Inleiding Het uitstroomprofiel Recht & Multiproblem van de opleiding SJD leidt beginnende, innovatieve beroepsbeoefenaars op die werkzaam willen zijn binnen het domein multiproblem. In deze brochure leest u hoe wij binnen dit profiel de (internationale) praktijk en het onderwijs met elkaar verbinden om een zo groot mogelijk leereffect te creëren voor alle partijen. Wij zijn er van overtuigd dat het samenwerken met verschillende organisatie een meerwaarde heeft voor alle partijen. We willen vanuit de Hanzehogeschool een bijdrage leveren aan de verdere professionalisering van het domein multiproblem door bijvoorbeeld onderzoek te doen naar actuele vraagstukken binnen organisaties of het op gang brengen van kennisdeling door middel van (internationale) stage- en afstudeeropdrachten, social media, workshops en/of symposia. De opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening In het eerste jaar van de opleiding SJD volgen studenten diverse basismodules recht, communicatie, management & organisatie en onderzoek. Voorbeelden hiervan zijn: algemene inleiding publiekrecht, privaatrecht, socialezekerheidsrecht, basisgesprekstechnieken, intake- en adviesgesprekken, organisatiekunde en onderzoeksvaardigheden. De modules in het tweede jaar staan in het teken van re-integratie/participatie, schulddienstverlening, strafrecht, vreemdelingenrecht, onderhandelen, agressietraining. In het derde jaar van de opleiding kunnen studenten kiezen voor het twee jaar durende uitstroomprofiel Recht & Multiproblem. Dit profiel houdt in: de specialisatie Recht & Multiproblem van een half jaar, een stage en het afstuderen. Uitgangspunten van het uitstroomprofiel Recht & Multiproblem Op basis van literatuurstudie en informatie vanuit onze werkveldpartners gaan wij uit van de volgende definitie van multiproblematiek : De problemen spelen zich meestal af op meerdere leefgebieden: schulden/financiële problemen, grote afstand tot de arbeidsmarkt, woonproblematiek/overlast, gewelddadig en/of strafbaar gedrag, huiselijk geweld, gebrekkige opvoedingsvaardigheden/ dreigende achterstand in ontwikkeling van kinderen, psychiatrische verschijnselen/verslaving/verstandelijke beperkingen. Binnen deze leefgebieden zijn veel organisaties actief. Recht & Multiproblem leidt studenten op om als jonge professionals ingezet te kunnen worden binnen één van deze organisaties. Beroepstaken/functies die bij dit profiel aansluiten zijn: 1
Leerdoelen De doelen van Recht & Multiproblem kunnen als volgt worden omschreven: Dit doen we vanuit vier leerdoelgerichte thema s: Complexiteit van juridische problematiek op cliëntenniveau. De studenten kunnen na het volgen van dit profiel interventies plegen m.b.t. het verbeteren van de financiële situatie (inkomsten en schulden) het verbeteren van kansen op de arbeidsmarkt de strafrechtelijke problematiek de juridische problematiek rondom kinderen en gezinssituaties het verbeteren of veranderen van de woonsituatie diverse andere voorliggende juridische problematiek Achtergronden van beleids- en netwerkorganisaties en omgevingsfactoren binnen het domein multiproblem. Studenten kunnen een inschatting maken van de politieke, juridische, maatschappelijke en organisatorische (on)mogelijkheden. Ze zien de taken en bevoegdheden van diverse organisaties op macro-, meso- en microniveau. Preventief en multidisciplinair denken en werken. Studenten kunnen zich oriënteren op het gehele gezinssysteem, de organisaties en de omgeving van de cliënten. Studenten kunnen gezamenlijk (intern en extern) een probleemanalyse en een plan maken waarbij wordt uitgegaan van de diversiteit van elkaars kennis en kunde. Studenten hebben voldoende kennis van systemen, kunnen ruimte vinden tussen diverse wet- en regelgeving op organisatieniveau, durven out-of-the-box te denken en diverse grenzen op te zoeken. Complexe communicatie tussen diverse partijen, zowel in de relatie tot de cliënt als ook tussen professionals (intern en extern). Studenten kunnen cliënten motiveren, casemanagementbijeenkomsten organiseren en in samenhang resultaatgericht en normatief werken. Studenten zorgen voor effectieve multidisciplinaire communicatie tussen professionals. Hoe ziet het onderwijs van de specialisatie Recht & Multiproblem er uit? Integrale opdracht De integrale opdracht (het project) staat binnen dit onderwijs centraal. Dit zijn overkoepelende sociaaljuridische projecten uit het werkveld. Binnen deze projecten worden de studenten uitgedaagd om op een outreachende en ondernemende manier onderzoek te doen binnen diverse werkveldorganisaties. Zij dragen zelf de verantwoordelijkheid voor hun project. Docenten, lectoren en professionals hebben een gelijkwaardige rol als het gaat om begeleiding, kennisdeling en het uitdenken en implementeren van het project. 2
Studenten worden op deze manier junior medewerkers van hun projectorganisatie. Ze gaan veelvuldig op werkbezoek zodat zij reallife onderzoek kunnen uitvoeren en op deze manier een waardevolle kennisbijdrage aan het werkveld kunnen leveren. Ook zijn ze op deze manier uitstekend voorbereid op de stage/afstudeer- en werkperiode. Naast het uitdenken, opzetten en uitwerken van dit project houden de studenten zich bezig met sociale media (www.multiproblem.nl), filmmateriaal, werkveldbezoeken, gastcolleges, workshops, een vacaturebank en het mede organiseren van (internationale) symposia. Werkveldorganisaties Organisaties die participeren in de specialisatie Recht & Multiproblem, jaargang 2015-2016 zijn: Accare, Kinder- en jeugdpsychiatrie, Assen/Smilde Amaryllis sociale wijkteams, Leeuwarden Barnardos, jeugd en jongerenwerk, Cardiff Crossroads, Groningen en Zwolle GGZ Drenthe duurzaam verblijf, Beilen Jeugdbescherming Noord, Groningen Leerplicht/leerlingzaken Groningen en Westerkwartier Lentis Factteam Linis, Groningen Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening, Groningen Parc Prison, Cardiff Penitentiaire Inrichtingen Leeuwarden en Veenhuizen Raad voor de Kinderbescherming, Groningen Reclassering Nederland, Groningen en Bureau Buitenland, Utrecht St. Mungo s Broadway, organisatie voor multiproblemcliënten, Londen Slachtofferhulp Nederland, juridische afdeling Groningen Sociale teams en WIJteams, Groningen Sociale Zaken en Werkgelegenheid, team Multiproblem Groningen Veiligheidshuis, nazorgcoördinatie ex-gedetineerden, Groningen Verslavingszorg Noord-Nederland, afdelingen Friesland en Drenthe, Verslavingsreclassering De modules die naast de projecten aangeboden worden binnen de specialisatie zijn: Strafrecht: bedoeling/visie, maatregelen, strafafdoening, penitentiair recht Jeugd(straf)recht: kinderbeschermingsmaatregelen, gedwongen kader, adolescentenstrafrecht Doelgroepkennis: psychopathologie, verslavingskunde, criminologie, LVB, gedragsinterventies Beleidssociologie: stromingen, wetenschappelijk denken, onderzoek Motiverende gesprekstechnieken: oplossingsgericht, coachen Socialezekerheidsrecht: Participatiewet, WAO, WIA, Wajong, AWBZ en WMO Woonrecht: huur, overlast, gedwongen kader psychiatrie, WVGGZ 3
Stages en afstuderen Er zijn veel nationale en internationale organisaties die zich hebben aangemeld als stage- en afstudeerplek voor studenten van deze specialisatie. Veelal hebben organisaties zelfs de eis dat hun toekomstige stagiaires of afstudeerstudenten de specialisatie Recht & Multiproblem moeten hebben gevolgd. Tijdens de specialisatie Recht & Multiproblem oriënteren studenten zich op deze stageplekken. We proberen door individuele coachgesprekken de juiste student te koppelen aan de juiste organisatie. Stages Studenten kunnen in september en in februari beginnen met hun stageperiode van 32 uur per week. Deze periode varieert van 5 tot 10 maanden. Tijdens deze periode zorgen studenten ervoor dat zij door het schrijven van een competentiegericht stageplan werken aan hun vooropgezette leerdoelen. De dagelijkse begeleiding van de stagiaires vindt plaats op de werkplek. De opleiding biedt daarnaast ook een aantal mogelijkheden. Tijdens de terugkomdagen maken de studenten gebruik van intervisie, inhoudelijke colleges en de voorbereidende colleges over het afstuderen. Een stagedocent vanuit het docententeam Recht & Multiproblem zal de stagiaire op de stageplek bezoeken. Tijdens deze bezoeken zullen de leerdoelen van de stagiaire besproken worden, de voortgang en eventuele knelpunten maar ook de diverse mogelijkheden voor de organisatie, de stagiaire en het onderwijs. Hierbij valt te denken aan: een (onderzoeks)opdracht die door de organisatie uitgezet kan worden om meer kennis te vergaren over een bepaald onderwerp of een internationaal uitwisselingsprogramma tussen de docenten en de professionals uit het werkveld. Afstuderen Na de stageperiode zal de student beginnen met het afstudeeronderzoek. Dit onderzoek duurt 5 maanden en kan binnen dezelfde organisatie als waar de student stage heeft gelopen maar kan ook elders plaatsvinden. Het onderzoek start met een praktijkgerichte onderzoeksvraag die door gesprekken met de praktijk, de docenten uit het team Recht & Multiproblem en de student vorm krijgt. Een onderzoek binnen de integrale opdracht en/of een stageperiode voorafgaande aan het afstuderen kan hierbij een belangrijke meerwaarde zijn. De onderzoeksvaardigheden zijn terug te zien in de integrale opdrachten binnen de specialisatie. Het afstuderen sluit hierbij aan en is een verdieping op deze vaardigheden. Een belangrijke doelstelling bij praktijkgericht onderzoek is dat het praktisch relevant en bruikbaar is. De student kan een advies geven, aanbevelingen doen, beleid opstellen/analyseren of bepaalde gedragslijnen ontwikkelen en levert op deze manier een bijdrage aan de besluitvorming van de opdrachtgever. Tot slot Zoals u hebt kunnen lezen is Recht & Multiproblem een uitstroomprofiel waarbij er naar wordt gestreefd het onderwijs en de praktijk zoveel mogelijk met elkaar te verbinden. Wij bieden u diverse mogelijkheden om hierin te participeren. Mocht u hierin geïnteresseerd zijn, dan kunt u contact opnemen via onderstaande gegevens. Contactgegevens Hanzehogeschool Groningen, Instituut voor Rechtenstudies Uitstroomprofiel Recht & Multiproblem t.a.v. Dhr. Petrick Glasbergen, Hogeschooldocent Recht & Multiproblem Zernikeplein 7 9747 AS Groningen E p.p.j.n.m.glasbergen@pl.hanze.nl T 06 209 36 228 4