Onderbouwing 'significant effect depositie op natuurgebieden' Han van Dobben
Nederland op slot? Critical loads worden vrijwel overal overschreden Oorzaken: landbouw (¾), verkeer (¼) Habitattoets noodzakelijk bij bedrijfsuitbreiding in de buurt van VHR gebieden Kan uitbreiding vergund worden wanneer de critical load al wordt overschreden?
Critical load overschrijding in Habitatgebieden
Overschrijding Critical Load in 2000 2000-50 - -40-40 - -30-30 - -20-20 - -10-10 - 0 0-10 10-20 0 10 20 30 40 50 km
Overschrijding Critical Load in 2010 2010-50 - -40-40 - -30-30 - -20-20 - -10-10 - 0 0-10 10-60 0 10 20 30 40 50 km
'15 Mol criterium' Wav: op < 250 m van 'gevoelige gebieden' geen uitbreiding toegestaan op > 250 m van 'gevoelige gebieden' geen uitbreiding toegestaan indien dit een 'belangrijke toename van verontreiniging' veroorzaakt Interpretatie van 'belangrijk': > 1% van de gemiddelde critical load Gemiddelde CL 20 kg N 1.5 kmol ha 1 j 1
Nieuw zoneringsvoorstel VROM en LNV Bescherming onder Wav wordt onvoldoende geacht Streven naar generiek toetsingskader Voorstel: < 500 m: geen uitbreiding 500 1500 m: 2000 kg NH 3 j 1 of huidige emissie > 1500 m: generiek emissiebeleid
Doel van deze studie Vergelijken zoneringsvoorstel met 15 Mol criterium Is 15 Mol criterium een goede maat voor 'geen significant effect?' Alternatieve beoordelingsmethodiek?
Methode Vijf voorbeeldgebieden Drie scenario's: alleen 'gebiedseigen' depositie (= van bedrijven op < 3 km) alle bedrijven op 500 1500 m groeien tot 2000 kg / j alle bedrijven op 500 1500 m groeien tot 15 Mol / ha extra
Voorbeeldgebieden
Totale stikstofdepositie huidige situatie 2004 Gebiedseigen versus achtergronddepositie 3000 2500 Gemiddelde depositie (mol/ha) 2000 1500 1000 500 0 Dwingelderveld Korenburgerveen Loonse en Drunense Duinen, De Brand en De Leemkuilen Maria en DeurnesePeel Sallandse Heuvelrug gebiedseigen NHx stal-en opslagemissies NHx-overig NOy meest kritische depositiewaarde
Bepaling critical load Op grond van gesimuleerde waarden (Alterra 2004, 2006) met enkele kleine bijstellingen Op grond van in elk gebied aangetroffen habitat typen en vertaling daarvan naar vegetatietypen Ligging van de typen speelt geen rol (en is vaak onbekend) => 'worst case' benadering
Vergelijking 15 Mol met zoneringsvoorstel 450 400 gebiedseigen 350 2000 kg Depositie (mol/ha) 300 250 200 150 15 Mol HS 2004 WC 2000 WC 15 100 50 0 Dwingelderveld Korenburgerveen Loonse en Drunense Duinen, De Brand en De Leemkuilen Maria en DeurnesePeel Sallandse Heuvelrug
Conclusies (1) 15 Mol criterium laat meer groei toe dan zoneringsvoorstel Toename kan ruimtelijk sterk variëren Toepassing individuele critical loads per habitatgebied wenselijk Ook rekening houden met ruimtelijk verdeling van typen over habitatgebied? habitattypen? vegetatie en bodetypen?
Ruimtelijke variatie kan heel groot zijn!
Leidt bedrijfsuitbreiding tot een significant effect? Een toename van 1% is zo klein dat het ecologisch effect waarschijnlijk onmeetbaar zal zijn ( bij het 15 Mol criterium) In het zoneringsvoorstel is de toename nog kleiner
Praktijkvoorbeeld: 'geval Baijens' (50 Mol / ha) 17 'Gelderland' natuurwaarde voor droge heide: 16 dunne lijn = zonder bedrijf zonder achtergrond depositie dikke lijn = met bedrijf 15 NW 14 13 met achtergrond depositie 12 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 jaar
'Geval Baijens (2)' 0.7 0.6 0.5 kans op voorkomen van droge heide onder het 'achtergrond' scenario: dunne lijn = zonder bedrijf dikke lijn = met bedrijf P (20Aa) 0.4 0.3 0.2 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 jaar
Conclusies (2) Effect van individuele bedrijfsuitbreiding is uiterst klein ten opzichte van effect van achtergrond depositie beheer Dit effect zal in de praktijk niet waarneembaar zijn en dus niet 'significant'
Maar... Combinatie bepaling: effecten bedrijf moeten beoordeeld worden 'in combinatie met de effecten van andere plannen en projecten' geen vergunning indien er aanwijzingen zijn voor 'een patroon van geleidelijke teloorgang van de natuurlijke kenmerken van het beschermde gebied ' Dit is het geval als de achtergronddepositie boven de kritische depositie ligt!
Conclusie (3) Gezien de combinatiebepaling dient: rekening gehouden te worden met de achtergrond depositie rekening gehouden te worden met de individuele critical load per gebied
Voorstel voor een alternatieve afwegingsmethodiek Stikstof depositie Toestand natuur Ruimte Stikstofdepositie Vergun ning Toelichting HD < CL Extra depositie mogelijk tot CL bereikt is JA Status quo Geen, daling niet noodzakelijk JA NEE Bij gelijkblijvende of dalende depositie (op saldering of betere technieken) Bij toenemende depositie HD >= CL Teloorgang Geen, daling depositie noodzakelijk JA NEE Indien depositie afneemt op basis van saldering of betere technieken. Bij gelijkblijvende of toenemende depositie HD = huidige depositie, CL = kritische depositie
Afsluiting Wageningen UR