.a.v. de pijler financiën stroomden cliënten van Stichting DOOR als volgt uit: - 3 cliënten hadden geen schulden (meer) tijdens hun uitstroom bij Stichting DOOR. - 3 cliënten zaten in een schuldsaneringtraject onder de WSNP 3. - Voor 1 cliënt was een schuldsanering in het kader van de WSNP aangevraagd maar over de toelating tot het traject was nog niets bekend ten tijde van hun uitstroom. - Van 29 cliënten waren de schulden (gedeeltelijk) geïnventariseerd. - 12 cliënten hadden afbetalingsregelingen getroffen met hun schuldeisers. - Bij 3 cliënten zijn de schulden in behandeling bij de kredietbank. - 0 cliënten hebben een verzoek tot kwijtschelding ingediend. - Van 7 personen is niet bekend hoe zij zijn uitgestroomd t.a.v. de pijler financiën. Hun (eventuele) schulden waren nog niet in kaart gebracht ten tijde van de uitstroom. 63 Raad voor de maatschappelijke ontwikkeling, Straf en zorg: een paar apart Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 4 - Personeelsbezetting In 2009 waren er financiën beschikbaar voor de volgende functies: Op managementniveau zijn zowel een directeur als coördinator fulltime werkzaam geweest bij Stichting DOOR. Ten bate van de trajectbegeleiding was er ruimte voor 0,8 fte 1 trajectbegeleider. Om de trainingen voor bewoners van Stichting DOOR te verzorgen, is er een trainer/projectleider fulltime in dienst geweest. Voor de begeleiding van de vrijwilligers was er 0,8fte begeleider vrijwilligers in dienst. De werkzaamheden op het Arbeid- en TrainingsCentrum werden uitgevoerd door 2 fte arbeidstrainers. Er waren 5,37 fte s aan sociaal pedagogisch werkers actief bij Stichting DOOR. Ten bate van de administratieve ondersteuning zijn er 2 werknemers (1,5 fte) werkzaam geweest. Tevens waren er 3 nachtwakers actief werkzaam, welke samen 2,0 fte vormden. Het totale aantal fte s bij Stichting DOOR in 2009 bedroeg 15,47. Tevens zijn er in 2009 tien stagiaires actief geweest bij Stichting DOOR. De opleidingen die zij volgden, waren: Administratief medewerker Social Work Sport- en bewegingscoördinator SPH MWD 7 1 fte staat voor fulltime equivalent.

Hoofdstuk 5 - Arbeids & Trainingscentrum (ATC) Het ATC heeft een hectisch jaar achter de rug in 2009. Allereerst is er op 1 april afscheid genomen van Theo Manuhutu. Theo was sinds 2003 werkzaam bij stichting DOOR als arbeidstrainer en heeft in samenwerking met Jelte de Weerdt het ATC van de grond af opgebouwd en vorm gegeven. Om belangrijke vernieuwingen van het Project DOORstart toch verder te ontwikkelen en daar ook goed uitvoering aan te geven is in september Jan Boelhouwer als tijdelijk coördinator aangesteld op het ATC. Project DOORstart Na een lange voorbereiding in 2008 met projectmanager N. van Welsum van de Sociale Dienst Walcheren is op 1 februari 2009 de samenwerkingsovereenkomst ondertekend van wat is gaan heten project DOORstart. Belangrijk kenmerk van deze overeenkomst is dat het ATC daarmee formeel de status heeft gekregen van arbeidstoeleidingsbedrijf. Voor onze deelnemers betekent het dat hun bijstandsuitkering wordt stopgezet en zij een arbeidsovereenkomst aangaan bij Fourstar Middelburg. Het ATC van stichting DOOR wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van het arbeidstoeleidingsproces. Naast de al bestaande taken, zoals arbeidstrainers in voorgaande jaren uitvoerden, zijn er met deze samenwerkingsovereenkomst een aantal taken bij gekomen. Taken die veelal hebben te maken met het inzichtelijk maken en verantwoorden van de arbeidstoeleiding, zoals; verzorgen van inschrijving bij SDW en Fourstar; bijhouden van verlof en ziekteregistratie; het maken van een arbeidstoeleidingsplan per deelnemer; het maken van tussentijdse evaluaties per deelnemer; het beschrijven van te ontwikkelen vaardigheden; het begeleiden naar een toekomstige werkgever; Fourstar informeren over gewerkte uren middels weekstaten. In samenwerking met trajectbegeleider en procesbegeleider zijn hiervoor protocollen ontwikkeld. In het jaar 2009 zijn veel van deze taken in uitvoerende zin gaan behoren tot het takenpakket van de arbeidstrainers. De werkzaamheden 8 Jaarverslag Werkplaats Binnen het ATC worden een aantal vaste producten gemaakt als tuinmeubelen, duivenhuisjes en nestkastjes. Deze worden vervaardigd van oud pallethout dat wordt ontspijkert en geschaafd. Ook worden kroonstoeltjes gemaakt en op verzoek met een naam beplakt. Van deze stoeltjes zijn er in 2009 een achttal besteld en geleverd. Enkele deelnemers zijn bezig geweest met het uitvoeren van een laswerkstuk, wat heeft geleid tot een eigen ontwerp brievenhouder. 2009

Op initiatief en verzoek van dominee A. Verwijs van PI. Torentijd zijn er op het ATC houten kruisjes gemaakt. Deze kruisjes zijn gemaakt om uit te delen aan gedetineerden in Torentijd. Vanuit het hele land kreeg de dominee het verzoek om levering van deze kruisjes. Halverwege het jaar lag er het verzoek bij het ATC om 2500 kruisjes te maken. Buitenactiviteiten Daarnaast heeft het ATC in de loop der jaren een aantal vaste opdrachtgevers, waaronder de Gemeente Veere (Domburg), de Gemeente Middelburg en het Waterschap Zeeuwse Eilanden. Voor deze opdrachtgevers verrichtten onze deelnemers, onder leiding van de arbeidstrainers, werkzaamheden aan: Stadsbanken en toeristische route in Middelburg. 56 picknickplaatsen op heel Walcheren. Het betrof werkzaamheden zoals schilderen van de picknicktafels en banken, het onderhouden van de groenvoorzieningen bij picknickplaatsen en de toeristische route zoals schoffelen, maai- en snoeiwerkzaamheden. Onderhoud- en groenwerkzaamheden werden verder verricht op de boerderij, waarvan iedereen hoopt dat het als toekomstige locatie van Stichting DOOR gerealiseerd kan worden. De oud eigenaar van de boerderij dhr. Koole is als vrijwilliger verbonden aan stichting DOOR en ondersteunt arbeidstrainers en medewerkers bij de werkzaamheden. Het is mooi te zien hoe onze deelnemers naar deze activiteit uitkijken. Singel Nadat deelnemers van het ATC in 2008 veel verbouwingsactiviteiten aan het woonhuis de Singel hebben verricht, stond 2009 meer in het teken van onderhoudwerkzaamheden en aanpassingen. Zo zijn in het kader van brandvertragende maatregelen alle kozijnen verdikt. De keuken heeft een nieuw plafond gekregen en is er een kleine spreekkamer gemaakt. Het dakschuurtje op de Singel is gesloopt en afgevoerd. Tevens is in 2009 een begin gemaakt met het opnieuw schilderen en witten van de kamers van de bewoners. 9

Trainingen VCA-cursus (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers) Zowel in de werkplaats als bij de buitenactiviteiten leren onze deelnemers om te gaan met gereedschappen, machines. Daarbij leren we ze veilig te werken in het belang van hen zelf als voor collega-deelnemers. Hiertoe volgen alle deelnemers die niet in het bezit zijn van hun VCA-B diploma deze opleiding op het ATC. De cursus wordt gegeven door een van de arbeidstrainers. Het slagingspercentage ligt hoog, ongeveer 80% van de deelnemers slaagt in één keer. Tevens vergroot het behalen van dit diploma de kans op een baan. Computer en sollicitatietraining In samenwerking met vrijwilligers zijn in 2009 de computer en sollicitatietraining ontwikkeld. Ook deze trainingen hebben tot doel de kansen op het vinden van een baan te vergroten. Deze trainingen maken deel uit van het ATC programma. Terugkijkend op 2009 kunnen we spreken dat het project DOORstart een positief effect heeft gehad op de positionering van het ATC. Het proces van arbeidstoeleiding heeft zich meer geprofessionaliseerd. Het inzichtelijk maken en verantwoorden van deze processen heeft er tevens voor gezorgd dat op het ATC alles meer in structuur is gekomen. Deze structuren hebben een duidelijk positief effect gehad op de deelnemers wat meer en meer in het jaar een mate van duidelijkheid en rust heeft laten zien. 10 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 6 - Vrijwilligerswerk in 2009 Ook het vrijwilligerswerk is in 2009 verder ontwikkeld. Ondanks dat de vrijwilligerscoördinator werd getroffen door een ernstige ziekte is ze er toch in geslaagd om het vrijwilligersaanbod verder vorm te geven. Mede door de ziekte van de coördinator zijn een aantal geplande activiteiten niet doorgegaan. Dit leerde ons dat de groep vrijwilligers bij Stichting DOOR een hechte en betrokken groep mensen is, die staan voor hun werk en ook doorgaan als het wat minder soepel gaat. Een groot compliment aan het adres van deze mensen is hier zeker op zijn plaats! Eind maart/ begin april kon de geplande training middelengebruik wel doorgaan. Een grote groep vrijwilligers nam met veel plezier deel aan deze training en sloot deze vol met nieuwe kennis af. In december vond de jaarlijkse vrijwilligersavond ook weer plaats en bijna alle vrijwilligers waren daarbij aanwezig. Het was een gezellige bijeenkomst waarin teruggekeken werd op het afgelopen jaar en een kleine vooruitblik werd gedaan op het komende jaar. Voor veel vrijwilligers was het ook weer gezellig bijpraten en voor een aantal was het kennismaken. Ondanks dat geplande bijdragen aan open dagen en markten niet door konden gaan, meldden zich toch een mooi aantal nieuwe vrijwilligers aan bij Stichting DOOR. Inmiddels hebben zij allemaal hun plaatsje in de organisatie gevonden en zijn wij blij met hun bijdrage. 11

Hoofdstuk 7 - Procesbegeleider/Trainer Uitvoerende taken als procesbegeleider: Stichting DOOR maakt als kleinschalige en relatief jonge instelling ontwikkelingen door vanuit een organisch karakter. Functies ontwikkelden zich vanuit de invulling die personen daar aan geven en binnen het proces waarin de stichting zich bevindt / bevond. Maar Stichting DOOR is ook een groeiende organisatie waar in 2009 een start is gemaakt om taken, functies en verantwoordelijkheden meer beleidsmatig op elkaar af te stemmen. De werkgroep Doorgroei binnen kaders is daarmee bezig geweest. Dit betekende tevens dat de functie van projectleider in deze overgangsperiode is vervangen door procesbegeleider / trainer. Werkgroep Programma & Activiteiten In april 2009 heeft de procesbegeleider het rapport afgerond van de werkgroep Programma en Activiteiten. Binnen deze werkgroep zijn alle activiteiten onder de loep genomen. Door per activiteit de doelstellingen te formuleren en af te bakenen zijn vervolgens werkwijze en middelen ingevuld. Ook is aan de hand van de doelstellingen een antwoord gevonden op de vraag welke activiteiten en voor wie deze verplicht dan wel vrijwillig zijn. De verplichte activiteiten zijn tevens gekaderd door het aantal bijeenkomsten te limiteren. Deze activiteiten hebben daarmee een duidelijk begin en eind gekregen. Eind 2009 is de werkgroep weer bij elkaar gekomen om te evalueren en vervolgacties te ondernemen. Project DOORstart Per 1 februari 2009 is het project DOORstart van start gegaan, nadat op de nieuwjaarsreceptie van 29 januari de samenwerkingsovereenkomst tussen Sociale Dienst Walcheren (SDW) en Stichting DOOR was getekend. Belangrijk kenmerk van deze overeenkomst is dat het Arbeid & Trainings-Centrum (ATC) van stichting DOOR daarmee formeel de status heeft van arbeidstoeleidingsbedrijf. Voor onze deelnemers betekent het dat hun bijstandsuitkering wordt stopgezet en zij een arbeidsovereenkomst aangaan bij Fourstar Middelburg. Het ATC van stichting DOOR wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van het arbeidstoeleidingsproces. In samenwerking met de trajectbegeleider en arbeidstrainers wordt dit project vorm gegeven. De procesbegeleider onderhoudt daarvoor contacten met de projectmanager van de SDW. Hij ondersteunt arbeidstrainers met het opzetten arbeidstoeleidingsplannen, tussenevaluaties en het opstellen van protocollen voor het kwaliteitshandboek. Verder ondersteunt de procesbegeleider de arbeidstrainers om het project DOORstart te implementeren binnen de bestaande werkzaamheden. De procesbegeleider werkt hierin nauw samen met de trajectbegeleider om het project DOORstart binnen onze stichting in de breedte vorm te geven. 12 Jaarverslag 2009

Tijdelijk aanstelling coördinator ATC Personele wisselingen binnen het ATC hebben in 2009 geleid tot onderlinge afstemmingsproblemen. In juli is aan de procesbegeleider gevraagd dit verder te begeleiden. Uiteindelijk bleek een meer duidelijke positionering en tijdsinvestering in dit proces noodzakelijk. In september is de procesbegeleider aangesteld als tijdelijk coördinator op het ATC. Taken bestonden uit; begeleiden en inzichtelijk maken van communicatieprocessen organiseren van werkzaamheden leren werken met een dagplanning implementeren werkprotocollen project DOORstart. Overlegvormen Verder heeft de procesbegeleider deelgenomen aan de volgende overlegvormen. I&O (Inhoud en Ondersteuning) voorzitter Stafoverleg Sollicitatiecommissie, tevens houden van sollicitatiegesprekken. ATC-overleg In het kader van deskundigheidsbevordering aan medewerkers heeft de procesbegeleider in overleg met de coördinator een opzet gemaakt van de training Psychiatrische en persoonlijkheidsstoornissen. Deze training is gegeven door dhr J. Veurink. 13

Hoofdstuk 8 - Klachtencommissie In juni 2005 is er een klachtenreglement opgesteld voor Stichting DOOR. Klachten worden eerst behandeld door de directeur. Deze bekijkt of bemiddeling tussen klager en aangeklaagde een bevredigend resultaat op kan leveren. Wanneer dit niet het geval is, wordt de klacht neergelegd bij de klachtencommissie. De klachtencommissie bestaat uit drie personen: een voorzitter en twee andere leden, die bekend zijn met het werkveld. Om de onafhankelijkheid van deze personen te waarborgen, mogen de commissieleden geen lid van het bestuur of werknemers van Stichting DOOR zijn. Commissieleden worden benoemd voor een periode van drie jaar en kunnen voor twee aaneensluitende perioden van drie jaar worden herbenoemd. Leden van de klachtencommissie kunnen uit hun functie worden ontheven wegens verwaarlozing van hun taak alsmede op eigen verzoek. Wanneer de klacht geheel of gedeeltelijk gegrond is en deze in behandeling is genomen, kan de klachtencommissie aanbevelingen doen aan de stichting om maatregelen te nemen ten aanzien van de klager of cliënten in het algemeen. Tot slot is in het klachtenreglement opgenomen dat Stichting DOOR in haar jaarverslag een paragraaf dient op te nemen waarin verslag wordt gedaan van de werkzaamheden van de klachtencommissie: In 2009 zijn er geen klachten binnengekomen bij de klachtencommissie. 14 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 9 - Inspectie van de Sanctietoepassing Missie ISt De Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) heeft in november 2009 een doorlichting uitgevoerd bij de Stichting DOOR, een aan de reclassering verwante organisatie voor de opvang van (ex-)gedetineerden. De ISt ziet toe op de sanctietoepassing met het oog op zichtbare verbetering van de effectiviteit en kwaliteit van de sanctietoepassing. De ISt adviseert de minister van Justitie ten behoeve van borging van behoorlijke sanctietoepassing. De ISt is hierbij onafhankelijk in haar oordeel, transparant in haar werkwijze en professioneel in haar kennis, vaardigheid en houding. 1 Dit rapport is een uitgave van: Inspectie voor de Sanctietoepassing 3 2511 CB Den Haag 20301 2500 EH Slotbeschouwing van de Ist n.a.v. de inspectie die zij bij Stichting DOOR heeft uitgevoerd. Stichting DOOR heeft, in de relatief korte tijd dat ze bestaat, een professionele organisatie neergezet voor de begeleiding van (ex-) gedetineerden in een extramuraal re-integratietraject. Het beleid is doordacht en, daarin verschilt Stichting DOOR van veel andere organisaties waarop de ISt toezicht houdt, er is goed nagedacht over hoe een correcte uitvoering van het beleid geborgd kan worden. Stichting DOOR heeft als voordeel dat het een relatief kleine organisatie is waardoor dit soort aspecten eenvoudiger te realiseren zijn dan bij grote complexe organisaties. Mede door de kritische zelfreflectie bij zowel directie als medewerkers wordt ook zichtbaar wat nog aandacht vraagt. Het gaat dan vooral om de bestrijding van drugsgebruik door het verbeteren van controle (mogelijkheden) en het beter vastleggen van informatie over bewoners die van belang kan zijn voor het trajectplan en voor beslissingen over het vervolg van het traject. Vanwege de proactieve instelling, die de ISt bij Stichting DOOR aantrof, heeft ze er vertrouwen in dat Stichting DOOR ook hieraan de noodzakelijke aandacht zal geven. Waar de Inspectie nog aandacht voor vraagt is de Bijlage 1 Oordeel Maatschappelijke reintegratie Selectie en plaatsing Bijlage Begeleiding en programma (aanbod) 1 Samenwerking met derden Dagbesteding Oordeel Maatschappijbeveiliging Risico-inschatting Veiligheidsrisico s signaleren en beperken Melden overtredingen Begeleiding conform vonnis en/of voorwaarden Rechtspositie Rechtmatige plaatsing Informeren over rechten Klachtrecht Privacy Toegang dossier Discriminatie Interne veiligheid Veiligheid bewoners en medewerkers Drugsgebruik Organisatieaspecten Personeelsmanagement Communicatie Integriteit Beleid Uitvoering Borging Legenda oordeel Niet van toepassing of niet beoordeeld Voldoet niet aan de relevante normen en verwachtingen Voldoet in beperkte mate aan de relevante normen en verwachtingen 64 Doorlichting Stichting DOOR Februari 2010 Voldoet overwegend maar niet volledig aan de relevante normen en verwachtingen Voldoet aan de relevante normen en verwachtingen Niet van toepassing of niet beoordeeld 64 Doorlichting Stichting DOOR Februari 2010 keuze om de laatste fase van het verblijf bij een Demo-instelling uitsluitend te financieren indien er sprake is van een 24-uurs begeleiding. De vraag lijkt gerechtvaardigd of dit wel recht doet aan de noodzakelijke afbouw van de begeleiding in deze fase. 2 1 Inspectierapport doorlichting ISt, februari 2010, blz 80 15 2 Inspectierapport doorlichting ISt, februari 2010, blz 63 Voldoet niet aan de relevante normen en verwachtingen Voldoet in beperkte mate aan de relevante normen en verwachtingen Voldoet overwegend maar niet volledig aan de relevante normen en verwachtingen Voldoet aan de relevante normen en Legenda oordeel verwachtingen Doorlichting Stichting DOOR Februari 2010 65

Hoofdstuk 10 - Financieel 8.1 Subsidies en Giften 1. Vanaf 2002 ontvangt Stichting DOOR een exploitatiesubsidie van de Gemeente Vlissingen in het kader van de Maatschappelijke Opvang (Vrijwillige Opvang Ex-gedetineerden). Een daartoe in 2002 gedaan subsidieverzoek werd gehonoreerd. De Gemeente Vlissingen heeft als kerngemeente van Zeeland de verantwoordelijkheid op zich willen nemen om subsidiëring van de Stichting DOOR mogelijk te maken. Met ingang van 2007 is deze subsidie verstrekt in het kader van de Wet Maatschappelijke Opvang (W.M.O.) 2. In 2009 werd een totaal aan giften ontvangen van 7.706,00. Deze giften werden gedaan door diaconieën van Protestantse Kerken in Zeeland en particulieren. 16 Jaarverslag 2009

8.2 Exploitatierekening 2009 2009 2008 Baten: Subsidie Kerken 7.500 14.000 Subsidie Justitie Vrijwilligers 31.750 26.950 Subsidie Justitie Exploitatie 815.261 790.234 Subsidie Gemeente Vlissingen 133.538 129.982 Subsidie Gemeente Vlissingen 2007 0 2.967 Rentes 3.834 365 Giften en baten 7.706 10.050 Trajecten S.D.W. cliënten 42.500 0 Opbrengst Projecten Leerwerkplaats 19.771 22.554 Subsidie Provincie Zeeland pers.kosten 446 45.230 Subsidie Oranjefonds pers.kosten 0 45.230 1.062.306 1.087.562 Lasten Personeelskosten 814.741 887.073 Afschrijvingen 34.872 37.442 Huisvestingskosten panden 109.904 101.757 Kantoor- en beheerskosten 46.129 39.814 Kosten Activiteiten 7.905 12.024 Rentelasten 46.156 41.633 Overige kosten 769 13.273 1.060.476 1.133.016 Totaal baten 1.062.306 1.087.562 Totaal lasten 1.060.476 1.133.016 Resultaat 1.830 + 45.454 - Voor het negatieve resultaat over 2008 bestond een garantietoezegging. Deze is achteraf niet toegekend door de Provincie Zeeland, waardoor het resultaat afwijkt van het nihil-resultaat, zoals opgenomen in ons jaarverslag over 2008. 17

8.3 Balans per 31 december 2009 31 december 2009 31 december 2008 Activa Materiele vaste activa Bedrijfsgebouwen 900.715 930.236 Inventaris 51.984 77.989 Transportmiddelen 0 0 952.699 1.008.225 Vlottende activa Vorderingen 70.075 194.787 Liquide Middelen 207.417 51.482 277.492 246.269 1.230.191 1.254.494 Passiva Eigen Vermogen Bestemmingsreserves 126.309 152.605 Overige Reserves 149.673 193.297 275.982 345.902 Voorzieningen Groot Onderhoud 45.500 37.500 Langlopende schulden Lening Diaconie Vlissingen 100.000 50.000 Hypotheek Particulier 700.000 700.000 Renteloze deelnamebewijzen 28.135 34.941 828.135 784.941 Kortlopende schulden Aflossingsverplichtingen 8.962 2.155 Belastingen en premies soc.verz. 39.020 36.824 Crediteuren 32.592 47.172 80.574 86.151 1.230.191 1.254.494 18 Jaarverslag 2009

8.4 Accountantsverklaring bij de jaarrekening In voorgaande paragrafen 8.2 en 8.3 is een beknopte weergave opgenomen van de exploitatierekening 2009 en de balans per 31 december 2009. Deze gegevens zijn ontleend aan de jaarrekening 2009 die door onze accountant, Accountants- en Adviesgroep Rijkse te Middelburg, is gecontroleerd. De accountant heeft bij de jaarrekening 2009 d.d. 2 april 2010 een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven. De verantwoordelijkheid van het bestuur is het opmaken van de jaarrekening, die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van een jaarverslag van het bestuur. De verantwoordelijkheid van de accountant is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van hun controle. De controle van de accountant is verricht in overeenstemming met het Nederlandse recht en in overeenstemming met de aanwijzing controleprotocol 2009 subsidiëring voor DEMO-organisaties. Dit controleprotocol is opgesteld door het Ministerie van Justitie die op basis van plaatsingen de belangrijkste subsidieverstrekker is van de Stichting. Het oordeel van de accountant is dat de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting DOOR per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Tevens is de accountant van oordeel dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2009 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals deze ook in het controleprotocol van het Ministerie van Justitie zijn opgenomen. Voor een volledige uiteenzetting van de toegepaste grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening, een toelichting op de posten die op de balans en de exploitatierekening zijn opgenomen en de overige gegevens, inclusief accountantsverklaring, wordt verwezen naar het Financieel Verslag 2009 d.d. 2 april 2010, waarin opgenomen de jaarrekening over 2009. 19

Hoofdstuk 11 - Algemeen bestuur In 2009 hebben de volgende personen het algemeen bestuur van Stichting DOOR gevormd: Bestuurslid Functie Dhr. Ds. R.E.R. van Buiren Dhr. Mr. P.C. Porrey Mw. H. van den Boog Dhr. A.W.J.M. Haverkamp Dhr. E. Brandhoff Dhr. H.J. Lensen Dhr. Mr. D. Olie Dhr. Mr. N.H. van Everdingen Dhr. P.J. Arendse Mw. G.L. van de Tempel Dhr. Dr. J. Naafs Dhr. J.W.J.H. van Poll Dhr. Y. Coban Dhr. L.W. van de Merbel Dhr. Ds. A. Verwijs Mw. J.C. Boon Voorzitter Waarnemend Voorzitter Secretaris Penningmeester Tweede voorzitter Tweede penningmeester Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Adviseur Adviseur 20 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 12 - Interview: bestuurslid bij Stichting DOOR Kunt u wat vertellen over uzelf? Mijn naam is Helen van den Boog en ik ben 54 jaar. Na mijn opleiding aan de HTS elektrotechniek ben ik gaan werken in de automatisering bij Shell. Toen ik kinderen kreeg ben ik gestopt met werken. Ik werkte destijds in de Randstad maar woonde in Middelburg en dat vond ik lastig te combineren met kinderen. Wel wilde ik iets blijven doen in de maatschappij. Toen onze jongste 1 jaar was ben ik voorzitter van het bestuur van de kinderboerderij in Middelburg geworden. Later zat ik in het bestuur van de scholen voor speciaal onderwijs en ik zit nu ook in het bestuur van het Zeeuws Jeugdorkest. Hoe bent u in contact gekomen met Stichting DOOR? Ik zat achter de computer en ik kreeg ik een email van een lid van Humanitas, die ik niet kende. Zij had via een kennis gehoord dat ik was gestopt met een van de besturen waar ik in zat en zij vroeg of ik in het bestuur van Stichting DOOR wilde gaan. Ik dacht, Stichting DOOR, wat is dat? Toen ben ik op de website gaan kijken om te zien wat het precies inhoudt en het sprak me aan. Ik wist dat Pieter Porrey namens Humanitas bij Stichting DOOR was gekomen, en ook dat hij wilde stoppen en er vanuit die richting een opvolger moest komen. Ik was eigenlijk heel verrast dat iemand mijn naam noemde. Hoe vond u het om voorgedragen te worden als bestuurslid? Ik vond het heel leuk dat mensen het vertrouwen hebben dat je het kan. Voor mezelf had ik het gevoel dat ik hier iets nuttigs kan doen. Heeft u zoiets al eerder gedaan? Ja, ik ben jaren secretaris van het bestuur voor de scholen voor speciaal onderwijs geweest en ik heb redelijk wat bestuurlijke ervaring. Toen ik stopte met dat bestuur was ik niet echt actief bezig met het zoeken naar iets anders. Kunt u iets vertellen over uw functie binnen het bestuur van DOOR? Ik ben secretaris, dat betekent dat ik onder andere verantwoordelijk ben voor het uitschrijven van de vergaderingen en voor de notulen en verslagen. Ik zit in het Dagelijks Bestuur dat één keer in de maand bijeen komt om de lopende zaken te bespreken. Het Dagelijks Bestuur vind ik vooral leuk omdat ik daar direct betrokken ben bij alles wat speelt. Sinds kort zit ik ook in de klankbordgroep van het project Vrouw na detentie. 21

Wat vindt u dat derden weten over de Stichting DOOR? Mensen die met (ex-)gedetineerden werken weten wat het inhoudt. Maar mensen daarbuiten weten vaak niet wat Stichting DOOR is en wat ze doet dus dat moet je redelijk vaak uitleggen. Hoe ziet u de toekomst van Stichting DOOR? Dat hangt er onder meer van af of we doelgroep 2 mogen opvangen. In ieder geval is Stichting DOOR al een professionele organisatie en zal dat in de toekomst nog meer gaan worden. De Stichting heeft een duidelijke rol in het justitiële traject. Stichting DOOR staat er en het is een organisatie waar mensen niet om heen kunnen. Wat wilt u nog zeggen? Ik heb behoorlijk veel respect voor de mensen die er werken, het is niet het makkelijkste werk en niet de meest populaire doelgroep. Wat ik ook fijn vind van de Stichting is dat ze niet vanuit één levensbeschouwing werkt, maar alle richtingen accepteert. Dat geldt voor de samenstelling van het bestuur, maar ook voor wie er opgevangen wordt. De mens wordt opgevangen, niet omdat die een bepaalde levensovertuiging heeft, maar als mens. 22 Jaarverslag 2009

Hoofdstuk 13 - Comité van aanbeveling In 2009 hebben de volgende personen het comité van aanbeveling gevormd: Dhr. Drs. J.B.J. Hattinga Verschure Mw. J.C. Boon Dhr. J.C.Th. van der Doef Dhr. Drs. H. Eversdijk Dhr. Mr. A.S. Flikweert Dhr. Drs. W.T. van Gelder Dhr. P. van Hecke Dhr. K. Metin Dhr. B.A. van Noord Dhr. N.M.P. Peterse Dhr. Drs. J.W. Scheffers Dhr. Mr. E.G.M. Smit Mw. S. Smitskamp Directeur Penitentiaire Inrichting de Dordtse Poorten Humanistisch Geestelijk Raadsvrouwe Oud-burgemeester van Vlissingen Oud-kamerlid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Officier van Justitie bij de rechtbank in Rotterdam Oud-commissaris van de Koningin in Zeeland Deken van Zeeland Medewerker diverse vrijwilligersorganisaties Locatiehoofd Zuid-West Protestantse Kerk in Nederland Secretaris van de Provinciale Raad van Kerken Voormalig arbeidspastor Advocaat Oud-wethouder van Middelburg 23

Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Stichting DOOR te Zeeland Tekst Dhr. J. Swart Dhr. P.C. Porrey Dhr. A.W.J.M. Haverkamp Dhr. H. Godschalk Mw. A.E. Fagundez Mw. M.W.E. van der Paal-Uitman Mw. N. Buzambu Fotografie Mw. N. Buzambu Drukker Grafisch Bedrijf Goes Oplage 1100 Contactgegevens Bezoekadres: Stichting DOOR Stationsstraat 14 (centraal bureau) 4331 JB Middelburg Telefoon: 0118 635627 Fax: 0118 616010 Email: info@stichtingdoor.nl Website: www.stichtingdoor.nl Postadres: Stichting DOOR Postbus 5076 4380 KB Vlissingen Disclaimer: Deze publicatie is zuiver informatief. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden. 24 Jaarverslag 2009

Een (DOOR)start naar een leven zonder criminaliteit Investeren in de maatschappij: Sociaal beleid Veiliger samenleving Kostenbesparend Minder criminaliteit