Veiligheidsrapportage Waterveiligheid Deel C: Rapportage Zorgplicht primaire waterkeringen Dummyrapportage versie augustus 20162017 Dit dummy rapport is opgesteld om de beheerders die aan de slag gaan met rapporteren over zorgplicht een beeld te geven over de gedachten achter de handreiking rapportage zorgplicht. De voorbeelden zijn gehaald uit al bestaande rapportages en dienen alleen ter inspiratie en niet als format. Ze staan als cursieve teksten weergegeven. Een handreiking voor de waterkeringbeheerder 1
2
Inhoudsopgave veiligheidsrapportage Managementsamenvatting... 4 Kernboodschap (extern gericht)... 4 Deel A: Toets- en beoordelingsrondes Deel I Veiligheidsoordeel dijken en kunstwerken Deel II Hoogwatermaatregelen Deel III Hoofdbevindingen en boodschap Deel B: Aanleg- en verbeterprogramma Deel I Projecten in verkenningsfase en planuitwerking Deel II Projecten in uitvoering Deel II Hoofdbevindingen en boodschap Deel C: Zorgplicht Deel I - Staat van de Waterkering... 7 1.1 Inleiding... 7 1.2 Uitgangspunten voor staat van het areaal... 7 1.3 Score beoordeling... 7 1.4 Toestandsindicatoren primaire waterkeringen... 8 1.4.1 Verschil norm en actuele toestand... 8 1.4.2 Resultaten inspectie en toezicht (dijken)... 11 1.4.3 Waarnemingen en acties op basis van handhaving (dijken en kunstwerken)... 13 1.4.4 Bediening en proefsluitingen (kunstwerken)... 15 Deel II Staat van de Organisatie: inrichting en uitvoering kader zorgplicht... 16 2.1 Inleiding... 16 2.2 Uitgangspunten voor inrichting en uitvoering kader zorgplicht... 16 2.3 Afstand tot de beleidsdoelen... 16 2.4 Inrichting en uitvoering door de organisatie... 17 Deel III Hoofdbevindingen en boodschap... 2220 3.1 Inleiding... 2220 3.2 Veiligheidsborging... 2220 3.2.1 Overzicht risico s en beheersmaatregelen... 2220 3.2.2 Hoofdbevindingen... 2220 3
Managementsamenvatting Kernboodschap (extern gericht) Deze rapportage is een onderdeel van een volledige veiligheidsrapportage waarbij Deel A: rapportage toets- beoordelingsrondes Deel B: rapportage aanleg- en verbeterprogramma Deel C: rapportage zorgplicht Dit onderdeel Zorgplicht van de integrale veiligheidsrapportage schetst een actueel en integraal veiligheidsbeeld van de waterkeringen van Waterschap/Rijkswaterstaat op de peildatum 01-12-2015, bijgewerkt 04-01-2016. De rapportage bestaat uit drie delen: Deel I de Staat van de Waterkering Deel II de Staat van de Organisatie: inrichting en uitvoering van het kader zorgplicht Deel III hoofdbevindingen en kernboodschap Voor het beeld van de Staat van de Waterkering is als uitgangspunt de nieuwe veiligheidsnorm per 1-1-2017 gehanteerd. Daar waar de werkelijke faalkans (afgeleid vanuit VNK) afwijkt van de wettelijke overstromingskans wordt in deze rapportage de mogelijke beheersmaatregelen genoemd. De staat van de kering is opgebouwd vanuit uit de beschikbare resultaten uit de (verlengde) derde toetsronde (want de eerste wettelijke beoordelingsronde levert voor het eerst in 2023 resultaten op). De Staat van de Organisatie is gebaseerd op de inrichting van de werkprocessen van de 7 operationele activiteiten in het landelijk kader zorgplicht en een beschouwing op de overige 5 generieke activiteiten. Voorbeeld 1 van een kernboodschap Bijzonderheden Beheer en Onderhoud - De omvang van de dijkversterkingswerkzaamheden in het gesloten seizoen in combinatie met recent opgeleverde werken waar de grasmat nog niet voldoende is ontwikkeld, is zodanig dat de afdeling Beheer en Onderhoud zorgen heeft over de beheersbaarheid van de situatie. Op dit moment voeren we een afweging uit van de integraliteit van de afzonderlijke hoogwateractieplannen voor het gehele beheergebied en van een realistische wijze waarop deze plannen in een oefening kunnen worden geïntegreerd. - Voor de slechte betonbekleding in Oosterhout is een beheermaatregel ontworpen en getest. - De inspecties en proefsluitingen van kunstwerken hebben reparatie- en verbeterpunten opgeleverd, maar de veiligheid is niet in het geding. Wel vragen deze aandacht bij hoogwater. Op de peildatum waren nog niet alle afsluiters van eigen kunstwerken geïnspecteerd, dit als gevolg van ziekte/pensionering van een collega. Dit wordt z.s.m. gedaan. Er zijn afspraken gemaakt om dit in 2016 tijdig uit te voeren. - De inspectieresultaten van Muskus- & Beverrattenbeheer hebben enkele locaties opgeleverd waar herstel is uitgevoerd. Monitoring is niet meer nodig bij hoogwater. - Bij de najaarschouw voldeden alle vergunningen aan de voorwaarden voor werken in het gesloten seizoen. De werkzaamheden bij de Westluidense Poort in Tiel mochten doorgaan na overleg met het waterschap. - Verschillende stormvloeden op zee leidden niet tot waterstanden die bewaking nodig maakten. 4
- Handhavingszaken: er zijn in 2015 geen nieuwe zaken opgestart, 3 zijn nog in procedure uit 2014. Deze vormen geen veiligheidsprobleem. Overweging en conclusie Op 01-12-2015 gelden geen kritieke aandachtspunten op het gebied van de veiligheid, de veiligheid van de primaire waterkeringen is geborgd. Voor de dijkversterkingstrajecten bestaan uitvoeringsdraaiboeken hoogwater. De wintersituatie van een aantal versterkingstrajecten leidt tot zorgen over de beheersbaarheid van een hoogwatersituatie. Daarvoor is inmiddels een integrale beoordeling in gang gezet. Voor een traject in Sliedrecht is in het bestrijdingsplan nog een veiligheidsmaatregel opgesteld, maar het project verkeert in de opleverfase. Voor één sluis in de Diefdijk bestaat een noodmaatregel voor de sluiting. Voor de overige trajecten heeft het waterschap het standaard calamiteiten-bestrijdingsplan. Bijlage E bevat een overzichtskaart die de verschillende aspecten samenvoegt. Communicatieaspecten Deze rapportage gaat integraal naar de toezichthouder: de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport. Voor de communicatie is een plan opgesteld (hoofdstuk 7). Voorstel De veiligheidsrapportage voor kennisgeving aannemen, toezenden aan de toezichthouder en de communicatie uitvoeren volgens hoofdstuk 7. Veiligheidsrapportage Primaire Waterkeringen 2015 voorbeeld samenvattende tabel 5
Voorbeeld 2 van een kernboodschap 6
Deel I - Staat van de Waterkering 1.1 Inleiding Waarom zijn er indicatoren nodig? Zicht op tekortkomingen en oordeel of interventie/sturing nodig is: ben je in control? Benoemen van (tijdelijke) beheermaatregelen om tijdens een hoogwatersituatie het niet functioneren van een kering te voorkomen Eenvoudig weergave vanuit veiligheidsbril: actuele veiligheidssituatie Hoe ontwikkelen we indicatoren? Uitgangspunten bij ontwikkeling van indicatoren zijn: - Beredeneren vanuit zorgplicht activiteiten en richten op areaal - Filteren van grote hoeveelheid data naar relevante informatie (bijvoorbeeld o.b.v. urgentieklasses) - Meten: indicator is meetbaar bij voorkeur kwantitatief (kan ook kwalitatief) - Referentie voor oordeel: spiegel nodig (wanneer groen/oranje/rood?) - Toepassen landelijke inspectie handreiking (STOWA) en aansluiten op Digispectie: waarnemingen en diagnose uit inspectiecyclus http://stowa.nl/upload/publicaties/stowa%202012%2015%20(inspectieplan)% 20LR%2016%20apr.pdf - Toepassen landelijke handhavingsstrategie http://www.ipo.nl/files/4214/0189/1376/versie_1-7_lhs_24-4-2014.pdf 1.2 Uitgangspunten voor staat van het areaal Voor het kunnen beoordelen van de staat van het areaal (de primaire waterkeringen) zijn er minimaal 5 bronnen beschikbaar 1 de resultaten van de derde (verlengde) toetsronde en in de toekomst de beoordelingsronde 2 de resultaten van het uitgevoerde onderhoud 3 de resultaten van inspectie en toezicht activiteiten 4 de resultaten van vergunningsverlening en handhavingsactiviteiten 5 de ervaringen tijdens het bedienen van waterkerende objecten (zowel tijdens de bediening onder normale omstandigheden tijdens bijvoorbeeld het spuien/pompen/schutbedrijf als onder bijzondere omstandigheden zoals proefsluitingen van keersluizen/coupures/stormvloedkeringen) 1.3 Score beoordeling De score voor de indicatoren is niet kwantitatief, maar een signaal in de vorm van groen, oranje of rood, wetende: Groen: alles voldoet aan de verwachtingen Oranje: er is een afwijking geconstateerd, maar er wordt op gehandeld Rood: er is een probleem waar niet direct een oplossing voor is, er wordt actie/besluit gevraagd. Voor de signalen oranje en rood wordt toegelicht wat de afwijking inhoudt en op welke wijze de hieruit voortvloeiende risico s worden beheerst. 7
In de regel risico voor functioneren waterkering tijdens hoog water wordt aangegeven hoeveel niet opgeloste waarnemingen (dus met name uit categorie rood) een actueel risico vormt voor het waterkerend vermogen tijdens het gesloten seizoen. 1.4 Toestandsindicatoren primaire waterkeringen De inhoud van de rapportage wordt vormgegeven door de volgende indicatoren om de toestand van de primaire waterkeringen te duiden. - Verschil norm en actuele toestand (1.4.1) - Resultaten inspectie en toezicht (1.4.2) - Waarnemingen en acties op basis van handhaving (1.4.3) - Bediening en proefsluitingen van kunstwerken (1.4.4) 1.4.1 Verschil norm en actuele toestand Uit de wettelijke (verlengde) derde toetsronde (vanaf 1-1-2017 beoordelingsronde genoemd) en het in uitvoering zijnde versterkingsprogramma is onderstaand beeld verkregen. Veiligheidsoordeel dijken Veiligheidsoordeel dijken veiligheidsoordeel 2015 2015 2014 2014 Omschrijving verbijzondering km % km % voldoet aan de norm recent versterkt nog niet getoetst voldoet niet aan de norm Veiligheidsoordeel kunstwerken Veiligheidsoordeel kunstwerken Veiligheidsoordeel 2015 2015 2014 2014 Omschrijving verbijzondering stuks % stuks % voldoet aan de norm Nader onderzoek voldoet niet aan de norm Tijdelijke hoogwater (nood)maatregelen Tijdelijke hoogwater (nood)maatregelen 2015 2015 2014 2014 Actuele situatie aanvullende maatregelen km % Km % beheer/onderhoudsfase beheer/onderhoudsfase dijkversterking in uitvoering Het doel van deze tabel is aan te geven welke (tijdelijke) maatregelen getroffen zijn om de keringen, die volgens de wettelijke toetsing/beoordeling niet aan de norm voldoen, vooruitlopend op een versterkingsmaatregel, toch tijdens een hoogwater/stormvloed zoveel als mogelijk aan deze norm te laten voldoen. Handvaten voor invullen van deze tabel: - Sluit aan op de areaal indeling conform het WTI (en vanaf 1-10217 WBI). - Bepaal op basis van WTI (WBI2017) in hoeverre de vooroever meegenomen moet worden. - Denk hierbij aan waakvlamovereenkomsten met aannemer voor aanbrengen zandzakken, extra dijkwacht, partiële versterkingen, etc. 8
Voorbeeld 1 verschil; norm en actuele toestand Met dit als uitgangspunt zijn in de afgelopen periode van tot diverse zorgplicht activiteiten plaatsgevonden zoals onderhoud, bediening, inspectie, vergunningverlening en handhaving. Deze activiteiten zijn erop gericht om de keringen te laten voldoen aan de norm of (indien een noodzakelijke versterkingsmaatregel nog niet is uitgevoerd) er voor te zorgen dat de kering minimaal op het aanwezige veiligheidsniveau blijft. Verder zijn de volgende mogelijke tijdelijke beheersmaatregelen getroffen om de keringen die niet aan de norm voldoen tijdens een hoogwater het achterland te beschermen tegen overstromingen. 1) Aanvullende maatregel, opgenomen in het calamiteitenbestrijdingsplan Onderstaand volgen de trajecten waarvoor een bijzondere veiligheidsmaatregel is opgesteld die onderdeel uitmaakt van het calamiteitenbestrijdingsplan - Opdrijflocatie Lekdijk: is nu onderdeel van hoogwateractieplan Kinderdijk- Schoonhoven, een deel van het verbeteringsproject is gerealiseerd. - Polder Baanhoek: pompen in opleveringsfase, pompplan is formeel nog bijlage 14 van calamiteitenbestrijdingsplan Stormvloed vanaf Zee - Inundatiesluis Heukelum, sluis 4: constructie (nr. 1). De noodmaatregel die nodig is na inundatie van de Betuwe, is opgenomen als noodmaatregel in FLIWAS. 2) Hoogwateractieplan i.v.m. dijkversterkingsprojecten in uitvoering In de volgende trajecten geldt een aangepast inspectieregiem vanwege recent opgeleverd werk of werkzaamheden in het gesloten seizoen: 9
- Dijkring 16: Dijkverbetering Kinderdijk-Schoonhoven (1) - Dijkring 16: Dijkverbetering Schoonhoven-Langerak (1) - Dijkring 16: Dijkverbetering Diefdijk fase 2 (3T-) - Dijkring 23 herinrichting Noordwaard (3) - Dijkring 24: Dijkverbetering Steurgat-Bergsche Maas (3) - Dijkring 24: Dijkverbetering Sleeuwijksedijk te Werkendam (3) - Dijkring 38: Dijkverbetering Munnikenland (3) - Dijkring 16-43: dijkverbetering Hagestein-Opheusden (1) - Dijkring 43: Dijkteruglegging Lent (3) - Waalkade Nijmegen diverse projecten (2) 1. Voor het werken in de winter is een hoogwateractieplan opgesteld. 2. Voorwaarden voor werken in de winter zijn opgenomen in de vergunning. 3. De werkzaamheden zijn gereed (opleverfase), maar grasmat nog niet op sterkte. 3) Het verschil tussen kilometers uitvoering in tabel 1 en tabel 3 zit in de projecten die wel in uitvoering zijn, maar waarbij deze winter nog geen werkzaamheden worden uitgevoerd die de veiligheid bedreigen. Voorbeeld 2 visuele weergave Veiligheidsoordeel Beoordeling 2017-2023 In deze eerste Veiligheidsrapportage wordt nog uitsluitend gerapporteerd over de resultaten van de vorige toetsronde. Vanaf 2017 start de nieuwe beoordelingsronde. De weergave van het 'veiligheidsoordeel' per traject is nog onderwerp van gesprek. De gedachten gaan uit naar veiligheidslabels. Oordeel dijktraject XX-1 A+ Dijktraject is ruim veiliger dan de norm Nadere analyse dijktraject XX-1 10
1.4.2 Resultaten inspectie en toezicht (dijken) Norm: STOWA handreiking inspectie. Verschil tussen inspectie en toezicht: - Inspectie bestaat uit de waarnemingen zoals door de keringbeheerder of aannemer (conform zijn verplichtingen volgend uit het prestatiecontract) gedaan Toezicht betreft het kennen van het eigen areaal, regelmatig schouwen en weten of er niet vergunde activiteiten worden uitgevoerd door derden of eigen dienst. Toezicht kan leiden tot een handhavingsactie. Aantal waarnemingen Niet tijdig opgelost ** Wordt tijdig opgelost ** Is opgelost ** Categorie * I II III IV totaal * Categorie betreft een urgentieklasse met als omschrijving Klasse I: Spoedherstel De geconstateerde afwijking brengt de sterkte/standzekerheid van de waterkering direct in gevaar. Herstel dient met spoed (1-2 dagen) te worden uitgevoerd. Klasse II: Urgent herstel De geconstateerde afwijking brengt de sterkte/standzekerheid van de waterkering niet direct in gevaar. De afwijking heeft echter wel de potentie om op korte termijn te verergeren waardoor de standzekerheid wél in gevaar komt of waardoor de herstelkosten significant zullen toenemen. Herstel dient met urgentie (1 2 maanden) te worden uitgevoerd. Klasse III: Herstel vóór gesloten seizoen De geconstateerde afwijking brengt de sterkte/standzekerheid van de waterkering niet direct in gevaar en heeft niet de potentie om op korte termijn te verergeren. Door de afwijking komt de standzekerheid van de waterkering onder maatgevende omstandigheden wél in gevaar. Herstel dient daarom te worden uitgevoerd vóór aanvang van het gesloten seizoen. Klasse IV: Prognose De geconstateerde afwijking brengt de standzekerheid van de waterkering niet direct in gevaar, heeft niet de potentie om op korte termijn te verergeren en de sterkte/standzekerheid van de waterkering onder maatgevende omstandigheden komt niet in gevaar. Het herstel kan op langere termijn plaatsvinden. Er moet een verdere prognose worden opgesteld. ** Indicaties Rood er is een risico is met betrekking tot de waterkerende functie en er konden geen adequate maatregelen getroffen worden binnen de gestelde termijnen Oranje er is een risico opgetreden, maar de situatie is beheersbaar te krijgen. Groen binnen de gestelde termijnen zijn de juiste maatregelen getroffen. Voorbeeld 1 verschil; resultaten inspectie en toezicht Categorie I II III IV totaal aantal waarnemingen 5 10 305 800 1120 Niet tijdig opgelost 1 2 3 Wordt tijdig opgelost 0 2 5 7 Is opgelost 4 6 300 800 1110 De basis ligt in de Handreiking Inspectie, waarin op basis van schadebeelden (referentie Digigids) en de daar uitvolgende risico s termijnen zijn benoemd waarin een geconstateerde tekortkoming ten opzichte van de referentie hersteld dient te zijn. Uit 11
bovenstaande tabel blijkt dat drie geconstateerde tekortkomingen niet binnen de gestelde termijnen. Hiermee moet worden vastgesteld dat zich op 3 locaties een onacceptabel risico voordoet. Het betreft: 1 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit 2 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit 3 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit Voorbeeld 2 verschil; resultaten inspectie en toezicht visueel weergave risico s vanuit staat van de kering 12
1.4.3 Waarnemingen en acties op basis van handhaving (dijken en kunstwerken) Norm: aansluiten op landelijke handhavingsstrategie Categorie *** Aantal waarnemingen Niet tijdig opgelost **** Wordt tijdig opgelost **** Is opgelost **** I II III IV totaal *** Toelichting categorieën **** Indicaties Rood: overtreding leidt tot risico is met betrekking tot de waterkerende functie, interventie leidt niet tot wegnemen van dit risico Oranje: overtreding betekent een risico, maar de situatie is beheersbaar te krijgen. Groen: overtreding is gesignaleerd en beëindigd. Voorbeeld 1 waarnemingen en acties op basis van handhaving Categorie I II III IV totaal waarnemingen 10 5 3 1 19 Niet tijdig opgelost 1 1 Wordt tijdig opgelost 5 3 8 Is opgelost 10 10 13
De basis ligt in de landelijke handhavingsstrategie waarin het uitgangspunt is passend te interveniëren bij iedere tijdens toezicht gedane bevinding. Een combinatie van de risico s van de overtreding voor de waterveiligheid en de typering van de overtreder (goedwillend tot notoir crimineel) bepalen de mate van interventie van bestuursrecht herstellend naar bestuursrecht bestraffend naar strafrecht. De vier genoemde categorieën in de tabel duiden enkel de gevolgen kant I = nihil II=beperkt III= van belang IV=aanzienlijk dreigend en/of onomkeerbaar Hiermee moet worden vastgesteld dat er afgelopen periode. één overtreding is geconstateerd die een aanzienlijke dreiging voor de waterveiligheid veroorzaakt. Handhaving op deze overtreding heeft niet geleid tot het beheersen van dit risico. Het betreft: 1 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit Voorbeeld 2 waarnemingen en acties op basis van handhaving Visuele weergave 14
1.4.4 Bediening en proefsluitingen (kunstwerken) Norm: te bepalen door waterkeringbeheerder Categorie I II III totaal Aantal waarnemingen Niet tijdig opgelost Het betreft hier vooral een indicatie van betrouwbaarheid sluiting kunstwerken. Voorbeeld 1 bediening en proefsluitingen (kunstwerken) Categorie I II III IV totaal aantal waarnemingen 5 8 10 15 36 Niet tijdig opgelost 1 1 2 Wordt tijdig opgelost 0 2 5 7 Is opgelost 4 6 4 15 29 Onder bediening kunstwerken wordt de bediening van de schutsluizen (dagelijkse operatie), de keersluizen (alleen tijdens hoogwater), stuwen, stormvloedkeringen en de afsluitmiddelen zoals coupures, riolen, etc. Jaarlijks worden deze objecten middels proefsluitingen of tijdens de normale operationele uitvoering getest. Bij de dagelijks operationele bediening wordt tevens de storingen zoals opgetekend in de logboeken van de bedienaar geëvalueerd op risico s voor betrouwbaarheid sluiting tijdens een hoogwater. We onderscheiden als waterschap 4 categorieën (hiervoor bestaat geen landelijke standaard, dit is door elke waterkeringbeheerder zelf te bepalen). Uit bovenstaande tabel kan worden vastgesteld er twee storingen zich hebben voorgedaan die een onacceptabel risico voor de kering tijdens een hoogwater kent.het betreft: 1 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit 2 beschrijving situatie, beschrijving risico, beschrijving waarom risico niet tijdig beheerst kon worden, advies/ gevraagd besluit 15
Deel II Staat van de Organisatie: inrichting en uitvoering kader zorgplicht 2.1 Inleiding Dit deel van de rapportage geeft antwoord op de vragen; Voeren we het werk uit conform de zelf gestelde normen en procesafspraken? Halen we onze beleidsdoelstellingen Het is een kwalitatieve beoordeling waarop de organisatie invulling geeft aan haar zorgtaak. 2.2 Uitgangspunten voor inrichting en uitvoering kader zorgplicht De uitgangspunten in deze handreiking voor verantwoording over de inrichting en uitvoering van de zorgplicht zijn als volgt: De 12 zorgplicht activiteiten zoals door het ministerie van IenM gedefinieerd staan hierin centraal. Elke activiteit wordt beoordeeld. Om aantoonbaar invulling te geven aan de zorgplicht dient de organisatie alle activiteiten procesmatig in te richten én de activiteiten als zodanig uit te voeren. Uitgangspunt is dat elke organisatie een visie heeft op haar waterveiligheidstaak, waarin de strategische (wettelijke) beleidsdoelstelling is uitgewerkt naar tactische doelen in beheer- en uitvoeringsplannen en operationele activiteiten en indicatoren. Uitgangspunt is dat elke organisatie het landelijk kader heeft door vertaald naar voor de organisatie specifieke eisen. De beoordeling maakt onderscheid tussen de inrichting van de activiteit (conform procesbeschrijving) en in welke mate de activiteit als zodanig wordt uitgevoerd. Indien de organisatie een risico signaleert voor het aankomende jaar is dit aangegeven in de laatste kolom. Deel III gaat onder meer in op deze risico s en de beheersmaatregelen die de organisatie neemt of (nog) dient te besluiten/nemen. 2.3 Afstand tot de beleidsdoelen Uitgangspunt voor beoordeling van de afstand van de huidige situatie tot de beleidsdoelen is dat is aangegeven hoe de visie van de organisatie is uitgewerkt en hoe dit inzicht geeft in de veiligheid. Werk van grof naar fijn en geef aan wat de afwijking is ten opzichte van de norm en hoe de risico s beheerst worden. Geef een algemene beschrijving in hoeverre de uitgevoerde activiteiten in lijn staan tot de beleidsdoelen die in de Visie van de organisatie staat beschreven, op basis van: - Aantal kritieke punten 16
- % waar beheersmaatregelen zijn uitgevoerd - Aantal (of %) keringen dat voldoet aan de norm - Aantal (of km) afgeronde dijkversterkingsprojecten - Aantal (of km) waar tijdelijke beheersmaatregelen getroffen zijn - Aantal geconstateerde risico s - Aantal (of km) dijkversterkingsprojecten in voorbereiding - Aantal (of km) dijkversterkingsprojecten in uitvoering Voorbeeld:? Met opmaak: Lettertype: Cursief 2.4 Inrichting en uitvoering door de organisatie Inrichting Uitvoering Risico 2017 Activiteiten gericht op de operationele uitvoering Calamiteitenzorg Bediening waterkerende kunstwerken Onderhoud Inspectie Vergunningverlening Toezicht en handhaving Beheren dagelijkse gegevens kering Activiteiten van generieke aard Lange termijn en over de grenzen Kennismanagement Activiteiten ondersteunend aan de operationele uitvoering Informatiemanagementsysteem Verantwoording over de resultaten Juridisich register waterstaatswerken Minimale basis rapportage Voor wat betreft Informatiemanagementsysteem : maak gebruik van handreiking informatievoorziening. Met opmaak: Markeren Legenda beoordeling Op orde, alles voldoet aan de verwachtingen Niet op orde, er is een afwijking geconstateerd, maar er wordt op gehandeld (vervolgacties zijn belegd) Niet op orde, er is een probleem waar niet direct een oplossing voor is, er wordt actie/besluit gevraagd Voorbeeld 1 Inrichting en uitvoering door de organisatie Inrichting Uitvoering Risico 2017 Activiteiten gericht op de operationele uitvoering Calamiteitenzorg Bediening waterkerende kunstwerken 17
Onderhoud Inspectie Vergunningverlening Toezicht en handhaving Beheren dagelijkse gegevens kering Activiteiten van generieke aard Lange termijn en over de grenzen Kennismanagement Activiteiten ondersteunend aan de operationele uitvoering Informatiemanagementsysteem Verantwoording over de resultaten Juridisich register waterstaatswerken Legenda Op orde, alles voldoet aan de verwachtingen Niet op orde, er is een afwijking geconstateerd, maar er wordt op gehandeld (vervolgacties zijn belegd) Niet op orde, er is een probleem waar niet direct een oplossing voor is, er wordt actie/besluit gevraagd Uit bovenstaande tabel blijkt dat voor twee activiteiten de combinatie van een onvoldoende uitgewerkt werkproces en het werken conform dit proces een viertal aandachtspunten oplevert waarvan voor twee activiteiten een besluit wordt gevraagd. Bij onderhoud blijkt dat we inmiddels uitgewerkte risico gestuurde onderhoudsstrategie hebben. Echter de onderhoudsaannemer werkt nog niet conform deze strategie. Dit heeft te maken met de kwaliteit van zijn personeel. Deze moet nog leren werken conform de door ons gewenste strategie. De komende maanden zullen we daarom samen met het personeel van de onderhouds-aannemer op basis van enkele casussen de principes achter onze strategie toelichten en daarmee een stuk opleiding verzorgen Ook de activiteit vergunning staat op oranje. Dit heeft te maken met de voorziene pensionering van een tweetal ervaren vergunningverleners komend jaar. De werving heeft nog geen nieuwe kandidaten opgeleverd. Dit heeft de volle aandacht van de lijnorganisatie en er is goede hoop dat de werving toch gaat slagen. De activiteit inspecties staat op rood omdat het uitwerken van is een aantal inspecteurs het afgelopen jaar met pensioen gegaan. Dit betekent dat de kennis van deze inspecteurs niet kan worden gebruikt voor het uitwerken van de risico gestuurde instandhoudingsplannen. Dit vraagt om een besluit om Gegevens op orde.. niet duidelijk welke informatie we nodig hebben voor zorgplicht, systemen zijn er niet op ingericht, databeheer is niet structureel opgepakt de afgelopen jaren. Calamiteitenzorg Hebben we geoefend etc. conform plan / afspraak?; 18
Is er aanleiding om relevante veranderingen aan te brengen in draaiboeken, materieelplan en OTO-plan? Bedienen kunstwerken aantal en percentage van de objecten dat conform eisen is geschouwd en beproefd; Onderhoud Inspecties ontwikkelingen visuele inspectie / inspecteren met technieken Vergunningverlening aantal aanvragen gericht op primaire waterkeringen in 2016; NB Eventueel onderverdeeld naar uitgebreide procedure / eenvoudige procedure aantal in betreffende getoetste aanvragen (gericht op waterkeringen) dat voldoet aan de gestelde toetsingscriteria. Toezicht en handhaving Beheer dagelijkse gegevens Voorbeeld Met opmaak: Lettertype: Vet Overzicht aandachtspunten op inrichting en uitvoering van de zorgplicht In tabel 9 is een overzicht gegeven van de aandachtspunten van de huidige inrichting en uitvoering van de zorgplichtactiviteiten. Aansluitend op de aandachtspunten zijn waar mogelijk (lopende) verbeteracties geduid. Deze verbeteracties krijgen een plek in het plan van aanpak zorgplicht. Aandachtspunten en verbeteracties inrichting en uitvoering zorgplichtactiviteiten Tabel met opmaak Activiteiten gericht op de operationele uitvoering Calamiteitenzorg Aandachtspunten: Het ontbreken van vastlegging van de handelswijze bij geconstateerde schades kan mogelijk leiden tot het ontbreken/vertragen van beheer/herstelmaatregelen. Het maken van aanpassingen in het Maatregelplan Hoogwater (op basis van evaluaties en terugkoppelingen) vindt te laat plaats, hierdoor wordt benodigde informatie niet of onvoldoende opgenomen. Het maken van aanpassingen moet een tijdsonafhankelijke actie worden en niet alleen gebaseerd op basis van noodzaak. De overige deelplannen, beschreven in het deelplan waterkeringen, moeten nog opgesteld 19
worden. Verbeteracties: Op dit moment loopt een verbeterprogramma voor de transitie van calamiteitenorganisatie naar crisisorganisatie van het waterschap met het oog op verdere professionalisering. Bediening waterkerende kunstwerken Aandachtspunten: Het ontbreken van eenduidige afspraken met Zuiverings- en Installatiebeheer leidt mogelijk tot beperkte sturing op werkzaamheden en terugkoppeling van resultaten. Dit kan leiden tot een onvolledig beeld van functionele werking en staat van waterkerende kunstwerken. Het ontbreken van een volledig beeld op functionele werking en staat van waterkerende kunstwerken leidt tot mogelijk te laat signaleren en uitvoeren van benodigd onderhoud. Onderhoud Inspectie Verbeteracties: Er wordt gewerkt aan een beheer- en onderhoudsplan Getijdenduiker. Dit plan beschrijft o.a. de te behalen resultaten, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (TVB s) tussen Waterkeringen en Zuiverings- en Installatiebeheer en het gebruik van OBS. Dit plan zal als blauwdruk fungeren voor het beheren en onderhouden van de primaire kunstwerken. Het afgelopen jaar zijn grote onderhoudswerken aan de kunstwerken uitgevoerd. De afgelopen jaren zijn alle kunstwerken nagelopen; Voor de komende jaren zijn nieuwe, grote onderhoudswerken aan de kunstwerken ingepland. Aandachtspunten: Het onderhoud wordt niet planmatig of risicogestuurd uitgevoerd. Het onderhoud wordt gestuurd op basis van financiële haalbaarheid. Verbeteracties: In werkpakket 5 areaal in beeld en op orde brengen (houden) wordt risicogestuurd onderhoud uitgewerkt voor implementatie. Aandachtspunten: Het ontbreken van een volledig beeld van het areaal kan mogelijk leiden tot verrassingen. Het maken van organisatorische afspraken is nodig voor sturing op en uitvoering van inspecties door team Onderhoud. Het borgen van de kwaliteit van inspectiegegevens wordt onvoldoende uitgevoerd. 20 Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, 10 pt, Tekstkleur: Zwart Met opmaak: Lijstalinea, Meerdere niveaus + Niveau: 1 + Nummeringstijl: Opsommingsteken + Uitgelijnd op: 0 cm + Tab na: 0,5 cm + Inspringen op: 0,5 cm Met opmaak: Lijstalinea, Meerdere niveaus + Niveau: 1 + Nummeringstijl: Opsommingsteken + Uitgelijnd op: 0 cm + Tab na: 0,5 cm + Inspringen op: 0,5 cm, Spatiëring tussen Aziatische en Latijnse tekst niet aanpassen, Spatiëring tussen Aziatische tekst en nummers niet aanpassen Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, 10 pt Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Tekstkleur: Zwart Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Tekstkleur: Zwart, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Nederlands (standaard)
Verbeteracties: Voor het borgen van de kwaliteit van inspectiegegevens kunnen collegiale reviews uitgevoerd worden. Voor het uniformeren van het registreren Met opmaak: Standaard, Spatiëring tussen Aziatische en Latijnse tekst niet aanpassen, Spatiëring tussen Aziatische tekst en nummers niet aanpassen Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Tekstkleur: Zwart, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Tekstkleur: Zwart, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lijstalinea, Meerdere niveaus + Niveau: 1 + Nummeringstijl: Opsommingsteken + Uitgelijnd op: 0 cm + Tab na: 0,5 cm + Inspringen op: 0,5 cm Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Tekstkleur: Zwart, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: (Standaard) Trebuchet MS, Nederlands (standaard) Met opmaak: Lettertype: Vet 21
Deel III Hoofdbevindingen en boodschap 3.1 Inleiding 3.2 Veiligheidsborging 3.2.1 Overzicht risico s en beheersmaatregelen Wat zijn de gesignaleerde risico s zoals blijkt uit deel 1 en 2 van de rapportage? Welke maatregelen zijn getroffen om deze risico s te beheersen? Voorbeeld presenteren overzicht deel I staat van de kering 3.2.2 Hoofdbevindingen Wat zijn de hoofdbevindingen i.r.t. veiligheidsborging op basis van de beoordelingen uit deel 1 en 2 en de risico s en beheersmaatregelen? 22
Voorbeeld presenteren hoofdbevindingen 23
Voorbeeld presenteren hoofdbevindingen, risico s en beheermaatregelen Met opmaak: Lettertype: Vet, Cursief Conclusie en kernboodschap Het oordeel over de staat van de primaire waterkeringen is positief. In de afgelopen jaren zijn veel waterkeringen verbeterd. Het keringareaal ligt er kwalitatief goed bij door alle investeringen via de projecten en programma s van de afgelopen decennia. Wat betreft de ontwikkeling van de organisatie op de zorgplicht en de overgang van een projectorganisatie naar een beheerorganisatie zijn verbeteringen nodig. Veel werk voor beheer en onderhoud wordt op dit moment uitgevoerd zonder gerichte sturing op risico s, expliciete duiding van keuzes (ook voor de lange termijn) en interne verantwoording. Verbetering is ook nodig aangezien het waterschap onvoldoende aantoonbaar kan maken welke (nood-)maatregelen worden getroffen voor de afgekeurde keringen om risico s te beheersen vooruitlopend op een verbetermaatregel. Dit geldt voor zowel de dijken als de waterkerende kunstwerken. Inmiddels worden er maatregelen getroffen door de crisisorganisatie van het waterschap te professionaliseren en het vastleggen van aantoonbare noodmaatregelen te verbeteren. De samenwerking tussen de afdelingen dient verbeterd te worden. Daarvoor zijn afspraken nodig die passen in de ontwikkeling naar een procesgestuurde organisatie. Daarvoor is het plan van aanpak zorgplicht leidend. Bij uitvoering van het plan en programma zal de organisatie geen risico vormen voor de instandhouding van de waterkeringen. Voor het verder ontwikkelen van onze zorgtaak voor de keringen is ook aandacht nodig voor het kennismanagement in de organisatie. Een potentieel risico is (grootschalig) verlies aan kennis doordat ervaren, deskundige medewerkers de organisatie verlaten door pensionering en natuurlijk verloop. Voorbeeld Waterschap Hollandse Delta? Met opmaak: Markeren 24