1.Situering vending binnen de Foodservicemarkt. 2.De Vendingmarkt. 3.Consumentenonderzoek

1.Situering vending binnen de Foodservicemarkt. 2.De Vendingmarkt. 3.Consumentenonderzoek

1. Segmentatie van de Foodservice Markt PRODUCER GOVERNMENT & FEDERATIONS WHOLESALERS FOODSERVICE OUT-OF-HOME Social Catering Commercial Catering Facility Catering at work healthcare education horeca transport leisure petrol vending others CONSUMER

1. Facility Catering Press-Outlets Vending Petrol Bakkers Retail 65% Beenhouwers 20,3 mia Out-of-Home Meubel- Tuin- & Kledingcentra 35% 10,7 mia Videotheek Nightshop

2. DE VENDINGMARKT

2.1. Productdifferentatie Onderstaande figuur geeft een overzicht van de verschillende producten die op de Belgische Vending Markt worden aangeboden :

2.2. Verschillende spelers binnen de Vending Industrie

2.2. Het vending machine park in België aantal automaten/ 2007 2007 toestellen 2003 BEVERAGE COLD Koud RTD 48.000 28,30% 14,20% Waterfountains 66.650 39,40% 20% TOTAAL 114.650 67,70% 17,60% HOT warm RTD 18.200 10,70% 12% warm OCS 27.670 16,30% 0% TOTAAL 45.850 27,10% 4,40% BEVERAGE TOTAAL 160.500 94,80% 13,50% FOOD snoepgoed 5400 3,20% -9% zuivel (desserts) 1100 0,60% 0% andere voeding 2300 1,40% 12,20% FOOD TOTAAL 8800 5,20% -3,80% TOTAAL 169.320 100% 12%

2.3. Belangrijke omgevingsvariabelen 2.3.1. Politieke Omgevingsvariabelen Recupel: de overheid gaat de afnemer belasten voor de restwaarde/terugname van het vendingtoestel. De introductie van de euro maakt de automaat toegankelijker voor de buitenlanders. Alternatieven om de loonkost te beperken winnen aan belang, (loonkost=het onderhoud en bevoorrading van de automaten).

2.3.2. Economische Omgevingsvariabelen Tijdens een economische recessie bieden de automaten goedkopere alternatieven voor de veel duurdere catering faciliteiten. De combi-automaten die zowel voeding als drank aanbieden, zorgen voor gekoppelde verkopen en joint promotions en het optimaal positioneren van de prijzen van de verschillende producten.

2.3.2. Economische Omgevingsvariabelen De mobiliteit en koopkracht van de ouderen of young greys neemt toe. De groei van vending wordt bevorderd door ontwikkeling van concepten die de uitstraling van de machines bevordert. Ontwikkeling van sterke A merken met een goede kwaliteitsperceptie geven vertrouwen aan de consument in de vending machines. Opkomst van kleinere automaten of Table-Tops kunnen rendabel geplaatst worden in kleinere bedrijven met < 50 werknemers. 1

2.3.2. Economische Omgevingsvariabelen De toegenomen koopkracht van jongeren. Bedrijven outsourcen hun niet core-business activiteiten zoals F&B. en vragen aan Een totaaloplossing voor hun vending behoeften via de full-service contracten en vernieuwde contractvormen bij de operatoren 1

2.3.3. Sociale omgevingsvariabelen De automaat biedt een 24-uren service en kent geen sluitingstijd. Flexibele arbeidsuren zorgen voor een verschuiving van bepaalde werk - en eetmomenten. De consument koopt vaker impulsartikelen gekenmerkt door kwaliteit, een sterk merk en een hogere prijspositionering. 1

2.3.3. Sociale omgevingsvariabelen Door het stijgend aantal kleinere huishoudens (gemiddeld 2,3 personen per gezin) en éénpersoonshuishoudens neemt de buitenhuisconsumptie toe. De momentconsument. Huidige tendenzen inzake eetgewoonten van de consument zijn Grazing en Blurring. 1

2.3.3. Sociale omgevingsvariabelen Scholen en fabrikanten bieden gezonde producten aan via de automaten: zuivel, gezonde snacks, De sociale politiek van een groeiend aantal werkgevers omvat veelal het gratis aanbieden van koffie en water. De vrije tijd neemt toe en profiteren leisuresegmenten van meer consumenten.

2.3.4. Technologische omgevingsvariabelen Inzake betalingsopties is de trend naar magnetische kaarten of andere geïntegreerde cashlesss systemen zoals proton 1

2.3.4. Technologische omgevingsvariabelen Deze vending walls of shops zijn uitgerust met verschillende automaten en bieden een ruim aantal referenties. Het volledig automatisch restaurant is ontstaan. Op deze manier ontstaat een vending corner waarbij de automaten zelf aan de omgeving worden aangepast en de identiteit uitstralen die men wenst. De Table-Top/OCS en Soepdispencers zijn vrij nieuw op de Belgische vending markt. Ze zijn gebruiksvriendelijk en rendabel voor kleinere bedrijven met < 50 werknemers. 1

2.4. Aandeel vendingconsumptie volgens segment 2.4.1. Koude Dranken RTD Segment Aandeel B&I Overheid at-work 68% Onderwijs 9% Transport 5% Zorg 7% Leisure 9% Hotel 2% 1

2.4.2. Warme Dranken RTD Segment Aandeel B&I overheid 75% Zorg 10% Leisure 6,5% Transport 5,0% Onderwijs 2,8% Hotel 0,6% 1

2.4.3. Zuivel RTD Segment Aandeel Onderwijs 36% Zorg 30% B&I 16% Overheid 12% Transport 4% Leisure 2% 1

2.4.4. Food: snoep, chips, kauwgom en chocoladerepen Segment Aandeel B&I-Overheid at work 35% Onderwijs 28% Transport 14% Leisure 13% Zorg 10% 2

2.4.5. Zuivel Desserts Segment Aandeel Onderwijs 36% Zorg 31% B&I 15% Overheid 8% Transport 5% Leisure 5% 2

2.4.6. Warme Dranken OCS De belangrijkste verkoopskanalen voor koffie OCS zijn: Segment Aandeel B&I overheid / at work 47% Zorg 21% Transport 13% Leisure 10% Onderwijs 9% 2

2.4.7. Waterfountains Segment Aandeel B&I overheid at work 58% Hotel 18% Zorg 15% Onderwijs 7% Andere (leisure, e.a.) 2% 2

2.5. Toekomstige ontwikkelingen Stijgende tendens van gepercipieerde healthy producten Aanduiding op de verpakking van de energetische waarde van de producten. Pro-actieve benadering van onderwijsinstellingen met transpartante info betreffende de voedingswaarden en elementaire voedingsaspecten. Centrale sturing van automaten (via gebruik van telemetrie). Terugdringen van energieverbruik (verminderen /doven van lichten op bepaald tijdstip) en materialen. 2

2.5. Toekomstige ontwikkelingen Aanpassing van en beveiliging van toestellen tegen vandalisme. Taksatie van hardware materiaal voor afbraak (recupel). Toename van aanbod van vendingwall s door tekort aan personeel en hoge sociale lasten enerzijds en de 24 uurs consumptie anderzijds. Vermindering van cash- betaling (Gsm en andere kaartsystemen). Point of Use: Watertoestellen (fountains) rechtstreeks aansluiten op het waternet; gekoeld,met waterfilter en UV lamp. Meer en meer werken over operators (single point of contact) 2

. ONDERZOEK BIJ DE BELGISCHE CONSUMENT. Gent Brussel Genk 2

ime-frame bezoek locaties Bij de vraag of en hoe vaak de locaties werden bezocht, werd er een onderscheid gemaakt tussen twee verschillende referentieperioden. Hoeveel dagen bent u in de voorbije week op de volgende plaatsen geweest: Op uw werkplaats Op uw school of universiteit In het treinstation waar u over het algemeen vertrekt en aankomt (m.a.w. dat zich het dichtst bij u thuis bevindt) Hoe vaak heeft u tijdens de afgelopen 4 weken bezocht? Een benzinestation Een zieken- en/of rusthuis Een sporthal en/of zwembad* Locatie was niet opgenomen in het onderzoek in 2004 2

TOTALE MARKT 2

tale markt: Kans om de locaties te BEZOEKEN Basis: allen (n=1056 100% 90% 80% De kans om een locatie te bezoeken met een vending machine is het hoogst voor het werk, 37% van de ondervraagden geeft aan deze locatie minstens één maal bezocht te hebben in de afgelopen week 70% 60% 50% 40% 37% 30% 20% 25% 25% 23% 10% 4% 7% 0% Werk School Treinstation Benzinestation Zieken-/rusthuis Sporthal/zwembad 2

tale markt: Opportunities-to-buy naar locaties Basis: allen (n=1056 100% 90% 80% Door de frequente aanwezigheid van een groot deel van de bevolking op de werkvloer, is de opportunity-to-buy hier het hoogst (60%). 70% 60% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 4% 7% 11% 9% 10% 0% Werk School Treinstation Benzinestation Zieken-/rusthuis Sporthal/zwembad 3

tale markt: Aankopen naar locatie Basis: allen (n=1056 100% 90% 80% 70% 81% Het gros van de aankopen gebeurt op het werk (81%). Opmerkelijk is de relatief lage score voor Benzinestation (1%) en treinstation (2%). 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 6% 5% 5% 2% 1% Werk School Treinstation Benzinestation Zieken-/rusthuis Sporthal/zwembad 3

TOTALE MARKT IN DETAIL PRODUCTGROEPEN 3

oductgroepen: Beschikbaarheid vending machines Van de Nederlandstalige Belgische bevolking is 97% minimum 1 dag op één van de locaties geweest en kan 61% op minstens één van deze locaties water in een vending machine kopen 100% 90% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 97% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 61% 67% 20% 46% 31% 44% 47% 37% 10% 0% 7% 20% 12% 7% 19% Water Frisdranken (Vruchten)sappen Sport-/energiedranken Probiotische meldranken Zuiveldrinks Yoghurt Kazen, desserten Beschikbaarheid Locatie bezocht Warme dranken Zoet snoepgoed Zout snoepgoed Broodjes Basis: allen (n=1056 3

VERWACHTINGEN NAAR DE TOEKOMST PRODUCTEN - ZIEKEN-/RUSTHUIS 3

uidige beschikbaarheid en aankopen van productgroepen n een zieken-/rusthuis % Beschikbaarheid in een zieken- /rusthuis % minstens één aankoop afgelopen 10 dagen Water 48% Water (n=194) 19% Frisdranken 56% Frisdranken (n=235) 31% (Vruchten)sappen 30% (Vruchten)sappen (n=115) 13% Sport-/energiedranken 7% Sport-/energiedranken (n=29) 0% Probiotische melkdranken 4% Probiotische melkdranken (n=13) 0% Zuiveldrinks 11% Zuiveldrinks (n=42) 8% Yoghurt 8% Yoghurt (n=23) 4% Kazen, desserten 4% Kazen, desserten (n=16) 17% Warme dranken 33% Warme dranken (n=130) 35% Zoet snoepgoed 28% Zout snoepgoed 18% Zoet snoepgoed (n=115) Zout snoepgoed (n=68) 1% 16% Broodjes 15% Broodjes (n=59) 33% Basis: mensen die minstens 1 dag in een zieken-/rusthuis zijn geweest (n=45 3

erwachtingen naar aanbod van productgroepen in een eken-/rusthuis Water 34% 31% 26% 8% Frisdranken 32% 34% 28% 6% (Vruchten)sappen 57% 23% 17% 2% Sportdranken en energiedranken 85% 12% 4% 0% Probiotische melkdranken 92% 7% 1% Zuiveldrinks 78% 15% 6% 1% Yoghurt 85% 10% 5% 1% Kazen, desserten 80% 13% 6% 1% Warme dranken 35% 21% 30% 14% Zoet snoepgoed 49% 28% 21% 2% Zout snoepgoed 64% 35% 1% Broodjes 51% 15% 10% 24% Nooit Zelden Soms Vaak In zieken- en/of rusthuizen vooral verwachtingen naar aanbod van warme dranken, water, frisdranken en broodjes. welke mate zou u kopen indien dit zou worden aangeboden in een ding machine in een zieken-/rusthuis? Basis: mensen die minstens 1 dag in een zieken-/rusthuis zijn geweest (n=45 3

erwachtingen naar aanbod van nieuwe producten in een eken-/rusthuis Verse soep 69% 14% 15% 3% Verse salades 76% 13% 9% 3% Vers fruit 71% 15% 11% 3% Verse fruitsalades 79% 11% 7% 3% Warme hamburgers 87% 10% 3% 1% Warme frieten 84% 11% 4% Warme pizzas 84% 11% 4% 1% Verse warme broodjes 82% 11% 6% 1% Warme croque monsieurs 78% 14% 8% 1% Warme wafels 81% 12% 6% 1% Nooit Zelden Soms Vaak In zieken- en/of rusthuizen in mindere mate ook verwachtingen naar verse producten, voornamelijk naar verse soep en vers fruit. welke mate zou u kopen indien dit zou worden aangeboden in een ding machine in een zieken-/rusthuis? Basis: mensen die minstens 1 dag in een zieken-/rusthuis zijn geweest (n=45 3

Imago 3

ago uitgesplitst naar kopers en niet kopers 100% 90% 80% 70% 54% gaat akoord dat vending machines op goed bereikbare plaatsen staan De mening van de kopers en niet kopers verschilt het minst over de prijs van de producten, maar het meest over de kwaliteit van de prodcuten. 59% van de kopers vindt dat de producten een goede kwaliteit hebben, t.o.v. 41% van de niet kopers. % helemaal akkoord + % eerder akkoord 60% 50% 40% 42% 38% 38% 46% 43% 49% 39% 46% 59% 53% 48% 41% 41% 54% 60% 50% Allen Niet kopers Kopers 30% 30% 34% 32% 21% 20% 10% 11% 16% 14% 17% 11% 7% 16% 0% Meer automaten Juiste prijs Meer verschillende producten Betrouwbaar Ruime keuze Tijdig bijgevuld Proper Goede kwaliteit Goed bereikbare plaatsen Niet kopers (n=597): mensen die de afgelopen 10 dagen geen enkel product uit een vending machine hebben gekoc Kopers (n=428): mensen die de afgelopen 10 dagen minstens 1 product uit een vending machine hebben gekoc Basis: alle mensen die op minstens 1 van de bevraagde locaties zijn geweest (n=102 3

Conclusie Vending Groeiend Professioneel Gedragen door maatschappelijke verandering Gedragen door snacking-tijdperk Ontwikkeling vendingwalls-vendingconcepten Zorg sector: enorm potentieel- voor bezoekers ( & personeel) Broodjes,verse producten,gezonde producten.

Q & A Vragen? WWW.FOODINMIND.COM Eb@foodinmind.com 0496 26 95 75