GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Nr. 279922 24 december 2018 Jaarverslag handhaving 2017 1 INLEIDING In de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en het Besluit algemene bepalingen omgevingsrecht is onder meer voorgeschreven dat het bestuursorgaan jaarlijks evalueert of de in het uitvoeringsprogramma handhaving opgenomen activiteiten zijn uitgevoerd en hebben bijgedragen aan het bereiken van de in het handhavingsbeleid gestelde doelen. In dit jaarverslag over 2017 wordt ingegaan op de wijze waarop de gemeenten en in 2017 hun handhavingstaken hebben uitgevoerd. De in hoofdstuk 3 en bijlage 1 genoemde zaken waar bestuursrechtelijk handhavend is opgetreden beperkt zich tot die zaken waar in 2017 daadwerkelijk een last onder dwangsom of bestuursdwang is opgelegd. Zaken waar na het uitdoen van een vooraankondiging alsnog de overtreding is beëindigd, zijn niet in dit cijfermatige overzicht opgenomen. Ook een viertal zaken waar het handhavingstraject weliswaar in 2017 is gestart, maar pas in januari/februari 2018 een last is opgelegd zijn niet in het jaarverslag 2017 opgenomen (maar worden in het jaarverslag 2018 opgenomen). 2 ONTWIKKELINGEN 2017 Omgevingswet / Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen Invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot 2021. Ook de toekomst van de Wet kwaliteitsborging (met de komst van de Wet Kwaliteitsborging controleert een private partij gedurende het ontwerp- en uitvoeringsproces of er wordt gebouwd volgens het Bouwbesluit) is onduidelijk nu de Eerste Kamer het wetsvoorstel niet heeft aangenomen. Naar verwachting zal het nieuwe kabinet het wetsvoorstel aanpassen en een gewijzigd wetsvoorstel voorleggen aan de Tweede Kamer. Deze wet zal nu op zijn vroegst op 1 januari 2019 wordt ingevoerd, maar ook die datum lijkt uiterst onzeker. Dit betekent dat nog steeds geen volledige duidelijkheid bestaat over de consequenties die deze wetten zal hebben voor handhaving. Onvolkomenheid in beheersverordening Ruimte voor de Rivier Eind 2017 is duidelijk geworden dat er een omissie zit in de overgangsbepalingen van de beheersverordening Ruimte voor de Rivier d.d. 25 januari 2017. Niet is bepaald dat het overgangsrecht niet van toepassing is op bouwwerken die zijn gebouwd zonder omgevings-vergunning en gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan. Deze fout is naar voren gekomen in een beroepszaak tegen een opgelegde last onder dwangsom wegens permanent wonen op Camping Rhederlaagse Meren in het kader van het project aanpak permanente bewoning recreatiewoningen camping Rhederlaagse Meren. Eind 2017 is door de rechtbank Gelderland in deze zaak uitgesproken dat de gemeente in deze zaak niet langer bevoegd is om hiertegen handhavend op te treden omdat het gebruik valt onder het gebruiksovergangsrecht van de beheersverordening Ruimte voor de Rivier en daardoor is gelegaliseerd. Deze uitspraak betekent dat er binnen het plangebied van de beheersverordening Ruimte voor de Rivier niet meer handhavend kan worden opgetreden tegen illegale bouwwerken die geplaatst zijn vóór 25 januari 2017 en strijdig gebruik gestart vóór 25 januari 2017. De uitspraak heeft geen effect op eerdere handhavingszaken zoals het project aanpak permanente bewoning recreatiewoningen camping Rhederlaagse Meren. Bij dit project is de keuze gemaakt dat alleen de illegale situaties tot en met 1 januari 2014 zijn opgepakt. De beheersverordening was op dat moment nog niet van kracht. Dit project is afgerond en geëvalueerd. Ook lopen er op dit moment geen handhavingszaken in dit gebied. Aanpassing en harmonisatie van het handhavingsbeleid staat op de agenda voor 2018. Van belang daarbij is rekening te houden met deze uitspraak. Illegale situaties van ná 25 januari 2017 kunnen actief worden opgepakt (indien het handhavingsbeleid wordt aangescherpt en er weer actief wordt gehandhaafd). 3 Toezicht en Handhaving 3.1 GRIJS (Milieu) Sinds 1 april 2013 wordt een groot deel van het reguliere toezicht bij inrichtingen uitgevoerd door de Omgevingsdienst Regio Arnhem (hierna: ODRA). Afstemming van de handhavingstaken tussen gemeente en ODRA werden in uitgevoerd door de teamleider (strategisch niveau) en de in eigen dienst zijnde milieu inspecteur (uitvoerend niveau). In september 2017 is de in dienst van de gemeente 1
zijnde milieu-inspecteur met pensioen gegaan. In de loop van 2017 zijn dan ook de nog in eigen beheer uitgevoerde milieu-inspecties overgedragen aan de ODRA. In werden alle basistaken al uitgevoerd door de ODRA. Bij niet basistaak bedrijven zijn alleen naar aanleiding van meldingen/klachten controles uitgevoerd. In bijlage 1 zijn dan ook geen cijfers over milieu opgenomen, maar de jaarverslagen van de ODRA zijn als bijlage 2 bijgevoegd. Wel wordt hier onder kort ingegaan op de in 2017 opgelegde lasten. Er is in 2017 een last onder dwangsom opgelegd vanwege het verrichten van activiteiten zonder en in afwijking van de vereiste milieuvergunning. Aan het gestelde in deze last is niet voldaan waardoor de opgelegde dwangsom van rechtswege is verbeurd. Tegen deze last onder dwangsom is bezwaar aangetekend. Tegen de beslissing op bezwaar waarbij het bezwaar ongegrond is verklaard, is beroep aangetekend. Behandeling daarvan vindt op 14 maart 2018 plaats. Aan de ODRA is opdracht verleend om bij een complex bedrijf handhavend op te treden op het gebied van bouwen, RO en milieu. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat er 2 lasten onder dwangsom zijn opgelegd. Het vervolg van het handhavingstraject loopt door in 2018 (bedrijfsverplaatsing en sanering huidige locatie). Er zijn drie lasten opgelegd vanwege het respectievelijk niet voldoen aan voorschrift 2.17 (geluidsnormen), 2.24 (verzekering ter dekking mogelijke bodemverontreiniging) en 4.4 (opslagvoorziening spuitbussen) uit het Activiteitenbesluit milieubeheer. Door de betreffende inrichtingen is gehoor gegeven aan het gestelde in deze lasten. Daarnaast zijn er 2 verzoeken om handhaving ingediend vanwege het niet voldoen aan voorschriften uit het activiteitenbesluit. Beide verzoeken om handhaving zijn afgewezen. Een tegen de afwijzing ingediend bezwaarschrift is niet-ontvankelijk verklaard. 3.2 ROOD (Bouw/Ruimtelijke Ordening/Brandveiligheid) Handhavend optreden is een middel, geen doel. Dat betekent dat eerst in overleg met de overtreder wordt getreden. In dit overleg wordt meegedacht over mogelijkheden tot legalisatie, maar als legalisatie niet mogelijk is, worden ook afspraken gemaakt over de wijze waarop en termijn waarbinnen een geconstateerde overtreding moet zijn beëindigd. Pas als dit overleg niet leidt tot beëindiging van de overtreding wordt handhavend opgetreden. In is in 2017 in 5 gevallen via het opleggen van een last onder bestuursdwang of dwangsom daadwerkelijk handhavend opgetreden. Er is 1 keer handhavend opgetreden wegens bouwen zonder daartoe vereiste omgevings-vergunning 1. Omdat in deze kwestie het opleggen van een last onder dwangsom niet tot het gewenste resultaat heeft geleid (en de dwangsom dus van rechtswege is verbeurd), is in deze kwestie het handhavingstraject voortgezet door het opleggen van een last onder bestuursdwang. Tegen beide opgelegde lasten is bezwaar aangetekend. Beide bezwaren zijn ongegrond verklaard. Een tegen de last onder bestuursdwang ingediend verzoek om voorlopige voorziening is afgewezen. In 2 gevallen is de overtreding geconstateerd tijdens de bouwwerkzaamheden en is de bouw stilgelegd. Na het opleggen van de last is in beide gevallen alsnog een aanvraag ingediend om een omgevingsvergunning en inmiddels verleend. Er is 1 last opgelegd wegens met het bestemmingsplan strijdig gebruik. Een tegen deze last ingediend verzoek om voorlopige voorziening is afgewezen. Het tegen deze last aangetekend bezwaar is ingetrokken. Binnen de gestelde begunstigingstermijn is voldaan aan het gestelde in de last. In is in 2017 in 15 gevallen via het opleggen van een last onder bestuursdwang of dwangsom daadwerkelijk handhavend opgetreden. 1) In een aantal zaken werd het zonder vergunning gebouwde bouwwerk ook in strijd met het bestemmingsplan gebruikt. Omdat dat strijdig gebruik het gevolg was van het aanwezig zijn van het bouwwerk zijn deze overtreding aangemerkt als handhavend optreden tegen bouwen zonder vergunning 2
Er is 12 keer handhavend opgetreden wegens bouwen zonder of in afwijking van een daartoe vereiste omgevingsvergunning. In 4 gevallen is de overtreding geconstateerd tijdens de bouwwerkzaamheden en is de bouw stilgelegd. Naar aanleiding van het opleggen van een last is in 5 gevallen de overtreding beëindigd door het verwijderen van het betreffende bouwwerk dan wel het verplaatsen van dat bouwwerk zodanig dat het voldoet aan de eisen van vergunningvrij bouwen. In 7 zaken is na opleggen van de last alsnog een aanvraag ingediend om een omgevingsvergunning. In 5 gevallen is deze vergunning verleend, in 2 zaken loopt de procedure nog. Er zijn 2 lasten opgelegd wegens met het bestemmingsplan strijdig gebruik, beide betrekking hebbend op illegale bewoning. Eén last is opgelegd wegens het in strijd met het Bouwbesluit niet afschermen van het bouwterrein. Tegen de opgelegde lasten is maar in 1 geval bezwaar aangetekend, dit bezwaar is ongegrond verklaard. In alle zaken zijn binnen de gestelde begunstigingstermijn de geconstateerde overtredingen beëindigd en heeft het opleggen van de last dus niet geleid tot het verbeuren van een dwangsom. In 2017 is één verzoek om handhaving ingediend wegens het verrichten van werkzaamheden op of in de bodem zonder daartoe vereiste aanlegvergunning. Op dat verzoek dient nog een besluit te worden genomen. De gemeente heeft samen met 15 andere gemeenten taken op het gebied van onder meer brandweerzorg ondergebracht in de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM). Het jaarverslag (jaarrekening) van de VGGM wordt separaat aan de raad aangeboden. Daarnaast vinden er gezamenlijke controles van de VVGM met de gemeentelijke inspecteurs plaats. Naar aanleiding van deze controles zijn er twee lasten onder dwangsom opgelegd vanwege het niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit 2012. Door het niet voldoen aan die eisen was er in één zaak sprake van een fors te hoge concentratie van koolstofmonoxide en in de andere zaak waren niet voldoende voorzieningen aanwezig om tijdig te waarschuwen bij brand. 3.3 PAARS (Openbare Orde en Veiligheid) Deze controles worden met name uitgevoerd naar aanleiding van binnengekomen klachten en reguliere inspecties naar aanleiding van vergunningen op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening. Het totaal aantal klachten bedroeg in 2017: (158) en (320). Voor een forse daling ten opzichte van voorgaande jaren waar het aantal klachten gemiddeld 320 bedroeg. Voor was het aantal ingekomen klachten nagenoeg gelijk aan de voorgaande jaren. Handhaving van de Drank- en Horecawet gebeurt in een samenwerkingsvorm met de Liemerse gemeenten. Door ziekte van de BOA zijn er in 2017 in de gemeenten en nauwelijks controles uitgevoerd. Tijdens de in begin 2017 wel verrichte controles zijn met name overtredingen van administratieve aard geconstateerd, zoals het niet aanwezig zijn van de vergunning binnen de inrichting en het niet actueel zijn (gewijzigde leidinggevende) van de vergunning. In 2017 zijn twee projecten uitgevoerd namelijk toezicht parkeeroverlast basisschool De Tragellijn en aanpak verpaupering industrieterrein Halve Maan/Industrieweg Lobith. Naar aanleiding van klachten over parkeeroverlast bij basisschool De Tragellijn heeft college besloten om een half jaar verscherpt toezicht te houden. Er zijn 4 proces-verbalen uitgeschreven vanwege fout parkeren. Eén van de speerpunten uit het collegeprogramma was de aanpak van verpaupering. Het college heeft aandacht gevraagd voor de verpaupering op industrieterrein Halve Maan/Industrieweg Lobith. De BOA heeft afgelopen jaar controles uitgevoerd en 4 proces-verbalen uitgeschreven. In 2018 blijft dit nog een aandachtsgebied. De BOA heeft daarnaast nog 3 proces-verbalen uitgeschreven voor illegale kap, 3 proces-verbalen voor het niet opruimen van hondenpoep en 3 proces-verbalen voor het illegaal dumpen van afval. In 2017 is in samenwerking met de politie een project uitgevoerd zijnde toezicht (parkeer)overlast op het parkeerterrein bij sportpark Hengelder. Daarbij is in het weekend en in de avonduren gecontroleerd op het parkeren van vrachtwagens en de door de chauffeurs veroorzaakte overlast. Door deze controles is de overlast substantieel verminderd. 3
Naar aanleiding van klachten is in één zaak een last onder dwangsom opgelegd wegens het opslaan van afval in de achtertuin. In overleg met de politie en de afdeling Openbare Orde en Veiligheid is in twee zaken handhavend opgetreden tegen illegale prostitutie. Daarnaast zijn door de BOA 8 proces-verbalen uitgeschreven voor het verkeerd aanbieden van afval en 4 vanwege parkeerovertredingen. 3.4 GROEN (Natuur, Flora en Fauna) De handhavingstaken met betrekking tot de flora & faunawet en de Natuurbeschermingswet liggen met name bij de provincie en het ministerie van LNV. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving van een project dat conform de omgevingsvergunning inclusief verklaring van geen bezwaar wordt uitgevoerd. Een dergelijk project is in 2017 niet uitgevoerd binnen de gemeente en. 4 Knelpunten Capaciteit De formatie voor toezicht bouw is voor in 2011 vastgesteld op niveau C (minimum niveau) met de als daarbij behorende formatie van 2.0 fte. In 2013 is een extra bezuinigingsopdracht gegeven van 0,55 fte. Als gevolg hiervan bedraagt de capaciteit toezicht bouw sindsdien 1,45 fte in. In betrof deze formatie in 2017 1,0 fte. Deze capaciteit is onvoldoende om adequaat toezicht te houden en te handhaven. Er wordt nauwelijks actief toezicht gehouden, maar voornamelijk alleen gereageerd op verzoeken om handhaving en klachten/meldingen. Voor verleende omgevingsvergunningen wordt uitgegaan van 3 controles per bouwwerk. Voor grote bouwwerken (woningen) is dit te weinig om in te kunnen staan voor zowel de brandveiligheid als de constructieve veiligheid. 4
BIJLAGE 1 Cijfermatige onderbouwing In onderstaande tabel worden wat betreft toezicht/handhaving bouw/ruimtelijke ordening de geplande en daadwerkelijk uitgevoerde controles naast elkaar weergegeven. Zoals uit de tabel blijkt is er geen sprake van significante verschillen tussen de geplande en gerealiseerde cijfers. Thema/onderwerp Prognose 2017 Uitgevoerd 2017 Klachten/meldingen 30 27 15 15 Bouwcontroles 430 418 231 158 Ambtelijke 30 30 waarschuwing 12 10 Bestuursrechtelijk 15 15 handhavend optreden 8 5 Opmerking 5